مجله جهانی رسانه

مجله جهانی رسانه

مجله جهانی رسانه دوره دهم بهار و تابستان 1394 شماره 1 (پیاپی 19) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

تصویر و اسطوره: تحلیل نشانه شناختی تصاویر روی جلد مجله ی عامه پسند چلچراغ(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 677 تعداد دانلود : 686
هدف مقاله حاضر آن است که از منظری نشانه شناختی طرح های روی جلد مجله چلچراغ را تفسیر کرده، و رمزگان ایدئولوژیکی آن را تحلیل نماید. به منظور نیل به این هدف، چارچوب مفهومی و روش شناسی این تحلیل ملهم از رویکرد رولان بارت تنظیم شده است. توضیح آنکه، مجلات عامه پسند در طرح روی جلد خود، تصاویر ویژه ای از واقعیت را بازنمایی می کنند. از منظر بارت این بازنمایی متأثر از ایدئولوژی مجله است که تلاش دارد با اسطوره سازی، بازنمایی خود را بدیهی ساخته و آن را طبیعی جلوه بدهد. به لحاظ روش شناسی نیز از میان 144 طرح روی جلد، شش طرح به شیوه «نمونه گیری حاد» به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند و بعد از تضمین اعتبار، آنها را مورد تحلیل قرار دادیم. برخی از نتایج تحلیل نشان می دهند که ایدئولوژی مجله چلچراغ یک ایدئولوژی انتقادی است که با توسل به اسطوره ی قهرمان، اسطوره ی ویرانی، اسطوره ی کمال زنانه، اسطوره ی مردمی بودن، اسطوره ی سیاه نمایی و اسطوره ی مادرانگی مبادرت به بدیهی سازی علایق و منظرهای خود می کند. این ایدئولوژی از برنامه های فراغتی دولت، انحلال خانه ی سینما، آلودگی هوا، طرح ممنوعیت خروج دختران زیر 40 سال از کشور، رسانه ی ملی انتقاد کرده و از عملکرد برنامه نود و مجری آن و علایق گروه های واگرا از نظام فرهنگی مرکزی، حمایت می نماید.
۲.

محدودیت های آزادی مطبوعات؛ نظام بین المللی حقوق بشر و نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 894 تعداد دانلود : 536
این مقاله به مساله ناسازگاری محدودیت های اصل آزادی مطبوعات در نظام حقوقی ایران با نظام حقوقی بین الملل می پردازد. با توجه به چالش هایی که این مساله در عرصه بین المللی برای کشور ایران ایجاد کرده، هدف پژوهش حاضر پی بردن به دلایل این ناسازگاری ها است تا به این ترتیب گامی نظری در راستای برطرف کردن این چالش ها بردارد. در این راستا پس از اشاره به محدودیت های آزادی مطبوعات در قانون اساسی و قانون مطبوعات ایران و ارزیابی مطابقت قانون مطبوعات با قانون اساسی، به اصول حاکم بر اعمال محدودیت بر اصل آزادی مطبوعات تحت عنوان شروط شکلی پرداخته شده و رعایت این اصول در نظام حقوقی ایران مورد مطالعه قرار گرفته است. سپس ضمن شرح محدودیت های مصرح در اسناد بین المللی جهانی و منطقه ای حقوق بشر تحت عنوان محدودیت های ماهوی و بیان ضرورت سازگاری نظام حقوقی داخلی با نظام حقوقی بین الملل به تحلیل سازگاری و مغایرت محدودیت های مصرح در قانون اساسی با محدودیت های مذکور در نظام حقوق بین الملل می پردازد. نتایج حاکی از آن است که در نظام حقوقی ایران، اصول حاکم بر اعمال محدودیت به طور کامل رعایت نشده است. سازگاری محدودیت های ماهوی نیز نشان می دهد که این محدودیتها باید تحت عناوین مصرح در اسناد حقوق بشری تعریف و تفسیر شوند تا برداشتهای دوگانه مرتفع شود.
۳.

