عاطفه آقایی

هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه باورهای انگیزشی با هوش موفق با میانجی گری درگیری تحصیلی بود. روش پژوهش توصیفی- همبستگی به روش مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه پژوهش را کلیه دانش آموزان دختر متوسطه دوم شهر شیراز در سال 1402-1401 تشکیل دادند که از میان آنها 545 نفر به روش خوشه ای چند مرحله ای بعنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای این پژوهش شامل پرسشنامه راهبردهای انگیزشی (MSLQ، پنتریچ و دی گروت، 1990)، پرسشنامه هوش موفق (SIQ، استرنبرگ و گریگورنکو، 2002)، پرسشنامه درگیری تحصیلی (AES، ریو و تسنگ، 2011). یافته ها نشان دهنده برازش مطلوب داده ها با الگوی پیشنهادی پژوهش بود. باورهای انگیزشی و هوش موفق رابطه مستقیم داشتند و بین باورهای انگیزشی و درگیری تحصیلی و بین درگیری تحصیلی با هوش موفق رابطه مثبت وجود داشت (001/0> P). همچنین درگیری تحصیلی ارتباط بین باورهای انگیزشی با هوش موفق را میانجی گری می کند (001/0> P). نتایج پژوهش نشان می دهد که باورهای انگیزشی و درگیری تحصیلی نقش کلیدی در هوش موفق دارند و لزوم توجه به این عوامل در برنامه های آموزش و پرورش ضروری است.

بحران های طبیعی، رویداد هایی هستند که رسانه ها به طور خاص، آن ها را پوشش خبری می دهند. یکی از تکنیک هایی که در این نوع پوشش های خبری استفاده می شود، چارچوب بندی است که در واژه ها، جمله ها و تصاویر به طور گسترده به کار گرفته می شود؛ بدین ترتیب برخی از جنبه های پدیده برجسته شده و تلاش می شود تا افکار عمومی حول آن جنبه شکل بگیرد. هدف پژوهش حاضر، بررسی چارچوب بندی بصری خبرگزاری های کشور از زلزله 1/7 ریشتری 21 آبان سال 1396 کرمانشاه است. در همین راستا، ابتدا پنج خبرگزاری ” مهر“، ” فارس“، ” تسنیم“، ” ایرنا“ و ” ایسنا“ بر اساس رتبه خبرگزاری ها در الکسا انتخاب شدند و سپس تمام تصویرهای آن ها در ده روز نخست بحران زلزله کرمانشاه، استخراج و 370 قطعه عکس، بر اساس قاعده اشباع نظری، تحلیل و کدگذاری کیفی شد. یافته ها نشان داد که چارچوب بندی بصری خبرگزاری های مورد مطالعه، به سه مرحله ” شروع بحران“، ” اوج بحران“ و ” سکون و آرامش پس از بحران“ قابل  تقسیم بندی است. در قالب این سه مرحله، چارچوب های جزئی تری مانند کُنش های عاطفی، کنش های ارتباطی، مصائب و مشکل ها، کُنش های آیینی، کُنش های بین فردی، امداد رسانی و تلاش برای بازگشت به زندگی عادی نیز شناسایی شد. پژوهش حاضر نشان داد که خبرگزاری های کشور سعی کرده اند در چارچوب بندی خود، جنبه انسانی پدیده را پررنگ کنند و به چارچوب بندی فرهنگی نیز  به عنوان چارچوبی نوین توجه داشته باشند که در گونه شناسی چارچوب های پیشین مورد توجه نبوده است.

