اثربخشی زمینه محیطی از دیدگاه بوم شناختی بر رشد حرکتی و خلاقیت کودکان (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

هدف از این مقاله بررسی تأثیر زمینه محیطی از دیدگاه بوم شناختی بر رشد حرکتی و خلاقیت کودکان بود. بدین منظور از روش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد. تحقیق حاضر شامل کودکان پیش دبستانی 5/4 تا 5/6 ساله است که براساس تفاوت در زمینه های محیطی در دو گروه 15 نفره تقسیم شدند. گروه اول کودکانی بودند که در فضای طبیعی (مدرسه طبیعت) حضور داشتند و گروه دوم نیز کودکانی بودند که در فضای سرپوشیده (مهدکودک) فعالیت می کردند. هر دو گروه فعالیت های خود را در محیط های مشخص شده، به مدت دو ماه انجام دادند. برای سنجش رشد حرکتی (مهارت حرکتی درشت) از آزمون برونینکس اوزورتسکی و به منظور ارزیابی خلاقیت کودکان از آزمون تورنس استفاده شد. نتایج تحلیل واریانس مرکب نشان داد که مهارت حرکتی درشت کودکان در فضای باز طبیعی بهبود بیشتری نسبت به فضای سرپوشیده دارد. همچنین فعالیت در فضای باز، بر هر پنج عامل خلاقیت (بسط، ابتکار، سیالی، انعطاف پذیری و مهارت خلاقیت کل) تأثیر مثبت و معناداری نسبت به فضای سرپوشیده داشت. بنابراین می توان نتیجه گرفت محیط طبیعی نسبت به محیط سرپوشیده، بهبود بیشتری بر رشد مهارت حرکتی درشت و خلاقیت کودکان دارد و پیشنهاد می شود برای کودکان در دوره پیش دبستانی از تغییرپذیری در زمینه محیطی، به ویژه محیط طبیعی، استفاده بیشتری به عمل آید.