دلایل ترجیح یک شبکه اجتماعی مجازی بر سایر شبکه ها: مطالعه موردی گوگل پلاس و فیس بوک(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 260 تعداد دانلود : 939
هدف این مقاله شناسایی دلایلی است که موجب می شود کاربر یک شبکه اجتماعی را بر دیگر شبکه ها ترجیح دهد. شبکه های اجتماعی مجازی در سال های اخیر محبوبیت زیادی کسب کرده اند و در حال حاضر فیس بوک در رتبه پربازدیدکننده ترین این سایت ها قرار دارد. همچنین شرکت گوگل با معرفی گوگل پلاس در تلاش است تا نقش موثری در این حوزه ایفا کند، رقابت این دو شبکه فرصت مناسبی برای تحقیق درباره دلایل انتخاب شبکه های اجتماعی توسط کاربران فراهم می کند. نظریه استفاده و خشنودی، چارچوب نظری این مقاله را تشکیل می دهد. روش تحقیق استفاده شده مصاحبه کیفی است و روش نمونه گیری نیز روش نمونه گیری مورد نوعی است. در مجموع برای انجام این تحقیق با 10 کاربر که همه آنها همزمان در فیس بوک و گوگل پلاس عضویت دارند مصاحبه شده است. نتایج این مصاحبه ها نشان داد که کاربران، با وجود ساخت حساب کاربری در گوگل پلاس، از فعالیت خود در فیس بوک نکاسته اند و تنها در صورتی حاضرند به شبکه ای دیگر به طور فعال بپیوندند که اغلب دوستانی که در فیس بوک دارند نیز به آن شبکه پیوسته باشند. در واقع حضور دوستان واقعی کاربر در یک شبکه اجتماعی، مهم ترین دلیلی است که باعث ترجیح یک شبکه اجتماعی بر شبکه های اجتماعی دیگر می شود. میراث بری و کنجکاوی نیز مهمترین دلایلی است که به عضویت کاربران در شبکه های اجتماعی جدید می انجامد.
۴.

بازنمایی بحران معنا و خانواده در فیلم های «گونزالس ایناریتو»(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 286 تعداد دانلود : 470
در این مقاله، نویسندگان تلاش کرده اند تا بازتاب بحران معنا، اخلاق و خانواده به منزله پیامدهای مدرنیته متأخر و جهان سرمایه داری را در چهار فیلم «عشق سگی»، «21 گرم»، «بابل» و «بی یو تی فول» اثر گونزالس ایناریتو را نشان بدهند. برای این منظور، نظریه «پول در فرهنگ مدرن» زیمل و نظریه «جامعه و هویت شخصی در مدرنیته متأخر» گیدنز را با هم ترکیب کرده ایم تا مدل نظری مقاله را معرفی کنیم. به لحاظ روش شناسی نیز از روش تحلیل محتوا استفاده شده است تا ادعاهای بخش نظری مورد ارزیابی تجربی در متن فیلمها قرار بگیرند. برخی از دستاوردهای تحلیل فیلمها عبارتند از: 1) شخصیت های فیلم ها نشان دهنده استیصال افرادی هستند که در شرایط فقدان یا کم مایگی پیله محافظتی و خانواده، تلاش می کنند تا به زندگی خود ادامه دهند. برآمدن پرسش های هستی شناسانه، جست و جوی نظامی معنوی و اخلاقی و پناه بردن به رابطه ناب از ویژگی های چنین افرادی است. 2) پول یکی از بدیل هایی است که فرد را در ارتباط با شبکه ای از کنش گران قرار می دهد. 3) جنبه هایی از مضامین، ساختار روایی و تکنیکی فیلم نئونوآر قابل شناسایی است. 4) نوعی واسازی ایده های مدرنیته بورژوایی و در عوض، جست و جوی مدرنیته زیبایی شناختی مورد توجه ایناریتو بوده است.
۵.

