سواد رسانه

از آنجا که رضایتمندی مخاطبان از برنامه های مربوط به انقلاب اسلامی نقش بسزایی در استفاده مخاطبان از این برنامه ها دارد و نتیجتاً بر نحوه شناخت مخاطبان از پدیده انقلاب اسلامی اثرگذار است، لذا متولیان این امر می توانند با شناخت عمیق تر این عوامل و برنامه ریزی در جهت افزایش رضایت مخاطبان، از ظرفیت تلویزیون برای ارتقای رضایتمندی و به تبع آن شناساندن بهتر انقلاب اسلامی استفاده کنند. هدف این پژوهش بررسی میزان رضایت مخاطبان از برنامه های تلویزیونی مربوط به انقلاب اسلامی و عوامل مرتبط با آن است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که حدود 70 درصد پاسخگویان رضایت بالایی از برنامه های تلویزیونی مربوط به انقلاب اسلامی دارند، و میان متغیرهای سن، نوع نیازمندی، اعتماد به رسانه و سواد رسانه ای مخاطبان با میزان رضایت آنان از این برنامه ها رابطه ای معنادار وجود دارد. در حالی که رابطه میان متغیرهای جنس، تحصیلات و نوع مصرف رسانه ای مخاطبان با میزان رضایت آنان معنادار نیست.

هدف این پژوهش بررسی تاثیر سواد رسانه های دیجیتالی بر رشد مهارت های اجتماعی دانش آموزان عضو تشکیلات فرزانگان متوسطه دوره اول کرج می باشد. روش پژوهش توصیفی و از نوع پیمایشی می باشد. جامعه ی آماری 160 نفر از دانش آموزان دختر عضو تشکیلات فرزانگان کرج می باشد. حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان و با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای 113 نفر تعیین گردید. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته رشد مهارت های اجتماعی کرامتی (2008) که روایی آن مورد تأیید متخصصان و پایایی بر اساس ضریب آلفای کرونباخ ۸۹/۰ برآورد گردیده بود، مورد استفاده قرار گرفت . تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از t مستقل و با کمک آزمون من-ویتنی (به جهت عدم توزیع طبیعی داده ها) و نرم افزار SPPS انجام شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که سواد رسانه های دیجیتالی بر تمامی ابعاد مهارتهای اجتماعی (احترام به دیگران، رعایت مقررات، انجام وظیفه، فعالیت گروهی و تحمل پذیری) دانش آموزان عضو تشکیلات فرزانگان دوره اول متوسطه تأثیر مثبت و معناداری داشت.

هدف این پژوهش بررسی تاثیر سواد رسانه های دیجیتالی بر رشد مهارت های اجتماعی دانش آموزان عضو تشکیلات فرزانگان متوسطه دوره اول کرج می باشد. روش پژوهش توصیفی و از نوع پیمایشی می باشد. جامعه ي آماري 160 نفر از دانش آموزان دختر عضو تشکیلات فرزانگان کرج می باشد. حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان و با روش نمونه گیري تصادفی طبقه ای 113 نفر تعیین گردید. ابزار جمع آوري اطلاعات ،پرسشنامه محقق ساخته رشد مهارت های اجتماعی کرامتی (2008) که روایی آن مورد تأیید متخصصان و پایایی بر اساس ضریب آلفاي کرونباخ ۸۹/۰ برآورد گردیده بود، مورد استفاده قرار گرفت . تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از t مستقل و با کمک آزمون من-ویتنی (به جهت عدم توزیع طبیعی داده ها) و نرم افزار SPPS انجام شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که سواد رسانه های دیجیتالی بر تمامی ابعاد مهارتهای اجتماعی (احترام به دیگران، رعایت مقررات، انجام وظیفه، فعالیت گروهی و تحمل پذیری) دانش آموزان عضو تشکیلات فرزانگان دوره اول متوسطه تأثیر مثبت و معناداري داشت.

