حسن دانایی فرد

حسن دانایی فرد

مدرک تحصیلی: استاد گروه مدیریت دولتی دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۴۱ تا ۱۶۰ مورد از کل ۳۰۰ مورد.
۱۴۱.

ارائه الگوی عوامل تأثیرگذار بر ارزشیابی کیفیت خط مشی های عمومی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خط مشی عمومی کیفیت ارزشیابی فرایند خط مشی گذاری عمومی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت دولتی
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت دولتی مالیه عمومی و خط مشی دولت
تعداد بازدید : ۱۲۶۶ تعداد دانلود : ۸۱۳
امروزه، با پیچیده تر شدن اداره جوامع، ارزشیابی خط مشی های عمومی برای دولت ها اجتناب ناپذیر شده است. ارزشیابی خط مشی ها با فراهم نمودن شواهد مناسب به اتخاذ خط مشی هایی که بیشترین اثربخشی و کمترین هزینه را دارد، کمک می کند و خط مشی گذاری به صورت آگاهانه تر صورت می گیرد. مسئله مهمی که نظام خط مشی گذاری عمومی ایران با آن مواجه است، چگونگی ارزشیابی کیفیت خط مشی های عمومی و برنامه ها است. از این رو، هدف غایی این پژوهش ارائه الگوی عوامل تأثیرگذار بر ارزشیابی کیفیت خط مشی های عمومی ایران است. بر این اساس پس از بررسی ادبیات پژوهش و احصای نظرات خبرگان حوزه خط مشی گذاری عمومی، عوامل مؤثر بر ارزشیابی کیفیت خط مشی عمومی شناسایی شد. نتایج به دست آمده از آزمون الگوی مفهومی پژوهش با استفاده از نرم افزار اموس و مدل یابی معادله ساختاری نشان می دهد بر اساس فرایند خط مشی گذاری عمومی، مهم ترین مراحل تأثیرگذار در کیفیت خط مشی عمومی مرحله تدوین خط مشی عمومی و مشروعیت بخشی به خط مشی عمومی به ترتیب با ضریب تأثیر 68 /0 و 57 /0 بوده اند.
۱۴۲.

واکاوی علل ناکامی یکپارچه سازی خط مشی های فرهنگی در ایران؛ مطالعه مبتنی بر روش نظریه پردازی داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: یکپارچه سازی خط مشی ساختار خط مشی گذاری فرآیند خط مشی گذاری زیست بوم فرهنگ نظریه پردازی داده- بنیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱۱ تعداد دانلود : ۶۸۶
وجود خط مشی های متعدد برای حل مسائل مشترک و یا برای حوزه خط مشی واحد، سبب می گردد نتایج آن خط مشی ها حاصلِ مطلوبی را به ارمغان نداشته باشند. موازی کاری، تعارض نقش ها و عدم همکاری میان نهادهای ذیلِ یک حوزه خط مشی گاه باعث می شود با برآیند صفر و یا حتی منفی در ارزیابی نتایج آن خط مشی ها مواجه گردیم. چه باید کرد؟ مدل ها و رویکردهای متنوعی در پاسخ به این سؤال ارائه شده است. پاسخ به این سؤال را در انبوهی از مفاهیم متنوعی می توان یافت که هریک از زاویه ای خاص و گاهی متفاوت به این مسئله نگریسته اند. اصلی ترین پاسخ را با مفهومی تحت عنوان «یکپارچه سازی خط مشی» پیشنهاد داده اند. یکپارچه سازی خط مشی را می توان « به مثابه یک فرآیند مفهوم پردازی تعریف نمود که طی آن، خط مشی ها در یک کلِّ واحد، همسان و هماهنگ می شوند و یا اینکه مسائل مربوط به یک خط مشی در دیگر خط مشی ها ادغام می شود». علی رغم مناسب بودن این رویکرد برای اجرا در فرآیند خط مشی گذاری در حوزه های مختلف کشور، چنین رویکردی نتوانسته است مسیر همواری را برای خود ایجاد نماید. این تحقیق بر آن است تا با استفاده از روش شناسی نظریه پردازی داده- بنیاد به واکاوی علل این ناکامی در حوزه فرهنگ بپردازد. بدین منظور، مصاحبه های عمیق و باز با خبرگان اجرایی و دانشگاهی حوزه خط مشی گذاری فرهنگی صورت گرفت و نظرات آنان در سه مرحله و بر اساس کدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. آنچه در نهایت حاصل گردید، سه مقوله اصلیِ مؤثر در ناکامی یکپارچه سازی خط مشی های فرهنگی در ایران بوده است که با عناوین زیست بومِ فرهنگ، ساختار خط مشی گذاری و فرآیند خط مشی گذاری معرفی شده اند. این مقوله ها با دسته بندی عوامل ناکامیِ موجود در ادبیات علمی این حوزه (عوامل هنجاری، سازمانی و رویه ای) انطباق معنایی دارند. در ذیل هریک از این مقوله ها، دلایل اصلی علل ناکامی یکپارچه سازی تشریح شده است.
۱۴۳.

