مدیریت فرهنگ سازمانی (فرهنگ مدیریت)
مدیریت فرهنگ سازمانی سال سیزدهم تابستان 1394 شماره 2 (پیاپی 36) (مقاله علمی وزارت علوم)
مقالات
حوزه های تخصصی:
گرچه ادبیات بالنسبه قابل توجهی در مورد اینکه مدیریت چیست، چگونه کار می کند و از چه کارکردهایی برخوردار است وجود دارد، اما یافته های پژوهشی در مورد اینکه مدیران اثربخش چه انجام می دهند و واجد چه ویژگی ها و رفتارهایی هستند، محدود است. در این راستا، مقاله حاضر به احصای سازه های شخصی مدیران نسبت به اثربخشی مدیریتی به منظور ارائه منظومهاثربخشی مدیریتی از نگاه مدیران پرداخته است. بدین منظور، 30 تن از مدیران میانی 5 دانشگاه جامع برتر کشور در شهرهای تهران، مشهد و شیراز نمونه مورد مطالعه را تشکیل داد. برای گردآوری داده ها از روش مصاحبه با تکیه بر تکنیک شبکه خزانه و پیمودن گامهای سه گانه آن استفاده شد. در نهایت، خروجی حاصل از مصاحبه ها به ایجاد 30 شبکه خزانه شخصی منفرد و در مجموع 405 سازه شخصی اولیه در خصوص اثربخشی مدیریتی منتج شد. واکاوی و تحلیل محتوای این سازه ها، شبکه ای جمعی مشتمل بر 10 عنصر و 33 سازه ثانویه را بر حسب تعیین اولویت ایجاد کرد و منظومه اثربخشی مدیریتی مدیران مورد مطالعه را به تصویر کشید.
الگوی فرهنگ سازمانی سازمان های آموزشی(EOCM) (مورد مطالعه آموزش و پرورش شهر بیرجند)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر تعیین مؤلفه های فرهنگ سازمانی آموزش و پرورش بوده است. این تحقیق از نوع زمینه یابی بوده که در آن از رویکرد استقرایی و روش کیفی نظریه پردازی داده بنیادِ چندگانه، با استفاده از مصاحبه ی مسئله محور با کاربرد الگوی شاین برای سنجش فرهنگ، استفاده گردیده است. پس از تحلیل داده ها، الگوی فرهنگ سازمانی آموزش و پرورش در سه بُعدِ «انطباق بیرونی» با چهار شاخص یادگیریِ سازمانی، مشتری مداری، چشم انداز، و پیشرو و فعّال؛ «هماهنگی درونی» با چهار شاخص دانش گرایی، مشارکت قانونمند، ارزش های محوری، نگاه سرمایه ای به انسان و «روابط انسانی» با چهار شاخص کرامت ذاتی و اکتسابی، انگیزه، منافع ملی، رشد و تعالی؛ با مرکزیّت آموزه های دینی، «حیات طیّبه» طراحی گردید. برای تأیید این که یافته ها مستخرج از داده هاست، ضمن استفاده مبادی متعدد تولید داده ها، در مراحلِ کدگذاری، یافته ها به مصاحبه شوندگان بازخورد داده شده و عکس العمل و نظرات آنان لحاظ گردیده است. قابلیّت فهم و مفید بودنِ یافته ها از نظر خبرگان و اساتید دانشگاه تأییدگردیده.لذا الگوی ارائه شده از اتکاپذیری لازم برخوردار است.
