مطالب مرتبط با کلیدواژه
۱.
۲.
۳.
۴.
۵.
۶.
۷.
۸.
۹.
۱۰.
۱۲.
۱۳.
۱۴.
۱۵.
۱۶.
۱۷.
۱۸.
۱۹.
۲۰.
موضوع
منبع:
معرفت فلسفی ۱۳۸۷ شماره ۱
حوزه های تخصصی:
فیلسوفان مسلمان تا پیش از ملاصدرا، اغلب حرکت جوهری را انکار و آن را نقد می کردند. سرانجام، ملاصدرا در حکمت متعالیه خود به تجزیه و تحلیل دقیق حرکت جوهری پرداخت؛ به گونه ای که اعتقاد به این حرکت نقشی اساسی در فلسفه وی ایفا کرد. نگاه ملاصدرا به این بحث منحصر به فرد است؛ وی با به کارگیری برخی از لوازم حرکت، به اثبات حرکت جوهری می پردازد.
در آغاز مقاله حاضر، نویسنده با تبیین برخی از لوازم حرکت (مانند مسافت) و تحلیل فرد سیال مقوله جوهر، تلاش می کند تصویر دقیقی از حرکت جوهری را ارایه کند. وی در ادامه، با تحلیل وجوه نیاز حرکت به موضوع، بی نیازی حرکت از موضوع را اثبات می کند، و در پایان، با نیم نگاهی که به دلایل حرکت جوهری می اندازد، این دلایل را در دسته بندی تازه تری قرار می دهد
زمان مکان و نقش این دو، در اجتهاد
حوزه های تخصصی:
انشانویسی فارسی در شبه قاره(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پیشینه انشا نویسی در ایران به دوره ساسانی می رسد که شامل اسناد رسمی و نیز نامه های خصوصی و بعضاً بیان سخنان بزرگان و نصایح اخلاقی و بندهای دینی بوده است. پس از اسلام، انشا نویسی از زمان تکوین زبان فارسی دری د دوره یعقوب لیث صفاری آغاز می شود و افرادی مثل محمد بن وصیف سگزی دبیر رسائل یعقوب و سپس ابوالفضل بیهقی و منشیان دیگر آن را پی می گیرند. با نفوذ زبان و ادبیات فارسی در شبه قاره، انشانویسی در کنار فرهنگ و دستور نویسی به گونه ای چشمگیر مورد توجه ادیبان و منشیان قرار گرفته است آثار فراوانی در زمینه های گوناگون این فن چون منشات، رقعات، مراسلات و مکتوبات پدید می آید که به مراتب حجم این آثار در شبه قاره خیلی بیش از ایران است. سبک این آثار بیشتر مصنوع، همراه با سجع و قرینه و آراسته به صنایع لفظی و معنوی و گاه آوردن شعر در ضمن نثر است و تقریباً تمام ویژگیهای سبک نثر مصنوع در منشات دوره تیموری دیده می شود. البته منشاتی به زبان ساده هم در بین این آثار وجود دارد
گشایش هاى نظرى در مطالعات جامعه شناختىِ دین(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
"حقایق در صورت نیل، تغییرناپذیرند؛ اما نظریاتِ معطوف به آن ها در معرض تحولات دائمى قرار دارند. بررسىِ گونه گونىِ نظریات جامعه شناسانه درباره دین و مرحله شناسى از تحولات پدید آمده در آن ها، موضوع و محور اصلىِ این مقاله است و تلاش شده است تا با واکاوى مشخصات و ممیزات هر مرحله و نقصان هاى موجود در هر رهیافت، شرایط و ملزومات ارتقا به مرحله بعدىِ نظریه پردازى که دیر یا زود و خواه ناخواه فراخواهد رسید، بیان گردد. این تلاش نه با سودا و مدعاى تولید نظریه اى جدید، بلکه به منظور افزایش مهارت و اِشراف بر نظریات موجود و آماده سازىِ زمینه هاى معرفتىِ تحول در آن ها صورت گرفته است.
