مطالب مرتبط با کلیدواژه

توسعه صنعتی


۲۱.

تحلیل شبکه ای؛ روشی جدید برای حل مسایل مدیریتی و سیاستی در راستای توسعه صنعتی

نویسنده:
منبع: توسعه تکنولوژی صنعتی سال ۸ تابستان ۱۳۸۹ شماره ۱۴ 23 - 34

کلیدواژه‌ها: تحلیل شبکه ای مسایل سیاستی و مدیریتی توسعه صنعتی نگرش سیستمی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶ تعداد دانلود : ۱۰۸
مشکل شناسی یا مسئله شناسی در ارائه راه حل های مدیریتی و سیاستی نقش اساسی دارد؛ زیرا امروزه برای حل یک مسئله علاوه بر لزوم بررسی خود مسئله، به همان میزان ضرورت بررسی مسایل مرتبط مطرح می باشد. در حوزه صنعت نیز که پیچیدگی و درهم تنیدگی مسایل به دلیل پیشرفت فناوری ها و نیازهای صنعتی بیشتر شده است، استفاده از روش های جدید که امکان حل مسایل سیاستی و مدیریتی را به صورت میان رشته ای و با نگرش جامع و سیستمی به موضوعات و مسایل مرتبط میسر سازد، ضروری است. "تحلیل شبکه ای" از تازه ترین روش های مطرح شده می باشد که در خصوص حل مسئله، شناخت روابط، تصمیم سازی، تصمیم گیری، سیاست گذاری و مدیریت مؤثر واقع شده و امکان بررسی و تحلیل ارتباطات میان یک مسئله با مسایل مرتبط را میسر می سازد. این مقاله با هدف معرفی روش تحلیل شبکه ای و مبانی، اصول نظری و معیارها تهیه شده و مطالعات داخلی و خارجی در حوزه حل مسایل صنعتی را بررسی می کند. جمع بندی نشان می دهد که این روش برای حل برخی مسایل در حوزه صنعتی و در راستای توسعه صنعتی مناسب و قابل توصیه می باشد
۲۲.

تاثیر قابلیت فناوری اطلاعات بر عملکرد شرکت: نقش میانجی گری قابلیت مدیریت فرآیند کسب و کار و قابلیت یکپارچگی زنجیره تامین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: توسعه تکنولوژی صنعتی سال ۱۷ بهار ۱۳۹۸ شماره ۳۵ 49 - 62

کلیدواژه‌ها: شهرک های صنعتی توسعه صنعتی چارچوب مفهومی صنایع کوچک و متوسط

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۵ تعداد دانلود : ۱۲۳
در عصر حاضر، شرکت ها برای انطباق با شرایط متغیر در بازار و مقابله با رقبا به دنبال کسب مزایای رقابتی هستند تا بتوانند زمینه ی بقای خود را در محیط پرتلاطم فراهم کرده و عملکرد بهتری از خود نشان دهند. تغییرات سریع فناوری اطلاعات، فعالیت های بنگاه های اقتصادی را به طور عمیقی تحت تأثیر قرار داده است. درواقع رونق اقتصادی کشورها، صنایع و شرکت ها به بهره برداری مناسب از فناوری اطلاعات وابسته است. قابلیت فناوری اطلاعات می تواند به عنوان یک مزیت رقابتی برای شرکت در نظر گرفته شود و زمینه را برای مقابله با تغییرات سریع محیطی فراهم کند. روش پژوهش توصیفی و از نوع پیمایشی بوده و داده ها از طریق پرسشنامه جمع آوری شده است. به منظور آزمون فرضیه های پژوهش 120 شرکت مورد بررسی قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده ها توسط مدل سازی معادلات ساختاری مبتنی بر حداقل مربعات جزئی انجام شده است. تمامی فرضیه های پژوهش مورد تایید قرار گرفتند و نتایج نشان داد که قابلیت فناوری اطلاعات بر عملکرد شرکت از طریق دو متغیر میانجی قابلیت مدیریت فرآیند کسب و کار و قابلیت یکپارچگی زنجیره تامین تاثیر مثبت دارد.
۲۳.

