مطالب مرتبط با کلیدواژه

کهگیلویه و بویراحمد


۲۱.

توسعه یک سیستم پشتیبان تصمیم گیری مکانی (SDSS) با رویکردی آمایشی در تحلیل تناسب اراضی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی و آمایش فضا دوره ۲۲ تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۱۰۰) 1-22

کلیدواژه‌ها: سیستم پشتیبان تصمیم گیری مکانی تناسب اراضی کهگیلویه و بویراحمد مدل لوسیس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰۳ تعداد دانلود : ۴۳۰
تحلیل تناسب اراضی، با توجه به ظرفیت ها و درنظرگرفتن ملاحظات اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی از مهم ترین مباحث جغرافیایی در برنامه های آمایش سرزمین است. نبود دیدگاهی یکپارچه و عدم قطعیت موجود در این مسائل موجب شده که تحلیل تناسب اراضی با تعارض هایی ذاتی همراه باشد. در حال حاضر تحلیل تناسب اراضی در برنامه های آمایش بدون درنظرگرفتن تعارضات حاکم بر جریان مدل سازی تحلیل اراضی صورت می گیرد. هدف پژوهش حاضر، توسعه یک سیستم پشتیبان تصمیم گیری مکانی ( SDSS ) متناسب با نیاز برنامه های آمایشی، برمبنای مدل لوسیس ( LUCIS ) است. پژوهش حاضر، بر سه نوع عمده کاربری اراضی یعنی شهری، کشاورزی و منابع طبیعی با دیدگاهی یکپارچه متمرکز می شود. در سامانه طراحی شده، تقاضا و ملاحظات مربوط به ذی نفعان، با توسعه و به کارگیری یک سامانه پشتیبان تصمیم گیری مکانی ( SDSS ) عملیاتی شده است. در این راستا از تحلیل تصمیم گیری چندمعیاره ( MCDA )، در کنار قابلیت های سیستم اطلاعات جغرافیایی ( GIS ) بهره گرفته شد. دست آورد تحقیق سیستمی مکانی متناسب با نظریات تصمیم گیرندگان است که تحلیل تناسب اراضی را با درنظرگرفتن تعارضات موجود مدل سازی می کند.
۲۲.

بازتاب ایزدان اساطیری جنگ در افسانه های استان های چهارمحال و بختیاری، لرستان و کهگیلویه و بویراحمد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ و ادبیات عامه سال هفتم مهر و آبان ۱۳۹۸ شماره ۲۸ 1-22

کلیدواژه‌ها: افسانه اسطوره ایزدان جنگ کهگیلویه و بویراحمد چهارمحال و بختیاری لرستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲۴ تعداد دانلود : ۷۲۸
جنگ در اساطیر ایرانی از آغاز آفرینش وجود داشته است برخی از ایزدان ایرانی مانند: بهرام، میترا، باد، هوم و سروش از جنگ در اساطیر ایرانی از آغاز آفرینش وجود داشته است. برخی از ایزدان ایرانی مانند بهرام، میترا، باد، هوم و سروش از طرف خدای بزرگ اهورامزدا برای استقرار صلح و امنیت و پاکی، با انگره مینو و نیروهایش می جنگند. اساطیر نقشی فعال در پس زمینه ذهنی و ناخودآگاه جمعی دارند. به نوعی که در ادیان، هنر، ادبیات و فرهنگ عمومی هر دوره ای تأثیر بسزایی دارند. از این رو، در این مقاله به بررسی ایزدان جنگ در افسانه های استان های چهار محال و بختیاری، لرستان و کهگیلویه و بویراحمد پرداخته می شود. بستر پژوهش، افسانه هایی است که به زبان فارسی در استان های چهار محال و بختیاری، لرستان و کهگیلویه و بویراحمد گردآوری شده اند. هدف تحقیق، تبیین و تحلیل چگونگی حضور ایزدان اساطیری جنگ در افسانه های استان های مذکور است. خواننده با مطالعه این مقاله درمی یابد که ایزدان جنگجویی چون بهرام، سروش، باد و مهر در افسانه های این استان ها گاه به عنوان موجودی فوق بشر و گاه نیز به عنوان موجودی زمینی همراه با دگردیسی هایی در زمینه ویژگی های ظاهری و کارکرد حضور دارند.
۲۳.

تحلیل جامعه شناختی پتانسیل رفتارهای نابهنجار با تأکید بر نظریه فشار عمومی اگنیو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: انتظام اجتماعی سال یازدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 1 - 22