"
تفسیر به رأى از منظر روایات
حوزه های تخصصی:
در این نوشتار، ابتدا متون دینى مرتبط با مسئله تفسیر به رأى و نکوهش آن از منابع شیعى و سنّى و آیات قرآنى جستوجو و سپس آراى علماى اسلامى در شرح این مفهوم، بررسى شده است و درنهایت، شناخت تفسیر به رأى با بهرهگیرى از مفاد روایات و قراین لغوى و تاریخى صورت گرفته و نتیجه آن شده است که مراد از «تفسیر به رأى» در فرهنگ روایى، شیوهاى نکوهیده در شرح و بیان آیات الهى است. درباره وجود تفسیر به رأى در روایات، از چهار منظر: تفسیر به رأى به لحاظ مصدر، غایت، موضوع و یا به لحاظ نحوه بیان، مورد ارزیابى قرار گرفت و دریافتیم که تفسیر به رأى را باید مفهومى عام شمرد که به روش نکوهیده فهم و تفسیر قرآن مربوط است؛ اعم از آنکه به لحاظ مصدر و تکیهگاه غیرمعتبر باشد، یا به لحاظ غایت و غرضِ ناروایى صورت گیرد، که این معنا در همه انواع آیات جارى است و بیانات ظنى و احتمالى را نیز مىتواند شامل شود.
نگاهی دیگر به موسیقی شعر و پیوند آن با موضوع، تخیل و احساسات شاعرانه
حوزه های تخصصی:
موسیقی یکی از عناصر سازنده شعر است که کلام را برجسته میسازد و سبب تمایز زبان نظم از نثر میگردد. بررسی این رکن از شعر، همچنین پیوندی که میان آهنگ کلام با عناصر دیگر وجود دارد، مسألهای است که این مقاله بدان میپردازد. برای تبیین این مسأله در دو بخش: بخش اوّل به تعریف موسیقی و انواع آن در شعر فارسی پرداخته، بخش دوم رابطه میان موسیقی شعر با موضوع، تخیّل و عاطفه بررسی شده است. تشریح مطالب مذکور، مشخص ساخت که موسیقی شعر در کنار تقسیمات چهارگانه ادیبان فارسی زبان به سه دسته موسیقی بیرونی (جنبه عروضی شعر)، موسیقی کناری (آهنگ خاص همخوانی میان کلمات پایانی مصراعها «ردیف و قافیه») و موسیقی میانی (انواع توازنهای حاصل از ارتباطات لفظی و تناسبات معنایی) تقسیم میشود. امّا شعر تعبیری از اجتماع، اصول، باورها و اندیشههای شاعر است و موسیقی شعر زبان دل و احساس او و «لاجرم هر آنچه از دل برآید، بر دل نشیند.» انواع متفاوت موسیقی شعر؛ یعنی وزن، قافیه و ردیف و واژهها و لفظ از جمله عناصری هستند که معنا، عاطفه و تخیّل شاعر را به مخاطب منتقل میکنند و تنوّع موسیقایی در این زمینه عامل مهمّی در القای موضوع و احساسات شاعرانه به خواننده و شنونده است. شاعر با رعایت تناسب و پیوندی که میان موسیقی شعر با عناصر دیگر وجود دارد، تلاش میکند به هدف و غایت اصلی شعر ـ که همانا بیان مفاهیم و محتوای درونی شعر است ـ نزدیک گردد.
گرایش موضوعى پایان نامه هاى دانشکده مدیریَت و اطلاع رسانى پزشکى (سال تحصیلی 1380-1386)(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
پایان نامه تا حد زیادى بازتاب تمایلات و سلیقه هاى ذهنى دانشجواست که طى دوران آموزش دانشگاهى شکل مى گیرد.شکل گیرى مساله از مقولات عمده ى این نوع مدارک پژوهشى ست. محدودیت ها و شرایط حاکم بر تحقیق سبب مى شود نویسنده چارچوب محدودى از موضوع را به عنوان مبناى مساله تحقیق خود برگزیند. هدف این پژوهش بررسى مفاد پایان نامه ها و گرایش موضوعى آنها ست. روش بررسی: «تحلیل محتوا» است. در این پژوهش پایان نامه ها از لحاظ موضوعى تحلیل مى شوند و واحد ثبت، «موضوع» یا «موضوع های» پایان نامه ها ست. مبناى تعیین موضوع، مقوله هاى استخراج شده از سرعنوان هاى موضوعى پزشکى کتابخانه ملى پزشکى آمریکا ؛و عبارت اند از "علم اطَلاعات" ، " مدیریَت بهداشت و درمان"، " اقتصاد بهداشت و درمان". یافته ها :دویست وده عنوان پایان نامه بر اساس سه دسته موضوعى استفاده شده براى تحلیل محتوا توزیع شدند. "علم اطَلاعات" 89 عنوان از پایان نامه هاى ارائه شده را به خود اختصاص داد، این امر به علت توزیع پایان نامه هاى دو رشته ى مدارک پزشکى و کتابدارى و اطلاع رسانى پزشکى در این شاخه ى موضوعى است. موضوع" مدیریَت بهداشت و درمان" با تعداد 67 عنوان پایان نامه ارائه شده در رده ى دوم ؛و "اقتصاد بهداشت و درمان" با 41 عنوان پایان نامه ارائه شده در رده ى سوم قرار دارد،13عنوان از پایان نامه ها که قابل تقسیم بندى نبودند به عنوان "متفرقه" محسوب شدند. هر پایان نامه در یک گروه موضوعی فرعی از سه دسته موضوعى مذکورقرار گرفت. نتیجه گیری: یافته ها حاکى ست که به برخى موضوعات توجَه بیشتر و به برخى توجَه کمترى شده است. "کتابدارى و اطلاع رسانى"، "مدیریَت کارکنان"، و "هزینه و هزینه سنجى" ، تعداد بیشترى را به خود اختصاص داده اند. این امر مى تواند متاثَر از این علل باشد: تخصص استاد راهنما، سرفصل هاى درسى، ناآگاهى از موضوعات به روز.
