مدل های معمول تحلیل پوششی داده ها (DEA) در ارزیابی عملکرد، بر اساس تفکر جعبه سیاه عمل می کنند؛ به گونه ای که در این جعبه ها (واحدهای تصمیم گیری) ورودی ها به خروجی ها تبدیل می شوند. از ضعف های این مدل ها می توان به نادیده گرفتن ساختار داخلی، محصولات میانجی یا فعالیت های ارتباطی اشاره کرد؛ همچنین فرایند تبدیل واقعی، عموماً به صورت واضح مدل سازی نمی شود. با توجه به ساختار چندمرحله ای صنعت بانکداری، در این پژوهش پس از اشاره به رویکردهای جعبه سیاه (ادغام) و تفکیک، ضرورت در نظر گرفتن فرایندهای داخلی یک واحد تصمیم گیری (DMU) مطرح می شود و در ادامه، ضمن معرفی نوعی مدل تحلیل پوششی داده های شبکه ای مبتنی بر متغیرهای کمکی، این مدل در ارزیابی عملکرد صنعت بانکداری استفاده می شود. مزیت عمده سنجه های مبتنی بر متغیرهای کمکی، توانایی آنها در ارائه معیارهای مناسب تر کارایی، به ویژه برای واحدهای کارای ضعیف است. بر اساس یافته های این پژوهش، در ساختارهایی که آثار شبکه ای و ارتباطی بین بخش ها وجود دارد، استفاده از رویکردهای جعبه سیاه و تفکیک، ارزیابی واقعی و دقیقی از عملکرد ارائه نمی دهند و باید از مدل های شبکه ای مناسب استفاده شود.
