سیاوش صلواتیان

هدف: سازمان های رسانه ای به دلیل حضور در یک بازار رقابتی و پیچیده نیازمند بهره گیری از تمام منابع خود هستند، به ویژه سرمایه های فکری که پایداری و مزیت رقابتی را به ارمغان می آورند. پیش نیاز این امر، شناسایی سرمایه های فکری موجود در سازمان است. در سازمان صداوسیما، برخلاف منابع ملموس، برای منابع ناملموس و فکری، لیست مشخصی ارائه نشده است. بنابراین، در این پژوهش برآن شدیم تا منابع فکری سازمان را شناسایی نماییم. روش: این پژوهش با رویکرد کیفی و با استفاده از روش دلفی در سه مرحله انجام شد. مشارکت کنندگان به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند که شامل 27 نفر و از دو گروه متفاوت بودند؛ گروه اول متشکل از مدیران مجرب و آشنا به مدیریت در سطوح عالی سازمان؛ گروه دوم متشکل از خبرگان و دانشگاهیان حوزه سرمایه سازمانی و فکری. یافته ها: بنابر یافته های پژوهش، سرمایه های فکری سازمان شامل نیروی انسانی، آرشیو، پهنه مخاطب، دسترسی به مراکز حاکمیتی، فرهنگ اسلامی، تجربه در بحران ها، دانشگاه صداوسیما، برنامه سازان، پوشش رسانه ای کل کشور و تاریخ ایران است. نتیجه گیری: این پژوهش نشان داد که سرمایه های فکری سازمان صداوسیما در گستره ای از سرمایه های ارتباطی، انسانی و ساختاری پراکنده شده اند و کارایی و اثربخشی سازمان صداوسیما در گرو بکارگیری درست و متناسب از این سرمایه ها است.

هدف: شرکت های رسانه ای خارجی، بخش اعظمی از بازار داخلی پیام رسان های اجتماعی در کشور را تصاحب کرده اند و حتی با وجود فیلترشدن تلگرام، به عنوان اصلی ترین بازیگر این حوزه، شرکت های داخلی هنوز نتوانسته اند حجم شایان توجهی از این بازار را به دست بیاورند. هدف مقاله حاضر، شناسایی عوامل مؤثر بر ورود شرکت های رسانه ای داخلی به بازار پیام رسان های اجتماعی است. روش: پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل مضمون اجرا شده است. برای جمع آوری داده ها با 11 نفر از خبرگان حوزه های مختلف و مدیران پیام رسان های داخلی، مصاحبه نیمه ساختاریافته صورت گرفت. شیوه نمونه گیری هدفمند بود و برای تعیین حجم نمونه، از قاعده اشباع نظری پیروی شد. در مرحله تجزیه وتحلیل داده ها نیز از روش تحلیل کیفی و تکنیک کدگذاری کیفی بهره گرفته شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که «سختی انتقال و چسبندگی تکنولوژیک»، «کیفیت نامناسب پیام رسان های داخلی»، «سختی تأمین نیروی انسانی توانمند»، «مشکلات زیرساخت فنی»، «روش اشتباه فیلترینگ»، «نگاه سیاسی و رقابت مخرب داخلی»، «نداشتن مزیت نسبی و مدل توسعه ای مناسب»، «رقبای جهانی قدرتمند»، «نبود قانون مرجع حوزه پیام رسان ها» و در نهایت «مشکلات شهرت رسانه ای»، عوامل بسیار مهم ورود شرکت های رسانه ای ایرانی به بازار پیام رسان های اجتماعی هستند. نتیجه گیری: در وضعیت موجود زیست بوم پیام رسان های داخلی، تقویت نگاه سیاسی سبب شده است تا نهادهای مختلف، به داشتن پیام رسان با متولی گری خود علاقه مند باشند که همین مسئله سبب ورود بیشتر رقبای جدید به زیست بوم شده است؛ اما این نهادها موفق نشده اند که مدل کسب وکار مناسبی با تکیه بر زنجیره ارزش پیام رسان ها طراحی کنند.