مرجعیت عرف در تطبیق مفاهیم بر مصادیق
منبع:
فقه و حقوق ۱۳۸۳ شماره ۲
حوزه های تخصصی:
مقایسه مبنای منطق سنتی و منطق فرگه در تحلیل قضیه(مقاله ترویجی حوزه)
منبع:
معارف عقلی ۱۳۸۵ شماره ۱
حوزه های تخصصی:
قضیه، یکی از مهمترین موضوعات منطق است. در طول تاریخ منطق، دربارة اجزای قضیه دیدگاههای متفاوتی ابراز شده است. اما منطق سنتی و منطق جدید، که با کارهای فرِگه آغاز شده است، در این زمینه تفاوت مبنایی مهمی دارند. در منطق سنتی قضیة حملی به موضوع و محمول تجزیه میشود، اما در منطق فرگه قضیه به تابع و متغیر تجزیه میگردد و تحلیل قضیه به موضوع و محمول، به نقد کشیده میشود. مقالة حاضر، پس از گزارش هر یک از این دیدگاهها، دیدگاه فرگه را نقد کرده و کوشیده است تا لوازم ناپذیرفتنیِ آن را نشان دهد.
موضوعیت موضوع در آثار ادبی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
«موضوع» یکی از واژگانی است که همراه با برخی از اصطلاحات ادبی در حوزه «معنا» ی آثار ادبی به کار می رود. تعریف موضوع در منابع مختلف یکسان نیست، بلکه در مواردی متناقض است و معمولا مترادف با اصطلاحاتی به کار می رود که اغلب آن ها تعریف و کاربرد ویژه خود را دارند. درونمایه، مضمون، محتوا و بن مایه از آن جمله اند. موضوع در علوم مختلف به معانی مختلف به کار رفته است. معنایی که در این نوشته مورد نظر است، همان چیزی است که درباره آن بحث و گفتگو می شود و در آثار ادبی قلمرو خلاقیتهای ادبی است. اصولا نفس «موضوع» مقوله ای ادبی نیست و آثار ادبی منحصر به موضوعات خاص نیستند. عدم تاثیر موضوع بر کهنه بودن یا تازه بودن اثر یا ارزش ادبی آن و دستاویز بودن آن برای آفرینش آثار ادبی حاکی از آن است که نفس «موضوع» در آثار ادبی موضوعیت ندارد و اعتبار و ارزش ادبی این آثار به مقوله هایی چون زبان، بیان، درونمایه و... بستگی دارد. بنابراین طرح آن در کنار دیگر «اصطلاحات ادبی» موجب اشتباه است.