انیمیشن ها، فضای مجازی و هویت جهانی: مطالعه موردی وبلاگ های دختران ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 122 تعداد دانلود : 823
این مقاله نتیجه پژوهشی است که به مطالعه نقش انیمیشن ها در هویت جهانی دختران ایرانی در فضای مجازی پرداخته است. این مقاله، قصد دارد تا نقش انیمیشن ها را در شکل گیری هویت جهانی مخاطبان دختر و بازنمود آن را در فضای وبلاگ ها مورد مطالعه و بحث قرار دهد. این مطالعه از آن جهت اهمیت داردکه از یکسو کودکان و نوجوانان بسیاری در ایران وقت خود را صرف تماشای انیمیشن هایی می کنند که هر کدام منابعی جذاب و قدرتمند برای ساخت هویت آن ها محسوب می شوند. اغلب این انیمیشن ها توسط چند کشور و کمپانی خاص تولید شده اند و حاوی پیام هایی از فرهنگ کشورهای تولید کننده می باشند. از سویی دیگر، گسترش رسانه ها و به خصوص اینترنت و تغییراتی که در ارتباطات افراد ایجاد کرده بسترهایی را پیش روی همه و از جمله نوجوانان گشوده است که چالش هایی در بحث هویت را به دنبال دارد. چارچوب نظری این پژوهش برگرفته از نظریات «کاستلز»، «گیدنز»، «استوارت هال» در زمینه هویت و نظریات «ریتزر» در زمینه جهانی شدن فرهنگ می باشد که در پایان نتیجه گرفته ایم که شرایط جهانی شدن بر هویت خاطبین انیمیشن ها اثر می گذارد. برای آزمون این مدعا روش تحقیق در این پژوهش را مبتنی بر تحلیل محتوای کیفی تنظیم کردیم. به منظور اجرای تحلیل محتوای کیفی 20 وبلاگ متعلق به دختران ایرانی سنین 10 تا 15 سال به طور تصادفی انتخاب شده و مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج این تحقیق نشان می دهند که هویت جهانی دختران مورد مطالعه در این پژوهش به واسطه نظام فرهنگی ناشی از انیمیشن ها که آن ها را احاطه کرده شکل می گیرد و در فضای وبلاگ های شان بازنمایی می شود، زیرا ویژگی های فضای مجازی به آن ها این امکان را می دهد با گسترش شبکه های ارتباطی، خود را به عنوان عضوی از جامعه جهانی معرفی کنند و از الگوهای فرهنگ جهانی که بخشی از آن در قالب انیمیشن ها به آن ها ارائه می شود، پیروی کنند. هم چنین مطالعه وبلاگ های دختران مورد مطالعه نشان می دهد انیمیشن ها ابزاری برای یکسان سازی و همگونی فرهنگی در میان دختران مورد مطالعه محسوب می شوند و وبلاگ های آنها فضاهایی هستند که می توان در آن ها نمودهای یکپارچگی فرهنگی را مشاهده کرد.
۶.

تحلیل روزنامه نگاری عینی بی بی سی فارسی در عرصه روایتگری: مطالعه موردی جنگ 50 روزه غزه(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 541 تعداد دانلود : 728
مقاله پژوهشی حاضر، تلاشی برای تشخیص مختصات چارچوب گذاری شبکه خبری بی بی سی فارسی از جنگ ۵۰ روزه میان غزه و اسرائیل است. هدف مقاله این است که نشان بدهد آیا شبکه بی بی سی فارسی اصل روزنامه نگاری عینی که یکی از اصول بین المللی اخلاق حرفه ای در عرصه روزنامه نگاری است، را در بازتاب جنگ 50 روزه رعایت و یا نقض کرده است. برای توصیف عینی پیام های این شبکه از روش تحلیل محتوای کمی استفاده شده است و جامعه آماری این پژوهش را برنامه خبری روزانه شبکه بی بی سی فارسی از تاریخ 3 ام جولای تا 27 ام آگوست سال 2014 میلادی یعنی تاریخ آغاز و پایان درگیری تشکیل می دهد. همچنین به منظور افزایش اعتبار یافته ها به جای نمونه گیری، از تمام شماری جامعه آماری استفاده شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که شبکه خبری بی بی سی ضمن تلاش برای حفظ اعتماد مخاطبانش، با تأیید و تقویت ایده مذاکره تحت هر شرایطی و نفی مقاومت، به توجیه بیشتر حملات اسرائیل در قیاس با حملات حماس پرداخته است. بی بی سی همچنین در کنار صلح طلب نشان دادن خود به القاء وجود شکاف میان حماس و مردم غزه می پردازد و در عین حال چهره ای مقتدر از ارتش اسرائیل به تصویر می کشد و به این ترتیب در عرصه روایتگری نوعی سوگیری یا عدم پایبندی به اصل روزنامه نگاری عینی را نشان می دهد.
۷.