تحلیل موانع تعامل پذیری فرهنگی در زنجیره تأمین صنعت خودرو با به کارگیری رویکرد مدل سازی ساختاری-تفسیری( ISM)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
همکاری بین شرکت ها در زنجیره تأمین صنایع مختلف برای دستیابی به رضایت مشتریان نهایی ضروری است، اما طبق تحقیقات مختلفی که انجام شده است، بسیاری از پروژه های همکاری توفیق لازم را نمی یابند. یکی از مهم ترین دلایل این امر عدم توجه به مسائل و اختلافات فرهنگی در ایجاد همکاری بین سازمان هاست. نظر به اهمیت موضوع، در این تحقیق ابتدا موانع مهم تعامل پذیری فرهنگی بین سازمان های همکاری کننده در زنجیره تأمین صنعت خودرو شناسایی شد و سپس این موانع با استفاده از رویکرد مدل سازی ساختاری تفسیری، سطح بندی گردیدند. اطلاعات مورد نیاز این پژوهش، از خبرگان و متخصصین صنعت خودرو در شهر رشت با استفاده از پرسشنامه سطح بندی موانع تعامل پذیری فرهنگی که توسط محقق بر طبق روش شناسی مدل سازی ساختاری تفسیری طراحی شده، گردآوری شده است. مطالعه نشان می دهد که رفع چهار مانع «تفاوت در جهت گیری استراتژیک سازمان ها»، «تفاوت پرسنل سازمان ها از لحاظ دانش، تجربه و ظرفیت یادگیری»، «تفاوت در زبان گفتاری سازمان ها» و «تفاوت در میزان توجه سازمان ها به یادگیری» سنگ زیربنای رفع موانع تعامل پذیری فرهنگی در زنجیره تأمین می باشند.
بررسی و تحلیل نقش قابلیت های فردی منابع انسانی در ایجاد مزیت رقابتی؛ به کارگیری مدل VRIO(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
نهادهای موفق در قرن بیست ویکم، لزوم توجه به منابع انسانی، به عنوان منبعی مهم برای دستیابی به مزایای رقابتی پایدار و ثبات حضور در بازارهای بین المللی را درک کرده اند. بر این اساس، مقالة حاضر پس از شناخت قابلیت های فردی منابع انسانی، به دنبال بررسی و تحلیل نقش منابع انسانی و قابلیت های فردی آنان در ایجاد مزیت رقابتی بر اساس رویکرد مبتنی بر منابع، با به کارگیری چارچوب VRIO است. به منظور تحلیل نقش منابع سازمانی در ایجاد مزیت رقابتی، یکی از مدل هایی که مدنظر پژوهشگران قرار گرفته است، چارچوب VRIO است که توسط بارنی معرفی شده است. زیربنای اصلی این چارچوب، رویکرد مبتنی بر منابع است و نقش منابع سازمانی، به منظور کسب مزیت رقابتی پایدار، تحلیل می شود. جامعة مورد بررسی در این تحقیق، همة کارشناسان و مدیران یک شرکت بیمة خصوصی را دربرمی گیرد. به منظور سنجش و تحلیل قابلیت های فردی منابع انسانی و نقش آن در ایجاد مزیت رقابتی، پرسشنامه ای با به کارگیری چارچوب یادشده طراحی شد و در اختیار 150 نفر از اعضای جامعة آماری قرار داده شد. برای تحلیل داده های حاصل از پرسشنامه، آزمون تی تک نمونه و نرم افزار SPSS به کار گرفته شد. یافته ها نشان داد قابلیتهای فردی منابع انسانی به خلق مزیت رقابتی موقت برای شرکت منجر می شوند.
