گونه شناسی و یا تقسیم و تفکیک انواع پدیده های اجتماعی براساس توجه به ویژگی های مشترک در کنار وجوه ممیزه به مطالعه دقیق تر امور و شناخت بهتر واقعیت های اجتماعی کمک می کند. چرا که از آشفتگی و درهم ریختگی ذهنی کاسته و قدرت تمیز انواع پدیده های اجتماعی را که در نظر اول غیرقابل تفکیک به نظر می رسند، فراهم می سازد. مقاله حاضر با هدف ابهام زدایی از پدیده معنویت گرایی جدید و گروندگان به آن و تلاش برای پرهیز از خلط آن با پدیده های مشابه چون جنبش های نوپدید دینی، با مرور و بررسی گونه شناسی های صورت گرفته، تعاریف معنویت گرایی جدید و سایر مطالعات نظری، گونه شناسی نظری جدیدی معرفی می کند که نه تنها ضعف های گونه شناسی های پیشین را مرتفع می سازد، بلکه ارتقاء توان تجرید را با برجسته سازی تمایزات به دنبال خواهد داشت. نتیجه این بررسی استخراج 15 سنخ از معنویت گرایان جدید براساس 5 دلیل گرایش (روشنگری، التیام بخشی روحی روانی، کسب موفقیت، سرگرمی و رفع مشکلات جسمانی) در 3 شکل گرایش (مخاطب، مشتری و عضو جنبش/جماعت) است.
