مطالب مرتبط با کلیدواژه

گونه شناسی


۱۲۱.

گونه شناسی آثار فلزکاری در نگارگری عصر صفوی (907-1135 ق)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگره بهار ۱۴۰۰ شماره ۵۷ 119 - 137

کلیدواژه‌ها: گونه شناسی هنر فلزکاری نگارگری دوره صفوی هنرهای سنتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۲ تعداد دانلود : ۴۳۵
آثار هنرفلزکاری در دوره صفوی، به لحاظ زیبایی بصری، نقوش تزیینی و شیوه ساخت قابل توجه است. نظر به اینکه در هنر نگارگری دوره صفوی بیش از هر دوره دیگری به بازنمایی دقیق عناصر و اشیاء توجه می شود، با مطالعه نگاره ها می توان اطلاعات بسیاری درباره هنر فلزکاری در این دوره به دست آورد. از این رو پژوهش حاضر با هدف شناسایی اشیای فلزی در نگاره ها و طبقه بندی آن ها، شناسایی اصل این آثار و تطبیق آن ها با نگاره ها، به گونه شناسی و بررسی کاربرد این اشیا و نحوه بازنمایی این آثار در نگاره ها می پردازد و در صدد پاسخ به این سوالات است که: 1. چه نسبتی میان تصاویر اشیای فلزی در نگاره های عصر صفوی و نمونه های آثار فلزکاری به جای مانده از این عصر وجود دارد؟ 2. شیوه بازنمایی اشیای فلزی در نگاره ها چگونه است؟ و از این رهگذر مسئله کلان نسبت نگارگری با واقع گرایی پی گرفته می شود. در این پژوهش از روش توصیفی- تحلیلی با رویکرد مطالعه تطبیقی استفاده شده و گردآوری اطلاعات از طریق مطالعات کتابخانه ای با رجوع به وبسایت موزه ها و منابع اینترنتی انجام شده است. بدین منظور تعداد 23 نمونه به صورت هدفمند از میان تصاویر نسخه نگاره های متعلق به قرن های دهم و یازدهم انتخاب شد و اشیای فلزی موجود در آن ها شناسایی و طبقه بندی شدند. اشیای فلزی مورد نظر پژوهش که در نگاره ها به تصویر در آمده اند عبارت است از: صراحی، ابریق، قندیل، شمعدان، آوند یا دلو حمام و طبل باز شکاری. در نهایت پس از بررسی و تحلیل نمونه ها و مقایسه آن ها با آثار فلزی بازمانده دوره صفوی مشخص شد، شیوه بازنمایی اشیای فلزی در این نگاره ها بر اساس هنر فلزکاری در آن دوره به صورت واقع گرایانه است، به علاوه بسیاری از ویژگی های آثار فلزی نظیر فرم، جنس و تزیینات در نگاره های این دوره قابل مشاهده است.
۱۲۲.

گونه شناسی منظر یادمانی معاصر با رویکرد نشانه شناختی پیرس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: منظر دوره ۱۳ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۵۶ 44 - 57

کلیدواژه‌ها: منظر یادمانی یادمان معاصر نشانه شناسی گونه شناسی نظریه پیرس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۰ تعداد دانلود : ۳۰۱
یادمان های معاصر که با عنوان ضدیادمان نیز شناخته می شوند به عنوان محملی جهت یادآوری خاطرات جمعی و فردی گذشته در زمان حال، در تقابل با آثار یادمانی کلاسیک هستند. در دهه های اخیر در سطح بین المللی، با افزایش تنوع مناظر یادمانی در فضاهای عمومی و اهداف متفاوت آنها از یک سو و نیاز روزافزون جوامع بشری به بازیابی حافظه جمعی در سطح منظر شهری از سویی دیگر، بررسی سازمان یافته گونه های طراحی به کاررفته در آنها ضروری به نظر می رسد. بر اساس اهمیت این موضوع، پژوهش حاضر در پی پاسخگویی به این پرسش است که: مؤلفه های گونه شناسی منظر یادمانی معاصر براساس دانش نشانه شناسی پیرس چیست؟ روش تحقیق در پژوهش حاضر از نوع کیفی است و از طریق رویکرد توصیفی-تحلیلی و با جمع آوری اطلاعات به شیوه کتابخانه ای به تدوین مدل مفهومی گونه شناسی منظر یادمانی معاصر با رویکرد نشانه شناختی پیرس می پردازد. جهت تبیین مؤلفه های نشانه ای منظر یادمانی، روش های منتخب گونه شناسی پژوهش، به صورت گونه شناسی شکلی-عملکردی آرگان در بررسی مؤلفه های صوری، گونه شناسی تاریخی-تفسیری مونئو در مطالعه مؤلفه های روایی و گونه شناسی آرکی تایپی اردلان و بختیار در شناخت مؤلفه های آرکی تایپی، اتخاذ شده است. جهت اثبات فرضیه دسته بندی گونه ها براساس تعاریف و زمینه مطالعاتی پیشین در این حوزه انجام شده است و در ادامه به منظور آزمون فرضیه، تمامی 32 مؤلفه استخراجی، با انتخاب تصادفی 64 نمونه یادمان از اواسط قرن بیستم تا به امروز، به طور مقایسه ای مورد مطالعه قرار گرفته اند. یافته ها بیانگر آن است که با لحاظ کردن گونه های نشانه ای براساس سه گانه های شمایل، نمایه و نماد در نشانه شناسی پیرس و همچنین مؤلفه های سه گانه عینی، ذهنی و عینی-ذهنی منظر، نشانه منظر یادمانی معاصر به گونه های بصری (عناصر طبیعی، عناصر مصنوع و عملکردی-فعالیتی)، گونه های کهن الگویی (قبر تهی، استلا-ابلیسک، مسیر قدسی، دایره-مارپیچ، پرواز، کوه کیهانی-سنگ بزرگ، گنبد کیهانی-طاق کیهانی، درخت کیهانی-باغ، نور-آب) و گونه های روایی (وقایع تلخ، فردی-مکانی و ارزشی جمعی) تقسیم بندی می شوند .
۱۲۳.

