بازاندیشی تعارض یا عدم تعارض شرط خیار با ماهیت نکاح در فقه اسلامی و حقوق ایران (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
خیارشرط درمعامله امری عقلائی است و منطق حقوقی نیز آن را می پذیرد.با این حال،قانونگذار ایران درماده 1069 قانون مدنی،شرط خیار درعقد نکاح را باطل دانسته و تصریح نموده است:«شرط خیارفسخ نسبت به عقدنکاح باطل است...».همچنین درفقه نظام یافته در اندیشه ی فقیهان والامقام اسلام، درخصوص ماهیّت نکاح اختلاف نظر وجود دارد.سؤال مطرح این است با کدام رویکرد ماهیّتی نکاح،شرط خیار را باطل دانسته اند؟و آیا شرط خیار درعقدنکاح باطل است یا خیر؟ در این جستار که به روش توصیفی-تحلیلی و با ابزارکتابخانه ای نگارش یافته است،تلاش شده این مسأله از منظر فقهی وحقوقی مورد بازپژوهی قرارگیرد.بررسی ها نشان می دهد با عنایت به اینکه بیان معصومانه در این خصوص وجود ندارد و ادله ی مورد قبول فقیهان نیز در این زمینه تعیین تکلیف نکرده است،برای اثبات تعارض شرط خیار وهمچنین بطلان آن درعقد نکاح،از سوی اندیشمندان فقه و حقوق دلایل اجتهادی و توجیحات حقوقی مختلفی ارائه شده است که قابل مناقشه می باشند.بنابراین به نظر می رسد دیدگاه تبیین ماهیّتی معاملی و معاوضی نکاح،ترجیح دارد و قابل پذیرش است.از این رو، شرط خیار با ماهیّت مذکور تعارض ندارد و اندراج شرط خیار درعقدنکاح جایز وصحیح است و الزام آور می باشد.با توجه به فواید این امر که به صورت کاربردی ومتناسب با نیاز دنیای امروز برای هریک از زوجین می تواند باشد و بویژه درجهت حمایت و رعایت مصالح زوجه است،پیشنهاد شده قانونگذار با نگرشی واقع بینانه وهمچنین با ایجاد نظمی نوین درحقوق خانواده،درخصوص اصلاح ماده 1069 قانون مدنی اقدام نماید.Rethinking Conflict or non-Conflict Stipulation of an Option with the Nature of Marriage in Islamic Jurisprudence and Iranian Law
The conditional option in the transaction is rational and legal logic accepts it. However, in Article 1069 of the Civil Code, the Iranian legislature has invalidated the stipulation option in the marriage contract and specified: "The condition of termination of the marriage contract is void ...".There is also disagreement among Islamic jurists about the nature of marriage.The main question is whether the condition of the option in the marriage contract is invalid or not? and Which approach with the nature of marriage, Stipulation of an Option is invalid?In this article, which has been written in a descriptive-analytical method with library tools, an attempt has been made to re-examine this issue from a jurisprudential and legal perspective.Studies show that considering that there is no statement from the infallible Imams in this regard and the arguments accepted by the jurists have not determined the task in this regard, various ijtihad reasons and legal justifications have been provided by jurists of jurisprudence and law to prove the conflict between the Stipulation of an Option and its invalidity in marriage, which are debatable. Therefore, it seems that the view of explaining the nature of transaction and exchange of marriage is preferable and acceptable. Therefore, the stipulation of an Option does not conflict with the mentioned nature and like other exchanges, the inclusion of the stipulation of an Option in the marriage contract is permissible and correct and is binding. Considering the benefits of this matter, which can be applied in accordance with the needs of today's world for each couple, in particular, in order to protect and respect the interests of the wife, it is suggested that the legislator take a realistic approach and also create a new order in family law, regarding the amendment of Article 1069 of the Civil Code.
تبلیغات
