شیوه های مدیریت انتظا می در بحران ناشی از زلزله (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

زمینه و هدف : با توجه به پیامدهای بارز بحران های طبیعی همچون زلزله در ایجاد اختلال در نظم و امنیت عمو می، نیروی انتظا می همواره یکی از ارکان اصلی مدیریت چنین بحران هایی شناخته می شود. هدف اساسی این پژوهش، شناسایی شیوه های مدیریت انتظا می در بحران ناشی از زلزله در چارچوب مراحل قبل، حین و بعد از بحران است. روش : این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر ماهیت از نوع دلفی کلاسیک و در زمره پژوهش های اکتشافی و پیمایشی است. با بهره گیری از نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی، از مشارکت 25 نفر از فرماندهان انتظامی که سابقه مسئولیت در مدیریت انتظا می بحران های زلزله کشور را در دهه های اخیر داشتند، در گروه دلفی بهره گیری شد. داده های نهایی حاصل از پرسشنامه دلفی با بهره گیری از آزمون های آماری توصیفی و آزمون استنباطی ضریب توافقی کندال تجزیه و تحلیل شد. یافته ها : یافته های مرحله کیفی، 111 گزاره در زمینه مدیریت انتظا می زلزله را آشکار ساخت که براساس ماهیت محتوایی آن ها به 15 بعد مختلف شامل 5 بعد مرحله پیش از بحران، 6 بعد مرحله حین بحران و 4 بعد مرحله پس از بحران، تقسیم شدند. طی دو مرحله اجرای پیمایش دلفی، اجماع قابل قبول بالاتر از 70 درصد در همه ابعاد به دست آمد. نتایج : براساس نتایج پژوهش، الگوی مدیریت انتظا می پیش از بحران در 5 بعد، شامل تدابیر فرماندهی، آموزش و توانمندسازی کارکنان، اقدامات لجستیکی و پدافندی، بسترسازی تعامل درون و برون سازمانی؛ حین بحران در 6 بعد، شامل فرماندهی بحران، آماده باش و اعزام نیرو و تجهیزات پلیسی، مدیریت ترافیک درون شهری و برون شهری، کنترل و مقابله با جرم و بی نظمی، رسیدگی به کارکنان آسیب دیده از زلزله، اقدامات حفاظتی - تامینی و پس از بحران در 4 بعد، شامل عادی سازی شرایط انتظا می منطقه زلزله زده، اقدامات کنترلی و نظارتی، ترمیم و بازسازی و تجزیه و تحلیل راهبردی، جای می گیرد.