گونه شناسی لطیفه در قرن هشتم تا دهم هجری (به انضمام معرفی دو نسخه خطی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: متن پژوهی ادبی تابستان ۱۴۰۰ شماره ۸۸ 88 - 112

کلیدواژه‌ها: گونه شناسی لطیفه کتاب های لطایف مجمع النوادر مجمع اللطایف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۷ تعداد دانلود : ۳۴۲
طنزپژوهان برآنند اولین کتابی که در ادبیات فارسی به طور کامل به لطیفه اختصاص دارد «رساله دلگشا» تألیف عبید زاکانی است. بعد از او «لطایف الطوائف» فخرالدین علی صفی شهرتی بسزا دارد و او را مبدع شیوه بخش بندی براساس طبقات اجتماعی می دانند. محققان گونه شناسی تأکید می کنند که هیچ اثر ادبی به یکباره شکل نمی گیرد و انواع ادبی به مرور و تحت تأثیر انواع پیش از خود به وجود می آیند. سؤال مهمی که در اینجا مطرح می شود این است که آیا کار عبید و فخرالدین علی صفی ناگهانی و بدون هیچ پشتوانه ای بوده است. در این مقاله کوشیده ایم حلقه های مفقوده سیر تدوین کتب لطایف فارسی را از قرن هشت تا قرن دهم هجری نشان دهیم. در انتها به این نتیجه رسیدیم نوشتن رساله هایی در لطیفه، سنتی بوده که قبل از عبید زاکانی رواج داشته است و بعد از عبید تا دوره فخرالدین صفی نیز همچنان پا برجا بود و به مرور به ساختار خاص خود دست یافت. کتاب های مجمع اللطایف و مجمع النوادر دو نمونه بازمانده از این سنت ادبی هستند که پیش از لطایف الطوائف فخرالدین علی صفی تألیف شده اند، اما هیچ گاه به شهرت این کتاب نرسیدند.
۱۲۴.

بررسی و نقد کتاب فن آوری و واژه شناسی دست افزار سنگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال ۲۱ آبان ۱۴۰۰ شماره ۸ (پیاپی ۹۶) 83-108
تعداد بازدید : ۳۵۴ تعداد دانلود : ۲۵۱
کتب تخصصی در زمینه مطالعات دست افزارهای سنگی و طبقه بندی گونه شناسانه و فن آورانه آنها به فارسی تاکنون تألیف نشده اند و تنها کتابی که ترجمه شده است، با عنوان «فن آوری و واژه شناسی دست افزار سنگی» نوشته ماری لوییز اینیزان و همکاران وی، در این نوشتار مورد معرفی، نقد و بررسی قرار گرفته است که برگردانی از یکی از معتبرترین منابع انگلیسی و فرانسوی در این زمینه محسوب می شود. نایاب بودن کتبی از این دست به زبان فارسی اهمیت این کتاب را دوچندان می نماید. ضعف صفحه بندی و ویراستاری در کنار ترجمه تحت اللفظی و برگردان فارسی نامفهوم در برخی بخش ها، مهم ترین مواردی هستند که در نقد و بررسی کتاب مذکور به آنها پرداخته شده است. تولید و یکسان سازی اصطلاحات تخصصی در زمینه صنایع سنگی، تلاش در جهت اصلاحات شکلی و مفهومی کتاب در چاپ های آینده و حتی اقدام به تألیف کتب مشابهی به زبان فارسی از مواردی هستند که جامعه متخصص فارسی زبان بایستی مورد توجه قرار دهد.
۱۲۵.

معماری خانه های بومی مردم پسند در روستاهای استان مرکزی

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه کالبدی (برنامه ریزی کالبدی-فضایی) سال اول تابستان ۱۳۹۲ شماره ۳ 25 - 36

کلیدواژه‌ها: روستا مسکن روستایی گونه شناسی استان مرکزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۷ تعداد دانلود : ۱۹۷
ایران کشوری پهناور با بالغ بر 63898 روستاست که محدوده ای نزدیک به 60% از وسعت سرزمینی ایران را به خود اختصاص داده اند. جمعیت ساکن در محدوده های روستایی کشور حدود 23 میلیون نفر (مرکز آمار ایران، 1385) است. طی سال های اخیر تامین محیط و مسکن مناسب برای روستائیان همواره مورد توجه بوده و از حدود دو دهه قبل طرح ملی ساخت سالانه 200000 واحد مسکونی روستایی در حال اجرا بوده است. استان مرکزی با 419184 نفر جمعیت روستایی و 1278 روستا، و  مساحتی بالغ بر 29125 کیلومترمربع از کشور (8/1 % ) از جمله استان هایی است که این طرح در آن اجرا می شود.  مطابق آمار سال 85 مرکز آمار ایران 99842 واحد مسکونی روستایی در این استان وجود دارد که نوسازی آن ها شروع شده و طی برنامه چهارم توسعه سالانه حدود 4500 واحد مسکونی جدید در آن اجرا شده که این روند در برنامه پنجم توسعه نیز ادامه خواهد داشت. وجود نمونه های ارزنده مسکن بومی روستایی در استان و ضرورت اطلاع از ویژگی ها و ارزش های پایدار آن ها  با این دورنما  که چنین ارزش هایی می تواند  در طرح مسکن جدید بکار گرفته شود، ضرورت مطالعات معماری مسکن در این استان را از اهمیت ویژه ای برخوردار نموده است. مقاله پیش روی با هدف شناخت مسکن روستایی این استان و معرفی گونه های عمده و رایج مسکن تهیه شده و شامل  سه بخش است. بخش نخست به بررسی کلیات موضوعی، مقدمه، روش تحقیق، معرفی استان و روش انتخاب 35 روستای نمونه از میان 1287 روستای موجود استان و 102 واحد مسکونی نمونه اختصاص دارد. بخش دوم به معرفی ویژگی های مسکن و عناصر تشکیل دهنده آن می پردازد. بخش سوم به یافته های پژوهش و معرفی گونه های غالب و مورد اقبال مسکن، جمع بندی و نتیجه گیری اختصاص دارد.
۱۲۶.