کلیدواژه‌ها: فشار عمومی پتانسیل رفتار نابهنجار کهگیلویه و بویراحمد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۴ تعداد دانلود : ۵۲۱
زمینه و هدف: همه جوامع در معرض رفتارهای نابهنجار قرار دارند اما شناسایی پتانسیل نابهنجاری ظرفیّت پنهان جامعه در عدم تبعیّت از هنجارها، می تواند چشم انداز روشنی از زمینه ها و ظرفیت های جامعه برای بروز آسیب ها، بی نظمی ها و آشفتگی ها به تصویر بکشد. لذا هدف از این پژوهش بررسی تأثیر فشار عمومی بر پتانسیل رفتارهای نابهنجار براساس تئوری پنج سنخی اگنیو می باشد. روش شناسی: روش انجام این پژوهش پیمایشی و جامعه ی آماری، کلیه شهروندان نواحی شهری و روستایی 65 – 18 سال استان کهگیلویه و بویراحمد می باشند که 450 نفر به عنوان نمونه تعیین و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزار تحقیق، ترکیبی از پرسشنامه پژوهشگر ساخته و استاندارد هست که اعتبار آن با استفاده از اعتبار محتوا، صوری و اعتبار سازه ای به روش تحلیل عاملی، بررسی گردید و پایایی آن به روش کودر ریچاردسون مورد سنجش قرار گرفت. برای آزمون فرضیه ها از روش مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار لیزرل استفاده گردید.   یافته ها: مدل سازی معادلات ساختاری پژوهش بیان کننده ی این است که فشار عمومی بر پتانسیل رفتار نابهنجار تأثیر مثبت دارد و قادر است 41 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین کند. همچنین، ضریب تأثیر فشار عمومی بر روی پتانسیل رفتارهای نابهنجار (64/0) است که با توجه به مقدار تی (9/6) این ضریب، معنادار است و نشان می دهد به ازای هر واحد تغییر در فشار عمومی، 64/0 پتانسیل رفتار نابهنجار در جهت مثبت تغییر بوجود می آید. همچنین، با ورود متغیرهای جمعیّتی به عنوان متغیرهای کنترل، تفاوت معنادار زنان و مردان، مجردان و متأهلان، شهری ها و روستایی ها در میزان پتانسیل رفتار نابهنجار مشاهده گردید. نتیجه گیری: نتیجه ی تحقیق حاضر موافق با نظریه ی اگنیو می باشد و نشان می دهد که با افزایش فشار عمومی، احتمال وقوع رفتارهای نابهنجار در جامعه به طور قابل توجهی افزایش می یابد، به طوری که هر وقت محرک های ارزشمند مثبت حذف می شوند و یا محرک های منفی افزایش می یابند، فشار ایجاد می شود و این فشار منجر به پاسخ های انحرافی می گردد.
۲۴.

سیر تاریخی بناهای آرامگاهی و بقاء متبرکه در ایران دوره اسلامی(مطالعه موردی بقاء متبرکه استان کهگیلویه و بویراحمد)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ سیاست و رسانه سال اول زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ 493-512

کلیدواژه‌ها: بناهای تاریخی امام زاده بقاع متبرکه تشیع کهگیلویه و بویراحمد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۶ تعداد دانلود : ۵۵۶
بقاع متبرکه و مراقد امام زادگان از جمله نهادهای مؤثر اجتماعی و فرهنگی هستند که نه تنها در آموزه-های دین اسلام و سرزمین های اسلامی بلکه در سایر ادیان و ملل نیز مورد توّجه و احترامند. در این میان، منتسبان و بازماندگان خاندان رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله، بر اساس ادله متعدد نقلی و عقلی، از مصادیق شعائر الهی و اسباب تقرب به خدا دانسته شده اند. امام زادگان بیش ترین پراکندگی و توزیع را در جغرافیای تاریخی و دینی جهان اسلام و تشیع دارند، به نحوی که در بسیاری از مواقع، جوامع شیعه به نام این اماکن شناخته می شوند. از این رو، توّجه به شناخت و معرفی بقاع متبرکه ی این امام زادگان به منظور حفظ و غنای فرهنگ شیعه ضروری به نظر می رسد. در این مقاله به صورت توصیفی و دانش نامه ای، بقاع متبرکه و اماکن مذهبی تاریخی استان کهگیلویه و بویراحمد بویژه آرامگاه امام زادگان، با استفاده از روش کتابخانه ای و نقشه های جغرافیایی، اسناد مکتوب، شجره نامه و مصاحبه های حضوری مورد بررسی و شناسایی قرار گرفته است.
۲۵.

بررسی تعیین کننده های شکاف سن واقعی و ایده آل ازدواج در استان کهگیلویه و بویراحمد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) تابستان ۱۳۹۸ شماره ۸۵ 63 - 87

کلیدواژه‌ها: شکاف سن ایدهآل ازدواج افراد در شرف ازدواج کهگیلویه و بویراحمد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۲ تعداد دانلود : ۳۳۶
در چند دهه گذشته، میانگین سن ازدواج به صورت محسوسی افزایش داشته است، به نظر می رسد چنین افزایشی خودخواسته نیست و سن واقعی ازدواج مطابق با سن ایده آل ازدواج افراد نیست و عواملی باعث عدم تطابق این دو شده اند؛ بنابراین هدف از مطالعه حاضر بررسی تعیین کننده های شکاف سن واقعی و سن ایده آل ازدواج در استان کهگیلویه و بویراحمد است. جامعه آماری در این پژوهش، افراد در شرف ازدواج در سطح استان بوده و تعداد نمونه آماری در این پژوهش 400 نفر است که با توجه به نسبت جمعیت شهرستان ها انتخاب شده اند. در این پژوهش، برای گردآوری اطلاعات از ابزار پرسشنامه استفاده شده است. یافته ها نشان داد که بیش از 60 درصد زنان و مردان، شکاف سن واقعی و ایده آل ازدواج را تجربه کرده اند. شکاف مذکور برای اکثریت افراد مثبت بوده است به این معنا که درصد افرادی که دیرتر از سن ایده آلشان ازدواج کرده اند بیشتر است. نتایج تحلیل چند متغیره نشان داد که متغیرهای تحصیلات، جهت گیری ارزشی و وضعیت اشتغال بر شکاف سن واقعی و ایده آل ازدواج مردان و متغیرهای تحصیلات، درآمد خانواده، جهت گیری ارزشی و وضعیت اشتغال بر شکاف سن واقعی و ایده آل ازدواج زنان مؤثر است. با توجه به اینکه بیش از نیمی از افراد، سن ایده آل ازدواجشان کمتر از سن واقعی ازدواجشان بوده، سیاست گذاران با مهیاکردن شرایط ساختاری می توانند مسأله سن ازدواج را به عنوان یکی از دغدغه های اصلی کشور را تا حدودی حل کنند چرا که افراد به لحاظ نگرشی موافق ازدواج در سنین پایین تر هستند.  
۲۶.