بسیج و سازمان دهی افراد و گروه ها یکی از امکان هایی است که به وسیله رسانه های اجتماعی تسهیل شده است و می تواند همانند هر پدیده ای فرصت ها و تهدیدهایی برای جوامع داشته باشد، لذا مقاله پیشِ رو به دنبال شناخت نقش رسانه های اجتماعی موبایلی در آئین های اجتماعی است و به صورت موردی پدیده تشییع جنازه 175 شهید غواص را مورد مطالعه قرار داده است. این پژوهش، با روش کیفی و از طریق تکنیک مصاحبه عمیق انجام گرفته است. بر اساس قاعده اشباع نظری و به روش نمونه گیری هدفمند، دیدگاه های 10 نفر از صاحب نظران رشته ارتباطات و متخصصان حوزه رسانه های اجتماعی موبایلی گردآوری شد. پس از جمع آوری داده ها، کدگذاری و مقوله بندی، 10 کد انتخابی شامل «بسترسازی»، «هم افزایی»، «سرعت دهی»، «تسهیل کنندگی»، «ایجاد ارتباط و شبکه سازی»، «کاربرسازی »، «چسبندگی»، «مدیریت»، «تغییر ذائقه خبری» و «آئین سازی» استخراج شد. با توجه به نتایج این پژوهش، سه کد انتخابی نقش «بسترسازی»، «هم افزایی» و «مدیریت» رسانه های اجتماعی موبایلی با نقش این رسانه ها در هدایت جریان های اصلی تولید اخبار مراسم تشییع 175 شهید غواص به سمت نهادهای اصلی تولید اخبار مرتبط بودند. سه کد انتخابی «سرعت دهی»، «ارتباطات و شبکه سازی» و «آئین سازی» رسانه های اجتماعی موبایلی با نقش این رسانه ها در شیوه های پوشش اخبار مرتبط بودند و چهار کد انتخابی «تسهیل کنندگی»، «کاربرسازی»، «چسبندگی» و «تغییر ذائقه خبری» رسانه های اجتماعی موبایلی با نقش این رسانه ها در نحوه مصرف اخبار مرتبط بودند.

شناخت دقیق مخاطبان به عنوان حیاتی ترین اقدام در مدیریت یک رسانه همواره موردتوجه بوده است. با توجه به ظهور رسانه های جدید، تکنیک های سنتی گذشته توانایی پاسخ به این نیاز را از دست داده و نیاز به بهره گیری از روش های نوین در مطالعه و شناخت مخاطبان و رفتارهای آن ها است. این پژوهش با بهره گیری از روش تحلیل شبکه اجتماعی، رفتار مخاطبان پلتفرم فروش آنلاین فیلم سینمامارکت را بررسی و تحلیل کرده است. داده های رفتار استفاده کاربران از این پلتفرم در زمینه تماشای فیلم (مهرماه 1397) به صورت بی نام مورد تحلیل قرار گرفت و انبار داده اولیه تشکیل شد. داده های موجود در این انبار داده پس از پاک سازی، با استفاده از نرم افزار گفی مصور شده و با هدف شناخت کاربران، اعضای آن بر اساس الگوریتم های منطقی همچون الگوریتم لوواین انجمن بندی شدند. بر اساس تحلیل رفتار کاربران سه انجمن شناسایی شده، راهبردهای پیشنهادی از منظر نوع محتوا و همچنین نوع رفتار کاربر به منظور توسعه کاربران این پلتفرم احصا شد که بر اساس این راهبردها، مدیران پلتفرم می توانند سیاست های رسانه ای خود را در راستای بارگذاری محتوای جدید در پلتفرم و پیشنهاد هدفمند محتوا به کاربران تنظیم کرده و به این ترتیب با برآورده کردن نیاز های کاربران خود میزان درگیری ایشان با پلتفرم را افزایش دهند.