فرآیندهای مکانی- فضایی در گونه شناسی مسکن روستایی مورد مطالعه: (استان چهارمحال و بختیاری؛ دهستان کیار غربی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه کالبدی سال دوم پاییز ۱۳۹۶شماره ۳ (پیاپی ۷) 117 - 128

کلیدواژه‌ها: فرآیند مکانی – فضایی مسکن روستایی گونه شناسی دهستان کیارغربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۲ تعداد دانلود : ۲۴۵
سکونتگاه های روستایی همچون دیگر نظام های زیستی با توجه به موقعیت فضایی و نحوه و محل استقرار خود، به صور مختلف در معرض پویایی و دگرگونی مداوم قرار دارند و متأثر از موقعیت و جایگاه مکانی- فضایی خود در گذر زمان همواره دستخوش تحولات شده اند، اما پرسش اینجاست که آیا این دگرگونی متناسب با مقتضیات جامعه روستایی بوده است؟ در این پژوهش تنها تغییر الگو و تحول عملکردی خانه های روستایی مورد بررسی قرار نمی گیرد، بلکه هدف، تحلیل نقش عوامل مکانی- فضایی بر گونه شناسی مسکن روستایی و نیز چگونگی و دامنه این تغییر و تحولات ساختاری در همسویی با مناسبات امروز است به گونه ای که نقش و اهمیت آن در روند زندگی و فعالیت روستایی دچار خدشه نشود. از آنجا که این تحقیق با رویکرد به آینده، به منظور پیدایش اندیشه ای تازه انجام می شود، در زمره تحقیقات توسعه محور و کاربردی قرار می گیرد. در این پژوهش با استفاده از روش های کتابخانه ای و میدانی، داده های آماری و اطلاعات لازم جمع آوری شده است . در روش میدانی نیز 10 روستای دهستان کیار غربی از توابع استان چهارمحال و بختیاری مورد مطالعه قرار گرفته است. پس از تکمیل پرسشنامه اطلاعات به دست آمده با استفاده از نرم افزارspss، داده پردازی شده اند. یافته ها نیز حاکی از آن است که از میان پارامترهای مکانی- فضایی، مؤلفه های اجتماعی- فرهنگی و اقتصادی بیش از مؤلفه های طبیعی- اکولوژیکی بر گونه مسکن روستایی در منطقه مورد مطالعه تأثیر داشته اند. همچنین، تغییر تأثیرگذاری فرآیندهای فضایی بر موقعیت های مکانی متفاوت مورد تأیید است. نتایج حاصل نشان می دهد با توجه به تحولات کارکردی عمیق در خانه های روستایی منطقه مورد مطالعه، انطباق با محیط طبیعی از بین رفته و مساکنی با طرح و نقشه های شهری بروز یافته است. بنابراین،  باید با ارائه الگویی مکانی- فضایی که مطابق با محیط و فرهنگ مردم این منطقه است برای مقابله با ناهمگونی ها و ناهنجاری هایی که بافت و الگوی روستا را بر هم می زند اقدام کرد.
۱۲۷.

گونه شناسی سازمان فضایی و سلسله مراتب ورود در خانه های ایرانی با تاکید بر محرمیت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه کالبدی سال دوم پاییز ۱۳۹۶شماره ۳ (پیاپی ۷) 129 - 144

کلیدواژه‌ها: محرمیت گونه شناسی فضای ورود مسکن سلسله مراتب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۶ تعداد دانلود : ۲۷۹
محرمیت و حریم خصوصی یکی از معیارهای  مورد توجه طراحی و ساخت شهرهای اسلامی بوده است. از آنجا که الگوی خانه های معاصر تهران تا حدودی گواه بر بی توجهی  به اصل محرمیت در معماری و فرهنگ ایران است، ارائه الگویی برای حفظ محرمیت در خانه های امروزی براساس گونه شناسی مسکن، یکی از ضروریات مهم به نظر می رسد. هدف از پژوهش حاضر بررسی موضوع محرمیت در خانه های بافت تاریخی تهران از طریق گونه شناسی است، که می تواند سبب بازیابی آن برای ساکنان این محدوده های مسکونی شود. برای این منظور، خانه های تاریخی و معاصر دو محله سنگلج و امامزاده یحیی،  واقع در منطقه 12 تهران،  با بررسی نقشه ها و بازدید های میدانی انتخاب شدند. سپس گونه شناسی فضاهای ورود بر اساس سلسله مراتب ورود به خانه مورد مطالعه و بدین وسیله سیر تحول این فضاها در خانه های این دو محله مورد بررسی قرار گرفت.  یافته های تحقیق نشان می دهد که در خانه های تاریخی تهران، سلسله مراتبی در ورود به خانه متناسب با نیازهای ساکنان  وجود داشته که کمتر در اولویت توجه طراحان امروزی قرار گرفته است. از این رو، با ایجاد سلسله مراتب در فضای ورود، علاوه بر ایجاد محرمیت،  می توان به تعریف درستی از فضاهای خصوصی و نیمه خصوصی در خانه دست یافت و از اختلال در کاربری و هویت دیگر فضاها جلوگیری به عمل آورد. یافته های تحقیق حاکی از آن است که بازشناسی فضاهای ورود می تواند منجر به ارائه الگویی برای دستیابی به محرمیت شود، که اصلی جدا نشدنی از هویت در معماری و فرهنگ ایرانی است.
۱۲۸.

گونه شناسی کتاب صوتی به مثابه هنر شنیداری در عصر رسانه های نو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال بیست و دوم تابستان ۱۴۰۰شماره ۵۴ 137 - 156