پیوند هرمنوتیک انتقادی با مطالعات سازمان و مدیریت: تحلیلی بر مبانی فلسفی و اسلوب اجرای آن در سازمانها(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۱۰۴ تعداد دانلود : ۶۲۹
هرمنوتیک انتقادی در علم فلسفه به طور اعم و در روش شناسی علوم انسانی به طور اخص ریشه دوانده است. این رویکرد از منظر روش شناسی، نوعی پژوهش کیفی قلمداد می شود و هدف آن، دستیابی به فهم درونی در بسترهای متنوع (از قبیل زبانی، زمانی، تجربی و...) است. یورگن هابرماس که از متقدمان مکتب فرانکفورت و نماینده این روش محسوب می شود، در سال 1981 یکی از بهترین آثار خود را به نام «نظریه کنش ارتباطی» منتشر و اشکال نمادین تعامل اجتماعی را به نظریه انتقادی فرانکفورت اضافه کرد. بدین نحو، هرمنوتیک انتقادی به دنبال نمایان ساختن «یک جواب واحد» نیست؛ بلکه در پی به تصویر کشیدن فهم پدیده های اجتماعی بوده که از طریق گفتمان حاصل می شوند. گفتمان، به عنوان ابزار کسب داده در هرمنوتیک انتقادی به کار می رود و به زعم هابرماس شرط اساسی گفتمان، فراهم ساختن فضایی خالی از هرگونه قدرت است. در این نوع پژوهش کیفی، پژوهشگر با انجام گفتمان های انفرادی و عمیق با افراد و رونویسی این گفتمان ها، پدیده را به متن تبدیل می کند. این متون داده های پژوهش را شکل می دهند. در ادامه، پژوهشگر به تفسیر شکلِ متنیِ پدیده ها (موضوعات) می پردازد و نتایج حاصل را در تعداد محدودی تم نمایان می سازد که هر یک از این تم ها در طبقات محدودی قرار می گیرند. از آنجایی که مهم ترین مزیت هرمنوتیک انتقادی، در بسط و توسعه رویکردهای تفسیری موجود به سمت مطالعه مدیریت است، مقاله حاضر بر آن است تا این رویکرد را به منزله روش پژوهش کیفی در مطالعات سازمان و مدیریت مورد بررسی و کنکاش قرار داده و فرایند و عناصر اساسی آن را باز نمایاند.
۱۴۴.

تبیین ثبات و تغییر خط مشی یارانه ای ایران: چهارچوب ائتلاف مدافع(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تغییر خط مشی فرایند خط مشی گذاری چهارچوب ائتلاف مدافع ردیابی فرایند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۲۲ تعداد دانلود : ۱۱۴۱
خط مشی یارانه ای ایران پس از حدود 30 سال، در آخرین ایستگاه به تصویب و اجرای «قانون هدفمندی یارانه ها» رسید. پژوهش حاضر قصد داشت فرایند این تغییر عمده خط مشی یارانه ای ایران را با تکیه بر «چهارچوب ائتلاف مدافع» تبیین کند. طرح این پژوهش شامل جهت گیری فلسفی پساتحصّل گرایی، استراتژی مطالعه موردی، و روش تحلیلی «ردیابی فرایند» است. شواهد و سرنخ های برآمده از مصاحبه با 7 تن از نخبگان خط مشی و نیز اسناد و مدارک عمومی نشان داد که دو ائتلاف مدافع در خط مشی یارانه ای ایران وجود داشتند: «ائتلاف مصرف محور هدفمندی یارانه ها» بر آزادسازی یک باره قیمت های کالاهای اساسی و حامل های انرژی و حمایت از اقشار آسیب پذیر تأکید داشت و «ائتلاف تولیدمحور هدفمندی یارانه ها» بر آزادسازی تدریجی قیمت ها، لزوم حمایت از بخش تولید، و توجّه به راهکارهای غیرقیمتی اصرار می کرد.همچنین، شواهد حاکی از آن بود که تغییر عمده خط مشی یارانه ای ایران را می توان به چهار سازوکار علّی «چهارچوب ائتلاف مدافع» نسبت داد: «یادگیری از خط مشی، التهابات و شوک های بیرونی، شوک های درونی، و توافق مذاکره ای».
۱۴۵.