فضای مجازی در جایگاه یک رسانه و عضو جدایی ناپذیر خانواده ها، ازنظر اخلاقی دارای کارکردی دوگانه است و براساس قوت و ضعفِ آگاهی اعضای خانواده در استفاده از آن، می تواند بستر شکل گیری فضائل یا رذائل اخلاقی شود. مقاله حاضر با بررسی تأثیرات اخلاقی ضعفِ سواد خانواده در استفاده از این فضا کوشیده است مهم ترین آسیب هایی را که از این رهگذر دامن گیر خانواده (به طور کلی) یا والدین و فرزندان (به طور خاص) می شود، شناسایی کند. یافته های این تحقیق بیانگر آن است که این آسیب ها از دستیابی به اهدافی که برای تشکیل نهاد خانواده تعریف شده است، جلوگیری می کند. برای تبیین بهتر مبحث، بعد از تعریف مفاهیم اصلی، ضمن بیان اهمیت خانواده و سواد رسانه، برخی از پیامدهای اخلاقی ضعف سواد رسانه تبیین می شود. در پایان، راهکارهایی برای رفع این پیامدها ارائه می گردد و به برخی از مشکلاتی که در پی تأثیرگذاری آن ها بروز می یابد، اشاره می شود. روش تحقیق، تحلیلی و کاربردی و تا حد امکان مبتنی بر اندیشه های اخلاقی اسلام است.

امروزه استفاده از رسانه ها بخش جدایی ناپذیر زندگی اغلب انسان ها شده است و لذا سواد رسانه ای مبحثی جدید در زمینه استفاده از فناوری و رسانه است. مطالعه حاضر با هدف بررسی وضعیت سواد رسانه در جوانان استان چهارمحال و بختیاری و بررسی نقش آن در کیفیت زندگی انجام شد. روش پژوهش توصیفی از نوع مقطعی بود. حجم نمونه شامل 429 جوان در دامنه سنی 19 تا 35 سال در استان چهارمحال و بختیاری بود که به روش طبقه ای انتخاب شدند. جهت گرداوری داده ها از پرسشنامه های جمعیت شناختی، سواد رسانه ای و کیفیت زندگی استفاده شد. داده ها در دو سطح توصیفی (فراوانی، میانکین، انحراف استاندارد، همبستگی) و استنباطی (تی مستقل و تحلیل واریانس) مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد   5/2 % از جوانان سواد بسیار پائین، 8/15 % ضعیف، 30% کمتر از متوسط، 4/35 % بالاتر از متوسط، 8/12 % بالا و 9/2 % بسیار بالا بوده اند. همچنین، نتایج تحلیل همبستگی نشان داد که بین سواد رسانه و کیفیت زندگی رابطع مثبت معناداری وجود دارد (05/0>P). این یافته ها مورد بحث قرار گرفتند.

هدف پژوهش حاضر تحلیل و مقایسه مفاهیم سواد رسانه ای و سواد رایانه ای بر اساس آثار نمایه شده در پایگاه وب آو ساینس است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش شناسی، توصیفی با رویکرد علم سنجی است که در آن از فنون تحلیل شبکه استفاده شده است. جامعه پژوهش تولیدات علمی مرتبط با موضوع سواد رسانه ای و سواد رایانه ای است. یافته های بدست آمده حاکی از آن است که در حوزه سواد رسانه ای 1736 اثر و در حوزه سواد رایانه ای 772 اثر نمایه شده است. فدرو در حوزه سواد رسانه و گراسر آ سی بیشترین تولیدات را در حوزه سواد رایانه داشته اند. در میان کشورها، آمریکا در جایگاه اول در دو حوزه قرار گرفته است که در این میان ایران با 11 اثر در جایگاه 31 سواد رایانه و با 8 اثر در جایگاه 19 سواد رسانه قرار گرفته است. واژگان آثار سواد رسانه 9 خوشه و آثار سواد رایانه 6 خوشه را تشکیل دادند. 327 کلیدواژه مشترک در خوشه های موضوعی این دو حوزه وجود دارد که سبب تنها 19 درصد میزان تشابه میان دوحوزه است. همچنین توجه به حوزه سواد رسانه و سواد رایانه به عنوان یکی از مولفه های جامعه در رشد و ارتقای افراد می تواند نقش بسزایی داشته باشد. در تحلیل ها و نتایج پژوهش حاضر پیشنهاداتی برای مدیران و سیاست مداران ارائه گردید تا موضوعات این حوزه بهتر روشن شود و به شکل بهتری برای توسعه آن سرمایه گذاری شود.