بررسی نقش کارآفرینی اجتماعی بر توسعه فرهنگیو اقتصادی (مطالعه موردی: شهرک های صنعتی شهرکرد و بروجن دراستان چهارمحال و بختیاری)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: توسعه تکنولوژی صنعتی سال ۱۸ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴۲ 17 - 30

کلیدواژه‌ها: توسعه فناوری توسعه صنعتی نوآوری رشد اقتصادی استانداردسازی تجاری سازی فناوری نوظهور

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۵ تعداد دانلود : ۱۲۶
هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی نقش کار آفرینی برتوسعه فرهنگی و اقتصادی می باشد، روش پژوهشی توصیفی-همبستگی است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بوده که روایی و پایایی آن مورد تایید قرار گرفت.جامعه آماری 384 نفر از کارکنان شهرک های صنعتی بروجن وشهرکرد استان چهارمحال و بختیاری بود و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون t تک نمونه ای و مدل معادلات ساختاری انجام شد. یافته های پژوهش نشان داد که میزان برنامه های کارآفرینی اجتماعی در شهرکهای مورد بررسی متوسط و میزان متغیر توسعه یافتگی فرهنگی کمتر از متوسط است و نیز شاخص های توسعه اقتصادی و اجتماعی بیش از متوسط بود . کارآفرینی اجتماعی وشاخص توسعه اجتماعی به شکل مستقیم و همچنین غیر مستقیم و از طریق نقش میانجیگری توسعه فرهنگی بر رشد اقتصادی تاثیری مثبت داشتند. کارآفرینی اجتماعی نسبت به شاخص توسعه اجتماعی تقریبا تاثیر بیشتری بر توسعه اقتصادی وهنری داشت لذا مدیران مربوطه برای اجرای موفق برنامه های توسعه ورشد شهرک های صنعتی باید تمرکز بیشتری برمقوله کارآفرینی اجتماعی داشته باشد.
۲۴.

ارزیابی و تحلیل قابلیتهای فناورانه بنگاه های تولیدی پوشاک ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بهبود مدیریت سال ۱۷ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۶۱) 1 - 37

کلیدواژه‌ها: قابلیت های فناورانه صنعت پوشاک ایران اقتصاد تکاملی توسعه صنعتی صنایع ساخت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۱ تعداد دانلود : ۱۸۱
عدم توجه به صنایع سبک از جمله صنعت پوشاک یکی از چالشهای اولویت گذاری در سیاست صنعتی طی سالهای اخیر بوده است. در کنار تاکید بر صنایع مادر و دانش بنیان به قابلیتهای فناورانه موجود در صنایع سبک کمتر توجه شده است. با وجود تحولات زیاد اخیر در این صنایع تلاش چندانی برای درک، تحلیل و مستندسازی این تحولات صورت نگرفته است. این مقاله با محور قرار دادن مفهوم قابلیت های فناورانه، چارچوبی را برای بررسی تحولات سطح بنگاه صنعت پوشاک توسعه داده است. مبتنی بر ماتریس قابلیت های فناروانه اختصاصی صنعت پوشاک،پرسشنامه نیمه ساختار یافته به منظور ارزیابی قابلیت های بنگاه های تولیدی پوشاک تدوین و جمع آوری اطلاعات از بنگاههای پوشاک صادراتی انجام شد.مبتنی بر نمونه گیری هدفمند در نهایت 17 بنگاه تولیدی بزرگ صنعت پوشاک مورد بررسی عمیق قرار گرفتند.در مجموع قابلیت های فناروانه چهار بنگاه در حد متوسط ارزیابی شد.امتیاز پنج بنگاه متوسط رو به پایین شد که عموما تامین کننده بودند و عمده تمرکزشان بر فرآیندهای تولیدی بود. بقیه بنگاهها در حوزه های مختلف امتیازات متفاوتی داشتند.این موضوع نشان از توسعه نامتوازن این بنگاه ها می دهد. این بنگاه ها در بخش های خاصی سرمایه گذاری بیشتری داشتند و در عین حال از توسعه سایر قابلیت ها غافل شدند. به طور خاص ورود به طراحی و ایجاد برند شخصی از جمله این قابلیت ها بود در حالی که هنوز فرآیندهای تولید محصول آنچنان توسعه پیدا نکرده بود و به طور نیمه صنعتی انجام می شد. در مورد روندهای کلی، سه روند کلّی در حوزه افزایش تنوع محصول، ضعف در فرآیندهای تولیدی و تمایل به متنوع سازی کانال های فروش دیده می شود.
۲۵.