سازوکار های ارتقاء مسئولیت ذهنی کارکنان سازمان های خدمات عمومی شهر تهران؛ بررسی شکاف بین وضع موجود و مطلوب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بخش دولتی پژوهش ترکیبی مسئولیت پذیری کدگذاری مسئولیت عینی مسئولیت ذهنی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ جامعه شناسی فرهنگ
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی سازمان
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی کار و شغل
تعداد بازدید : ۷۹۰ تعداد دانلود : ۹۳۹
ماهیت وظایف در بخش دولتی به گونه ای است که فرایند تصمیم گیری کارکنان و مدیران می تواند به علت وجود منافع متعارض و تعارض نقش ها به مسئله ای غامض و پیچیده تبدیل گردد. امروزه شاهد هستیم که با به سر بردن در عصر بحران اخلاقی و کاهش شدید اعتماد مردم نسبت به رعایت جنبه های قانونی و اصول اخلاقی توسط خدمتگزاران بخش دولتی، موج مسئولیت گرایی گریزناپذیری در میان مسئولان سازمانی و پژوهشگران شکل گرفته است. بررسی ادبیات پژوهش بر اهمیت وجود مسئولیت ذهنی بالا برای برقراری تعادل بین منافع متعارض و رویارویی با مسائل غامض اخلاقی، به عنوان اجزای جدانشدنی وظایف دولتی، صحه می گذارد. پژوهش حاضر با روش ترکیبی با هدف شناسایی سازوکار های ارتقاء مسئولیت ذهنی کارکنان بخش دولتی در 23 سازمان خدمات عمومی کشورمان انجام شده است. در بخش کیفی این پژوهش سه دسته سازوکار شامل سازوکار های سازمانی، مدیریتی و شغلی برای ارتقاء مسئولیت ذهنی شناسایی شدند. در بخش کمّی پژوهش نیز مشخص شد که بین بهره گیری از این سازوکارها در وضع موجود و وضع مطلوب آنها فاصله معناداری در سازمان های خدمات عمومی کشورمان وجود دارد.
۱۴۶.

فهم شکل گیری خط مشی های رفع تکلیفی در کشور: پردازش مفهومی، پیش آیندها و پس آیندها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
تعداد بازدید : ۱۰۰ تعداد دانلود : ۶۸
حکومت ها به اتکاء خط مشی های عمومی، جامعه را مدیریت می کنند. از این رو موفقیت یا شکست آنها در گرو به کارگیری عالمانه و سنجیده چنین خط مشی هایی است. بنا به عوامل و شرایطی، بعضا در نظام های سیاسی نوعی از خط مشی های عمومی ظهور و بروز می کند که فاقد رژیم خط مشی (سیاستی) هستند؛ از نوعی نظریه برنامه برخوردار نیستند؛ دچار نوعی تناقضات درونی اند؛ طرح خط مشی (سیاستی) تنسیق شده ای ندارند؛ در پی کاهش یا انتقال هزینه ها هستند؛ دارای سیستم پایشی و ارزشیابی منسجمی نیستند؛ صبغه سیاست زدگی بالایی دارند و... . نویسنده این گونه خط مشی ها را "خط مشی های رفع تکلیفی نامگذاری" کرده و مدعی است در همه کشورها درجاتی از این نوع خط مشی ها وجود دارد. عوامل متعددی منجر به شکل گیری این نوع خط مشی ها می شود که پیامدهای رفتاری، نگرشی و گفتاری متعددی در سطح ملی یا بین المللی در پی خواهد داشت. هدف این مقاله پردازش مفهومی، فهم شکل گیری و واکاوی پیش آیند و پس آیند چنین پدیده ای است.
۱۴۷.

تبیین چگونگی شکل گیری نزدیک بینی سیاستی در نظام خط مشی گذاری ایران با تاکید بر خط مشی های حوزه جمعیت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آینده نگری جمعیت خـط مشی گـذاری روش داده بنیاد تحلیل خط مشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۸ تعداد دانلود : ۴۴۵
یکی از سؤال های پیش روی خط مشی گذاران این است که چگونه می توان تعارض میان خط مشی ها را کاهش داد؟ ریشه های شکل گیری این تعارض ها چیست؟ در این تحقیق نشان داده شده است که مهم ترین ریشه این وضعیت بروز پدیده ای به نام نزدیک بینی سیاستی است. نزدیک بینی سیاستی به کاهش افق نگاه خط مشی گذار در دو ساحت زمان و مکان است. عدم توجه به بازه های زمانی بلندمدت در کنار نگاه بخشی و محدود از پیامدهای دچار شدن به این آسیب است. در این پژوهش، تلاش گردیده که با تعمیق نگاه در بررسی بیماری نزدیک بینی سیاستی، ابعاد این موضوع از منظر جامعه شناسی، سیاسی، اقتصادی، پویایی سیستم و روانشناسی نیز موردبررسی قرار گیرد. بر این اساس در ابتدا به تبیین نزدیک بینی سیاستی پرداخته شده و پس از استخراج چارچوب نظری نزدیک بینی مبتنی بر رویکردهای پنج گانه فوق، به منظور تبیین ریشه های شکل گیری آن با 13 نفر از صاحب نظران خط مشی گذاری و جمعیت مصاحبه شده و از طریق روش داده بنیاد مدل سیستمی نزدیک بینی سیاستی بر اساس روش اشتروس ارائه شده است. در انتها ضمن تبیین عوامل شکل دهنده نزدیک بینی بیان شده که تکرار این آسیب در حوزه جمعیت می تواند به دولت پرتکفل منجر شود که در آینده تمامی ابعاد چرخه خط مشی گذاری را تحت تأثیر قرار دهد
۱۴۸.