کلیدواژه‌ها: کتاب صوتی گونه شناسی ادبیات صوتی حامل رسانه ای هنر شنیداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۸ تعداد دانلود : ۳۶۷
کتاب صوتی در ترویج فرهنگ کتابخوانی نقشی بسزا دارد و به عنوان گونه ای که از ترکیب رسانه مکتوب و شنیداری پیدا آمده، طی دهه های گذشته حامل های رسانه ای مختلفی مانند کاست، رادیو، لوح فشرده، پادکست، وبگاه اینترنتی، رسانه های اجتماعی و کارافزار را تجربه کرده است. این تحولات مباحث نظری و مسائل علمی گوناگونی را درباره این گونه پیوندی موجب شده است که از آن جمله اند: رابطه این نوع شنیداری با نسخه مکتوبِ کتاب، استقلال کتاب صوتی، گونه شناسی و ابعاد هنری آن در پیوند با قالب های هنری شنیداری. پژوهش حاضر با طرح مسائل مذکور و با هدف گونه شناسی و تبیین وجوه رسانه ای و هنری کتاب صوتی بر مبنای نظریه «ادبیات صوتی» لودویگ یگر انجام می پذیرد که بر مبنای آن، کتاب صوتی تبدیل یک هویت متنی نوشتاری به یک هویت آوایی شنیداری و گونه ای ادبی صوتی است. پژوهش با روش اسنادی و تحلیل محتوای کیفی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق سه پلتفرم آودیبله، ساوندکلاود و ایران صداست و حجم نمونه به صورت هدفمند انتخاب شده است. نتایج حاصل از تحقیق گونه های کتاب صوتی را بر مبنای قالب تولید، نوع ادبی، حامل رسانه ای و گونه های جدید تقسیم بندی می کند. متن شنیداری، که برایند پیوند گفتار با دیگر عناصر صوتی است، به لحاظ هرمنوتیک از نسخه متنی متمایز است و در برخی از انواع مانند شعر، قصه و خاطره صرفاً شنیداری تولید می شود و در زمره هنر شنیداری قرار می گیرد. استفاده از ظرفیت کتاب صوتی در حوزه آموزش، روزنامه نگاری و گردشگری که در ایران کمتر بدان توجه شده ضروری است.
۱۲۹.

گونه شناسی و بررسی ساختارهای مدیریت زائرسراهای ارزان قیمت در شهر مشهد، با نگاهی بر تئوری نوآوری مخرب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۳ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۱۱۷) 977 - 998

کلیدواژه‌ها: اقامت ارزان زائرسرا گونه شناسی مشهد نوآوری مخرب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۹ تعداد دانلود : ۱۴۶
تأمین اقامتگاه ، بر اساس توان اقتصادی و سطح اجتماعی گردشگران، یکی از مهم ترین موضوعات مدیریت مقاصد گردشگری است که در ایران از وظایف و اختیارات قانونی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری ، و صنایع دستی است. مس ئ له اساسی پژوهش حاضر بررسی و گونه شناسی اقامتگاه های ارزان قیمت در شهر مشهد، فرایندهای عملیاتی و اجرایی احداث ، و ارا ئه راهکارهای مدیریت چالش های ناشی از احداث آن ها، به عنوان یک نوآوری مخرب در محیط بازار رسمی اقامت گردشگران، با رویکردی انتقادی و با نگاهی بر تئوری های علمی مرتبط است. نوآوری مخرب بازار و شبکه ارزش جدیدی ایجاد می کند و موجب بر هم خوردن موازنه شرکت ها در بازار می شود. این پژوهش از نوع تحقیقات توصیفی- تحلیلی است و پژوهشی کاربردی در حوزه مطالعات گردشگری به شمار می آید. اطلاعات از دو طریق اسنادی و میدانی گردآوری شد و در تحلیل اطلاعات از نرم افزار GIS استفاده شد. مسا ئ ل ناشی از توسعه لجام گسیخته زائرسراها در چهار زمینه مدیریتی، اقتصادی، اجتماعی ، و محیطی- کالبدی بررسی شد و راهکارهای برون رفت از آن پیشنهاد شد. از دیدگاه انتقادی، آنچه موجب تغییر و نوسان ناگهانی بازار اقامت در مشهد شده عمدتاً ناشی از تفاوت وزن تأثیرگذاری عناصر قدرت بر سیاست گذاری های حوزه اسکان است و راهکار نهایی برون رفت از این مس ئ له مشارکت کلیه ذی نفعان در برنامه مدیریت یکپارچه اقامت زائران و گردشگران در شهر مشهد است. نتیجه اجرای این راهکار ایجاد فضای سالم رقابتی و کنترل و مدیریت خسارت های اقتصادی ناشی از یک فعالیت جدید بر بازار سنتی و رسمی اقامت و اسکان گردشگران در شهر مشهد است.
۱۳۰.

گونه شناسی موضوع و مضمون در نقاشی های لاجوردی اتاق ضلع غربی خانه اخوان حقیقی اصفهان، متعلق به دوره قاجار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگره تابستان ۱۴۰۰ شماره ۵۸ 151 - 167

کلیدواژه‌ها: گونه شناسی نقاشی های لاجوردی دوره قاجار اصفهان خانه حقیقی موضوع مضمون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۲ تعداد دانلود : ۲۸۵
خانه «اخوان حقیقی» از جمله بناهای منسوب به دوره اول قاجاریه است که آرایه های معماری آن نیز با توجه به ویژگی های سبکی و مستندات تاریخی (کتیبه اتمام تزیینات بنا به تاریخ 1274ه. ق)، متعلق به دوره قاجار است. نقاشی های لاجوردی ریزنقش و کثیر (به تعداد 1358نقاشی) به کار رفته در بخش شاپرکی دیوارنگاره ها و مقرنس های سقف اتاق ضلع غربی این خانه (G) که مشابه آنها در سلسله منظره های ریزنقش روی سطوح هندسی مقرنس ها و قطاربندی ها ی سایر اتاق ها نیز به چشم می خورد از جمله نقاشی هایی هستند که علاوه برطراحی و فضاسازی، شیوه اجرا، به لحاظ مضمون و موضوع، در تضاد و تقابل با سایر نقاشی های سطوح متعدد همجوار به نظر می رسند. مضامین وطرح هایی که به نوعی حکایت از بستر فرهنگی و اقتضائات مطروحه عصر قاجار دارد. پژوهش حاضر با عطف به خلاءاطلاعاتی و با هدف مستندسازی، گونه شناسی، دسته بندی نقاشی های لاجوردی، توصیف و تبیین دقیق مضامین به کار رفته انجام و در راستای پاسخگویی به این پرسش بوده است که از حیث گونه شناسی، طرح ها، موضوعات و مضامین بکار رفته در این نقاشی ها کدامند ؟روش تحقیق توصیفی – تبیینی، نمونه گیری هدفمند و گردآوری اطلاعات به شیوه کتابخانه ای و میدانی است، یافته های تحقیق مبین آنست که این نقاشی ها اساسا از نوع منظره می باشند که به سه گروه زیر تقسیم می شوند: 1-منظره با محوریت نقوش انسانی 2- منظره با محوریت نقوش حیوانی 3-  منظره با ترکیبی از نقوش انسانی، حیوانی و عمارت ضمن توجه به مضامین روزمره و عامیانه حکایت از ویژگی التقاطی نقاشی عصر قاجار و گرایشات نوین و طبیعت گرایانه هنر این دوره داشته وتکرار قابل ملاحظه برخی مضامین، مبین تاثیر شرایط فرهنگی، اجتماعی، مذهبی، اعتقادی و آیینی عصر قاجار و همچنین برگرفته از برخی مضامین تاریخی، ادبی، خیالی و اسطوره ای ایرانی است.
۱۳۱.