جهت گیری ارزشی مادی گرایانه - فرامادی گرایانه و زمان بندی ازدواج (مطالعه موردی: مردان و زنان در شرف ازدواج استان کهگیلویه و بویراحمد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه انجمن جمعیت شناسی ایران سال دهم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲۰ 50-71

کلیدواژه‌ها: جهت گیری ارزشی زمان بندی ازدواج ارزش های مادی گرایانه ارزش های فرامادی گرایانه اینگلهارت کهگیلویه و بویراحمد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۴ تعداد دانلود : ۳۷۱
هدف از پژوهش حاضر، بررسی تاثیر جهت گیری ارزشی بر زمان بندی ازدواج در استان کهگیلویه و بویراحمد است. جامعه آماری در این تحقیق پیمایشی، افراد در شرف ازدواجی است که جهت انجام آزمایشات پزشکی قبل از ازدواج به مراکز بهداشتی در سطح استان کهگیلویه و بویراحمد مراجعه می کردند. چارچوب نظری این پژوهش برگرفته از نظریه تحول فرهنگی و ارزشی اینگلهارت است. نتایج نشان داد که تغییرات ارزشی اثر معناداری بر زمان بندی ازدواج هر دو جنس دارد. در بین متغیرهای زمینه ای، هر چهار متغیر یعنی تحصیلات، وضعیت اشتغال، محل سکونت و وضعیت اقتصادی- اجتماعی رابطه معناداری با زمان بندی ازدواج زنان دارند. ولی برای مردان، فقط متغیر وضعیت اشتغال رابطه معناداری با زمان بندی ازدواج دارد. نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیره نشان می دهد که برای زنان، با کنترل سایر متغیرها، متغیرهای تحصیلات، وضعیت اشتغال و جهت گیری ارزشی، و برای مردان، متغیرهای جهت گیری ارزشی و وضعیت اشتغال، همچنان اثر معنادار خود را حفظ کرده اند. برای حل مساله ازدواج و تغییر زمان بندی آن، سیاستگذاران، ضمن فراهم کردن شرایط ساختاری برای ازدواج جوانان، باید به دنبال راهکارهایی جهت تغییر نگرش های منفی افراد نسبت به ازدواج باشند نگرش هایی که ازدواج در سنین پایین تر را مانعی بر سر راه پیشرفت خود می دانند.
۲۷.

نقش عشایر استان کهگیلویه و بویراحمد در پیروزی انقلاب اسلامی: پاسخی به یک شبهه تاریخی

نویسنده:
منبع: تاریخنامه انقلاب سال چهارم بهار - زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱ تا ۴ (پیاپی ۷ و ۸) 179 - 206

کلیدواژه‌ها: عشایر کهگیلویه و بویراحمد انقلاب اسلامی روحانیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۸ تعداد دانلود : ۴۵۰
هدف پژوهش حاضر بررسی نقش عشایر استان کهگیلویه و بویراحمد در پیروزی انقلاب اسلامی است. آنچه ضرورت انجام این پژوهش را موجب گردید پراکنده نویسی درباره نقش عشایر استان در کتاب های مختلف به صورت بحث حاشیه ای و به شکلی متناقض بود. سؤال اصلی مقاله این است که آیا عشایر استان کهگیلویه و بویراحمد در دهه چهل به بعد و در مبارزه با رژیم شاه نقشی مستقل از روحانیت و دارای انگیزه های خاص مادی داشتند یا دارای نقشی همسو با نهضت اسلامی به رهبری روحانیت و دارای انگیزه های دینی بودند؟ فرضیه اصلی پژوهش به تجمیع انگیزه های مادی و دینی در عشایر برای رسیدن به خواسته های خود ذیل رهبری روحانیت اشاره دارد. برای انجام پژوهش از روش اسنادی و مصاحبه با افراد آگاه محلی استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد برخلاف دو دیدگاه غالب که می کوشند این مبارزات را کاملاً مستقل یا کاملاً هم راستا ارزیابی نمایند؛ عشایر در دهه چهل و پنجاه مبارزات خود را با دو انگیزه مادی و مذهبی به شکل توأمان دنبال کرده و در شیوه های مبارزاتی آنان علیه شاه تغییرات جدی رخ داده است. 
۲۸.

اسطوره های باروری در افسانه های استان های چهارمحال و بختیاری، لرستان و کهگیلویه و بویراحمد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ و ادبیات عامه سال نهم مرداد و شهریور ۱۴۰۰ شماره ۳۹ ۱-۳۴

کلیدواژه‌ها: اساطیر باروری افسانه چهارمحال و بختیاری لرستان کهگیلویه و بویراحمد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۶ تعداد دانلود : ۳۸۶
اسطوره های باروری یکی از مهم ترین و تکرارشونده ترین انواع اساطیر ملل جهان است که شرح سرنوشت «ایزد نباتی شهیدشونده»، «پهلوان/ ایزد اژدهاکش» و «پهلوان/ ایزد دیوکش» و معمولاً تمثیلی از مرگ و حیات طبیعت یا تغییر فصل هاست. باورهای اساطیری ضمن اینکه در میان مردم در حال اشاعه است در ناخودآگاه جمعی مردم نیز انباشته شده است؛ بنابراین افسانه ها که آفرینندگان آن عموم مردم هستند محمل مناسبی برای بازتاب اساطیر باروری در دوران های مختلف هستند. ازاین رو، در این مقاله با روش توصیفی تطبیقی به بررسی بازتاب اساطیر باروری در 140 افسانه متعلق به استان های چهارمحال و بختیاری، لرستان و کهگیلویه و بویراحمد پرداخته می شود. هدف از پژوهش حاضر دستیابی به الگوهای اساطیری باروری تبلوریافته در افسانه های استان های مذکور است. خواننده با مطالعه این مقاله در می یابد که الگوهای «ایزد نباتی شهیدشونده» در 14 افسانه، «پهلوان/ ایزد اژدهاکش» در 9 افسانه و «پهلوان/ ایزد دیوکش» در 30 افسانه بازتاب یافته است. اساطیر باروری تحت تأثیر مسائل دینی و تغییر گفتمان مادرسالاری به مردسالاری در افسانه ها دچار دگردیسی شده اند.
۲۹.