طراحی مدلی برای ارتقای ظرفیت خط مشی گذاری در قوه مجریه کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ظرفیت خط مشی گذاری تدوین خط مشی خط مشی گذاری خوب عوامل نهادی محتوای خط مشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۸ تعداد دانلود : ۸۷۹
محیط های خط مشی گذاری در دهه گذشته به واسطه تغییر در روابط بین دولت-ملت، اثرات اقتصاد جهانی و اتکا به فناوری، پیچیده تر شده است. به همین دلیل، موضوعی بنام ظرفیت خط مشی گذاری، مطرح شده است. در این پژوهش برای تبیین ابعاد ظرفیت خط مشی گذاری در قوه مجریه، به دنبال ارائه مدلی هستیم که با اقتضائات نظام اداری کشور متناسب باشد. روش پژوهش از نوع کیفی بوده و داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختارمند با متخصصان خط مشی گذاری قوه مجریه گردآوری، و با اتکا به نظریه برخاسته از داده ها، مقولات اصلی شناسایی و نام گذاری شد. بر اساس یافته های اکتشافی، پدیده محوری مطالعه، ظرفیت خط مشی گذاری نام گرفته که عوامل نهادی، زیرساخت ها و قابلیت های خط مشی گذاری و تعاملات محیطی مشارکت جویانه، به عنوان شرایط علّی ظرفیت خط مشی گذاری تعیین شد. همچنین، مقوله خط مشی گذاری خوب و محتوای خوب خط مشی به عنوان راهبرد اصلی در پاسخگویی به پدیده محوری شناسایی شد. ظرفیت سازمانی قوه مجریه، ظرفیت مدیریتی و ظرفیت های فردی فرانقش، به عنوان شرایط خاص تحقق خط مشی گذاری خوب، و عوامل بین المللی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فناوری کشور هم به عنوان شرایط عام تحقق این راهبرد شناسایی شد. پیامد اجرای خط مشی گذاری خوب، در سه دسته پیامدهای سازمانی، ملی و ذینفعان شناسایی و نامگذاری شد. قضایای اصلی و نتایج پژوهش، در پایان مقاله ارائه شده است.
۱۴۹.

تبیین بایسته های ایجاد تحول در مجامع علمی؛ بررسی موردی سیرة علامه طباطبایی(ره) در ایجاد تحول در حوزه علمیه قم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: علامه طباطبایی تحول در علوم انسانی تحول در جامعة علمی سیرة علمی سیرة عملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲۹ تعداد دانلود : ۶۰۵
تحول در علوم انسانی یکی از موضوعاتی است که در اسناد بالادستی متعددی مورد توجه قرار گرفته و در نتیجه زمینه سازی جهت تحقق آن به یکی از جدی ترین فعالیت های مراکز و مؤسسات مرتبط با این موضوع تبدیل شده است. موضوعی که بی گمان یکی از زمینه ها و ارکان تحقق آن تحول در مجامع علمی است؛ چراکه تا وقتی جامعة علمی- به عنوان برنامه ریزان اصلی تولید علم- متحول نشود، نمی توان امیدی به تحول در علوم انسانی داشت. با پذیرش این مطلب اولین سؤال پیش رو، چگونگی ایجاد تحول در یک جامعة علمی خواهد بود. در این مقاله نگارندگان تلاش خواهند کرد تا با بررسی سیرة علمی و عملی علامه طباطبایی(ره) در ایجاد تحول در حوزة علمیة قم، بایسته های ایجاد تحول در مجامع علمی را تبیین کرده و از این رهگذر برخی اقدامات لازم جهت سیاست گذاری تحول در علوم انسانی را مشخص کنند. بایسته هایی که می توان به گونه ای کلی آن ها را در سه دستة ویژگی های اخلاقی، توانمندی ها و اقدامات (اعم از اقدامات زمینه ساز و اقدامات اصلاحی) طبقه بندی کرد.
۱۵۰.

