تأثیر اهداف آسان و دشوار بر عملکرد و انتظارات خودکارآمدی حافظه در جوانان و سالمندان: چالشی بر فرضیه تلاش شناختی

چکیده

مقدمه: تلاش شناختی می تواند اجرای طیف گسترده ای از تکالیف را تحت تأثیر قرار دهد و اساساً در تنظیم کنترل شناختی در زمان اجرای تکلیف و رسیدن به هدف انتخابی دخالت دارد. هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر اهداف آسان و دشوار بر عملکرد و انتظارات خودکارآمدی حافظه در جوانان و سالمندان با چالشی بر فرضیه تلاش شناختی بود. روش: پژوهش حاضر از نوع مطالعات نیمه تجربی است. جامعه آماری این پژوهش جوانان و سالمندان منطقه شش تهران بودند و نمونه آماری آن شامل ۸۰ آزمودنی جوان و سالمند بود که در سال ۱۳۹۷ انتخاب و به طور تصادفی در هشت گروه آزمایشی قرار گرفتند. برای اندازه گیری انتظارات خودکارآمدی از پرسشنامه انتظارات خودکارآمدی حافظه و برای ارزیابی تکلیف شناختی از تکلیف استروپ استفاده شد. داده ها با استفاده از آزمون های تحلیل کوواریانس مرکب با اندازه های تکراری، تحلیل کوواریانس دو راهه و آزمون تعقیبی بونفرونی تحلیل شد. تحلیل های آماری با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ۲۰ انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد در تکلیف با بار شناختی بالا و پایین، گروه جوانان با نوع هدف گزینی دشوار به طور معنادار دارای عملکرد بهتری نسبت به سایر گروه های آزمایشی داشتند (۰/۰۰۱>P). میانگین انتظارات خودکارآمدی گروه جوانان با نوع هدف گزینی آسان در آزمون یادداری بهتر از سایر گروه ها بود (۰/۰۵>P). نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش حاضر استفاده از هدف گزینی جهت ارتقاء عملکرد و انتظارات خودکارآمدی حافظه در امر آموزش به مربیان توصیه می شود.