تاثیر ذهن آگاهی و قدردانی از خداوند بر تاب آوری دانشجویان: نقش واسطه ایی شوخ طبعی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

تاب آوری مفهومی است که در سال های اخیر در حوزه تبیین رفتار انسان مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. تاب آوری به قابلیت فرد در برقراری سازگاری زیستی و روانی در برابر شرایط بحرانی و تهدیدآمیز اشاره دارد. از سوی دیگر، روان شناسی مثبت به این نتیجه رسیده که عوامل متعددی در افزایش تاب آوری افراد در برابر استرس مؤثر می باشد. هدف از انجام این پژوهش بررسی رابطه ذهن-آگاهی و قدردانی از خداوند بر تاب آوری با نقش واسطه ایی شوخ طبعی در دانشجویان دانشگاه تبریز بود. از این دانشجویان، 240 نفر با روش نمونه گیری خوشه ایی چندمرحله ایی از دانشکده های مهندسی عمران، ریاضی و روانشناسی انتخاب شدند. به منظور جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه 5 عاملی ذهن آگاهی (FFMQ)، شوخ طبعی SHQ))، پرسش نامه قدردانی از خدا (نیل کروز، 2006) و تاب آوری کانر-دیویدسون (CD-RISC) استفاده شد. برای تحلیل آماری داده ها از تحلیل مسیر بهره گرفته شد. نتایج پژوهش نشان داد که تاب آوری دانشجویان به صورت مستقیم توسط قدردانی از خدا (35/0=β) و شوخ طبعی (29/0=β) پیش بینی می شود. تاب آوری همچنین به صورت غیر مستقیم و از مسیر شوخ طبعی، توسط قدردانی از خدا (083/0=β) و ذهن آگاهی (076/0=β) پیش بینی می شود. نتایج پژوهش در مسیر ذهن آگاهی به تاب آوری تأیید نشد. علاوه بر این، نتایج بیانگر آن است که 15% از تاب آوری دانشجویان از طریق ذهن آگاهی، قدردانی از خدا و شوخ طبعی تبیین می شود. بالأخره یافته نشان داد27% از تاب-آوری را متغیرهای ذهن آگاهی و قدردانی از خدا توسط شوخ طبعی تبیین می کنند.