واکاوی نقش داستان سراییِ سازمانی در توسعه منابع انسانی؛ کنکاشی در ادبیات پژوهشی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه منابع انسانی داستان سرایی سازمانی مرور ادبیات پژوهشی نظریه روایت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۰ تعداد دانلود : ۹۶
هدف این مقاله آن است که با معرفی اثربخشی بالقوه داستان سرایی برای توسعه منابع انسانی، به تقویت دامنه انتخاب مسئولان توسعه منابع انسانی در برآورده کردن اهداف آن بپردازد. در این مقاله، با رویکرد مرور ادبیات تم محور کرسول (2008) اطلاعات موجود در ادبیات پژوهشی، تحلیل و ترکیب و شواهدی از اثربخشی داستان سرایی برای توسعه منابع انسانی ارائه می شود. در پژوهش حاضر، 111 مقاله مرتبط، از پایگاه های معتبر علمی براساس معیار مشخصی انتخاب و بررسی شد. مطابق یافته ها، پژوهشگران در حوزه های علمی مختلف (16 حوزه) که اشتراک های ویژه ای با توسعه منابع انسانی دارند، به اثربخشی داستان سرایی در فعالیت های مختلف (30 فعالیت)- که به اهداف و فعالیت های توسعه منابع انسانی مربوط می شود- توجه کرده اند. این درحالی است که بعضی از مطالعات، به آثار منفی داستان سرایی در سازمان، مانند استفاده از آن برای دستکاری عقاید اشاره کرده اند. درنتیجه، مسئولان توسعه منابع انسانی باید مهارت داستان سرایی را فراگیرند و این ابزار را به مجموعه رویکردها و ابزارهای خود بیفزایند.
۱۵۱.

واکاوی و تحلیل تبعات سیاست زدگی بوروکراسی در نظام های سیاسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بوروکراسی سیاست زدگی دوگانگی سیاست - اداره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳۳ تعداد دانلود : ۸۲۴
یکی از چالش های نظری و عملی فراروی بوروکراسی دولتی پیوند یا جدایی سیاست و اداره است. بی تردید درجه ای از دخالت سیاست در اداره نه تنها مضر نیست بلکه جلو ه ای از دموکراسی محسوب می شود؛ اما تزریق پررنگ سیاست در اداره منجر به سیاست زدگی منفی خواهد شد. هدف این پژوهش برکشیدن پیامد های منفی چنین نوع سیاست زدگی در بوروکراسی دولتی در ایران است. پژوهش در دو مرحله کیفی و کمی انجام شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد دو بعد اداری و سیاسی مهم ترین ابعاد سیاست زدگی بوروکراسی در ایران هستند که بعد اداری به سه مؤلفه بحران یادگیری، نفاق بوروکراتیک و بحران کارایی و بعد سیاسی نیز به سه مؤلفه بحران عدالت اجتماعی، بحران مشارکت و بحران مقبولیت طبقه بندی می شود.
۱۵۲.

طراحی نظام انگیزه ی خدمت رسانی عمومی در بخش دولتی ایران با رویکرد خبره محور تفسیری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بخش دولتی انگیزه ی خدمت رسانی عمومی رویکرد خبره محور تفسیری

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت سازمانی و منابع انسانی رفتار سازمانی
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت دولتی سازماندهی و اصلاح تشکیلات و روشها
تعداد بازدید : ۹۴۵ تعداد دانلود : ۵۴۲
غالب مطالب و تئوری ها در حوزه انگیزش در محدوده خاصی آزمون شده اند و کارایی دارندو پاسخگوی همان بستر هستند و نمی توانند همچون نسخه ای واحد در سایر کشورها به کار گرفته شوند؛ همین طور است در مورد عومل انگیزاننده کارکنان در بخش دولتی و خصوصی که به دلیل اقتضائات متمایز، عوامل مختلفی در آن دخیل خواهند بود. در این پژوهش پس از مطالعه ادبیات موجود در حوزه انگیزه ی خدمت رسانی عمومی، فهرستی از ابعاداین انگیزه در 8 دسته نسبتاً جامع جمع آوری شد. سپس از میان این عوامل، بر اساس نظر غالب اساتید و پنل 17 نفره از خبرگان (دانشگاهی و اجرایی) دو عامل تمایل به مشارکت در خط مشی گذاری (جذابیت سیاستگذاری) و تمایل به مشارکت عمومی از فهرست عوامل کنار گذاشته شدند و در نهایت با استفاده از اکثریت آرای صاحب نظران و به کمک روش مدلسازی خبره محور تفسیری، مدل مترتب، و بر اساس سطح بندی شش عامل منتخب طراحی شد. در نظام سلسله مراتبی طراحی شده حکمرانی دموکراتیک در سطح اول، فداکاری و شفقت درسطح دوم، تکلیف مدنی و عدالت اجتماعی در سطح سوم و تعهد به منفعت عمومی در سطح چهارم قرار گرفتند.
۱۵۳.

به سوی چارچوبی برای مطالعه مدیریت دولتی اسلامی بخش 2: مضامین کلیدی و چارچوب پیشنهادی

نویسنده:

کلید واژه ها: مدیریت دولتی اسلامی نقشه مفهومی حوزه های مطالعاتی تولید دانش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۵ تعداد دانلود : ۳۹۹
اولین پرسش که روبه روی دانش پژوهان حوزه های مطالعاتی مطرح می شود آن است که چه چیزی را مطالعه کنند؟ دانش پژوهان حوزه مدیریتِ دولتیِ اسلامی نیز با این پرسش روبه رو هستند. از این رو ترسیم حوزه های مطالعاتی در رشته های مختلف از جمله دغدغه های بسیاری از دانشمندانی است که در حوزه های فرانظری کار می کنند. در این مقاله نویسنده می کوشد چارچوب مفهومی نقشه مطالعاتی مدیریت دولتی اسلامی را تریسم کند. در پایان چالش های کلیدی فرای روی تولید دانش در این حوزه واکاوی شده است.
۱۵۴.