بررسی راهکارهای افزایش سهم بخش تعاون در اقتصاد کلان با تأکید بر اصل 44 قانون اساسی (مطالعه موردی استان کهگیلویه و بویراحمد)

نویسنده:
منبع: تعاون سال بیستم آبان و آذر ۱۳۸۸ شماره ۲۰۸ و ۲۰۹ 29 - 41

کلیدواژه‌ها: بخش تعاون خصوصی سازی اصل 44 قانون اساسی کهگیلویه و بویراحمد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۳ تعداد دانلود : ۲۱۷
خصوصی سازی یکی از مهمترین عناصر اصلی برنامه اصلاح ساختاری وکاهش اندازه دولت در کشور های در حال توسعه است. در اقتصاد ایران نیز با توجه به سیاستهای کلی مبتنی بر اصل 44  قانون اساسی، واگذاری شرکتهای دولتی به بخشهای خصوصی و تعاونی با تأکید بر افزایش سهم بخش تعاون در مبحث خصوصی سازی، در دستورکار قرارگرفته است.   هدف این تحقیق بررسی راهکارهای افزایش سهم بخش تعاون در اقتصاد کلان با توجه به مبحث خصوصی سازی اصل 44 قانون اساسی می باشد. روش تحقیق از نوع پیمایشی و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه است. ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شده برای پرسشنامه براساس مطالعه مقدماتی، برابر 881/0 به دست آمد که پایایی و اعتبار بالای ابزار اندازه گیری در این پژوهش را نشان می دهد. جامعه آماری پژوهش شرکتهای تعاونی فعال در سطح استان کهگیلویه و بویراحمد می باشد. حجم نمونه از روش کوکران محاسبه شده است و روش نمونه گیری از نوع تصادفی طبقه بندی شده می باشد. داده های گردآوری شده با استفاده از روشهای آماری توصیفی و استنباطی همچون آزمون t تک نمونه ای، آزمون t مستقل وتحلیل واریانس در محیط نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل گردیده است.یافته های تحقیق نشان می دهد که توانمندسازی تعاونیها برای رقابت با سایر بخشها به منظور تصدی طرحهای بزرگ و زیربنایی و همچنین اولویتها و حمایتهای قانونی دولت از بخش تعاون و نیز ایجاد تعاونیهای منطقه ای و فراگیر براساس مزیتهای نسبی برای تصدی طرحها و بنگاه های قابل واگذاری، در افزایش سهم بخش تعاون در مبحث خصوصی سازی مؤثر است.
۳۰.

تأثیر سیاست عشایری دودمان پهلوی بر ساختار اجتماعی سیاسی قوم لر بویراحمد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی ایران سال پانزدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ 66 - 87

کلیدواژه‌ها: ساختار سیاسی ساختار اجتماعی کهگیلویه و بویراحمد حکومت پهلوی اسکان عشایر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۸ تعداد دانلود : ۲۳۵
تغییرات ساختار اجتماعی و سیاسی ایلات کهگیلویه و بویراحمد تحت تأثیر دگرگونی های اجتماعی و سیاسی کشور قرار دارد، ضمن آنکه این تغییرات متقابلاً بر تحولات اجتماعی و سیاسی در ایران تأثیرگذار بوده است. در این مقاله هدف اصلی بررسی ساختار اجتماعی سیاسی قوم لر استان کهگیلویه و بویراحمد در عصر سلسله پهلوی است. در این پژوهش به طور هم زمان از دو روش تاریخی و جامعه شناسی تاریخی استفاده شده است. سیاست اسکان عشایر (تخته قاپو)، تصویب قانون نظام وظیفه عمومی، خلع سلاح ایلات، اعمال سیاست پوشش متحدالشکل، و اصلاحات ارضی، پنج محور اصلی سیاست عشیره ای دودمان پهلوی بود که سبب شد موقعیت سیاسی و اجتماعی هرم ایلی دستخوش تغییرات بنیادی شود. کدخدایان قبل از این تدابیر و در عصر خان خانی تابعیت محض از خوانین داشتند و ابواب جمعی آنان محسوب می شدند، در حالی که برنامه های دولت سبب شد کدخدایان در دریافت امتیاز از حکومت هم ردیف آنها قرار گیرند، قبایل رئیس واحدی نداشته باشند، خوانین هر کدام تدابیر خاص خود را اتخاذ کنند، و عملاً ساختار و هرم ایلی سنتی به هم ریخته شود. بدون تردید این اتفاق مهم ناشی از برنامه ها و سیاست دولت بود که با گذشت زمان و به آهستگی ساختار نظام ایلی را تغییر داد و زمینه های لازم برای نظارت و مهار آن را فراهم کرد. پژوهش پیش رو نشان می دهد که ساختار اجتماعی سیاسی ایلات کهگیلویه و بویراحمد در فرآیند این تحولات از الگوی خاصی پیروی کرد، به طوری که توانست تا پایان دهه اول قرن چهاردهم هجری شمسی در برابر فشار دولت مرکزی مقاومت کند .    
۳۱.

بررسی توان تاب آوری مناطق در برابر مخاطرات (مطالعه موردی: استان کهگیلویه و بویراحمد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال دهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱-۲ (پیاپی ۳۸) 283 - 296

کلیدواژه‌ها: تاب آوری تاب آوری منطقه ای مخاطرات مورا کهگیلویه و بویراحمد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۳ تعداد دانلود : ۱۸۴
سنجش میزان تاب آوری شهرها و مناطق با استفاده از شاخص های مناسب به برنامه ریزان و تصمیم گیرندگان در درک توان و قابلیت مناطق در برابر مخاطرات طبیعی و انسانی به منظور تدوین استراتژی ها و برنامه های مناسب کمک شایانی می کند. هدف اصلی این پژوهش بررسی توان های شهرستان های استان کهگیلویه و بویراحمد با بهره گیری از رویکرد تاب آوری منطقه ای می باشد. پژوهش ازنظر روش، توصیفی-تحلیلی و ازنظر هدف، کاربردی می باشد. جامعه آماری این پژوهش شهرستان های استان کهگیلویه و بویراحمد طبق تقسیمات سال 1390 می باشد. داده های موردنظر از طرح آمایش استان استخراج گردید. از 31 شاخص سه بخش سرمایه انسانی، طبیعی و فیزیکی به منظور سنجش تاب آوری منطقه ای استفاده گردید. برای تحلیل داده ها از روش آنتروپی شانون به منظور وزن دهی و تکنیک مورا جهت رتبه بندی بهره گرفته شد. نتایج بیانگر این است که شهرستان های بویراحمد، کهگیلویه، گچساران، دنا، باشت، چرام و بهمئی ازنظر شاخص های تاب آوری منطقه ای به ترتیب رتبه یک تا هفت را به دست آوردند. ضروری است جهت تقویت تاب آوری منطقه ای و تاب آوری شهرستان ها شاخص های مثبت مانند طول راه ها، خدمات ارتباطی و درمانی افزایش یابد و شاخص های منفی مانند بیکاری، بارتکفل، تراکم جمعیت کاهش یابند.
۳۲.

بررسی تحلیلی جایگاه استان کهگیلویه و بویراحمد در نماگرهای توسعه صنعتی ایران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال هفدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۶۷) 55 - 70

کلیدواژه‌ها: صنعت آنتروپی شانون کوپراس کهگیلویه و بویراحمد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۶ تعداد دانلود : ۲۴۰
یکی از ضرورت های انجام برنامه ریزی اقتصادی آگاهی از توانمندی های صنعتی استان های مختلف کشور است. به همین خاطر تعیین جایگاه استانها در صنایع به منظور تخصیص بهینه منابع از اهمیت ویژه ای برخوردار است. پژوهش حاضر از نوع کمی و تحلیلی است و با استفاده از تکنیک کوپراس نابرابری های موجود در بخش صنعت استان های کشور مورد بررسی قرار گرفته است. محدوده پژوهش را استان های کشور در سال 1398 تشکیل می دهد. تعداد 17 متغیر جهت بررسی سطح بندی استان-های کشور و بررسی جایگاه استان کهگیلویه و بویراحمد انتخاب شده اند. نتایج پژوهش نشان می دهد که در سطح بسیار برخوردار استان های تهران و اصفهان، قرار گرفته اند. در سطح دوم یعنی سطح برخوردار استان های خراسان رضوی، آذربایجان شرقی، فارس، مازندران، البرز، خوزستان، قزوین، کرمان، مرکزی و گیلان قرار دارند. در سطح تاحدودی برخوردار 9 استان کشور قرار دارند و این استانها یزد، آذربایجان غربی، چهارمحال و بختیاری، سمنان، لرستان، قم، گلستان، کرمانشاه و همدان را شامل می شوند. استان های زنجان، خراسان جنوبی، هرمزگان، اردبیل، کردستان، بوشهر، سیستان و بلوچستان، ایلام، کهگیلویه و بویراحمد و خراسان شمالی در سطح محروم قرار دارند. تعداد 10 استان از جمله استان محروم کهگیلویه و بویراحمد در سطح محروم قرار دارند.
۳۳.

تحلیل سیمای اعتقادی- اسطوره ای کیخسرو در باورهای مردم کهگیلویه وبویراحمد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ و ادبیات عامه سال نهم بهمن و اسفند ۱۴۰۰ شماره ۴۲ ۲۵۰-۲۱۷

کلیدواژه‌ها: اساطیر ایرانی اسطوره کیخسرو شاهنامه ادب عامه کهگیلویه و بویراحمد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۴ تعداد دانلود : ۲۴۲
گنجینه فرهنگ مردم کهگیلویه و بویراحمد سرشار از بن مایه هایی است که در فرهنگ کهن مردم ایران ریشه دارد. از دیرباز به دلیل ارتباط عمیق مردم این منطقه با شاهنامه، اندیشه ها، آیین ها و باورهای آنان ضمن تأثیرپذیری از حماسه ملی در روایت های آنان از طریق داستان های پهلوانی راه یافته است. کیخسرو یکی از شخصیت های مهم اوستا و شاهنامه است که در فرهنگ عامه کهگیلویه و بویراحمد حضوری پررنگ داشته و حتی ارزش قدسی پیدا کرده است. در این مقاله، ضمن بازخوانی روایت مردم کهگیلویه و بویراحمد از حوادث پایان زندگی کیخسرو و تحلیل بن مایه هایی حماسی و اسطوره ای مربوط به آن، به بازنمایی سیمای قدسی کیخسرو در باورهای این مردم می پردازیم. یافته های پژوهش نشان می دهد تغییراتی که داستان کیخسرو در روایت مردم کهگیلویه و بویراحمد پیدا کرده، ضمن تأثیرپذیری از روحیه حماسی و پهلوانی آنان، حاوی بن مایه هایی است که با اسطوره های باستانی ارتباط دارد. ازجمله این بن مایه ها می توان به ارتباط جام کیخسرو با فرمانروایی او، ارتباط جام با چشمه آب، غیب آموزی از طریق فرشته آب، ارتباط چشمه با جاودانگی، و تقدس گیاه اشاره کرد
۳۴.

سنجش میزان برخورداری شهرستان های استان کهگیلویه و بویراحمد از شاخص های توسعه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال نهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳۳ 1 - 16

کلیدواژه‌ها: توسعه کهگیلویه و بویراحمد شهرستان تاکسونومی عددی تاپسیس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۷ تعداد دانلود : ۱۵۵
یکی از ارکان توسعه، جامع و یکپارچه بودن آن در رفع عدم تعادل های اقتصادی و اجتماعی مناطق است. وجود نابرابری و ابعاد مختلف آن از نشانه های مهم توسعه نیافتگی است که رفع چنین کمبودهایی مستلزم نگرش و توجه جدی به نحوه پراکندگی شاخص های توسعه در سطوح مختلف است. به منظور حل مسائل ناشی از عدم تعادل های منطقه ای، گام نخست، شناخت و سطح بندی مناطق ازنظر برخورداری در زمینه های مختلف است. هدف این پژوهش، سنجش میزان برخورداری شهرستان های استان کهگیلویه و بویراحمد از شاخص های توسعه است. بر این اساس؛ در این پژوهش سعی شده است تا 8 شهرستان این استان را بر اساس 8 شاخص: آموزشی، فرهنگی- ورزشی، مذهبی، سیاسی- اداری، زیربنایی، بهداشتی- درمانی، بازرگانی- خدمات و حمل ونقل- ارتباطات، بر پایه سرشماری آماری نفوس و مسکن سال 1390 و سالنامه آماری سال 1392، با استفاده از مدل های تاکسونومی عددی و تاپسیس، سطح بندی و میزان درجه توسعه یافتگی شهرستان ها تعیین گردد. نوع پژوهش کاربردی- توسعه ای است روش گردآوری اطلاعات از نوع کتابخانه ای و برای تحلیل داده ها و ترسیم نقشه از نرم افزارهای Excel و Arc GIS استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که؛ میزان توسعه در شهرستان های استان متعادل نیست و اختلاف قابل ملاحظه ای میان سطوح توسعه یافتگی شهرستان های استان وجود دارد؛ به طوری که از مجموع 8 شهرستان این استان، 2 شهرستان برخوردار، 3 شهرستان نیمه برخوردار و 3 شهرستان نیز در رده شهرستان های محروم قرارگرفته اند. بویراحمد به عنوان توسعه یافته ترین و لنده به عنوان محروم ترین شهرستان های استان کهگیلویه و بویراحمد محسوب گردیده اند. این نابرابری فضایی توسعه در شهرستان های استان به خاطر توزیع ناعادلانه شاخص های مختلف فرهنگی، زیربنایی، اقتصادی و... بوده است؛ که بهبود آن در شهرستان های محروم ضروری می باشد.
۳۵.

استان کهگیلویه و بویراحمد در آیینه دفاع مقدس

نویسنده:
منبع: علوم زیست محیطی و دانش جغرافیا دوره ۲ بهار ۱۴۰۱ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: جمهوری اسلامی ایران دفاع مقدس جنگ تحمیلی کهگیلویه و بویراحمد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۵ تعداد دانلود : ۶۱۵
بعد از هجوم سراسری ارتش عراق به سرزمین مقدس اسلامی، مردم انقلابی و مسلمان ایران که بخشی از کشور خود را در خطر دیدند از سراسر کشور به جبهه های نبرد هجوم آوردند و از همان روزهای اول سدی عظیم در مقابل ارتش مجهز عراق به وجود آوردند. مردم مسلمان علاوه بر اعزام جوانان خود به جبهه های نبرد با کمک های نقدی و غیرنقدی خود، بخشی از نیازمندی های جبهه های جنگ را به عهده گرفتند. صاحب نظران علوم سیاسی معتقدند حیات سیاسی اجتماعی هر جامعه، مرهون مشارکت فعال همه اعضای جامعه می باشد و توسعه اجتماعی منوط به بهره گیری از ظرفیت های بالقوه و بالفعل تمام اقشار نیروهای انسانی و مشارکت آگاهانه و متعهدانه آنان در تمام صحنه های اجتماعی است؛ اما همین نقش آفرینی و مشارکت، به نگرش اعضای جامعه نسبت به هویت و جایگاه آنان، پذیرش اجتماعی آنان جهت ایفای نقش، خودباوری آنان و فراهم بودن زمینه های مشارکت وابسته است.
۳۶.

بررسی قابلیت های اقلیم گردشگری استان کهگیلویه و بویراحمد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های بوم شناسی شهری سال ۱۲ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۲۴) 85 - 100

کلیدواژه‌ها: قابلیت های اقلیمی گردشگری کهگیلویه و بویراحمد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۷ تعداد دانلود : ۱۴۹
پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت کلیماگردشگری استان کهگیلویه و بویراحمد جهت بهره گیری پایدار از ظرفیت های طبیعی شهرهای استان در جهت توسعه گردشگری و ارتقاء جایگاه آن در صنعت گردشگری کشور انجام شده است. برای این منظور، آسایش اقلیم گردشگری شهرهای استان کهگیلویه و بویراحمد با استفاده از شاخص TCI در پنج ایستگاه هواشناسی یاسوج، سی سخت، دهدشت، دوگنبدان و لیکک بررسی شد. تحلیل توأم پتانسیل اکوتوریسمی و شرایط کلیماگردشگری  نوآوری تحقیق محسوب می گردد. نتایج نشان داد که در ماه های فصل بهار و پاییز هم در شهرهای پهنه گرمسیری و هم در شهرهای پهنه سردسیری استان می توان مکان های مناسب جهت گردشگری به لحاظ آسایش اقلیمی پیدا کرد. در ماه های فصل تابستان فقط شهرهای پهنه سردسیری استان یعنی شهرهای سی سخت و یاسوج شرایط مناسبی برای گردشگری به لحاظ آسایش اقلیمی دارند، در حالی که در ماه های فصل زمستان وضعیت شهرهای پهنه گرمسیری استان از لحاظ گردشگری مناسب است. برای سفر به شهر یاسوج و سی سخت بهترین زمان در سال، ماه های خرداد، اردیبهشت و شهریور با وضعیت اقلیم گردشگری عالی است. برای سفر به شهر دوگنبدان، دهدشت و لیکک بهترین زمان در سال ماه های فروردین، آبان و اسفند با وضعیت اقلیم گردشگری عالی و خیلی خوب است.  برای دید و بازدید از کل شهرهای استان کهگیلویه و بویراحمد بهترین زمان در سال ماه های مهر، آبان و اردیبهشت با وضعیت اقلیم گردشگری خیلی خوب است.
۳۷.

مطالعه هنر سبدبافی استان کهگیلویه و بویراحمد با رویکرد آسیب شناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای صناعی اسلامی سال پنجم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۷)

کلیدواژه‌ها: هنرهای سنتی سبدبافی کهگیلویه و بویراحمد آسیب شناسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۸ تعداد دانلود : ۱۵۶
هنرهای سنتی ایرانی با زندگی پیوند نزدیکی دارد و دارای جنبه کاربردی و زیبایی بوده که نشان از اهمیت جنبه کاربردی و هنری توأم در هنرهای سنتی ایران است؛ زیرا این آثار در کنار مرتفع ساختن نیازهای روزمره و کاربردی بودن، استعداد هنری و درک زیبایی را در هنرمندان پرورش می دادند. سبدبافی یکی از هنرهای سنتی بوده که در مناطق مختلف ایران از جمله در استان کهگیلویه و بویراحمد واقع در جنوب غربی کشور، رواج دارد. در گذشته سبدهایی با کاربردهای فراوان در این استان بافته می شد، ولی امروزه از رونق هنر سبدبافی کم شده و رو به فراموشی است. این پژوهش با هدف مطالعه سبدبافی استان کهگیلویه و بویراحمد با رویکرد آسیب شناسی و یافتن راهکارهایی برای احیاء و حفظ هنر سبدبافی این استان، بر آن است به این سوال پاسخ دهد که چگونه می توان دست ساخته های سبدبافی را به عنوان یک میراث به جای مانده از گذشتگان احیا نمود و با زندگی امروزی مردم عجین کرد؟ پژوهش حاضر با رویکرد آسیب شناسی و روش توصیفی تحلیلی و جمع آوری داده ها به شیوه کتابخانه ای و میدانی صورت گرفته است. نمونه ها به صورت هدفمند بر مبنای شیوه گلوله برفی انتخاب و شامل ۱۱ نفر بوده است. با بررسی اطلاعات به دست آمده برپایه تحلیل مضمون مصاحبه ها و رسیدن به داده ها، هنر سبدبافی در استان کهگیلویه و بویراحمد در گذشته متناسب با شرایط زندگی عشایری و روستایی رواج داشته و سبدهای بافته شده به فراوانی استفاده می شدند. با گذر زمان و ورود تکنولوژی این سبدها از رونق افتاد؛ امروزه برخی از آن ها منسوخ شدند. در این پژوهش با مطالعه وضعیت مطلوب و وضعیت موجود سبدبافی استان کهگیلویه و بویراحمد و بررسی آسیب شناسی آن در گذشته و حال، راهکارهایی برای حفظ و احیای این هنر مطرح گردید. بنابر یافته ها مهمترین عامل منسوخ شدن، کم کاری در زمینه معرفی، شناخت و آموزش این هنر و نبود بازار مشخص برای فروش محصولات، همچنین حمایت نشدن هنرمندان از طرف نهادهای حمایتی مربوطه و توجه نکردن بافندگان به نوآوری در کاربرد و تزیین سبد های بافته شده است. در انتها با بررسی سه مقوله آموزش، اقتصاد و کاربرد راهکارهایی برای رونق مجدد این هنر بیان شده است.
۳۸.

گیاه مردم نگاری گونه های خوراکی و دارویی مرتع دیلگان، استان کهگیلویه و بویر احمد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های انسان شناسی ایران دوره ۴ بهار و تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۷) 109 - 129

کلیدواژه‌ها: دانش بومی کهگیلویه و بویراحمد گیاه مردم نگاری گیاهان خوراکی گیاهان دارویی مرتع دیلگان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۲ تعداد دانلود : ۱۳۴
گیاه مردم نگاری مطالعه مواجه انسان و گیاه و یک طبقه بندی درون رشته ای در مردم نگاری است که از ویژگی های یک پژوهش آغازگر و بسترساز برخوردار است. این مطالعه با توجه به غنای گونه های گیاهی و دانش بومی گیاهان مرتع دیلگان در استان کهگیلویه و بویراحمد را در فصل های رویش (بهار و تابستان) سال 1392 مورد بررسی قرار داده است. دامنه ای از روش های جمع آوری اطلاعات از شیوه های ساختارمند کمی همچون پرسش نامه های طراحی شده تا روش های کاملاً بدون ساختار کیفی همچون دیدار و گفتگوی آزاد استفاده شده است. پرسش ها با محوریت گیاهان خوراکی و دارویی به صورت مصاحبه در محل زندگی عشایر و مشاهده مشارکتی در رویشگاه گیاهان صورت پذیرفته است. در این تحقیق حدود 60 گونه گیاهی شناسایی شد که دانش بومی مرتبط با 20 گونه از آنها در این مقاله تحلیل می شود. دلیل انتخاب گونه های مذکور اتفاق نظر خبرگان محلی پیرامون نام، خواص، فنولوژی، فراوانی کاربرد و مصرف آنها در میان عشایر بوده است. گیاهان بررسی شده به 9 خانواده گیاهی تعلق داشتند که در این بین خانواده های چتریان و نعنائیان بیشترین سهم را دارا بودند. مصاحبه شوندگان از بین مصرف دارویی گیاهان بیشترین مورد را به بیماری های گوارشی، قند، چربی خون و درمان عفونت نسبت می دادند. نتایج بررسی گویای آن است که دانش بومی عشایر منطقه مورد مطالعه پیرامون برخی گیاهان اطرافشان بسیار غنی است که تنها شامل خواص خوراکی و دارویی گیاهان نیست بلکه دربرگیرنده اطلاعاتی بسیار مفید از زیستگاه گیاهان به لحاظ ادافیکی، توپوگرافی و اقلیمی است.
۳۹.