مطالعه عوامل سازمانی تأثیرگذار بر راهبرد تجاری-سازی تحقیقات دانشگاهی (مطالعه موردی: فناوری نانو)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
قرار گرفتن ایران در جایگاه نهم دنیا در تولید دانش نانو، چشم انداز روشن و امید بخشی را به منظور بهره برداری از فرصت های تجاری سازی و خلق ثروت بر مبنای فناوری نانو فرا روی کشور قرار داده است. دانشگاه ها و مراکز پژوهشی به عنوان سازمان هایی که پژوهش گران در آن به انجام تحقیقات علمی می پردازند نقش مؤثری در تجاری سازی تحقیقات دارند. هدف این پژوهش، شناسایی و اولویت بندی عوامل سازمانی تأثیرگذار بر استراتژی تجاری سازی تحقیقات فناوری نانو در ایران است. روش این پژوهش از نوع کیفی- کمی است. ابزار بخش کیفی، مصاحبه نیمه ساختاریافته و ابزار بخش کمی، پرسشنامه است. روش تحلیل در بخش کیفی، کدگذاری در سه مرحله و در بخش کمی، تحلیل عاملی و آزمون آنووا است. نتایج این پژوهش نشان دهنده ی شناسایی 30 عامل سازمانی در قالب 9 بُعد است که بر انتخاب استراتژی تجاری سازی تحقیقات فناوری نانو تأثیرگذار است. این عوامل به ترتیب اولویت عبارتند از زیرساخت های دانشگاه، مدیریت دانش، استراتژی دانشگاه و کیفیت دانشکده، ماهیت پژوهش و جهت یابی تجاری، شبکه های دانشگاه، مدیریت دانشگاه، منابع انسانی دانشگاه، ساختار دانشگاه و منابع مالی دانشگاه. تأثیر عوامل سازمانی در بیش تر موارد بر انتخاب استراتژی ایجاد شرکت های انشعابی بیش تر از سایر استراتژی ها است.
بررسی و مقایسه عملکرد بانک های دولتی و خصوصی بر اساس مدل CAMEL(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
با تغییر تکنولوژی و جهانی شدن، بازارهای مالی با فشار رقابتی برای بهبود عملکرد مواجه شدند. از راه های مقابله با این فشارها، تأسیس بانک های خصوصی است. تحقیق حاضر با بررسی و مقایسه عملکرد مالی بانک های تجاری دولتی و خصوصی بر اساس مدل CAMEL در دوره زمانی 1385 تا 1388 در پی سنجش این است که آیا بانک های خصوصی عملکرد بهتری نسبت به بانک های دولتی دارند. نمونه آماری این تحقیق 8 بانک تجاری (4 بانک دولتی و 4 بانک خصوصی) است که به روش قضاوتی انتخاب شداند. داده های مورد نیاز این تحقیق با مراجعه به صورت های مالی بانک های نمونه استخراج شد. با اجرای آزمون کلموگورف-اسمیرنف توزیع نمونه نرمال گزارش شد، لذا برای تجزیه و تحلیل فرضیه های تحقیق آزمون تی دوجامعه اجرا شد. نتایج عملکرد بهتر بانک های خصوصی در بعد نقدینگی و درآمدها؛ و عملکرد بهتر بانک های دولتی در بعد کیفیت مدیریت را نشان داد. از سوی دیگر، تفاوت معناداری بین ابعاد نشان داده نشد. همچنین، نتایج آزمون فرضیه اصلی تحقیق نشان داددر عملکرد بانک های دولتی و خصوصی تفاوت معناداری وجود ندارد.. در نهایت، پیشنهادهایی برای بهبود عملکرد بانک ها (دولتی و خصوصی) مطرح شد.
تبیین نقش معنویت سازمانی در خلق مزیت رقابتی پایدار (موردمطالعه: کارکنان شعب بانک مسکن شهرستان تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
بر اساس نظریات متخصصان مدیریت، راز بقا و موفقیت سازمان های امروزی در ایجاد، حفظ و تداوم مزیت رقابتی نهفته است. هدف از انجام این پژوهش، بررسی اثر متغیری در حوزه دارایی های نامشهود، به نام معنویت سازمانی بر خلق مزیت رقابتی پایدار است که وسعت تأثیرگذاری آن بر ویژگی ها و خصوصیات منابع انسانی و پیامدهای آن در سازمان به اثبات رسیده است. پژوهش حاضر مطالعه ای کاربردی بوده و ازنظر گردآوری داده ها جزء تحقیقات توصیفی/ همبستگی است. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه معنویت سازمانی بر اساس مدل میلیمن و پرسشنامه محقق ساخته مزیت رقابتی است. جامعه آماری تحقیق را کارکنان شعب بانک مسکن شهرستان تبریز به تعداد 37 شعبه تشکیل داده اند. با استفاده از فرمول کوکران، در سطح اطمینان 95% حجم نمونه آماری 170 نفر مشخص گردید که به صورت تصادفی انتخاب شدند. نتایج حاصل از تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری توسط نرم افزار AMOS 21 نشان داد معنویت سازمانی با ضریب تشخیص 44 درصد تبیین کننده مزیت رقابتی پایدار است. بنابراین بانک مسکن می بایست نسبت به ارتقاء معنویت سازمانی و مؤلفه های آن، به ویژه همسویی ارزش ها، استراتژی های مناسبی اتخاذ نماید.
