تبیین شاخص ها و ارائه الگوی عملیاتی مدیریت بحران در صنعت پتروشیمی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

حوادث و بحران های طبیعی و صنعتی از جمله تهدیدهای جدی بخش صنعت به شمار می آیند. در صورت بروز حادثه ای در صنعت پتروشیمی، علاوه بر این که قسمت عمده ای از اقتصاد کشور دچار زیان می شود، آلودگی شدید محیطی نیز به دلیل خطر بالای عملیات پتروشیمی ایجاد می گردد. بنابراین مدیریت بحران امری بسیار مهم و ضروری به شمار می رود . هدف اصلی پژوهش حاضر تبیین شاخص ها و ارائه الگوی عملیاتی مدیریت بحران با مطالعه ای در صنعت پتروشیمی استان مرکزی بوده است. این پژوهش از لحاظ هدف، از نوع تحقیقات توسعه ای-کاربردی بوده و از لحاظ جمع آوری اطلاعات نیز می توان آن را توصیفی از نوع پیمایشی-تحلیلی قلمداد کرد. جامعه مورد پژوهش در این تحقیق، مدیران و کارشناسان صنعت پتروشیمی استان مرکزی بودند و نمونه گیری به شیوه تصادفی و با استفاده از فرمول کوکران انجام شد. ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته بود که اعتبار و روایی آن مورد تایید قرار گرفت. پس از شناسایی شاخص های مدیریت بحران در صنعت پتروشیمی و استخراج شاخص های موثر با تکنیک تحلیل عاملی اکتشافی و ارائه الگوی مفهومی با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی تاییدی مناسب بودن این الگو مورد آزمون قرار گرفت. به منظور تحلیل داده ها نیز از نرم افزارهای SPSS و LISREL استفاده شد. از نتایج تحلیل عاملی اکتشافی برای ابعاد پیشگیری، آمادگی، واکنش و پسا واکنش به ترتیب دو، هشت، چهار و یازده عامل استخراج گردید. نتایج تحلیل عاملی تاییدی نیز وجود رابطه معنی دار بین متغیرهای آشکار و سازه های نهفته را تایید نمود و نشان داد که مدل از برازش خوبی برخوردار است.