چرا تعدادی از افراد جامعه متفاوت از یکدیگر فکر می کنند, احساس می کنند, و رفتار می کنند؟ پاسخ به این پرسش چندان کار ساده ای نیست و رشته ها و مکاتب فکری و نظریه ها, هر یک در تلاش برای یافتن پاسخی به این پرسش کلیدی بوده اند. هدف مقاله حاضر بررسی این موضوع از منظر روانکاوی است.به کمک اسناد و مُتون علمی موجود در ارتباط با مفهوم سوژه و با روش فراتحلیل (فراسنتز) از نوع کتابخانه ای و با نقد و بررسی آنها در تلاش در فهم موضوع مطرح شده هستیم. به عنوان نتیجه, بر این باوریم که انسانها نسبتا یکسان بدنیا می آیند, ولی محیط های روانی و فرهنگی متفاوت اطراف افراد (نظیر خانواده, مدرسه, شبکه همسالان, رسانه ها و جامعه) تعدادی از آنها را فاعل یا به تعبیر ژاک لکان روانکاو فرانسوی به کمک الگوهای بزرگ (A بزرگ) سوژه می سازد و تعدادی را منفعل یا فرد می سازد. به عبارت دیگر, سوژه شدن و منفعل شدن امری اکتسابی یا برساخته ای اجتماعی است, لذا آموختنی است.