گونه شناسی غزلیات وقوعی (مطالعه موردی: مولانا ولی دشت بیاضی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه ادب غنایی سال نوزدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۳۷ 59 - 82

کلیدواژه‌ها: میرزا محمد ولی دشت بیاضی مکتب وقوع گونه شناسی شعر فارسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۱ تعداد دانلود : ۱۷۹
عنصر تمایزبخش مکتب وقوع منحصر در گزارش شاعر از واقعیت های عینی عشق زمینی است که از تجربه خاص شاعر به دست می آید. کمال هنروری شاعر وقوعی در این است که تجربیات عاشقانه خود را بی پرده و با سوز و گداز تمام بر زبان بیاورد. مساله اصلی پژوهش حاضر یافتن پاسخ برای این پرسش ها است که واقع گویی شاعرانی مثل ولی دشت بیاضی در چه زمینه ها و مسائلی است؟ و عناصر تمایز بخش شعر او چیست؟  بر این اساس با استفاده از روش تحلیل محتوا، گونه های نوآورانه ای در غزلیات ولی دشت بیاضی قابل استخراج است که با بسامد تقریبی هر کدام از گونه ها را به پنج نوع تقسیم کرده ایم: 1- غزل اظهار کدورت و شکایت 2- غزل اعراض3- غزل تهدید و تحکم 4- غزل رشک و غیرت ورزی 5-غزل اضطراب و تردید. دقت در چنین گونه هایی نشان می دهد که وقوعیان در حوزه عواطف و احساسات با چرخشی اعتراض آمیز و گاه پرخاش جویانه روند محتوایی غزل فارسی را تغییر داده و با پرداختن به جزئیات عاطفی و احساسی، گونه های جدیدی بر آن افزوده اند تا جایی که بیشتر تصاویر شعری آنان مابه ازای خارجی دارد.
۱۳۲.

گونه شناسی کتیبه های مسجد-مدرسه چهارباغ اصفهان با تأکید بر ویژگی های ساختاری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش هنر سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۵ ۸۵-۷۱

کلیدواژه‌ها: معماری صفویه تزیینات معماری کتیبه مسجد - مدرسه چهارباغ گونه شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۷ تعداد دانلود : ۲۳۶
مسجد-مدرسه چهارباغ اصفهان به عنوان یکی از مهم ترین بناهای عصر شاه سلطان حسین صفوی، در دو بعد ساختار و تزیینات، حائز اهمیت است. از جمله شاخص ترین تزیینات به کار رفته در این گنجینه هنر عصر صفویه، کتیبه ها می باشند که به واسطه تنوع و کیفیت، سرآمد کتیبه نگاری های بناهای مشابه این عصر هستند. با ذکر این مقدمه در رابطه با اهمیت موضوع، پژوهش حاضر تلاش دارد ضمن بازشناسی مختصر مسجد-مدرسه چهارباغ، با دیدگاهی چند وجهی، به طبقه بندی و گونه شناسی ساختار ظاهری و مضامین کتیبه های بنای مذکور اقدام نماید. مراحل مذکور، زمینه ساز پاسخ به این پرسش خواهند بود که بر اساس معیارهای ترسیم شده در پژوهش، کتیبه های مسجد-مدرسه چهارباغ از حیث ساختار و مضامین، در بر گیرنده چه گونه هایی هستند؟ و ویژگی های شاخص آنها چه می باشند؟ روش پژوهش توسعه ای حاضر که با رویکرد گونه شناسی به انجام رسیده است، توصیفی_تحلیلی و جمع آوری اطلاعات به شیوه میدانی و کتابخانه ای صورت پذیرفته است، هم چنین شیوه تجزیه وتحلیل یافته ها، کیفی است. نتایج پژوهش حاضر مؤید آن است که، مهم ترین ویژگی های شاخص و متمایزکننده کتیبه های بنای چهارباغ که مبنای طبقه بندی و گونه شناسی پژوهش حاضر قرار گرفته اند، شامل نوع مصالح و تکنیک اجرا، نوع خطوط و ترکیب بندی حروف و هم چنین هنرمندان خوشنویس صاحب اثر می باشد. بر این اساس، کتیبه های مسجد-مدرسه چهارباغ که با استفاده از انواع تکنیک های کاشی کاری، قلم زنی و زرگری، خاتم و شبکه بری چوب، حکاکی سنگ و حتی بافته زیلو اجرا شده اند و شامل خطوط ثلث، کوفی (بنایی و معقلی) و نستعلیق می باشند، کلکسیونی از آثار هنرمندان خوشنویس مشهوری چون محمدصالح اصفهانی، علی نقی امامی و رحیم جزایری هستند که نمونه های آن در کمتر بنایی مشاهده شده است. هم چنین مهم ترین مضامین به کار رفته، شامل مضامین قرآنی، احادیث و روایات، مدح پیامبر (ص)، حضرت علی (ع) و دیگر ائمه اطهار و اطلاعاتی پیرامون حامی، مجری و واقف بنا می باشند که در قالب متون عربی و ادبیات منظوم و منثور فارسی بیان شده اند.
۱۳۳.