فهم رابطه جنسی در این دوره تاریخی جز با تأمل در تاریخ شکل گیری جامعه مدرن و تغییر مفهوم عشق، رابطه و صمیمیت امکان پذیر نیست. این مقاله در پی پاسخ به این پرسش است که زنان طبقه متوسط شهر تهران، به مثابه زنانی مدرن چه فهمی از روابط جنسی خود با همسرانشان دارند و آن را چطور معنا می کنند؟ در این مقاله از مفاهیم «رابطه ناب» ِ گیدنز و «عشق سیال» ِ باومن یاری گرفتیم و درنهایت برای تبیین مسأله تحقیق در سطح کلان به تاریخ سکسوالیته از منظر فوکو تکیه کردیم. همچنین برای پاسخ به سؤال تحقیق از روش پدیدارشناسی استفاده کرده و با 28 نفر از زنان طبقه متوسط شهر تهران در سال های 1397-1396 مصاحبه عمیق انجام دادیم. یافته ها نشان داد مشارکت کنندگان روابط جنسی با همسرشان را تحت مقوله های «وظایف زن»، «معامله با همسر»، «کنترل همسر»، «تضمین زندگی زناشویی» و «لذت دوجانبه» معنا کرده اند و موانع تحقق آن را «کم توانی جنسی مردان»، «ناآگاهی همسران از رابطه جنسی مناسب»، «سرخوردگی به دلیل ازدواج زودهنگام»، «عدم برقراری رابطه کلامی» و «روابط فرازناشویی مرد» می دانند. سازو کار های جبرانی زنان شامل «جبران مالی»، «روابط فرازناشویی» و «جایگزینی روابط عاطفی با دوستان» بوده است.

با ظهور پسامدرنیسم در حوزه پزشکی، تفسیرهای جدیدی از مفاهیم سلامت و رویکردهای آن پدید آمد. یکی از روش های درمانیکه با تفسیرهای پست مدرنیستی تناسب دارد، طب مکمل و جایگزین است.با نقصان حضور انواع مختلف طب مکمل به خصوص موسیقی درمانی در دانشگاه ها و کمبود کلینیک های موسیقی درمانی در فضای اجتماعی ایران، در فضای مجازی شاهد ظهور سایت ها و وبلاگ هایی با موضوع موسیقی درمانی هستیم. با توجه به این محدودیت ها، آنچه قابل تأمل است نقش فضای مجازی در ایجاد فرصتی برای حضور گفتمانی است که به حاشیه رانده شده است. این امکان حضور در فضای مجازی در شرایط محدود حضور در فضای فیزیکی نمودی از پست مدرن شدن است. مسلما محدودیت های فضای واقعی بر کیفیت حضور موسیقی درمانی در فضای مجازی ایران هم تأثیر می گذارد. لذا این پرسش ها مطرح می شود که چگونه موسیقی درمانی در فضای مجازی معرفی می شود؟ در معرفی موسیقی درمانی - به عنوان یکی از انواع طب مکمل- در فضای مجازی بر چه ابعادی تاکید می شود؟ و چگونه این ابعاد در تقابل با پزشکی مدرن قرار می گیرند؟ روش تحقیق در این مطالعه، تحلیل محتوای کیفی است. جامعه هدف پژوهش عبارت است از وب سایت های ایرانی فعال در رابطه با موسیقی درمانی. روشنمونهگیری،نمونهگیرینظری (هدفمند) است و تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافته است. مطالعه و تجزیه و تحلیل 11 سایت مورد بررسی، نشان داد این سایت ها بر هفت بعد (مقوله) کلان از موسیقی درمانی تأکید می کنند تا آن را به مخاطبان معرفی کنند که عبارتند از: «بعد علمی»، «بعد تاریخی»، «کارکرد درمانگری»، «بعد توانمندسازی»، «مزیت بهداشتی سلامت»، «جامعیت کاربرد» و «جهانی بودن موسیقی درمانی». از این میان، موسیقی درمانی با تأکید بر برخی ابعاد تلاش می کند تا با نزدیک کردن خود به پزشکی مدرن بر اعتبار خود افزوده و در مقابل با تأکید بر برخی ابعاد دیگر، به رقابت با پزشکی مدرن می پردازد. هرچند پزشکی مدرن در فضای مجازی با گفتمان های رقیب مواجه شده و گفتمان های خاموش پزشکی مانند موسیقی درمانی توانسته اند از این فضا برای رقابت با پزشکی مدرن و حضور در عرصه سلامت استفاده کنند، اما آنچه به عنوان طب مکمل می شناختیم نیز دچار تحول شده و از پزشکی مدرن تأثیر یافته است.