پیامدهای ثبات مدیریتی در سازمان های دولتی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سیاست زدگی سازمان دولتی ثبات مدیریتی بی ثباتی مدیریتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶۰ تعداد دانلود : ۸۴۰
مدیریت دولتی محمل اصلی اجرای خط مشی های عمومی و در نتیجه تضمین بهروزی افراد جامعه است. یکی از عوامل موفقیت یا شکست آن برای تحقق اهداف خط مشی ها، مدیران دولتی هستند. همچنین ثبات یا بی ثباتی مدیران دولتی نیز یکی از علل ناکامی یا توفیق آنها محسوب می شود. ثبات مدیریتی پدیده ای دو وجهی است که پیامدهای مثبت و منفی بر آن مترتب است. هدف این مقاله واکاوی این پیامدها در سازمان های دولتی ایران است. بدین منظور برای شناسایی پیامدهای مثبت و منفی ثبات مدیریتی از ابزار مصاحبه (مرحله کیفی) و پرسش نامه (مرحله کمّی) استفاده شده است؛ بنابراین، این پژوهش از نوع ترکیبی است. روایی مصاحبه و پرسش نامه بر اساس نظر خبرگان تأیید و پایایی پرسش نامه 98/0 به دست آمد. در مجموع، 28 پیامد مثبت و 25 پیامد منفی ثبات مدیریتی شناسایی شد. مهم ترین پیامد مثبت و منفی ثبات مدیریتی در سازمان های دولتی ایران به ترتیب عبارت اند از: اجرایی شدن برنامه ها و خط مشی های بلندمدت و مقاومت در برابر تغییر.
۱۵۵.

تحلیلی بر دانش پژوهی فرایند خط مشی عمومی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ایران خط مشی عمومی فرایند خط مشی چهارچوب ها دانش پژوهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۱۱ تعداد دانلود : ۱۱۳۴
از یک سو، دانش پژوهی فرایند خط مشی گذاری عمومی در سه دهه گذشته با غنای نظری قابل توجّهی در سطح جهان مواجه شده است و رویکرد خطّیِ مراحل (تعریف مسئله، ارائه پیشنهادیه، تصویب، پیاده سازی، و ارزیابی)، جای خود را به نگاه های نظری جدیدی همچون نظریه تعادل نقطه ای، چهارچوب ائتلاف مدافع، چهارچوب جریانات چندگانه، مدل اشاعه خط مشی، و غیره، داده است. از سوی دیگر، سه نوع جریان پژوهشی نوظهور در مطالعات فرایند خط مشی گذاری دیده می شود: به کارگیری نگاه های نظری در عرصه ها و خط مشی های مختلف و مقایسه قدرت تبیین کنندگی آنها، مقایسه نگاه های نظری با یکدیگر، و تلفیق و ادغام برای دستیابی به نگاه نظری جامع تر». با این حال، بررسی های میدانی نشان داد که دانش پژوهان فرایند خط مشی گذاری در ایران همچنان در راستای رویکرد منسوخ مراحل خط مشی قدم برمی دارند و چندان توجّهی به آزمون، نقد، یا پیشبرد نگاهای نظریِ جدید نمی شود. از این رو رهنمودهایی برای هموارسازی و شتاب بخشی به مطالعات فرایند خط مشی گذاری عمومی در ایران ارائه شده است تا مسیر جدیدی در این زمینه گشوده شود. از یک سو، دانش پژوهی فرایند خط مشی گذاری عمومی در سه دهه گذشته با غنای نظری قابل توجّهی در سطح جهان مواجه شده است و رویکرد خطّیِ مراحل (تعریف مسئله، ارائه پیشنهادیه، تصویب، پیاده سازی، و ارزیابی)، جای خود را به نگاه های نظری جدیدی همچون نظریه تعادل نقطه ای، چهارچوب ائتلاف مدافع، چهارچوب جریانات چندگانه، مدل اشاعه خط مشی، و غیره، داده است.
۱۵۶.