تبیین نقش میانجی توانمندسازی روان شناختی کارکنان در رابطه میان مدیریت اثربخش و تعالی سازمانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر بررسی نقش میانجی توانمندسازی روان شناختی کارکنان در رابطه میان مدیریت اثربخش و تعالی سازمانی است. این پژوهش بر حسب هدف کاربردی و بر اساس شیوه گردآوری داده ها توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش را کلیه کارکنان دانشگاه های شهرستان همدان تشکیل می دهد، که با استفاده از نمونه گیری از فرمول کوکران برای جامعه نامحدود، 392 کارمند بصورت تصادفی از چهار دانشگاه شهرستان همدان (بوعلی سینا، علوم پزشکی، صنعتی و آزاد اسلامی) انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها از سه پرسشنامه استفاده شد. تجزیه وتحلیل داده ها با روش تحلیلی عاملی تأییدی و مدل سازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزارهای LISREL و SPSS انجام شد. نتایج تحلیل روابط ساختاری نشان داد مدیریت اثربخش با ضرایب مسیر بالایی که با سازه های توانمندسازی دارد می تواند عاملی مؤثر و قدرتمند برای توانمندسازی روان شناختی کارکنان محسوب شود و بترتیب بیشترین تأثیر را بر ابعاد احساس شایستگی، احساس مؤثر بودن، آزادی عمل و احساس معناداری کارکنان داشت. همچنین رابطه علّی بسیار قوی میان ابعاد توانمندسازی روان شناختی کارکنان و تعالی سازمانی وجود داشت و نتایج بیانگر تأثیر بیشتر ابعاد احساس شایستگی و مؤثر بودن بر تعالی سازمانی بود.
ارزیابی تأمین کنندگان بر اساس شاخص های دخیل در بهره وری زنجیرة تأمین (بررسی شرکت های تأمین کنندة گروه خودروسازی توس)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مدیریت زنجیرة تأمین از جمله رویکرد های نوین در عرصة مدیریت تولید و عملیات محسوب می شود. امروزه موفقیت و بقای سازمان های تولیدی در گرو کارایی و اثربخشی زنجیره های تأمین است. پژوهش حاضر درصدد بررسی عوامل مؤثر بر ارتقای بهره وری زنجیرة تأمین بوده است. بدین منظور تأمین کنندگان شرکت های گروه مجموعه سازی توس خودرو با به کارگیری فن تصمیم گیری چندمعیارة پرامتی فازی ارزیابی شدند. نتیجة پژوهش نشان می دهد در میان شاخص های احصاشده به ترتیب، نتایج مشتریان، فرایند ها و نتایج اصلی عملکرد بالاترین وزن ها را دارند.
در پایان ضمن تحلیل حساسیت رتبه بندی جاری، بسته های سیاستی در جهت ارتقای بهره وری زنجیرة تأمین پیشنهاد شده است. پژوهش حاضر مفهوم بهره وری زنجیرة تأمین را بسط داده است و سازوکاری برای ارزیابی آن مطرح کرده است.
