شناسایی مؤلفه ها و تحلیل محتوای برنامه درسی علوم تجربی دوره ابتدایی بر مبنای سند تحول بنیادین (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

این پژوهش درصدد شناسایی مؤلفه ها و تحلیل محتوای برنامه درسی علوم تجربی دوره ابتدایی بر مبنای سند تحول بنیادین (مطالعه موردی برنامه درسی پایه پنجم) در سال تحصیلی 1398-1397 بوده است. روش پژوهش ترکیبی (آمیخته) بوده که در دو فاز کیفی از نوع تحلیل محتوا با نظام مقوله بندی استقرایی و در فاز کمی از نوع تحلیل محتوا با استفاده از مدل شانون انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش در سطح کیفی اسناد بالادستی نظام آموزش وپرورش ایران و در سطح کمی کتاب علوم تجربی پایه پنجم ابتدایی بود. ابزار جمع آوری اطلاعات، فیش ها و جداول محقق ساخته ای بودند که جهت ثبت و شناسایی مؤلفه های کتاب علوم تجربی پایه پنجم ابتدایی از آن ها استفاده شد. با استفاده از روش تحلیل محتوا در سطح کیفی 60 گویه و 24 مؤلفه از سند تحول بنیادین استخراج و با استفاده از مدل آنتروپی شانون در فاز کمی 47 گویه و 22 مؤلفه از کتاببرنامه درسی پایه پنجم ابتدایی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در کتاب علوم تجربی پنجم ابتدایی بیشترین ضریب اهمیت مربوط به گویه های نگاه علمی به مسائل و حوادث، مشارکت پذیری در فعالیت ها، آموزش اصول اولیه کارآفرینی و کمترین ضریب بهره گیری از محیط های مجازی و رسانه ها جهت ارتقای یادگیری، ایجادکننده فرصت های متنوع آموزشی برای دانش آموزان با نیاز ویژه، ایجاد فرصت برای راه اندازی و تشکیل نمایشگاه های علمی دست ساخته های فراگیران و توانایی کار کردن و استفاده از منابع دیجیتال بود.