هدف اصلی این پژوهش، شناسایی عوامل مؤثر بر سکوت سازمانی نیروهای رسانه ای بر مبنای تجربه کارکنان اداره کل روابط عمومی سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران به منظور ارتقای مشارکت کارکنان این واحد بوده است. برای دستیابی به این هدف با استفاده از رویکرد کیفی و روش نظریه پردازی داده بنیاد، این عوامل طی 18 مصاحبه عمیق همراه با مشاهده میان کارکنان این اداره کل و از طریق سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی شناسایی شدند. عوامل فرهنگی و محیطی با چهار کد انتخابی توسعه نیافتگی، سوءپیشینه های فرهنگی، برچسب خوردن، ضعف فرهنگ کار گروهی؛ عوامل فردی با سه کد انتخابی نگرش فردی، انگیزش فردی و متغیرهای فردی و عوامل ساختاری با هفت کد ویژگی های شغلی، رفتار سکوت آمیز مدیران، عوامل ساختاری، عدم مشارکت سازمانی، سیستم نامناسب ارزیابی عملکرد، فقدان عدالت سازمانی و فرهنگ سکوت سازمانی، به عنوان عوامل سکوت سازمانی میان کارکنان اداره کل روابط عمومی سازمان صدا و سیما شناسایی شد و درنهایت با در نظر گرفتن شرایط تعدیل گر تغییر و بحران و بسترهای تعاملات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، مدل مفهومی پیشنهادی پدیده سکوت سازمانی در این واحد از سازمان رسانه ای پیشنهاد گردید.

احتمال وقوع زلزله در تهران چالش و نگرانی جدی در کشور است و مدیریت بحران این مخاطره نیازمند تاب آوری سازمانی نهادهای دخیل در مدیریت بحران است؛ ازجمله این سازمان ها، خبرگزاری ها به عنوان اعضای اصلی اکوسیستم رسانه ای کشور هستند. در این راستا، چهار خبرگزاری فارس، مهر، ایسنا، ایرنا به عنوان پرمخاطب ترین خبرگزاری های کشور، به عنوان موردمطالعه انتخاب شدند و داده های مرتبط با 58 شاخص در سه بعد تاب آوری ارتباطی، تاب آوری اطلاعاتی و تاب آوری ساختاری-سازمانی در این خبرگزاری ها به صورت میدانی و به کمک روش های مشاهده، مصاحبه و پرسشنامه جمع آوری شد. پرسشنامه ها بین 341 نفر از کارکنان صف این خبرگزاری ها که به صورت تمام شماری انتخاب شده بودند، توزیع شد، هشت نفر از مدیران آن ها نیز به روش هدفمند برای مصاحبه ها نمونه گیری شدند. برای مشاهده نیز توصیف کامل مشاهدات بر اساس دستورالعمل راهنمای تهیه شده در هر چهار خبرگزاری جمع آوری شد. داده های کیفی در قالب روش تحلیل محتوای کیفی قیاسی و داده های کمی نیز با استفاده از شاخص های آمار توصیفی تحلیل شدند. بر اساس یافته ها، اگرچه خبرگزاری فارس مزیت های نسبی به سایر خبرگزاری ها داشت اما هر چهار خبرگزاری تاب آوری لازم در برابر زلزله احتمالی شهر تهران را نداشتند. نقطه قوت خبرگزاری های موردمطالعه در بخش تاب آوری اطلاعاتی بود؛ اما در بعد تاب آوری ارتباطی و ساختاری-سازمانی ضعف های متعددی در خبرگزاری ها وجود دارد که باید نسبت به رفع آن اقدام شود. نتایج نشان داد که وضعیت خبرگزاری های اصلی کشور در برابر زلزله احتمالی شهر تهران مناسب نیست و این خبرگزاری ها به عنوان بازوهای اطلاع رسانی و ارتباطی در مدیریت بحران زلزله احتمالی شهر تهران نیازمند تقویت تاب آوری سازمانی خود هستند

رسانه های محلی، نقش بی بدیلی در مدیریت بحران ها از جمله بحران های محیط زیستی دارند. در کشور ما، استان خوزستان سال هاست که با بحران ریزگردها روبروست ولی رسانه های محلی در این بحران عملکرد مناسبی نداشته اند. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف بهبود عملکرد رسانه های محلی استان در قبال بحران محیط زیستی ریزگردها انجام شده است. بدین ترتیب پژوهش حاضر جهت دستیابی به این راهکارها طراحی شد و برای جمع آوری اطلاعات روش مصاحبه نیمه ساختاریافته انتخاب گردید. جامعه آماری این پژوهش شامل متخصصین حوزه رسانه، بحران و محیط زیست بود که از طریق نمونه گیری هدفمند، 12 نفر انتخاب و با آن ها مصاحبه انجام گرفت. با تحلیل داده ها از طریق روش تحلیل مضمون، 36 راهکار در قالب هشت دسته کلی شامل اطلاع رسانی، نیروی انسانی، سیاست گذاری، آموزش و فرهنگ سازی، تقویت مشارکت عمومی، مطالبه گری و پاسخ طلبی، آگاه سازی و هشداردهی و تعامل با سازمان های متولی مدیریت بحران ارائه شد. رسانه های محلی با استفاده از این راهکارها، می توانند عملکرد خود در بحران های محیط زیستی را بهبود بخشند.