بررسی فلسفه اخلاق تکلیف گرایانه کانت در سازمان (مقایسه آن با منشور اخلاقی جهانی سازمان)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این مقاله بر آن است تا به بررسی فلسفه اخلاق تکلیف گرایانه کانت و مقایسه آن با منشور اخلاقی جهانی در سازمان بپردازد که آیا اخلاق کانت با منشور اخلاقی جهانی در سازمان ها سازگاری دارد یا نه؟ اخلاق کانت یکی از مهم ترین نظام های تکلیف گرایانه اخلاقی است که به نیت و انگیزه عمل و خود عمل اهمیت می دهد. کانت، انگیزه عمل به قوانین اخلاقی را صرفاً احترام به آنها می داند. کانت برای تشخیص اوامر و قواعد اخلاقی پنج معیار به دست می دهد که اگر دستورات به اصطلاح اخلاقی، از این آزمون های پنج گانه موفق بیرون آیند، اخلاقی والا غیراخلاقی هستند. آن معیارها عبارتند از: 1. اصل تعمیم پذیری 2. قاعده قانون عام طبیعت شدن 3. قاعده غایت فی نفسه بودن انسان 4. قاعده خودمختاری انسان و 5. قاعده کشور غایات. منشور اخلاقی جهانی که عبارتند از: 1. اصل امانت 2. اصل مالکیت 3. اصل اعتبار 4. اصل شفافیت 5. اصل منزلت 6. اصل انصاف 7. اصل شهروندی 8. اصل حساسیت، سازگاری کاملی با معیارهای اخلاقی کانت دارند. از این رو می توان بر اساس دیدگاه کانت آنها را اخلاقی دانست، البته به این شرط که هدف از واضعان و عاملان منشور اخلاقی جهانی، صرفاً احترام به این قوانین باشد نه نتیجه ای که از آن عاید سازمان ها می شود، از قبیل موفقیت در رقابت و سود بیشتر. نتیجه آن که اخلاق کانت نسبت به اخلاق غایت گرایانه و سودگرایانه بیشتر با منشور اخلاقی جهانی سازگاری دارد، البته با همان شرایطی که ذکر شد.
بررسی عوامل مؤثر برکاهش ترک خدمت کارکنان در سازمانهای دولتی ایران (مطالعه موردی: ستاد وزارت راه وشهرسازی)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف از انجام این تحقیق بررسی عوامل مؤثر بر کاهش ترک خدمت کارکنان در بخش دولتی است. در این تحقیق عواملی چون : ویژگی های شغلی، ویژگی های سرپرست، هویت سازمانی، احساسات و عواطف در شغل، شرایط کاری و نگرش شغلی به عنوان عوامل مؤثر برکاهش ترک خدمت انتخاب شدند. جامعه آماری تحقیق شامل کارکنان شاغل در ستاد مرکزی وزارت راه و شهرسازی است که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی 180 نفر به عنوان نمونه آماری تحقیق انتخاب شدند. برای سنجش عوامل از پرسشنامه استاندارد لاکی فرس استفاده شد. به منظور بررسی نرمال بودن داده های پژوهش از آزمون کولموگروف اسمیرنوف و به منظور بررسی فرضیه های تحقیق از روشهای آمار استنباطی ازجمله ضریب همبستگی پیرسون استفاده گردید. نتایج حاصل ازتجزیه و تحلیل داده ها حاکی از تأیید فرضیه های تحقیق است به عبارت دیگر، نتایج تحقیق نشان می دهد، بین ویژگی های شغلی، ویژگی های سرپرست، هویت سازمانی، احساسات و عواطف در شغل، شرایط کاری و نگرش شغلی با کاهش ترک خدمت کارکنان رابطه مستقیم و معنی دار وجود دارد و عامل احساسات و عواطف در شغل دارای بیشترین تأثیر و هویت سازمانی و نگرش شغلی کمترین تأثیر را بر کاهش ترک خدمت کارکنان دارند.