معرفی سنگ نگاره های دَوه دَره سی شهرستان هوراند آذربایجان شرقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش هنر سال دهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۹ ۶۹-۵۵

کلیدواژه‌ها: شمال غرب ایران دَوه دَره سی1 سنگ نگاره گونه شناسی دامداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۹ تعداد دانلود : ۲۳۶
هنر صخره ای را می توان به عنوان یکی از کهن ترین جلوه های هنری جوامع انسانی در طول تاریخ در نظر گرفت؛ بر همین اساس، مطالعه و تحلیل هنر سنگ نگاره ها، در شناخت مناسبات اجتماعی، باورها، فرهنگ و سایر ابعاد زندگانی انسان، نقش ویژه ای ایفا می کند. این نقوش از نظر انجام مطالعات باستان شناسی، انسان شناسی، مردم شناسی و تاریخ هنر، از اهمیت زیادی برخوردار بوده و تا کنون در مناطق مختلف جهان، سنگ نگاره های زیادی کشف و شناسایی شده اند. منطقه شمال غرب ایران، یکی از مناطق مستعد هنر صخره ای است. طی بررسی های باستان شناختی صورت گرفته در حاشیه رودخانه دائمی قَره سو در تابستان سال 1391، چندین مجموعه از سنگ نگاره ها شناسایی شدند. این سنگ نگاره ها دارای موتیف های متنوعی از جمله؛ نقوش انسانی، حیوانی، نمادین و ابزار بوده که اغلب به صورت کوبشی (پتروگلیف) و به ندرت به صورت خراش در سطح سنگ های منفرد از هم، ایجاد شده اند. این پژوهش، به معرفی و مطالعه اجمالی سنگ نگاره های محوطه دَوه دَره سی شهرستان هوراند پرداخته و به دنبال پاسخ به این پرسش ها است؛ 1. ساختار معیشتی جوامع این منطقه بر اساس نقوش سنگ نگاره ها چگونه بوده است؟ 2. نگاره های ایجادشده بر روی سنگ ها در چند دسته قابل طبقه بندی هستند؟ مقاله حاضر، از روش توصیف و تطبیق محتوا بهره برده و داده های آن، به شیوه بررسی میدانی نگارندگان و مطالعات اسنادی گردآوری شده اند. یافته های پژوهش نشان می دهند که این نقوش، در بر دارنده نقش مایه انسانی، حیوانی، نمادین و ابزار بوده و از نظر کمی و کیفی، شباهت هایی با نقوش مناطق مختلف ایران دارند. این مسئله می تواند ناشی از ارتباطات فرهنگی و مشابهت های زیستی و اجتماعی جوامع این مناطق باشد؛ همچنین بر اساس نگاره های ایجادشده، این جوامع، دارای ساختار معیشتی بر حسب دامداری (کوچ روی) بوده اند که الگوی غالب جوامع پیش از تاریخ این منطقه است.
۱۳۴.

گونه شناسی آوازها و ترانه های محلی سنگسر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ و ادبیات عامه سال نهم آذر و دی ۱۴۰۰ شماره ۴۱ ۳۸-۱

کلیدواژه‌ها: گونه شناسی ادبیات عامه شعر ترانه موسیقی سنگسر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۱ تعداد دانلود : ۲۰۵
این نوشتار درپی بررسی گونه های کارکردی شعر و موسیقی محلی سنگسر است که این موسیقی در فهرست میراث فرهنگی ناملموس کشور در سال1390 به ثبت ملی رسیده است. سنگسر یکی از شهرستان های استان سمنان که درواقع محل اسکان خانوار ایل سنگسر در زمان قشلاق است، امروزه به مهدیشهر تغییر نام یافته است. موسیقی محلی بخشی از فولکلور سنگسر است که شامل آوازها و ترانه های محلی و همچنین قطعات اجرایی با ساز نی است که به دلیل استفاده چوپان ها در سنگسر رواج یافته است. به منظور جمع آوری و بررسی آوازها و ترانه ها ضمن کسب اطلاعات درمورد یافتن افراد پیش کسوت جهت حفظ اصالت های موسیقایی اهتمام شده است که بدین منظور به مصاحبه و ضبط نمونه های موسیقایی اقدام شده است. این نوشتار با روشی توصیفی تحلیلی به گونه شناسی آوازها و ترانه های سنگسری از منظر کارکردی پرداخته است. نتایج نشان می دهد آوازها و ترانه های محلی سنگسری شامل گونه های متنوع سرور، اشعار تغزلی، اشعار کار (که مرتبط با کوچ به ییلاق و قشلاق است) و پاس داشت یاد قهرمانان محلی و دلاوری های آنان است. بیشترین بسامد را ترانه های تغزلی و پس از آن ترانه های آیینی به ویژه اشعار عید نوروز به خود اختصاص داده است.
۱۳۵.

گونه شناسی فرم کلی و تراکم نسبی ساختمان های مسکونی تهران از منظر عملکرد اقلیمی و بهینه سازی مصرف انرژی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نقش جهان سال یازدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ ۷۸-۶۰

کلیدواژه‌ها: گونه شناسی تراکم نسبی بهره وری انرژی بار گرمایش و سرمایش نور روز حداکثری تهویه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۹ تعداد دانلود : ۲۰۱
اهداف: این پژوهش میزان بار گرمایش، سرمایش، نورروز حداکثری و تهویه مطبوع را در گونه های مختلف ساختمانی تهران بررسی و بر مبنای تابع هدف بهینه، گونه ساختمانی را با درنظر گرفتن فرم کلی و تراکم نسبی محاسبه نموده و بر اساس نسبت پنجره به دیوار، نحوه توزیع پنجره به دیوار و جهت گیری معرفی می کند. ابزار و روش ها: ابتدا با بررسی منابع مختلف انواع گونه های ساختمان تهران استخراج گردید. گونه ها به روش مدولار چیدمان شده و پس از محاسبه تراکم نسبی دسته بندی شدند. سپس گونه ها با نرم افزار انرژی برای محاسبه بار گرمایش، سرمایش، نورروز حداکثری و تهویه در حالات مختلف مدل سازی و شبیه سازی شدند. برای هر گونه 60 آنالیز صورت گرفت و در انتها گونه ها مقایسه و گونه بهینه معرفی گردید. یافته ها: در گونه با تراکم نسبی ۰٫۹۵ و 10% WWR= و West 270، کمترین بار گرمایش و سرمایش بدست آمد. این گونه اگرچه دارای بار انرژی حداقل می باشد، اما دارای نور روز و تهویه حداکثر نمی باشد. بدین منظور پس از یکسان سازی واحد و نوشتن تابع هدف گونه ساختمانی با تراکم نسبی 0.54 و 40% WWR= و Uniform 180 کمترین بار مصرفی انرژی و بالاترین مقدار نورروز و تهویه به عنوان فرم بهینه انتخاب شد. نتیجه گیری: در نتایج اولیه پژوهش اگرچه گونه ساختمانی با تراکم نسبی بالا کمترین بار گرمایش و سرمایش داراست اما با درنظرگرفتن سایر متغیرها این گونه از منظر عملکرد اقلیمی حالت بهینه نمی باشد. از این رو میزان اهمیت متغیرها و ضریب وزنی آن ها در تابع هدف برای تصمیم گیری در مورد میزان مصرف انرژی گونه های ساختمانی بسیار حائز اهمیت است.
۱۳۶.