خط مشی گذاری در واقع نوعی برنامه ریزی محتوایی است که برای تولید محتوای مؤثر در رسانه، حائز اهمیت است؛ اما گاهی آنچه در عمل شاهد آن هستیم فاصله نه چندان کم، برنامه های تولید شده با تصورات افراد از اجرای خط مشی ها است. کشف چرایی این فاصله برای موفقیت خط مشی ها امری لازم و ضروری است. با توجه به جایگاه و نقش معاونت سیما در راهبری برنامه های تلویزیونی، هدف این پژوهش شناسایی موانعی است که اجرای موفق خط مشی های رسانه ای در معاونت سیمای جمهوری اسلامی ایران را با مشکل مواجه می کند. این پژوهش کاربردی به روش تحلیل مضمون طی 15 مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان و صاحب نظران حوزه خط مشی گذاری رسانه انجام شده است. داده ها در سه مرحله توصیفی، تفسیری و یکپارچه سازی با استفاده از نرم افزار تحلیل داده های کیفی مکس کی ودا کدگذاری شده و مورد تحلیل قرار گرفته است. موانع اجرای خط مشی های رسانه ای در معاونت سیما در چهار مرحله «تدوین»، «ابلاغ و اقناع»، «اجرا» و «نظارت و ارزشیابی» دسته بندی شدند. نتایج نشان داد ضعف در شناسایی مسئله، شکل گیری خط مشی، ضعف در اقناع مجریان، توزیع نامناسب خط مشی، مسائل مالی و انسانی، فقدان نظام ارزشیابی منسجم و نبود ضمانت اجرا از موانع اجرای خط مشی های رسانه ای در معاونت سیما است.

هدف: در عصر دیجیتال و تکنولوژی، بخش های صنعت رسانه از لحاظ سرمایه گذاری، اشتغال و انسجام اجتماعی، در توسعه کشورها سهم شایان توجهی دارند. با توجه به فضای رقابتی حاکم بر بخش مذکور، شرکت ها هم زمان با توسعه صنعت، اقدام های مسئولیت اجتماعی را با انتظارها و علاقه ذی نفعان تراز می کنند. در این راستا، هدف پژوهش حاضر، شناسایی استراتژی های مسئولیت اجتماعی ارائه دهندگان خدمات اینترنتی دنیا به عنوان بخشی از صنعت رسانه است. روش: روش انتخابی برای اجرای پژوهش، تحلیل محتوای جهت دار است. نمونه گیری به صورت هدفمند صورت گرفته و ده شرکت شاخص بین المللی ارائه دهنده خدمات اینترنتی انتخاب شده است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از کدگذاری کیفی ساختاری مطابق با ابعاد چهارگانه چارچوب سی اس آرهاب بهره گرفته شد. یافته ها: استراتژی های مسئولیت اجتماعی شرکت ها در سطح کلان و در سطح عملیات به تفکیک چهار بُعد کارمندان، جامعه، محیط زیست و حکمرانی شناسایی و طبقه بندی شد؛ البته، بُعد مربوط به جامعه، در مقایسه با سایر ابعاد، بیشتر در کانون توجه بود. نتیجه گیری: پژوهش حاضر نشان داد که ارائه دهندگان خدمات اینترنتی، در طراحی برنامه های مسئولیت اجتماعی، روی هسته اصلی کسب وکار، یعنی حوزه دیجیتال و رسانه متمرکز شده اند. این شرکت ها مسئولیت اجتماعی خود را متناسب با مسائل اجتماعی، زیست محیطی، اقتصادی و فرهنگی جوامع و با توجه به اصل فراگیری خدمات دیجیتال، برای تمامی ذی نفعان داخلی و خارجی، ایفا می کنند.