بررسی عوامل موثر بر اثربخشی ارتباطات سازمانی در یک سازمان دولتی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
سازمان، شبکه ای از واحدها و افراد هستند که با هم افزایی آنها، عملکرد سازمانی افزایش می یابد. این مهم از طریق ایجاد ارتباط معنادار و هدفمند واحدها و افراد میسر است. بنابراین لازم است ارتباطات سازمانی اثربخش گردد تا هدف های سازمانی محقق شود. در این مقاله به منظور اثربخش کردن ارتباطات سازمانی یک سازمان دولتی، عوامل و متغیرهای مؤثر بر آن مورد مطالعه قرار گرفته است. روش های مورد استفاده دراین تحقیق، همبستگی و پیمایشی می باشد و به منظور جمع آوری داده ها، از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. از میان 813 نفر، 318 نفر به عنوان نمونه آماری، با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شده اند. برای تجزیه و تحلیل اثرات مستقیم و غیرمستقیم متغیرهای تحقیق از آزمون رگرسیون چند گانه و تحلیل مسیر استفاده شده است. ضرایب مسیر نشان می دهد که عوامل انسانی و سازمانی با ضرایب 672/0 و 428/0 ارتباطات سازمانی را اثربخش می کند. از این رو عامل انسانی در مقایسه با عامل سازمانی، ارتباطات سازمانی سازمان مورد نظر را اثربخش تر می کند.
بررسی رابطه بین هوش معنوی و رفتار شهروندی سازمانی کارکنان (مورد مطالعه: اداره کل آموزش و پرورش استان قم)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
شرایط کاملاً ناپایدار حاکم بر سازمان ها و لزوم اثربخشی سازمان ها، به ویژه سازمان هایی که با نحوی با مسائل آموزشی در تعامل اند، نیاز به نسل ارزشمندی از کارکنان را بیش از پیش آشکار کرده است، این تحقیق با هدف بررسی رابطه رفتارهای شهروندی سازمانی و هوش معنوی در میان کارکنان اداره کل سازمان آموزش و پرورش استان قم انجام گرفت. به این منظور، رابطه ابعاد رفتار شهروندی سازمانی (شامل ادب، جوانمردی، حسن شهروندی، وظیفه شناسی و نوع دوستی) با هوش معنوی آزمون شد. جامعه آماری، کلیه کارکنان اداره کل سازمان آموزش و پرورش استان قم می باشد که در مجموع، 263 نفر بودند. نمونه ای به حجم 153 نفر با استفاده از جدول مورگان، و به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه است که روایی آن از طریق روایی محتوا و روایی عاملی، و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ (برابر با 911/0) بررسی شد. تجزیه و تحلیل داده ها با به کارگیری رگرسیون چندمتغیره و ضریب همبستگی پیرسون انجام گرفت که نتایج حاکی از آن است که تمامی ابعاد رفتار شهروندی سازمانی، بجز جوانمردی با هوش معنوی رابطه مثبت و معنادار دارند و رابطه هوش معنوی و جوانمردی معنادار نمی باشد. در نهایت، پیشنهاداتی بر مبنای نتایج تحقیق ارائه شد.
تدوین کد های اخلاق حرفه ای فروشندگان سازمان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
تلاش ها ی طرفداران اخلاق در کسب و کار به صورت کدهای اخلاقی، الگوی رفتار ارتباطی افراد سازمان را ترسیم و به فرهنگ سازمانی اخلاقی کمک می نماید. این کدها در هر حرفه، رفتارهای صحیح و ناصحیح را مشخص می کنند. لذا با توجه به اهمیت اخلاق در اسلام، تحقیق حاضر، از طریق مصاحبه با خبرگان حوزه اخلاق اسلامی و بازاریابی، به استخراج معیارهایی اخلاقی در حوزه هایی از بازاریابی و فروش پرداخته است. با بکارگیری استراتژی نظریه پردازی داده بنیاد، طی کدگذاری باز در نرم افزار اطلس.تی، معیارها استخراج و کدهایی برای جلوگیری از افعال ضد اخلاقی فروشندگان، در سه دسته: عمومی، شرکت و رقبا، ارائه شده اند، تا راهنمایی برای مواجه با دو راهی های اخلاقی باشند.