پژوهش مقدمه و هدف پژوهش: در دهه نود، شمار فزاینده ای از گزارش های اصلی روزنامه ها، داستان های هراس انگیزی را درباره ی بازی های ویدیوئی تکان دهنده و خشونت بار مطرح می کرد که برای کودکان و نوجوانان ساخته شده بود و موضوع هایی را در برمی گرفت که بر آدم کشی و ضرب و شتم تأکید داشت (بری گانتر، 1388). هدف از بررسی رابطه میزان سواد رسانه ای والدین تهرانی با کمیت و کیفیت استفاده بازی های رایانه ای فرزندان شناخت و شناسایی این عوامل است. روش پژوهش : جمعیت نمونه آماری این پژوهش را والدین و کودکان و نوجوانان زیر 18 سال تهرانی ازیکی از مناطق 22 گانه استان تهران با تحصیلات زیر دیپلم تا دکتری تشکیل می دهند. این مطالعه یک نوع پژوهش کمی از نوع پیمایشی بوده و ابزار گردآوری اطلاعات در آن از طریق پرسشنامه بوده است. حجم نمونه براساس فرمول برآورد حجم نمونه کوکران برابر 344 نفر بود که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند، ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن با استفاده از روایی صوری و محتوایی تایید شد و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شد، تجزیه و تحلیل داده ها نیز با استفاده از نرم افزار spss21 انجام شده است. یافته ها و نتیجه گیری: نتایچ آزمون فرضیه اول نشان داد بین بعد ادراکی سواد رسانه ای والدین تهرانی با کمیت و کیفیت استفاده بازی های رایانه ای فرزندان رابطه معناداری وجود دارد و میزان تاثیر سواد رسانه ای بر کمیت استفاده فرزندان از بازی های رایانه ای برابر 0.22 و میزان تاثیر آن بر کیفیت برابر 0.26 درصد است، نتایج آزمون فرضیه دوم نشان داد بین بعد حسی سواد رسانه ای والدین تهرانی با کمیت و کیفیت استفاده بازی های رایانه ای فرزندان رابطه معناداری وجود دارد، نتایج آزمون فرضیه سوم نشان داد، بین بعد اخلاقی سواد رسانه ای والدین تهرانی با کمیت و کیفیت استفاده بازی های رایانه ای فرزندان رابطه معناداری وجود دارد.

هدف: هدف از انجام پژهش حاضر، تدوین و تعیین اثربخشی بسته آموزش سواد رسانه ای به نوجوانان ایرانی مقیم شهر دوحه قطر بود. روش: به لحاظ ماهیت و اهداف، این پژوهش کاربردی و برای اجرای آن از روش سه مطالعه متوالی استفاده شد. جامعه آماری در این پژوهش شامل جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر دوره اول متوسطه شهر دوحه است که در سال تحصیلی 99 - 98 مشغول به تحصیل بودند. برای این منظور ابتدا براساس نمره کسب شده در پیش آزمون به روش همتاسازی، دانش آموزان را به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم نموده، سپس بسته آموزشی تهیه شده توسط محقق طی یک نیم سال تحصیلی در کلاس های موردنظر اجرا و تأثیر این آموزش در محدوده پیش آزمون و پس آزمون ارزش یابی و گزارش گردید. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه سواد رسانه استفاده و روایی و پایایی آن ها تأیید شد. تجزیه وتحلیل اطلاعات حاصل از پرسش نامه ها در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی انجام و در سطح آمار استنباطی، از آزمون های تحلیل واریانس تک متغیره با گروه کنترل ( Ancova) استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که تأثیر مداخله بسته آموزشی سواد رسانه بر سواد رسانه ای دانش آموزان تأیید شده است. هم چنین نتایج نشان داد که آموزش سواد رسانه ای به طور معناداری بر کاهش قلدری- قربانی سایبری اثربخش است. نتیجه گیری: به نظر می رسد درمان گران، مشاوران، معلمان و سازمان ها می توانند از نتایج پژوهش حاضر برای کاهش آسیب های ناشی از فضای مجازی در نوجوان استفاده کنند.

هدف از انجام این تحقیق بررسی نقش سواد رسانه ای بر اعتقادات بسیجیان شهر شیراز و شناسایی تأثیر هر یک از ابعاد مختلف سواد رسانه ای(شناختی، عاطفی، اخلاقی و زیبایی شناختی ) بر اعتقادات آن ها می-باشد. روش مورد استفاده در این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ شیوه اجرا پیمایشی(از نوع علی) است. جامعه ی آماری این تحقیق، کلیه ی بسیجیان شهر شیراز که حدود 20 هزار نفر هستند و با توجه به بالا بودن تعداد جامعه ی آماری با بهره گیری از فرمول کوکران تعداد 376 نفر(188 نفر خانم و 188 نفر آقا) به عنوان حجم نمونه در نظر گرفته شد. همچنین روش نمونه گیری خوشه ای می باشد. نتایج حاکی از آن است که بین مؤلفه های شناختی، عاطفی و زیبایی شناختیِ سواد رسانه و اعتقادات مذهبی بسیجیان شهر شیراز رابطه معناداری وجود دارد. اما بین مؤلفه اخلاقی سواد رسانه و اعتقادات مذهبیِ بسیجیان، رابطه معناداری مشاهده نشد.