کاوشی بر الگوی پیشایندهای راست کرداری مدیران در سازمان های دولتی: مطالعه کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: راست کرداری مدیران صداقت رفتاری رفتار اخلاقی پیشایندهای راست کرداری مدیران تحلیل مضمون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۵ تعداد دانلود : ۹۸
راست کرداری مدیران عامل حیاتی و ضروری برای موفقیت رهبری و سازمان است و بنیان اصلی اعتمادسازی در سازمان به شمار می رود. هدف اصلی از اجرای این پژوهش، کاوش ماهیت و پیشایندهای راست کرداری مدیران در سازمان های دولتی است. روش پژوهش کیفی عام با استراتژی تحلیل مضمون است؛ به این منظور، مصاحبه های عمیق با مدیران سازمان های دولتی برگزار شد. ابتدا به اتکای مطالعه ادبیات موجود، ماهیت پدیده مد نظر تبیین و توصیف شد؛ سپس داده های مصاحبه کدگذاری شدند و الگوی ارتباطی مضمون های کشف شده به صورت مدل پیشایندهای راست کرداری مدیران در سازمان های دولتی به دست آمد. این مدل شامل مؤلفه های فردی: ویژگی های شخصیتی مدیر (عزت نفس، تعهد و مسئولیت پذیری، ماکیاولیسم)، هوش اخلاقی مدیر و مؤلفه های تعدیل گر مدیریتی: (ویژگی های شغلی مدیران و توانایی مدیریتی) و مؤلفه های تعدیل گر سازمانی: (الگوهای اخلاقی رهبری و مراودات ضمنی، انتظارات از مدیران، شفافیت در سیاست ها، قوانین و رویه ها و فعالیت افشاگران در سازمان) است.
۱۵۷.

روش شناسی مطالعات دلالت پژوهی در علوم اجتماعی و انسانی: بنیان ها، تعاریف، اهمیت، رویکردها و مراحل اجرا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
تعداد بازدید : ۳۰۴۵ تعداد دانلود : ۱۴۵۹
برای تبیین اثر نور بر بهره وری نیروی انسانی در سازمان ها از روش پژوهش های آزمایشی استفاده می کنیم، و برای درک هم آیندی رضایتمندی شهروندان از خدمات سازمان های دولتی با مشارکت آن ها در انتخابات شوراهای شهر به روش همبستگی متوسل می شویم و فهم فرهنگ مشترک یک گروه سازمان یا یک جامعه محلی مستلزم بهره گیری ما از قوم نگاری است و ساخت نظریه بی تفاوتی کارکنان یک سازمان خاص استراتژی نظریه داده بنیاد را طلب می کند و برای فهم جوهره یک تجربه توسط افرادی خاص به پدیدارشناسی روی می آوریم و ... . برای بررسی دلالت ها، آثار، تبعات، کاربردهای یک فلسفه، یک چارچوب، یک نظریه، یک مدل یا یک ایده برای رشته یا موضوع مورد علاقه تان از چه روش شناسی ای استفاده می کنید؟ به عبارت دیگر اگر از شما بپرسند فلسفه رئالیسم انتقادی چه کاربردی یا رهنمودی برای حوزه مطالعاتی شما دارد به چه روشی متوسل می شوید. نوعی کمبود روش شناسی که تاکنون جواب تنسیق شده ای نه در جوامع علمی بین الملل و نه در جوامع علمی کشور به آن داده نشده است. نویسنده این نوع مطالعات را ""مطالعات دلالت پژوهی"" نامگذاری کرده و روش شناسی متناسب با آن ها را ""روش شناسی دلالت پژوهی"" حک کرده است. هدف این مقاله پرداختن به مطالعات دلالت پژوهی، اهمیت و ضرورت آن ها و معرفی روش شناسی دلالت پژوهی و نحوه اجرا و ارزشیابی آن است.
۱۵۸.

شناسایی مؤلفه های سازمانهای فضیلت و جهادی (مورد پژوهش: کمیته انقلاب اسلامی و جهاد سازندگی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: انقلاب اسلامی مدیریت اسلامی جهاد سازندگی مدیریت جهادی کمیته انقلاب اسلامی فضیلت و سازمان فضیلت محور سازمان جهادی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت گروههای ویژه مدیریت اسلامی
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت سازمانی و منابع انسانی ارتباطات سازمانی
تعداد بازدید : ۱۷۲۵ تعداد دانلود : ۷۳۴
در جریان انقلاب اسلامی و تحولات آن نهادهای جدیدی شکل گرفت که با سازمانهای مرسوم تفاوتهای اساسی داشت. مطالعه این نهادها کم و بیش از دیدگاه های متفاوت از جمله مدیریت جهادی مورد توجه قرار گرفته است. از دید اخلاق فضیلت نیز می توان این نهادها را مورد بررسی قرار داد. اخلاق فضیلت یکی از مهمترین نظریه های اخلاقی است که در حوزه های گوناگون از جمله مدیریت در سالهای اخیر مورد توجه قرار گرفته است؛ لذا از این نظریه می توان در حوزه مدیریت و سازمان استفاده، و به سمت سازمانهای فضیلت محور حرکت کرد. انقلاب اسلامی زمینه شکل گیری سازمانهای فضیلت محور را ایجاد نمود. در این پژوهش سعی شد سازمان فضیلت محور، مؤلفه ها و ویژگیهای آنها در انقلاب اسلامی با توجه به دو نهاد انقلاب اسلامی جهاد سازندگی و کمیته انقلاب اسلامی مورد بررسی قرار گیرد. روش این پژوهش، کیفی است که از طریق مصاحبه با فعالان این دو نهاد انجام شده است که این مصاحبه ها بر اساس تحلیل مضمون (تماتیک) مورد تحلیل قرار گرفته است. در نهایت، مؤلفه های سازمان فضیلت محور که شامل فضیلتهای همرشدی، تقوای سازمانی، اخوت سازمانی، حکمت، ایثار همه گیر، شجاعت، اخلاص، مجاهدت مستمر، اسوگی مدیر و انعطاف پذیری است، ارائه شده است.
۱۵۹.