مساله تحقیق، مساله اصلی تحقیق(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
گسترش تحصیلات تکمیلی و توجه به تولید علم در سالیان اخیر، اگرچه به افزایش کمی تحقیقات در کشور منجر شده است، اما کیفیت پا به پای کمیت رشد نکرده است. زیرا در بسیاری از تحقیقات انجام شده و همچنین پایاننامههای تحصیلی، مشکلات و نواقص اساسی از حیث پایبندی و رعایت اصول و قواعد روش تحقیق به ویژه از جنبه نظری به وضوح قابل مشاهده است. یافتههای این تحقیق براساس مطالعه و بررسی تعداد قابل توجهی از منابع و مآخذ روششناختی مربوط به رشتههای مختلف علومانسانی نشان میدهد که ریشه اصلی مشکلات مزبور، از ابهام و آشفتگی معنایی و مصداقی در مفاهیم نظری و اساسی مندرج در منابع و مآخذ روششناختی ناشی میشود. زیرا فرایند یادگیری روش تحقیق با اتکای به منابع به صورت مطلوب، دقیق و ساختمند انجام نمیگیرد و به تبع آن دانشجویان و محققان توانایی لازم را برای انجام امر تحقیق کسب میکنند و نتیجه این امر به ظهور نواقص و معایب اساسی در تحقیقات منجر میشود.
عوامل مؤثر در تغییر حکم
حوزه های تخصصی:
مقاله حاضر، تلاشی است در جهت بررسی و چگونگی انطباق احکام شریعت با شرایط زمان و مکان، مصالح و شرایط حاکم بر جنبههای مختلف حیات انسان، ثابت یا متغیر بودن احکام شرع و قوای حاکم بر این تغییرات.
موارد مذکور از موضوعات مهمی است که بررسی و تبیین آنها ایفای نقش واقعی دین در ابعاد مختلف زندگی انسانها را تضمین خواهد کرد.
هدف این نوشتار بررسی بخشی از مباحث مزبور و بحث در رابطه با عواملی است که میتوانند تغییر حکم شرعی را به دنبال داشته باشند.
نگارنده برای بررسی تفصیلی بحث، به عواملی که ممکن است از طریق آنها تغییراتی در حکم شرعی پیش بیاید، میپردازد. و سپس نحوه تغییر در هر یک از این عوامل را به اجمال مورد بحث و بررسی قرار میدهد.
ارزیابی اسلوبهای ساماندهی معیارهای وضع شناسی حدیث(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف این مقاله، تعیین ضوابطی منطقی و فراگیر برای گزینش بهترین اسلوب ساماندهی این معیارها می باشد ومراحل اساسی دستیابی بدان عبارت است از : اشاره ای به نقش محوری معیارها و لزوم ارزیابی عملکردها؛ بررسی مقایسه ای اسلوبهای مؤلفان؛ عرضه الگویی مطلوب برای تبیین انواع به ظاهر متفاوت این اسلوبها؛ تشریح چگونگی عملکرد جمعی از صاحب نظران؛ و تعیین جایگاه نمونه ها در سلسله مراتب صعودی.
همراه با استاد در جستجوی نخستین جرقه های حرکت جوهری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این نوشتار طی بحث در دو مورد اثبات می کند نخستین جرقه های حرکت جوهری در آثار شیخ الرئیس وجود دارد و استاد مطهری به کشف بیشتر آنها نائل آمده است مورد اول استحاله و استکمال است استحاله تغیر دفعی و استکمال تغیر تدریج است شیخ الرئیس استکمال را به کون الرجل من الصبی مثال زده و این مستلزم حرکت جوهری است مورد دوم نیاز حرکت به موضوع است شیخ الرئیس از راه نیاز حرکت به موضوع حرکت جوهری را زیر سئوال برده ولی در حرکت کمی بلکه در تغیر دفعی از یافتن موضوع درمانده است از لوازم سخن او قبول حرکت جوهری است.
سازه های علوم و فنون انسانی با تکیه بر دیدگاه ابن سینا
حوزه های تخصصی:
روش سنجیده دانشمندان پیشین و پسندیده نزد معاصرین این است که در شروع هر علمی اجزا سازنده آن را بیان کنند. کوشش دانشمندان برای بیان سازه های سه گانه موضوع، مبادی و مسائل به عنوان اموری که بیانگر واقعیت های علم اند از چنان اهمیتی برخوردار است که خردمندان گفته اند نادیده انگاشتن هر یک از ارکان علم به معنای نابودی و عدم تحقق علم است. (حائری یزدی، 1361: 2)
در این نوشتار کوشش شده است تا ضمن بیان دیدگاه ابن سینا درباره سازه های اساسی علوم و فنون انسانی، نظر وی پیرامون اینکه تمایز علوم به موضوعات است تبیین علمی گردد و همچنین تفسیر دقیق از اعراض ذاتی در دو سوی توسعه و تضییق تأکیدی بر استواری و درستی این سخن است که هر تلاشی در جهت فرو کاستن از مقومیت موضوع علم، برای تمایز علوم، اعتراف به اهمیت، تثبیت موقعیت و نقش بی بدیل موضوع علم در تمایز علوم است.