«نوروفیبروماتوز» یک اختلال ژنتیکی پوست و سیستم عصبی است که تظاهرات آن موجب ناهنجاری هایی در بدن بیمار می شود.  از آنجا که این بیماران در تعاملات اجتماعی شان با انگ ناشی از این بیماری روبه رو هستند، مشکلات آنان دارای ابعاد روانی و اجتماعی است.  هدف این مقاله تحلیل فیلم «مرد فیل نما» به مثابه بازنمایی از زندگی جوزف مریک به عنوان یکی از اولین بیمارانی است که زندگی اش در تاریخ ثبت شده است و همچنین تحلیل تجربه زیسته بیماران نوروفیبروماتوز در سال 1398 در ایران است تا در مقایسه این روایت ها در دو دوره تاریخی به این سؤالات پاسخ دهیم که آیا مکانیزم های انگ زنی تغییر کرده است؟ یا چه شباهت هایی به هم دارد؟ رابطه پزشک و بیمار چه تغییراتی کرده است؟ و در نهایت این که در این دو دوره زمانی چگونه جهان به واسطه بدن درک می شود؟ برای پاسخ به این سؤالات از روش تحلیل محتوای کیفی متن، مصاحبه و متن فیلم استفاده شده است.  مقولات به دست آمده نشان داد، با گذشت زمان پیامدهای اجتماعی وفرهنگی مرتبط با «داغ ننگ» بیماری نوروفیبروماتوز همچنان ادامه دارد و تنها نحوه اعمال آن تغییر کرده است؛ بااین حال شاهد تغییراتی از فهم بدن عینی به سمت بدن زیسته و به تبع آن افزایش هم دلی نسبت به این بیماران هستیم.  در این میان تلاش بیمار برای به دست آوردن فردیت خویش در به چالش کشیدن فرایند انگ زنی، نقش دارد.  همچنین رویکرد پارادایم پزشکی زیستی به چالش کشیده شده است، هر چند هنوز بر رابطه پزشک و بیمار مسلط است

  بیماری اچ. آی. وی/ایدز یکی از مسائل مهم در حوزه سلامت است. اما معنای آن در جهان اجتماعی فراتر از یک بیماری است. رسانه ها به خصوص تلویزیون در برساخت معنایی از این بیماری نقش مهمی دارد. حال پرسش این است که در سریال «پریا» محصول 1395، چه گفتمان هایی در مورد بیماری اچ. آی. وی/ ایدز وجود دارد؟ چه گفتمانی مسلط است؟ و در نهایت آیا این سریال توانسته از داغ ننگ این بیماری بکاهد؟ برای پاسخ به این سوالات از پاردایم های علوم اجتماعی در مورد این بیماری کمک گرفتیم تا نشان دهیم این برساخت معنایی در چه پارادایمی امکان پذیر است. روش تحقیق تحلیل گفتمان لاکلا و موفه بوده و نتایج نشان داد دو گفتمان رقیب «تبرئه بیمار» و «طرد بیمار» در این سریال با هم تقابل دارند. در نهایت هرچند این سریال تلاش کرده در جهت انگ زدایی از این بیماری حرکت کند و گفتمان مسلط هم «تبرئه بیمار» است، اما بیماری در پاردایم ریسک رفتاری برساخت می شود و نقش ساختارهای اجتماعی نادیده گرفته شده است. گفتمان «تبرئه» نیز با دال مرکزی «قربانی بودن بیمار» با تقسیم بیماران به قربانیان وگناهکاران همچنان داغ ننگ این بیماری را تقویت می کند.

براساس نظریه گروه خاموش، زبان و شیوه های ارتباطی، متأثر از شرایط اجتماعی است که در آن مردان قدرت و امکانات بیشتری دارند و زنان، به دلیل محرومیت، به مثابه گروه های خاموش محسوب می شوند؛ لیکن تحولات تکنولوژیکی اخیر و دسترسی به فضاهای مجازی به کاهش نابرابری های اجتماعی و تقویت گروه های ضعیف اجتماعی از جمله زنان انجامیده است. در این مطالعه، نحوه تأثیر فضاهای مجازی (سایت های مربوط به مراقبت های پزشکی دوران بارداری و زایمان) بر توانمندسازی زنان باردار به مثابه گروه های خاموش واکاوی شده است. این تحقیق با بهره گیری از روش نظریه مبنایی و نمونه گیری هدفمند با 16 نفر از زنان باردار مراجعه کننده به این سایت ها و مصاحبه کیفی با آن ها انجام شده است. نتایج مطالعه نشان می دهد زنان با استفاده از فضای مجازی توانسته اند بر محدودیت ناشی از جنسیت فایق آیند و مسائل بارداری را بدون دغدغه بیان کنند و فضاهای مجازی به توانمندسازی ارتباطاتی زنان باردار یاری رسانده است. علاوه بر این، زنان توانسته اند به کمک اطلاعات حاصله از اینترنت، نقش فعالی در فرایند مراقبت های پزشکی خود ایفا کنند؛ بنابراین، فضاهای مجازی به تعدیل قدرت در رابطه پزشک و بیمار انجامیده است.