شناسایی چوب های به کار رفته در اجزای سازه ای هفت بنای تاریخی مربوط به دوران صفوی و قاجار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مرمت و معماری ایران سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۵ ۱۱۸-۱۰۷

کلیدواژه‌ها: چوب درختان سریع الرشد سازه های عصر صفوی و قاجار گونه شناسی Populus spp

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۰ تعداد دانلود : ۱۷۰
شناسایی گونه های چوب به کار رفته در اجزای سازه ای بناهای تاریخی در جهت شناخت تکنیکی اجزای به کار رفته در این آثار از اهمیت بالایی برخوردار است. در این راستا، هفت بنای تاریخی در استان های البرز، اصفهان و آذربایجان شرقی مربوط به دوره های صفوی و قاجار مورد بررسی قرار گرفتند. نمونه برداری ها از اجزای باربر چوبی سازه های تاریخی انجام شد به نحوی که موجب آسیب بصری و مکانیکی در سازه ها نشود. آماده سازی نمونه های برای تهیه مقاطع میکروسکوپی و مطالعه آنها بر اساس استاندارد IAWA صورت پذیرفت. بررسی مقاطع میکروسکپی در تمامی نمونه ها نشان دهنده ویژگی هایی است که با مشخصات آناتومیک خانواده Salicaceae و جنس صنوبر (Populus spp) مطابقت دارد. با توجه به اینکه محدوده های جغرافیایی مربوط به نمونه های مورد مطالعه نزدیک به رویشگاه-های گونه های Populus alba L و Populus nigra L است، می توان گفت که به احتمال زیاد این نمونه ها یکی از این دو گونه می باشند. این گونه ها که در زمره درختان سریع الرشد و بومی ایران به حساب می آیند دارای چوبی راست تار، بافت ریز، یکنواخت و دانسیته پایین هستند و از گذشته تا کنون استفاده های مختلفی داشته اند. طول دوره بهره برداری کم، سهل الوصول بودن، سبکی، ویژگی های مناسب فیزیکی و توان تحمل تنش های مکانیکی بالاموجب استفاده از آنها در ساختارهای معماری در گذشته شده است. این امر نشان دهنده این موضوع است که معماران با شناخت مناسب تجربی از ویژگی های فیریکی این چوب ها، اقدام به بکارگیری از آنها در سازه ها نموده اند.
۱۳۷.

گونه شناسی معماری سیاه چادر ایل قشقائی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مرمت و معماری ایران سال یازدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۲۵ ۷۲-۵۵

کلیدواژه‌ها: معماری سیاه چادر ایل قشقائی گونه شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۴ تعداد دانلود : ۱۶۱
از دیرباز، عشایر ایران به لحاظ نوع زندگی و معیشت خود، یعنی دامپروری متحرک یا کوچ روی، مسکن خود را به صورت قابل حمل، مقاوم، سبک و با قابلیت نصب و جمع سریع ساخته اند. گونه شناسی سیاه چادرهای عشایری ایران به عنوان بخشی از مطالعات میراث معماری ایران، از جنبه های مختلف دارای اهمیت است؛ سیاه چادر عشایری، از مصالح بوم آورد با ساختار سبک و مقاوم در برابر شرایط مختلف جوی و حمل و نقل مداوم، به صورت خودکفا توسط عشایر تهیه می شود و اجزای آن قابل بارگیری بر روی چهارپایان هستند. از دیگر جنبه های مهم و قابلیت های آزموده شده سیاه چادر عشایری، تغییر فرم و ساختار آن در اوقات و فصول مختلف سال با عناصر مشخص و ثابت است که در چهار حالت؛ تابستانه، زمستانه، کوچ روی و تغییر سریع در بارندگی های پیش بینی نشده است. سادگی، انعطاف، سرعت برپایی و اقتصادی بودن، از دیگر وجوه اهمیت سیاه چادر های عشایر هستند. با توجه به ماهیت پژوهش و اقتضای فهم خصوصیات معماری کوچ، انجام این تحقیق تحت "روش تحقیق توصیفی" جهت تصویرسازی ماهیت و وضعیت سیاه چادر ایل قشقائی انجام شد. از زیرشاخه های روش تحقیق توصیفی، از نوع "پیمایشی" و "روش مقطعی" استفاده شد که به منظور گردآوری داده ها درباره خصوصیات سیاه چادر ایل قشقائی، در یک مقطع زمانی یک ساله از "نمونه گیری نظری هدفمند" بهره گرفته شد. برای انجام این پژوهش، علاوه بر مطالعات کتابخانه ای، مطالعات میدانی بر روی فرم، شیوه ساخت و عناصر سیاه چادرهای ایل قشقائی که محدوده کوچ روی و قشلاق و ییلاق آنان از جنوب استان اصفهان تا فارس و بوشهر و خوزستان بوده، صورت گرفته اند. اهمیت گونه شناسی سیاه چادر ایل قشقائی در این است که این سیاه چادرها، تنها گونه سیاه چادر با فرم مکعب شکل در حالت تابستانه در دنیا هستند. یافته های این پژوهش در حوزه مطالعات معماری ایران، علاوه بر ثبت بخشی از میراث فرهنگی و معماری ایران، که رو به فراموشی است، می توانند الهام بخش ایده های جدید برای طراحی نوین معماری چادری با زمینه فرهنگی باشند.
۱۳۸.

