جهان گرایی در اندیشه و آثار سعدی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

جهانی شدن به عنوان فرایندی فراگیر همه ابعاد زندگی بشر را تحت تأثیر قرار داده و فرهنگ های مختلف را در سراسر جهان با چالش های اساسی روبه رو کرده است. در چنین وضعیتی فرهنگ ایرانی نیز مانند هر فرهنگ دیگری با چالش های ناشی از جهانی شدن روبه روست. مسئله اساسی این است که آیا این فرهنگ در مواجهه با جهانی شدن به حیات خود ادامه خواهد داد؟ در این مقاله اندیشه ها و افکار سعدی، شاعر و ادیب بلند آوازه ایران که آثار ماندگار گلستان و بوستان را بر جای گذاشته است، به عنوان نمادی از فرهنگ ایرانی مورد بررسی قرار می گیرد. مطالعه گلستان و بوستان نشان می دهد جهان گرایی و نگرش جهانی جزء جدایی ناپذیری از فرهنگ ایرانی است. در گلستان و بوستان از یک سو ارزش های جهانی و مشترک بین همه افراد بشر معرفی، و به زندگی بر اساس آن توجه و تأکید شده و از سوی دیگر برای تحقق این ارزش ها همه افراد بدون توجه به قید زمان و مکان مخاطب قرار گرفته اند. به علاوه اجتماعی بودن انسان و ضرورت زندگی جمعی برای انسان به گونه ای معرفی شده که ضرورت همبستگی همه افراد بشر را به تصویر می کشد؛ از این رو فرهنگ ایرانی نه تنها از ظرفیت انطباق پذیری بالایی برای تطبیق خود با جهانی شدن برخوردار است بلکه توانایی لازم را برای غلبه بر چالش ها و تأثیرگذاری بر جهان دارد.