اثر واردات کالاهای واسطه ای بر صادرات: شواهدی از بنگاه های صنعتی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اقتصادی دوره ۵۸ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۱۴۵) 637 - 662

کلیدواژه‌ها: بنگاه های صنعتی ایران صادرات صنعتی واردات نهاده های واسطه ای توسعه صنعتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۰ تعداد دانلود : ۱۴۱
تشویق بنگاه ها به صادرات یک موضوع مهم برای کشورهای درحال توسعه است، زیرا رشد و پویایی صادرات برای توسعه اقتصادی پایدار ضروری می باشد. محققان و سیاست گذاران همواره در جستجوی راه های مؤثر برای ارتقای صادرات بنگاه ها و بررسی عوامل تعیین کننده آن بوده اند. یکی از روش های معمول برای ارتقاء و تنوع بخشیدن به صادرات به ویژه در کشورهای درحال توسعه، حرکت فزاینده متوالی به سمت صنایع پایین دستی، در امتداد زنجیره های تولیدی با بهره مندی از واردات کالاهای واسطه ای می باشد. بر این اساس در طی چند سال گذشته رابطه میان واردات نهاده های واسطه ای و صادرات مورد توجه قرار گرفته است. هم چنین در این مقاله اثر واردات کالاهای واسطه ای به همراه سایر عوامل مؤثر بر صادرات صنعتی ایران بررسی می شود. در مدل پیشنهادی مقاله، صادرات تابعی از هر دو گروه متغیرهای قیمتی و غیر قیمتی در نظر گرفته شده و برآورد با استفاده از داده های کدهای دورقمی ویرایش چهارم ISIC بنگاه های صنعتی ایران طی دوره زمانی 1391 تا 1398 انجام شده است. با بهره گیری از تکنیک های اقتصادسنجی روش داده های تابلویی پویا، نظر به اینکه داده ها به صورت مقطعی و زمانی تعریف شده اند، از روش تخمین گشتاورهای تعمیم یافته (GMM) و نوع آرلانو باند استفاده شده است. یافته های تجربی نشان می دهد واردات کالاهای واسطه ای تأثیر مثبت و معناداری بر صادرات صنعتی ایران دارد، به طوری که با یک درصد افزایش واردات کالاهای واسطه ای، 20/0 درصد صادرات صنعتی ایران افزایش می یابد. در عین حال تأثیر سایر متغیرها بر صادرات صنعتی ایران معنادار و مطابق با مبانی نظری می باشد.  طبقه بندی JEL:  F14، L60، O33، C2
۲۶.

مدل توسعه صنعتی و تجاری در صنعت نفت و گاز ایران با تمرکز بر شاخص های مالی و اقتصادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران سال ۱۳ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴۹ 43 - 70

کلیدواژه‌ها: توسعه صنعتی توسعه تجاری صنعت نفت و گاز شاخص های مالی و اقتصادی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۵ تعداد دانلود : ۱۰۵
این مقاله با هدف ارائه مدل توسعه صنعتی و تجاری در صنعت نفت و گاز ایران در شرکت نفت و گاز گچساران انجام گرفت. مقاله حاضر از نظر هدف، یک پژوهش کاربردی توسعه ای است و از منظر روش گردآوری داده ها، یک پژوهش های پیمایشی مقطعی است. برای دستیابی به هدف پژوهش از طرح آمیخته اکتشافی استفاده گردید. جامعه مشارکت کنندگان در بخش کیفی شامل مدیران با سابقه شرکت نفت و گاز گچساران است. نمونه گیری به روش نمونه گیری نظری صورت پذیرفته و با 11 مصاحبه، اشباع نظری حاصل شده است. جامعه آماری بخش کمی نیز شامل کارشناسان شرکت نفت و گاز گچساران است که با فرمول کوکران حجم نمونه 384 نفر برآورد گردید. با روش نمونه گیری تصادفی ساده حجم نمونه مورد نیاز تأمین شد. برای گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختار یافته و پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. مقوله های زیربنایی توسعه صنعتی و تجاری در صنعت نفت و گاز ایران با روش گراندد تئوری در نرم افزار Maxqda 20 شناسایی شد. مدل نهایی با روش حداقل مربعات جزئی در نرم افزار Smart PLS 3 اعتبارسنجی گردید. نتایج نشان داده است شاخص های مالی و اقتصادی بر توسعه قابلیت های انسانی، فنی و مدیریتی تأثیر می گذارند. این قابلیت ها نیز بر راهبردهای تجاری سازی تأثیر می گذارند. در این رابطه فضای قانونی و سیاسی کشور بستر لازم را فراهم می آورد و ریسک پذیری صنعت نقش مداخله گر را ایفا می کند. در نهایت راهبردهای تجاری سازی به توسعه صنعتی و تجاری منجر می شود.
۲۷.

واکاوی آینده پژوهانه تهدیدات زیست محیطی جمهوری اسلامی ایران در افق 1415(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی ناجا سال ۷ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲۶ 131 - 161

کلیدواژه‌ها: تهدیدات محیط زیست آینده پژوهی شهرنشینی توسعه صنعتی تغییرات اقلیمی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰ تعداد دانلود : ۸۶
این پژوهش با هدف واکاوی آینده پژوهانه تهدیدات زیست محیطی جمهوری اسلامی ایران در افق 1415 به  روش توصیفی تحلیلی و به صورت موردی زمینه ای انجام شد. شیوه گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای و با تشکیل شاخص های خبرگی بود که طی آن، 40 عامل مؤثر در حوزه تهدیدات زیست محیطی شناسایی شد؛ سپس با رتبه بندی و تعیین ارزش آنها، درنهایت، 10 عامل اثرگذار با نمره بالاتر از میانگین به عنوان مهم ترین متغیرهای اثرگذار تعیین گردید که با استفاده از نرم افزار Mic-Mac و به کارگیری روش تحلیل ماتریس اثر متقابل تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که افزایش شهرنشینی و توسعه صنعتی بیشترین اثرگذاری را بر موضوع پژوهش دارد و بعد از آن، مؤلفه های مسائل اقتصادی(عدم اختصاص منابع پایدار جهت مدیریت بنیادین مسائل زیست محیطی)، عدم وجود قوانین بین المللی بازدارنده(درخصوص نحوه استفاده از رودخانه های مرزی مشترک)، انتشار آلاینده ها و گازهای گلخانه ای، تغییرات اقلیمی  و سیاست های ناصحیح هیدروپلیتیکی بیشترین اثرگذاری را به خود اختصاص داده اند. 
۲۸.

تحلیل مفاد توسعه فناوری و نوآوری در برنامه ششم توسعه و پیشنهادات سیاستی جهت درج در برنامه هفتم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بهبود مدیریت سال ۱۸ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۶۳) 107 - 144

