با توجه به اهمیت نگاه سناریویی و ایجاد قابلیت های تصمیم گیری و برنامه ریزی در آینده، این پژوهش با هدف شناسایی پیشران های کلیدی تبیین کننده مسئولیت پذیری اجتماعی در نظام آموزش و پرورش بر مبنای رویکرد ماتریس اثرات متقاطع و سناریونویسی انجام گرفته است. این پژوهش از نوع کاربردی بوده و به دنبال پاسخگویی به پرسش های اصلی مطرح شده، از روش توصیف، تحلیل و استنتاج استفاده کرده است. از این رو، نخست برای گردآوری داده های توصیفی از روش اسنادی به صورت مطالعات کتابخانه ای و پژوهش های معتبر در راستای موضوع و همچنین مصاحبه با تعدادی از معلمان و مدیران دغدغه مند در حیطه موضوعی پژوهش بهره گرفته شد و سپس برای گردآوری داده های تحلیلی نیز، ترکیبی از روش پیمایشی به صورت پرسشنامه و روش دلفی استفاده شد. نمونه آماری در دور دلفی 15 نفر از معلمان، دبیران و به صورت کلی فرهنگیان فعال در حوزه مسئولیت پذیری اجتماعی مدارس و در مرحله پیمایشی 20 نفر از فعالان حوزه مربوطه بودند که به شیوه نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند. در این پژوهش برای سنجش روایی، ضمن استفاده از روایی صوری، از کنش متقابل سه گانه نیز استفاده شد و داده ها با کمک نرم افزارهای اس پی اس اس، میک مک و سناریو ویزارد تحلیل شدند. یافته های پژوهش نشان می دهند که 15 عامل به عنوان پیشران کلیدی مسئولیت پذیری اجتماعی، 40 وضعیت محتمل برای 15 عامل و دو دسته سناریو های پیش برنده و بازدارنده مسئولیت پذیری اجتماعی در نظام آموزش و پرورش موجود می باشند.
