درآمدی بر روش تحقیق: رویه های استاندارد تحلیل داده های کیفی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

پیدایش و گسترش روش شناسی کیفی در جامعه علوم اجتماعی و انسانی ایران، در چند سال اخیر، موضوع مناقشات و مجادلات ضمنی نظری و روشی متعددی بوده است. توجه به روش های کیفی و گسترش روزافزون استفاده از آن در جامعه دانشگاهی کشور نه تنها مستلزم آشنایی با این روش شناسی و چگونگی طراحی و اجرای آن است، بلکه نیازمند آشنایی با رویه های تحلیلی این روش ها و استفاده از آن ها نیز هست. این رویه های استاندارد به ندرت به  صورت مقاله کاربردی ارائه شده اند. هدف از نگارش این مقاله معرفی رویه های استاندارد تحلیل داده های کیفی و فنون مرتبط با آن به صورت خلاصه و کاربردی است. بدین منظور، به کمک روش پژوهش منابع کتابخانه ای، یازده روش جامع این حوزه مورد بررسی قرار گرفته است. این روش ها عبارت اند از تحلیل مردم نگارانه تماتیک، تحلیل نظریه زمینه ای، تحلیل روایتی، تحلیل پدیدارشناسی، تحلیل محتوای کیفی، تحلیل مکالمه، تحلیل نشانه شناختی،  توصیف ضخیم، تحلیل موقعیتی، تحلیل گفتمان و تحلیل داده های مشاهده ای. در بخش پایانی مقاله نیز خلاصه ای کاربردی از شیوه کدگذاری در روش های کیفی ارائه می شود.