جایگاه سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور در چهارچوب صلاحیت حرفه ای ملی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مهارت آموزی دوره ۷ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۲۶) 124-95

کلیدواژه‌ها: گونه شناسی چهارچوب صلاحیت حرفه ای ملی چهارچوب صلاحیت حرفه ای بخشی سطوح صلاحیت پیامدهای یادگیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۶ تعداد دانلود : ۱۷۶
مقاله حاضر ضمن بررسی مبانی نظری و مفاهیم صلاحیت به تاریخچه نظام صلاحیت حرفه ای در جهان، قلمرو و گونه شناسی انواع چارچوب صلاحیت به طور مفصل و جزیی پرداخته است. روش شناسی این تحقیق به صورت توصیفی- اکتشافی، بوده و از نوع تحقیقات کاربردی می باشد. داده ها و اطلاعات مورد نیاز به روش کتابخانه ای و مراجعه به اسناد و مدارک علمی و سازمانی مکتوب و اینترنتی جمع آوری و فراوری شده است. تحلیل های صورت گرفته با استعانت از تحلیل های ثانویه و بر اساس تجربه زیسته و بررسی داده ها و اطلاعات دسته بندی شده در دسترس در دو وضعیت موجود و مورد انتظار صورت گرفته است. نمونه آماری شامل 34 منابع معتبر علمی عمدتا خارجی و اسناد سازمانی بوده است که به هدفمند انتخاب شده اند. مشخص شد مناسبترین چارچوب صلاحیت حرفه ای دارای یک رویکرد جامع و برخاسته از چارچوبهای بخشی با توافق ذینفعان و شرکای اجتماعی مهارت آموزی است. همچنین استانداردهای آموزشی سازمان از نظر سطح مهارت دارای توزیع و پراکندگی متناسبی با ترکیب و بافت مشاغل کشور و در نتیجه چارچوب صلاحیت حرفه ای ملی نخواهد بود. همچنین ارائه آموزشهای دولتی و غیر دولتی سازمان در مقایسه با جمعیت فعال کشور تناسب سنی ندارد و متضمن یادگیری مادام العمر برای افراد جامعه نخواهد بود. لذا سازمان نیازمند غنی سازی و تقویت استانداردهای آموزشی و توجه بیشتر به آموزش شاغلین برای حضور پررنگ تر در چارچوب صلاحیت حرفه ای است و نیازمند استقرار ساز و کارهای معادلسازی گواهی نامه با مدارک رسمی و تجمیع و انتقال اعتبارات آموزشی می باشد
۱۳۹.

گونه شناسی معماری آرامگاهی در دوره ی اشکانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تاریخ فرهنگی سال دوازدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۴۷ 1-37

کلیدواژه‌ها: شاهنشاهی اشکانی معماری آرامگاهی گونه شناسی سنت های معماری بناهای یادمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۷ تعداد دانلود : ۴۰۲
گونه شناسی معماری آرامگاهی در دوره اشکانی فرزانه سبحانی [1] عباسعلی رضایی نیا [2] چکیده بر پایه مدارک باستان شناختی، در دور ه اشکانی تنوع مذهبی وجود داشت. پادشاهی اشکانی این امکان را فراهم کرده بود که در قلمرو وسیع اشکانی، اقوام گوناگون در اجرای مراسم و مناسک دینی خود آزادانه عمل کنند. در نتیجه با توجه به تنوع گروه های قومی و مذهبی، شیوه های مختلفی در احداث بناهای آرامگاهی ایجاد شد. ساخت آرامگاه به مثابه نوعی از معماری یادمانی، همواره توجه طبقه ممتاز جامعه را به خود معطوف می کرد. بناهای تدفینی بازتابی از قدرت متوفیان در ساختارهای سیاسی، اعتقادی، اقتصادی و اجتماعی جامعه بود. این گونه از بناها همواره مورد توجه، احترام و تقّدس مردم بود و از طریق پیوندی که با ریشه های هویتی جامعه داشت، شکل گیری و توسعه سنت های معماری آرامگاهی را در طول تاریخ موجب شد. هدف مقاله حاضر، شناخت سبک معماری بناهای آرامگاهی دوره اشکانی از لحاظ پلان، سازه و تزئینات، گونه شناسی معماری آرامگاهی این دوره و در نهایت، درک نوآوری و تداوم سنت های فرهنگی و هنری در ساخت بناهای آرامگاهی است. در این مقاله با روش توصیفی تحلیلی بناهای آرامگاهی دوره اشکانی معرفی و طبقه بندی و سبک معماری آنها بررسی و گونه شناسی شده است. نتیجه این پژوهش نشان می دهد که در گستره شاهنشاهی اشکانی تنوع چشمگیری در ساخت بناهای آرامگاهی دیده می شود و می توان آنها را براساس ویژگی های کالبدی به دو گونه دست کند (دخمه ای) و دست ساز (ساختمانی) تقسیم کرد. سبک معماری آرامگاه های دوره اشکانی نشان دهنده تداوم سنت های معماری آرامگاهی این دوره است. واژه های کلیدی : شاهنشاهی اشکانی، معماری آرامگاهی، گونه شناسی، سنت های معماری، بناهای یادمانی [1] . کارشناس ارشد باستان شناسی دانشگاه کاشان، farzaneh2004_1382@yahoo.com [2] . استادیار گروه باستان شناسی دانشگاه کاشان rezaeinia@kashanu.ac.ir
۱۴۰.

تبیین مدلی برای تقویت نقش پل به عنوان فضایی شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هویت شهر سال ۱۵ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۸ 35 - 50

کلیدواژه‌ها: پل فضای شهری گونه شناسی فرآیند تحلیل شبکه ای فراتحلیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۵ تعداد دانلود : ۱۲۶
این مقاله که با هدف اصلی تبیین مفهوم پل به مثابه یک فضای شهری نگارش یافته است در پی پاسخ به این سوال است که چه گونه-هایی از پل های شهری می توانند به عنوان یک فضای شهری مطرح شوند؟ برای حصول به این منظور با استفاده از روش های پژوهش توصیفی-تحلیلی و از طریق جمع آوری اطلاعات به صورت اسنادی و پیمایشی و تحلیل اطلاعات با روش های فراتحلیل، خلاصه سازی و فرآیند تحلیل شبکه ای(ANP) از یک سو به گونه شناسی پل ها و معرفی گونه هایی که قابلیت فضای شهری شدن را دارا هستند و از سوی دیگر به تعریف فضای شهری و مولفه ها و معیارهای موثر بر کیفیت آن پرداخته شده است. یافته ها نشان می دهد برخی گونه های پل را می توان به عنوان فضای شهری به حساب آورد و برای تقویت نقش پل به عنوان فضایی شهری، افزودن مولفه عملکردی به پل و ارتقا معیارهای مرتبط با آن در مقایسه با سایر مولفه ها دارای اهمیت بیشتری است.