در این مقاله به تحلیل گفتمان بازنمایی ایدز در فیلم «پابرهنه در بهشت» ساخته بهرام توکلی در سال 1384 پرداخته ایم. با استفاده از روش و نظریه «گفتمان» لاکلا و موفه دو گفتمان رقیب با دال های مرکزی «بیمار به عنوان گناهکار» در رویکرد پزشکی زیستی و «بیمار به عنوان انسان» در رویکرد پزشکی زیستی- روانی- اجتماعی شناسایی شدند. همچنین با مفهوم «اختراع ایدز» ِ سیندی پاتون نفوذ قدرت بر حقوق مدنی این بیماران را نشان دادیم و با تکیه به مفهوم «داغ ننگ» از گافمن مکانیسم طرد اجتماعی این بیماران را در گفتمان گناه تحلیل کردیم. مشاهده این تقابل های معنایی خبر از پر منازعه بودن عرصه سلامت دارد و نشان می دهد بسیاری از تقابل های گفتمانی در موضع گیری نسبت به یک بیماری تبلور می یابد. در نهایت هر چند گفتمان گناه در این فیلم به چالش کشیده می شود اما گفتمان جریان اصلی است.

از آنجا که رضایتمندی مخاطبان از برنامه های مربوط به انقلاب اسلامی نقش بسزایی در استفاده مخاطبان از این برنامه ها دارد و نتیجتاً بر نحوه شناخت مخاطبان از پدیده انقلاب اسلامی اثرگذار است، لذا متولیان این امر می توانند با شناخت عمیق تر این عوامل و برنامه ریزی در جهت افزایش رضایت مخاطبان، از ظرفیت تلویزیون برای ارتقای رضایتمندی و به تبع آن شناساندن بهتر انقلاب اسلامی استفاده کنند. هدف این پژوهش بررسی میزان رضایت مخاطبان از برنامه های تلویزیونی مربوط به انقلاب اسلامی و عوامل مرتبط با آن است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که حدود 70 درصد پاسخگویان رضایت بالایی از برنامه های تلویزیونی مربوط به انقلاب اسلامی دارند، و میان متغیرهای سن، نوع نیازمندی، اعتماد به رسانه و سواد رسانه ای مخاطبان با میزان رضایت آنان از این برنامه ها رابطه ای معنادار وجود دارد. در حالی که رابطه میان متغیرهای جنس، تحصیلات و نوع مصرف رسانه ای مخاطبان با میزان رضایت آنان معنادار نیست.

هدف از این پژوهش بیان ویژگی های فرهنگ نقد و گفت وگو میان صاحب نظران علوم انسانی ایران است. این تحقیق از نوع تحقیقات کمی، توصیفی، و تفسیری است و در آن از روش اسنادی و تکنیک تحلیل محتوا استفاده شده است. جمعیت آماری این پژوهش کلیه نقدها، گفت وگوها، نامه ها، و جوابیه های انتقادی منتشرشده در نشریات تخصصی علوم انسانی از سال 1385 تا 1391 است. روش نمونه گیری هدف مند (تعمدی) است و حجم این نمونه برابر 45 متن انتقادی یعنی حدود 200 صفحه است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که ویژگی های فرهنگ نقد و گفت وگوی صاحب نظران علوم انسانی بیش تر مخرب در مقابل سازنده، عقلانی ادراکی در مقابل احساسی، و منبع محور در مقابل پیام محور است.