تأمین مالی تولیدات رسانه ای، یکی از مسائل مهم در سازمان صداوسیما و از طرف دیگر، محدودیّت در روش های فعلی تأمین مالی همیشه یک مشکل جدی برای این سازمان بوده است.  یکی از روش های جدید تأمین مالی در دنیا تأمین مالی جمعی ا ست.  تأمین مالی جمعی این ایده را مطرح می کند که برای ساخت یک محصول الزاماً نیاز نیست به دنبال سرمایه گذاران بزرگ بود؛ می توان سرمایه های کوچک اما متعدد را برای تحقّق آن جذب کرد.  در این پژوهش؛ به دنبال آن بودیم که آیا می توان از این روش نوین و مشهور جهانی در تأمین مالی تولیدات نمایشی سازمان صداوسیما نیز بهره برد یا خیر؟  برای این منظور؛ روش دلفی انتخاب و در مرحله ی اول با 20 کارشناس مصاحبه انجام شد؛ بعد از تحلیل و تقلیل داده های این مرحله، 52 گویه منحصربه فرد به دست آوردیم.  در راند دوم و سوم که به صورت پرسشنامه ی ایمیلی انجام شد؛ به ترتیب 18 و 15 نفر از اعضای پنل دلفی حضور داشتند و در انتها به 34 گویه در قالب 12 دسته رسیدیم؛ ازاین بین 5 دسته جزو ظرفیت ها و 7 دسته، جزو موانع تحقّق این مدل بود. آنتن گسترده ی صداوسیما، آشنایی مردم با مدل های اقتصادی مشابه، شبکه ی توزیع وسیع، ازجمله مهم ترین ظرفیت های اشاره شده؛ عدم شفاف سازی، ترس مدیران از اثرگذاری مردم در فرهنگ و نیاز مالی بالا در تولیدات نمایشی، ازجمله مهم ترین موانع اشاره شده برای تحقّق مدل تأمین مالی جمعی برای تولیدات نمایشی سازمان صداوسیما بود.  درنهایت: باتوجه به گویه های به دست آمده، می توان گفت که صداوسیما می تواند از تأمین مالی جمعی بهره ببرد؛ اما مقدمه ی این بهره برداری تغییراتی در رویکردها، سازوکارها و ساختارها را می طلبد که در بخش نتیجه گیری به عنوان پیشنهاد های کاربردی ارائه گردیده است.

مقاله پژوهشی حاضر، تلاشی برای تشخیص مختصات چارچوب گذاری شبکه خبری بی بی سی فارسی از جنگ ۵۰ روزه میان غزه و اسرائیل است. هدف مقاله این است که نشان بدهد آیا شبکه بی بی سی فارسی اصل روزنامه نگاری عینی که یکی از اصول بین المللی اخلاق حرفه ای در عرصه روزنامه نگاری است، را در بازتاب جنگ 50 روزه رعایت و یا نقض کرده است. برای توصیف عینی پیام های این شبکه از روش تحلیل محتوای کمی استفاده شده است و جامعه آماری این پژوهش را برنامه خبری روزانه شبکه بی بی سی فارسی از تاریخ 3 ام جولای تا 27 ام آگوست سال 2014 میلادی یعنی تاریخ آغاز و پایان درگیری تشکیل می دهد. همچنین به منظور افزایش اعتبار یافته ها به جای نمونه گیری، از تمام شماری جامعه آماری استفاده شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که شبکه خبری بی بی سی ضمن تلاش برای حفظ اعتماد مخاطبانش، با تأیید و تقویت ایده مذاکره تحت هر شرایطی و نفی مقاومت، به توجیه بیشتر حملات اسرائیل در قیاس با حملات حماس پرداخته است. بی بی سی همچنین در کنار صلح طلب نشان دادن خود به القاء وجود شکاف میان حماس و مردم غزه می پردازد و در عین حال چهره ای مقتدر از ارتش اسرائیل به تصویر می کشد و به این ترتیب در عرصه روایتگری نوعی سوگیری یا عدم پایبندی به اصل روزنامه نگاری عینی را نشان می دهد.