تحلیل کیفی رویکردهای تبیین نزدیک بینی سیاستی در صنعت خودرو(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خط مشی گذاری نزدیک بینی چرخه خط مشی گذاری آینده نگری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۱ تعداد دانلود : ۱۵۸
با نگاهی کلی به حوزه خط مشی گذاری، مشخص می شود که به علت ماهیت بین رشته ای آن، اندیشمندان و صاحب نظران با نگاه بنگاه های متفاوت علمی به آن پرداخته اند. یکی از چالش های خط مشی گذاران، به طور عام و صنعت خودرو به طور خاص، بروز پدیده ای به نام نزدیک بینی سیاستی است. در این پژوهش، تلاش گردیده که با تعمیق نگاه در بررسی بیماری نزدیک بینی سیاستی، ابعاد این موضوع از منظر سایر علوم انسانی نیز مورد تحقیق قرار گیرد. بر این اساس در این مقاله ابتدا به تبیین نزدیک بینی سیاستی پرداخته و سپس ادبیات موجود در خصوص این آسیب با دقت نظر در دیدگاه های مختلفی که از سوی اندیشمندان رشته هایی نظیر جامعه شناسی، روانشناسی، علوم سیاسی، اقتصاد سیاسی و تحلیل گران سیستم تبیین شده، مورد بررسی قرار گرفته است. در پایان با تحلیل کیفی رویکردهای ارائه شده در حوزه های مذکور به منطق گونه شناسی این رویکردها اشاره گردیده است. با مقایسه رویکردهای تبیین نزدیک بینی سیاستی در صنعت خودرو، عدم توجه به دو مؤلفه ویژگی شخصیت خط مشی گذار و همچنین ویژگی های صنعت مشخص گردید و پیشنهاد می گردد که علاوه بر رویکردهای پنج گانه از بعد روان شناسانه و نیز جذابیت های صنعت در تبیین چرایی نزدیک بینی استفاده شود.
۱۶۰.

محاسبه شاخص آسیب پذیری اقلیمی مبتنی بر مدل ضربی-نمایی استان سیستان و بلوچستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مواجهه سیستان و بلوچستان شاخص آسیب پذیری اقلیمی ظرفیت سازگاری حساسیت اقلیمی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای طبیعی آب و هواشناسی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی روش های کمی در جغرافیا
تعداد بازدید : ۱۲۸۲ تعداد دانلود : ۶۹۷
افزایش مواجهه با تغییر(پذیری) اقلیم، افزایش آسیب پذیری را در پی دارد و جامعه ای که ظرفیت سازگاری کم و حساسیت اقلیمی بالایی دارد مستعد آسیب بیشتر است. کاهش آسیب پذیری به سیاست و استراتژی های سازگاری وابسته است و طراحی و ارزیابی این استراتژی ها به اندازه گیری آسیب پذیری اقلیمی نیاز دارد. در این مطالعه با هدف توسعه شاخص آسیب پذیری اقلیمی، ابتدا نمره ی عامل مواجهه با تغییر(پذیری) اقلیم برای ایستگا ه های زابل، زاهدان، ایرانشهر و چابهار در دو دوره ی پنج ساله محاسبه شد. سپس نمرات عوامل ظرفیت سازگاری و حساسیت اقلیمی به کمک داده های سرشماری و سالنامه های 1385 و 1390 استان های کشور تعیین شد. با توجه به ماهیت مسئله آسیب پذیری و عوامل موثر آن، بر مبنای مدل ضربی- نمایی، شاخص آسیب پذیری اقلیمی طراحی شد. سپس برای چهار محدوده و کل استان، شاخص و درجات آسیب پذیری محاسبه شد. نتایج نشان داد هر چند ظرفیت سازگاری استان نسبت به قبل بیشتر شده ولی به دلیل افزایش مواجهه و حساسیت اقلیمی، میزان آسیب پذیری 3/16 درصد بالاتر رفته است. مساحت محدوده های خیلی زیاد آسیب پذیر از 5/57 درصد به 100 درصد کل استان افزایش یافته که بیانگر گسترش فضایی آسیب پذیری می باشد. نتیجه ی کلی اینکه کاهش آسیب پذیری نیاز به سنجش دقیق و مستمر آن، افزایش ظرفیت سازگاری و کاهش حساسیت های اقلیمی دارد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان