بررسی میزان توجه به مؤلفه های هویت در کتاب درسی مطالعات اجتماعی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی میزان توجه به مؤلفه های هویت در کتاب درسی مطالعات اجتماعی پایه هفتم، هشتم و نهم بود. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ روش گردآوری داده ها ترکیبی بود. جامعه آماری در بخش کیفی شامل خبرگان حوزه تعلیم و تربیت بودند که در این پژوهش تعداد 9 نفر تا سطح اشباع نظری در پژوهش مشارکت داشتند؛ در بخش کمی نیز معلمان علوم اجتماعی مناطق مختلف تهران و کتاب اجتماعی پایه هفتم، هشتم و نهم به عنوان واحد تحلیل انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی مصاحبه و در بخش کمی نیز تحلیل محتوا بود. روش تحلیل داده ها در بخش کیفی کدگذاری نظری برگرفته از روش نظریه پردازی داده بنیاد بود. در بخش کمّی با توجه به سؤال های پژوهش از روش های آمار توصیفی و استنباطی (تحلیل عاملی تاییدی) استفاده شد. نتایج بخش کیفی نشان داد که مؤلفه های جامعه و روابط اجتماعی، خانواده و والدین، وسایل ارتباط جمعی، سن، مدرسه، نظام آموزشی، آینده شغلی، شخصیت فرد، معلمان بعنوان مؤلفه های تشکیل دهنده هویت شناسایی شدند و در بخش کمی نیز مشاهده شد که کتاب پایه هفتم به مؤلفه های جامعه و روابط اجتماعی، خانواده و والدین، وسایل ارتباط جمعی، مدرسه، معلمان و آینده شغلی تاکید دارد؛ همچنین کتاب مطالعات اجتماعی پایه هشتم نیز فقط مولفه جامعه و روابط اجتماعی و خانواده و والدین مورد توجه قرار داده است. در ضمن در کتاب علوم اجتماعی پایه نهم به مؤلفه های جامعه و روابط اجتماعی، خانواده و والدین، وسایل ارتباط جمعی، سن، مدرسه و معلمان تاکید دارد.