فناوری های آینده ، زندگی بشر را دستخوش تغییر کرده و شهرها را به شهرهای هوشمند مبدّل می سازند. شهرهای هوشمند ، به رغم زمینه سازی برای ارتقای کیفیت زندگی و سلامت همگانی ، سبب بروز برخی از معضلات اخلاقی نیز می شوند که باید برای رفع آنان چاره ای اندیشید. مکانیکی شدن روابط انسان ها یکی از این معضلات است که در اثر کاهش روابط انسانی و افزایش روابط انسان و ماشین پدید می آید. در این پژوهش ، به روش تحلیلی ، به معضلات اخلاقی ناشی از مکانیکی شدن روابط انسانی و به ویژه کاهش میزان شفقت ورزی و نوع دوستی ، کاهش عبرت آموزی اخلاقی ، از بین رفتن قدرت تصمیم گیری و کمرنگ شدن نقش اسوه های اخلاقی پرداخته شده و با نیم نگاهی به آموزه های اخلاقی اسلام ، برای رفع وحل آنها راهکارهایی چون تلاش برای افزایش سواد رسانه ای ، تقویت عزتمندی و کرامت در نسل جدید ، افزایش ارتباطات انسانی ، ارائه شده است.

هدف: با ظهور رسانه های اجتماعی که منجر به کاربرد سازه های وب 2 در رسانه ها شده است، نوع استفاده از این ابزار و محتوای تولیدشده توسط کاربر به دغدغه مهمی برای جوامع تبدیل شده است؛ به گونه ای که استفاده از پتانسیل ها و اجتناب از آسیب ها مستلزم ایجاد و کاربست مفهومی تحت عنوان سواد رسانه های اجتماعی است. هدف این تحقیق واکاوی مفاهیم، ابعاد و مدل های سواد رسانه های اجتماعی است.روش شناسی پژوهش: در این تحقیق ابتدا سواد رسانه ای و سواد رسانه های اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است. سپس کلیه مدل های سواد رسانه های اجتماعی طی دو دهه اخیر شناسایی و واکاوی شده است. برای مفهوم سازی دقیق سواد رسانه های اجتماعی نیز از دو مدل کاربردی و معتبر SoMeLit و SMILE استفاده شده است.یافته ها: یافته ها نشان می دهد طی دو دهه اخیر مدل های سواد رسانه ای اجتماعی شامل مدل یکپارچه چندبعدی فاف و رودیگر، مدل خودمختاری SDT، مدل مبتنی بر مهارت و فرآیند محور فستل، مدل CSML و PSML تام پلین، مدل SoMeLit، مدل SMILE و مدل هابز ایجاد و به منظور توصیف ساختار ایستا و فرآیند پویای سواد رسانه های اجتماعی به کار گرفته شده اند.بحث و نتیجه گیری: مدل های سواد رسانه های اجتماعی با بررسی ساختارهای شناختی و عاطفی از طریق رویکردهای مختلف به دنبال ایجاد مهارت های رمزگشایی، ارزیابی و ایجاد ارتباط در حوزه های بازنمایی و تعامل هستند و نقش خود را در انتخاب و درگیر شدن با محتوای رسانه های اجتماعی تصدیق می کنند.

هدف: این مقاله با عنوان آینده مدیریت رسانه ها در پرتوی اثرگذاری هوش مصنوعی و رسانه های نوین بر دین نگاشته شده است. به این منظور، عنوان مقاله از تازگی برخوردار است. با توجه به پیشرفت های چشمگیر در حوزه هوش مصنوعی و فناوری های نوین رسانه ای، نقش و تأثیر این دو عامل بر دین و مدیریت رسانه ها از اهمیت بالایی برخوردار است. این پژوهش با پرداختن به موارد ذکرشده، به دست آوردن نتایجی کارآمد و مفید برای افراد و سازمان های مدیریت رسانه ای را هدف قرار داده است.روش شناسی پژوهش: روش پژوهش کیفی و با استفاده از سناریونویسی آینده پژوهی انجام شده است که به تأثیر هوش مصنوعی و رسانه های نوین بر دین و آینده مدیریت رسانه ها می پردازد. بیان چالش های آن نیز به مدیران رسانه ها کمک می کند بهترین استراتژی ها را برای استفاده از هوش مصنوعی و رسانه های نوین در مدیریت رسانه ها پیدا کنند و بتوانند به توسعه دانش در این حوزه کمک کنند.یافته ها: بر اساس یافته ها، به نظر می رسد با رشد سریع و روزافزون تکنولوژی در آینده ای نزدیک، شاهد بهره گیری و تأثیرپذیری رسانه ها از یکدیگر نیز خواهیم بود. به عبارت دیگر شاهد تأثیر و استفاده از فرآیند این فناوری (هوش مصنوعی) در اکثر منابع اطلاعاتی و اطلاع رسانی انواع مختلف هرگونه (انتقال) پیام (دینی و غیردینی) به مخاطب و مخاطبان هدف از طریق کانال های متفاوت رسانه ای خواهیم بود.بحث و نتیجه گیری: سعی شده در این مقاله با بررسی و اشاره به کاربردها یا کارکردهای هوش مصنوعی در صنعت های مختلف رسانه ای و همچنین شناخت برخی از وظیفه های مدیران رسانه ای آینده، راهنمایی برای مدیران آینده باشیم و در ادامه پیشنهاداتی نیز به دیگر محققین ارائه دهیم.

هدف از این پژوهش ارائه الگویی مطلوب از فرهنگ سیاسی برای کاربران رسانه های نوین در ایران بوده است. میدان این پژوهش شامل اساتید، صاحب نظران و خبرگان علوم سیاسی و علوم ارتباطات (ارتباطات سیاسی) و جامعه شناسی سیاسی است که به روش گلوله برفی انتخاب شده اند. برای گردآوری اطلاعات و داده های پژوهش از سه روش مرور نظام مند متون و ادبیات موضوع، مصاحبه اکتشافی و پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. پنل دلفی در سه دور اجراشده است. بر اساس نتایج، مؤلفه های اعتماد سیاسی، عدالت سیاسی، مشارکت سیاسی، سواد رسانه و سیاست، جمع گرایی، قانون-مداری، اخلاق مداری، نگرش به مردم سالاری، مدارا و رواداری؛ و دوری از افراط و تفریط به عنوان اصلی ترین مؤلفه های فرهنگ سیاسی مطلوب شناخته شدند که در الگویی چهاربعدی شامل ساختاری/ زمینه، نگرشی/ درونداد، هنجاری-ارزشی/ فرایند و رفتاری/ برونداد جایگذاری و ارائه شدند. الگوی مطلوب از فرهنگ سیاسی که در این پژوهش ارائه شد، شامل 4 بعد، 10 مؤلفه و 94 شاخص اساسی بود. 

ثمربخشی ارتباطات و تعاملات انسانی در توجه به اصول حاکم بر نحوه ارتباط می باشد که بخش مهمی از آن مربوط به تعامل مناسب با پیام و محتوای آن است. در همین راستا هدف پژوهش حاضر، بررسی مهم ترین ملاحظات و دستورهای قرآنی در تعامل بهینه با پیام است. بررسی سطح تأثیر پیام های دیداری- شنیداری در یادگیری مخاطبان و نحوه تعامل با این پیام ها از منظر آیات قرآن. روش پژوهش از نوع پدیدارشناسی توصیفی و شیوه تجزیه وتحلیل مطالب به روش کلایزی انجام شده است. برای این منظور خوانشی مروری بر آیات قرآن کریم انجام شد و تمامی آیاتی که به نحوی با موضوع پیام مرتبط بوده استخراج گردید. سپس داده های استخراج شده در مراحل تجزیه وتحلیل کلایزی دسته بندی و اعتبارسنجی شده و در نهایت، استنباط مرتبط از دسته های موجود، استخراج گردید. نتایج پژوهش در دو بخش کلی تعامل مطلوب با محتوای پیام و بهره مندی مطلوب از اصول حاکم بر پیام رسانی، استخراج شده است. بخش اول، خود دارای دو زیرمجموعه استقبال از محتوای پیام مطلوب در سه بخش (حیات بخش و هشداردهنده، حق نما و باطل گریز، با پشتوانه تدبیر و عقلانیت) و پرهیز از محتوای پیام نامطلوب در هشت بخش (مشکوک، بیهوده، بدون دلیل و سند، ظنی، بی پایه اجتماعی، تخریب گر، وسوسه برانگیز، غنا و موسیقی) می باشد. در بخش دوم، یازده اصل کلی حاکم بر پیام رسانی از متن آیات قرآن کریم استخراج گردیده است.