ارزیابی شاخص های توسعه پایدار شهری، پژوهش موردی: شهرستان های استان کهگیلویه و بویراحمد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های بوم شناسی شهری سال ۱۳ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۲۷) 117 - 130

کلیدواژه‌ها: عدالت فضایی توسعه پایدار مدلVIKOR کهگیلویه و بویراحمد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۸ تعداد دانلود : ۱۲۵
امروزه دست یابی به توسعه پایدار شهری، به یکی از اهداف برنامه ریزان و مدیران شهری تبدیل شده است. به طوری که از این طریق بتوانند، از منابع و ایجاد رابطه متعادل و متوازن میان انسان، اجتماع و طبیعت، به اهداف موردنظر خود دست پیدا نمایند. به همین منظور، هدف پژوهش حاضر، ارزیابی سطوح پایداری شهرستان های استان کهگیلویه و بویراحمد به لحاظ برخورداری از شاخص های پایداری شهری با تأکید بر ابعاد اجتماعی، کالبدی و خدمات شهری می باشد که در قالب سه شاخص کلی و 22 شاخص فرعی صورت گرفته است. روش پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی با هدف کاربردی است. قلمرو مطالعه، شهرستان های استان کهگیلویه و بویراحمد می باشد. در این پژوهش، شاخص ها مورد بررسی با استفاده از مدل ANP توسط کارشناسان خبره وزن دهی شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها و رتبه بندی و تعیین درجه پایداری شهرستان ها، از روش تصمیم گیری چند معیاره ویکور استفاده شد. بر اساس مدل ویکور، شهرستان های مذکور در سه دسته توسعه یافته، نسبتاً توسعه یافته و محروم از توسعه، دسته بندی شدند. نتایج پژوهش نشان داد که شکاف بین توسعه یافته ترین شهرستان (بویراحمد) با محروم ترین شهرستان (لنده)، کاملاً مشهود بوده و نشان می دهد توزیع فضایی خدمات و امکانات، برنامه ریزی و سیاست گذاری در جهت عدالت نبوده است. به همین جهت، روند توسعه در سطح شهرستان های استان کهگیلویه و بویراحمد  نابرابر می باشد. بنابراین، مسئولان استان باید سیاست گذاری های خود را متوجه نواحی محروم و کمتر توسعه یافته کنند تا شکاف موجود بین نواحی را برای رسیدن به پایداری کاهش دهند.
۴۰.

ارزیابی اثر تغییر اقلیم بر برنامه ریزی تخصیص بهینه منابع آب در استان کهگیلویه و بویراحمد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مخاطرات محیط طبیعی سال دوازدهم بهار ۱۴۰۲ شماره ۳۵ 157 - 172

کلیدواژه‌ها: تغییر اقلیم تخصیص بهینه دوره های خشک خشکسالی کهگیلویه و بویراحمد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۸ تعداد دانلود : ۱۴۲
کاهش نزولات جوی در پی تغییر شرایط اقلیمی در سال های اخیر اثرات نامطلوبی بر بخش های مختلف به خصوص منابع آب استان گذاشته است. مدیریت این شرایط نیازمند شناخت دو بعد رفتار اقلیمی و تخصیص بهینه و کارآمد منابع آب در بخش های مهم و آب بر مانند کشاورزی است. در این پژوهش ابتدا به شناخت رفتار اقلیمی و پیش یابی تغییرات اقلیمی با نگرش ارزیابی دوره های خشک در دهه میانی بر اساس سناریوی انتشار(RCP4.5) و مدل (HadGEM2-ES) برای پهنه های استان پرداخته شد. پهنه های خطرپذیر در برابر نوسانات اقلیمی شناسایی شدند. در ادامه برای کنترل و تخصیص بهینه منابع آب حوضه آبریز در استان با استفاده از روش برنامه ریزی سازشی(CP) ابتدا معیارهای تخصیص استخراج و وزن دهی شدند و نهایتاً تحلیل حساسیت به نوسانات اقلیمی انجام شد. سهم هر منطقه از موجودیت آب های سطحی تخصیص داده شد. نتایج نشان داد که با لحاظ نمودن وضعیت اقلیمی و تحلیل حساسیت پذیری مدل از متوسط 12 میلیارد متر مکعب ذخیره سطحی، مناطقی مانند یاسوج و سی سخت با افزایش طول دوره های خشک در آینده حساسیت پذیری بیشتری از خود نشان می دهند و در مقادیر تخصیص بهینه نهایی سهم بیشتری را به خود اختصاص می دهند(به ترتیب 33 و 19 درصد). در مقابل مناطق گرم و خشک مانند باشت، چرام و گچساران بدلیل حساسیت پذیری کمتر به ترتیب با 6، 7 و 10 درصد کمترین سهم اختصاصی را دریافت کردند.