به واسطه تحولات فناوری های رسانه ای در حوزه تولید و توزیع محصولات و خدمات رسانه ای، رفتار کاربران به عنصری مهم در شکل دهی به زیست بوم وب سایت های تماشا و دریافت ویدیو تبدیل شده است. با توجه به اینکه «مخاطب شدن» از دیدن، شنیدن یا خواندن فراتر رفته و نیاز به رویکردهای جدید برای پژوهش درباره مخاطب به وجود آمده است. در این راستا، تحقیق حاضر بر مطالعه رفتار مصرف محتوای ویدیویی کاربران متمرکز شده و الگوی ارتباطی اعضای زیست بوم سایت های ویدیویی ایرانی را با تکنیک تحلیل شبکه اجتماعی بررسی کرده است. پژوهش حاضر با رویکرد کمی و به روش تحلیل شبکه اجتماعی انجام شده و دارای 2 فاز پژوهشی است: الف) نمونه گیری سایت های ایرانی دریافت و تماشای ویدیو از طریق روش تراش وب ب) ترسیم، شناسایی جوامع و تحلیل شبکه اجتماعی متشکل از ارتباط سایت های ایرانی دریافت و تماشای ویدیو. بر اساس یافته های تحقیق، زیست بوم وب سایت های دریافت و تماشای ویدئوی کشور شامل 144 عنصر و 8 جامعه شامل وب سایت دریافت و تماشای ویدئو بر اساس رفتار کاربران شامل جامعه های محتوای تولیدشده کاربر، محتوای درخواستی کاربر، خرید قانونی، دریافت قانونی، دریافت غیرقانونی، زیرنویس و محتوای شرق آسیا است. جامعه مرتبط با دریافت قانونی نسبت به سایر جامعه ها بزرگ تر بوده و مهم ترین جامعه مرتبط با وب سایت های دریافت و تماشای ویدئو است. پژوهش حاضر نشان داد که نیازهای مخاطبان در رجوع به بستر ویدئویی و حتی در جابجایی بین بسترها، تأثیرگذار است و از طرفی، می توان استدلال کرد که مخاطب بودن حالتی جست وجوگرانه پیدا کرده است و مخاطب در جست وجوی برطرف ساختن نیازهای خود، بین جوامع درحرکت بوده و بنا به نظریه مخاطب فعال، قابلیت اثرگذاری از طریق رفتار بر زیست بوم رسانه ای را دارد.

  هدف مقاله حاضر طراحی الگوی جمع سپاری پایش و نظارت بر برنامه های سیمای جمهوری اسلامی ایران است. داده ها از طریق اجرای مصاحبه عمیق گردآوری شده است؛ برای این منظور ۱۷ نفر از مدیران و صاحب نظران و کارشناسان حوزه نظارت و تولید و پخش برنامه های تلویزیونی بر اساس اصول نمونه گیری نظری انتخاب شدند تا نظرات شان مبنای طراحی الگوی مذکور باشد. داده های حاصل از مصاحبه ی عمیق، گردآوری و سپس طبق دستورالعمل روش نظریه پردازی داده بنیاد در شش محور، شامل امکان سنجی و تعیین حدود پایش مردمی، طبقه بندی نظارت و قرارگیری در لایه های رسمی نظارتی سیما، مشارکت و استمرار حضور مخاطب در پایش برنامه ها، نحوه تجزیه وتحلیل اطلاعات در پایش مردمی، موانع اجرای پایش مردمی و تعارضات احتمالی و نحوه حل آن ها، دسته بندی شدند. این مقولات محوری شامل مقوله های اصلی و فرعی متعددی هستند که هریک از آن ها در این پژوهش تحلیل شدند؛ و درنهایت الگوی پیشنهادی ارائه شد. به کمک این مدل با پایش برنامه های تلویزیونی به شیوه ای مشارکتی و مردمی، علاوه بر رفع کاستی ها و نقاط ضعف نظام سنتی نظارت بر برنامه های تلویزیونی، می توان با درگیر کردن مخاطبان زمینه کسب بیشترین بهره وری و البته کاهش هزینه ها در نظارت بر برنامه های تلویزیونی را در کنار افزایش اعتماد و اطمینان عمومی به رسانه حاصل کرد.