تحلیل رویکرد دانشجویان تحصیلات تکمیلی کتابداری و اطلاع رسانی به امکانات وب 2.0 : مطالعه موردی دانشگاه فردوسی و دانشگاه پیام نور مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 266 تعداد دانلود : 447
هدف این مقاله پژوهشی این است که میزان آشنایی و استفاده دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشته کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه فردوسی و پیام نور مشهد از ابزارها و امکانات وب2 را تعیین کرده و همچنین دیدگاه آنان را در مورد استفاده از این ابزارها مورد مطالعه قرار دهد. این پژوهش کاربردی به روش پیمایشی انجام شد. جامعه آماری پژوهش، تمامی دانشجویان تحصیلات تکمیلی شاغل به تحصیل در رشته کتابداری و اطلاع رسانی در دو دانشگاه فردوسی و پیام نور مشهد بودند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته استفاده کردیم. تعداد نمونه آماری طبق جدول مورگان 140 نفر بود که بر اساس نمونه گیری تصادفی طبقه ای، پرسشنامه را به اعضای نمونه توزیع کردیم و 76 نفر به پرسشنامه پاسخ دادند. یافته ها نشان داد که آشناترین ابزار وب2 در میان هر دو جامعه پژوهش، وبلاگ و ناآشناترین و کم استفاده ترین ابزار، سایت های فهرست نویسی اجتماعی بود. پراستفاده ترین ابزار در میان دانشجویان دانشگاه فردوسی، ویکی و در میان دانشجویان دانشگاه پیام نور، وبلاگ بود. بین نوع دانشگاه محل تحصیل و آشنائی دانشجویان با ابزارهای وب2 رابطه وجود داشت ولی بین نوع دانشگاه محل تحصیل و استفاده از این ابزارها رابطه وجود نداشت. همچنین، هر دو جامعه پژوهش، تأثیر استفاده از ابزارهای وب2 را در به اشتراک گذاری دانش با دیگران، در حد متوسط ارزیابی کردند به غیر از ابزار وبلاگ که تأثیر آن در به اشتراک گذاری دانش با دیگران بیش از حد متوسط بود.
۸.

مطالعه میزان و نوع استفاده از ماهواره و رابطه ی آن با دینداری جوانانِ شهر و روستاهای سنندج(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 505 تعداد دانلود : 21
این مقاله، نتیجه یک مطالعه توصیفی تبیینی از نوع علی مقایسه ای است که ابتدا به مطالعه میزان استفاده از ماهواره و نوع انتخاب کانال ها، و رابطه ی آن با میزان دینداری جوانان 18 تا 29 سال در شهرستان سنندج پرداخته است. سپس عوامل مؤثر بر میزان استفاده از ماهواره و تفاوت میزان استفاده در بین بینندگان شهری و روستایی این منطقه را نیز تحلیل کرده است. به لحاظ نظری، مساله تماشای تلویزیون ماهواره ای و اثر آن بر دینداری را با ترکیب نظریه «کاشت» و نظریه «عرفی شدن» پیتر برگر مورد استفاده قرار دادیم. به لحاظ روش شناسی نیز از پیمایش میدانی استفاده کردیم که در آن حجم نمونه بالغ بر 583 نفر از جوانان شهر و روستاهای سنندج در بازه زمانی 1391 92 می شد. برخی یافته های پژوهش نشان می دهد که از یک طرف، متغیرهای «وضعیت اجتماعی اقتصادی»، «جنسیت» و «سن» فاقد رابطه ی معنادار با میزان استفاده از ماهواره هستند. اما متغیرهای «وضعیت تأهل»، «تحصیلات» و «شغل» دارای رابطه ی معناداری با میزان استفاده از ماهواره می باشند. از طرف دیگر این فرض که «میزان استفاده از ماهواره با میزان تعلق و پایبندی دینی رابطه معنادار دارد»، در بین بینندگان شهری تأیید شد اما در بین بینندگان روستایی تنها می توان گفت که در دو بُعد اعتقادی و پیامدی، ماهواره به میزان اندکی موجب کاهش تعلق و پایبندی دینی شده است. چگونگی استفاده از ماهواره و نوع کاربرد آن (فرهنگی، سیاسی، تفریحی و اطلاعاتی) نیز بر میزان دینداری تأثیر معنادار نداشته است. نتایج آزمون t نیز نشان داد که تفاوت میزان استفاده از ماهواره در بین جوانان شهر و روستاهای سنندج معنادار نیست؛ با این حال بر مبنای نظریه «کاشت»، ماهواره در کنار عوامل دیگر در بین جوانان شهری به نسبت جوانان روستا با شدت بیشتری در چهار بّعدِ اعتقادی، عاطفی، پیامدی و مناسکی منجر به تغییر نگرش ها و رفتارهای دینی شده است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۰