کلیدواژه‌ها: برنامه ششم توسعه توسعه فناوری توسعه صنعتی سیاست نوآوری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰ تعداد دانلود : ۸۳
با توجه به اهمیت فناوری در توسعه اقتصادی کشور و نقش بسزای آن در بهبود درجات بهره وری و خلق ارزش افزوده، همواره توسعه قابلیت های فناورانه در برنامه های سیاستی مورد توجه قرار گرفته است. در این پژوهش ضمن آسیب شناسی محتوای برنامه ششم از نگاه توسعه قابلیت های فناورانه و نوآورانه، احکام پیشنهادی برای درج در برنامه هفتم ارائه گردیده است. برای این مهم ابتدا در قالب چارچوبی پیشنهادی، یک تحلیل محتوایی از مفاد قانونی برنامه ششم توسعه صورت می پذیرد تا ضمن بررسی شاکله ابزارها و حوزه های مداخلاتی این قانون در حوزه فناوری و نوآوری، چارچوب مداخلاتی این احکام در قالب محیط نهادی و محیط اقتصادی تحلیل شود. سپس بر اساس پنل های خبرگی برگزار شده، چالش های فقدان عملکرد قابل قبول از مفاد قانونی برنامه احصاء گردید که این موارد شامل «عدم تبدیل احکام به برنامه های سیاستی»، «فقدان سیاست های مأموریت گرا»، «عدم استفاده از ابزارهای سیاست نوآوری»، «عدم توجه به توسعه فناوری در بخش های مهم و گلوگاهی»، «عدم توجه به توسعه کسب و کارهای جدید به ویژه در حوزه پلت فرم های اقتصاد دیجیتال» است. در ادامه و به منظور درج در احکام برنامه هفتم، چهار برنامه پیشنهادی برای تسهیل مسیر توسعه فناوری و نوآوری در برنامه هفتم شامل «توسعه فناوری در زنجیره ارزش بخش های مهم صنعتی»، «توسعه بازار بین المللی و افزایش صادرات محصولات دانش بنیان»، «تنظیم گری فعالیت کسب و کارهای اینترنتی» و «توسعه شبکه های نوآوری بخشی» پیشنهاد گردید.
۲۹.

مطالعه تطبیقی توسعه صنعتی در ایران و مصر (2010- 1990)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی اقتصادی و توسعه سال ۱۲ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 147 - 176

کلیدواژه‌ها: توسعه صنعتی ظرفیت دولت ایران مصر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸ تعداد دانلود : ۷۸
موضوع این پژوهش ناظر بر مطالعه تطبیقی توسعه صنعتی در ایران و مصر (2010-1990) است. هر دو کشور در این بازه زمانی، توسعه صنعتی را به عنوان راه حلی برای مسائل مختلف اجتماعی، اقتصادی و سیاسی پیگیری کرده اند؛ مسائلی مانند نیاز مبرم به بازسازی خسارت های جنگی در ایران، بحران بدهی خارجی در مصر و رشد بالای جمعیت در هر دو کشور. بررسی نمودار رشد GDP که سنجه قابل اعتمادی برای اندازه گیری تولیدات صنعتی است، نشان دهنده ی نوسان های متعدد و همچنین بی ثباتی در نرخ رشد اقتصادی ایران و مصر است. پرسش اساسی این پژوهش چرایی ناکامی دو کشور ایران و مصر در توسعه صنعتی علی رغم در دستور کار قرار دادن آن توسط دولت در بازه زمانی ذکرشده است. برای پاسخ دادن به این پرسش، با بهره گیری از نظریه دولت توسعه گرا، بر شاخص «ظرفیت دولت» تأکید شده است. همچنین دستگاه نظری پژوهش با دو مؤلفه «یکپارچگی اقتدار دولت» و «رابطه دولت با جامعه» به منظور بررسی ظرفیت دولت مبنای مطالعه قرارگرفته است. در این پژوهش از روش تطبیقی-تاریخی در دو سطح تحلیل درون کشوری و تحلیل بین کشوری استفاده شده است. در تحلیل درون کشوری، با استفاده از تکنیک تحلیل روایتی، و در سطح بین کشوری از روش توافق میل، تفسیری تاریخی از تجربه توسعه صنعتی در ایران و مصر ارائه شده است. یافته های پژوهش دلالت بر آن دارد که فقدان یکپارچگی و اجماع میان نخبگان، عدم تعهد دولت به کار با طبقه سرمایه دار و تولیدکننده و نیز شکست در تدوین و اجرای یک سیاست اجتماعی کارآمد از عوامل مهم ناکامی در توسعه صنعتی ایران و مصر بوده اند.
۳۰.