تاکنون مطالعات زیادی در حوزه جنسیت و تفاوت های ادراکی تماشاگران سینما انجام شده است؛ اما بررسی های عینی تری برای اثبات تفاوت های ادراکی جنسیت لازم است که مطالعات سینما عصب شناختی، این امکان را برای تحلیل گران سینما مهیا می کند. هدف مقاله حاضر، مطالعه تاثیرات جنسیت بر الگوهای نگاه به هنگام تماشای بخشی از فیلم «جدایی نادر از سیمین» به کمک ابزار ردیابی چشم است. در این پژوهش نیمه تجربی که به روش آزمایشگاهی انجام شده است، شرکت کنندگان، 6 نفر مرد و 6 نفر زن 20 تا 30 سال، در حالی که عینک ردیابی چشم بر چشم داشتند، در معرض 3 دقیقه از سکانس ابتدایی فیلم قرار گرفتند که در آن شخصیت اصلی زن و مرد فیلم، رو به دوربین در حال دیالوگ هستند. نقاط تمرکز نگاه و توجه افراد با استفاده از دستگاه ردیابی چشم ثبت شد. نتایج نشان داد علی رغم آن که هر دو گروه مردان و زنان به فرد دیالوگ کننده بیشتر خیره می شدند؛ اما زمانی که یکی از شخصیت ها در حال دیالوگ بود، تماشاگر هم جنس او توجه بیشتری به وی نشان می داد و تماشاگر جنس مخالف درصدی از نگاه خود را نیز معطوف به شخصیت صامت همجنس خودش می کرد. این یافته ها جنبه هایی از تاثیرات تفاوت های جنسیتی در الگوهای نگاه انسان را آشکار می کند.  

همزمان با توسعه اینترنت، استفاده از شبکه های اجتماعی به سرعت رو به افزایش نهاد و پلتفرم های اجتماعی متعددی در ایران مورد استقبال قرار گرفت. شبکه های اجتماعی خارجی عمومی همچنان بدون رقیب مانده و غالب آن هایی که در ایران توسعه یافته اند، توان رشد و رقابت را با نمونه های خارجی نداشته اند. در عین حال آنچه در اکوسیستم پلتفرم های توسعه یافته داخل ایران قابل مشاهده است، رشد و موفقیت شبکه های اجتماعی تخصصی است که توانسته اند اعتماد بخشی از بازار مخاطب ایران را جلب کنند. هدف اصلی این پژوهش ارائه مدلی برای توصیف "رشد شبکه های اجتماعی تخصصی داخل ایران" است. از آنجایی که در زمینه رشد شبکه های اجتماعی به طور کلی و شبکه های نیچ به صور خاص مدلی وجود ندارد، در این پژوهش از روش داده بنیاد  برای طراحی مدل استفاده شده است. در این پژوهش با 18 نفر از بازیگران اصلی در حوزه شبکه های اجتماعی داخلی (عمومی و تخصصی) مصاحبه صورت گرفت و بعد از کدگذاری باز، کدگذاری محوری و در نهایت کدگذاری انتخابی، مدل نهایی استخراج شد. در این مدل موفقیت شبکه های اجتماعی تخصصی به عنوان مقوله مرکزی استخراج و شرایط علّی، زمینه ای، مداخله گر، راهبردها و پیامدهای حاصل از اجرای راهبردها بیان شد.  

متأسفانه در عصر کنونی نهاد خانواده، به منزله اصلی ترین رکن جامعه، دچار تزلزل شده است. ارائه الگوی مناسبی از خانواده اسلامی از طریق محصولات نمایشی تلویزیون می تواند گره گشا باشد. مقاله حاضر به دنبال ارائه سیاست های محتوایی نمایش مطلوب خانواده در محصولات نمایشی تلویزیون بر مبنای سبک زندگی اسلامی است. این پژوهش در دو مرحله انجام شده است. ابتدا، محتوای 7 عنوان کتاب (شامل 21 جلد)، در حوزه خانواده اسلامی، به روش تحلیل محتوای کیفی، بررسی شد. نتیجه، به دست آمدن ۷۲۵ کد در زمینه ویژگی های خانواده اسلامی بود که پس از مقوله بندی الگوی جامع خانواده در اسلام، در سه محور اصلی «دیدگاه های نظری اسلام درباره خانواده»، «راهکارهای عملی تحکیم خانواده» و «عوامل تزلزل خانواده» ارائه شد. در مرحله دوم، با طراحی سؤالاتی برآمده از الگوی احصائی در گام نخست، با استادان و کارشناسان 4 حوزه مدیریت و سیاست گذاری، خانواده و سبک زندگی اسلامی، تولید تلویزیونی و ارتباطات، که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده بودند، مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شد. نتیجه در دو بخشِ ارزیابی کارشناسان از وضعیت کنونیِ نمایش خانواده در تلویزیون و سیاست های پیشنهاد ی برای بازنمایی خانواده ارائه شد. این سیاست ها در دو بخش ارائه شد. بخش نخست، با عنوان «اهداف، محورها و اولویت ها» شامل 7 مقوله «تشکیل خانواده و ازدواج»، «ترسیم جایگاه اعضای خانواده»، «اقتصاد خانواده»، «محیط مطلوب حاکم بر خانواده»، «صله رحم»، «وظایف اعضای خانواده» و «مقابله با عوامل تزلزل خانواده» و 23 زیرمقوله است. بخش دوم نیز، با عنوان «سیاست ها و ضوابط محتوایی»، شامل 35 گزاره محتوایی در خصوص بازنمایی مطلوب خانواده اسلامی در محصولات نمایشی است که به طور دقیق و مصداقی به بایدها و نبایدهای محصولات نمایشی می پردازند.