بقای موضوع در حرکت جوهری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
نظریه حرکت جوهری یکی از ابتکارات ملاصدرای شیرازی است که به اعتقاد او بر پایه هایی از برهان، قرآن و عرفان روییده و پیامدهای متنوع و متعددی در زمینه فلسفه و الهیات به کرسی اثبات نشانیده است. مشکل بزرگ این نظریه گم شدن یا انعدام موضوع است و بدون حل این مشکل نظریه حرکت جوهری هر چند مبرهن باشد پذیرفتنی نخواهد بود. خود صدرالمتالهین توجه کامل به این مشکل داشته و برای حل آن راههای متعددی را ارائه کرده است. در اینجا بعد از ذکر دو دلیل شیخ الرئیس در مخالفت با این نظریه که در واقع به طرح مشکل اشاره کرده است، کوششهای صدرالمتالهین در آثار مختلفش در قالب دو پاسخ نقضی و شش پاسخ حلی گرد آمده، تبیین می شود. شروع بحث به دلیلی که خواهد آمد، با نگاهی بسیار کوتاه به تاریخچه فلسفی حرکت و جوهر خواهد بود. سپس مقاله به کار تتبع و تبیین راه حل های ملاصدرا بسنده ننموده، راه حلهای او را از حیث سازگاری مورد توجه و داوری قرار خواهد داد.
تفکیک امر حکمی از امر موضوعی در دادرسی مدنی تبیین نظریه عمومی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
از همان ابتدای دادخواهی که خواهان به تنظیم دادخواست می پردازد تا انتهای آن، زمانی که دادرس رای خویش را انشا می کند طرفین دعوا و دادرس در هیچ مقطعی نمی توانند خود را از تفکیک جهات موضوعی و جهات حکمی بی نیاز بدانند. از سوی دیگر به دلیل روشن نبودن مفهوم امور حکمی و امور موضوعی دعوا و ناتوانی محاکم از تفکیک صحیح آنها از یکدیگر، نظام قضایی ما با مشکلات عدیده از قبیل واگذاری قضاوت به کارشناس، عدم نظارت صحیح دیوان عالی کشور بر اجرای قانون، دخالت دادرس در امور موضوعی دعوا، تغییر سبب دعوا و ... روبرو می باشد. در این مقاله تلاش شده است تا در راستای رفع مشکلات پیش روی نظام قضایی و با اتکا به مطالعات تطبیقی به تمهید نظریه ای عمومی برای تمیز مسائل حکمی از موضوعی در دعوا و ارائه معیاری روشن برای استفاده رویه قضایی پرداخته شود.
نقش «فرهنگ قرآن» در تدوین پایان نامه ها(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
این نوشتار به نقش و جایگاه «فرهنگ قرآن» در تدوین پایان نامه ها می پردازد، نویسنده نخست از ضرورت تدوین «فرهنگ قرآن» و ضوابط رعایت شده در آن سخن می گوید، سپس چالش های فراروی تدوین پایان نامه ها را مطرح می کند که عبارتند از: یافتن موضوع مناسب، دستیابی به مرجع مطمئن، طراحی دقیق، راهیابی به مفاهیم مربوط به موضوع، فقدان تولید علم، دسترسی دشوار و ناقص به اطلاعات، بی خبری از واژه های مشابه، فقدان منابع جامع.
آنگاه از کارکرد «فرهنگ قرآن» در از بین بردن چالش های یاد شده و آسان کردن تحقیق و تدوین پایان نامه ها سخن می گوید و در این زمینه از مثالها و نمونه هائی یاد می کند.
جستجوی موضوعی در فهرستهای رایانه ای(اپک)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در این مقاله رویکردهای مختلفی که برای بهبود طراحی فهرست رایانه ای برای انجام جستجوی موضوعی پیشنهاد شده است، مرور میشود. گرایش به سوی محیطهای رابط فهرست رایانه ای مبتنی بر وب، پیشرفت در اینترنت و فناوری کتابخانه های دیجیتالی و فرصتهای تازه ای که برای افزایش کارآیی سیستم فهرست رایانه ای در انجام جستجوی موضوعی ایجاد کرده است مورد بحث است.