بیماری ایدز در طول دهه های گذشته، قربانیان زیادی در ایران گرفته است. بازتاب و بازنمایی رسانه ای این مسئله مبتلابه جامعه ایران در آثار هنری و رسانه ای، در نگاه جامعه به این بیماری مؤثر بوده است. مقاله حاضر درصدد است تا ضمن مروری بر روند بازنمایی کلیشه پردازانه ویروس اچ آی وی و بیماری ایدز و مبتلایان به آن در تلویزیون ایران، بر سریال تلویزیونی پریا که ضمن دراماتیزه کردن ابعادی از شیوع این بیماری در جامعه ایران، رویکردی آموزش محور در پرداخت به این بیماری داشت، متمرکز شده است. 23 سکانس برای تحلیل لایه های معنایی موجود در آنها با استفاده از روش نشانه شناسی فیسک انتخاب شد و در سه سطح، نشانه های ارائه شده در خصوص بیماری و بیماران ایدز و مبتلایان به ویروس اچ آی وی تحلیل گردید. یافته های این پژوهش نشان می دهد که گرچه سریال پریا در نمایش بیماری ایدز و مبتلایان به ویروس اچ آی وی، با واقعیت فاصله بسیار دارد و برخی آموزش های انعکاس یافته در آن، کاستی هایی دارد، اما این سریال با فاصله گرفتن از کلیشه سازی های معمول تلویزیون در این زمینه، دربردارنده رویکرد همدلانه بیشتری در قبال بیماران مبتلا به ایدز و ویروس اچ آی وی است. همچنین در این سریال از میان مؤلفه های گوناگون مربوط به درمان بیماری، تنها بر حمایت عاطفی و روانی خانواده ها از بیماران، متمرکز بوده است و درمان های دارویی کمتر مورد توجه قرار گرفته است.

یکی از مهم ترین مواردی که می تواند منجر به مزیت رقابتی سازمان صداوسیما در محیط پرتلاطم سازمان های رسانه ای شود، تدوین و اجرای راهبرد یا همان مدیریت راهبردی است. شناسایی ریسک های راهبردی و تمهید اقداماتی برای آن ها می تواند منجر به افزایش احتمال موفقیت مدیریت راهبردی در سازمان صداوسیما شود و قدرت رقابت پذیری این سازمان را در سپهر رسانه ای کشور و جهان افزایش دهد. هدف این پژوهش شناسایی و ارائه الگوی ریسک های راهبردی در سازمان صداوسیما می باشد. به منظور دستیابی به هدف پژوهش، از روش نظریه زمینه ای (GT) استفاده شده است. داده های مورد نیاز پژوهش از طریق مصاحبه عمیق با چهارده نفر از خبرگان به دست آمد؛ این افراد به صورت هدفمند از بین معاونین، مشاوران، مدیران و کارشناسان سازمان صداوسیما که پست سازمانی و یا وظایف آن ها به مقوله راهبرد مربوط می شود و نیز اساتید دانشگاهی که آشنا به مقوله ریسک و راهبرد هستند، انتخاب شده اند. داده ها در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی با استفاده از نرم افزار اطلس تی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. بر این اساس 115 مفهوم در قالب هفت ریسک شامل ریسک های ساختاری، ریسک های دانشی، ریسک های تولید، ریسک های مدیریتی، ریسک های فنی و فناوری، ریسک های مالی و ریسک های منابع انسانی شناسایی و دسته بندی شدند.