اثربخشی توسعه صنعتی مکان محور بر نرخ مهاجرت (نمونه موردی: روستاهای کوهدشت در استان لرستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مکتب احیاء سال دوم بهار ۱۴۰۳ شماره ۲ 6 - 13

کلیدواژه‌ها: توسعه صنعتی مهاجرت روستا کوهدشت مکان محوری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸ تعداد دانلود : ۱۰۸
در دهه های اخیر، نواحی روستایی به عنوان بخش حیاتی از ساختار اقتصادی و اجتماعی جوامع، با چالش ها و مسائل جدیدی روبرو شده اند. یکی از بزرگترین چالش ها، ناکارآمدی بخش کشاورزی است که باعث سرازیر شدن سیل مهاجرین روستایی به سمت شهرها شده که تداوم این روند، باعث برهم خوردن تعادل نیروی کار در جوامع روستایی شده و چالش های جدیدی را برای توسعه اقتصادی و اجتماعی این مناطق ایجاد کرده است. در این راستا، موضوع مهاجرت در روستاهای شهرستان کوهدشت واقع در استان لرستان به عنوان یک مسئله جدی و چندوجهی برای توسعه محسوب می شود زیرا منجر به مهاجرت جوانان روستایی به شهرها شده و باعث نقص در ایجاد فرصت های شغلی و درآمدی در نواحی روستایی می شود. هدف از این نوشتار این است که با افزایش میزان و سرعت خروج افراد از یک منطقه به عنوان رکن مهم مکان، یک مسئله اجتماعی ایجاد می شود که باید به فکر راه حلی برای کاهش و یا کندکردن روند آن بود. این پژوهش به شیوه توصیفی-تحلیلی با استفاده از منابع اسنادی و بازدیدهای میدانی از روستاهای شهرستان کوهدشت به بررسی آمار مهاجرت افراد و ارتباط این مهاجرت ها با زیرساخت های موجود در منطقه می پردازد و سعی دارد تأثیر برنامه توسعه صنعتی در ارتباط با ظرفیت مکانی روستاها و پاسخگویی به این مهاجرت ها را مورد بررسی قرار دهد. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که صنعتی سازی روستا با توجه به پتانسیل های موجود مکان به عنوان ابزاری جهت متنوع سازی اقتصاد روستا و جلب سرمایه گذاری های مؤثر در مناطق روستایی جهت ایجاد فرصت های شغلی پایدار، افزایش توان رقابت اقتصادی نواحی روستایی و توسعه متوازن بین مناطق روستایی و شهری می تواند کارگر باشد. بنابراین، راهکارهای توسعه صنعتی با توجه به ویژگی های مکان، می توانند اثربخش بر کند کردن روند مهاجرت و حفظ نیروی انسانی به عنوان رکن مهمی از مکان و توسعه پایدار روستایی محسوب شوند.
۳۱.

شناسایی عوامل مؤثر بر عملکرد بانکداری توسعه ای با استفاده از رویکرد فراترکیب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش ها و سیاست های اقتصادی سال ۳۱ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۱۰۸ 281 - 336

کلیدواژه‌ها: بانک توسعه ای بانکداری توسعه ای عملکرد بانک توسعه صنعتی توسعه اقتصادی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹ تعداد دانلود : ۸۵
در این مقاله ضمن بررسی پیشینه و ادبیات مرتبط با بانکداری توسعه ای، به بررسی عوامل کلیدی و تاثیرگذار بر بانکداری توسعه ای پرداخته شده است. معیارهای انتخاب منابع و مستندات، شامل همسویی عنوان، چکیده و محتوا با بانکداری توسعه ای بوده است. جامعه آماری این پژوهش شامل مقالات در دسترس و مرتبط با حوزه بانکداری توسعه ای موجود در پایگاه های اطلاعاتی داخلی و خارجی، وب سایت ها و اساسنامه بانک های توسعه ای می باشد که این منابع تا سال 2023 میلادی و 1402 خورشیدی مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از متد کَسپ، 149 مقاله و سند مورد ارزیابی قرار گرفت و در نهایت، 85 مقاله/سند به صورت هدفمند انتخاب و با استفاده از روش فراترکیب مورد بررسی و کدگذاری قرار گرفت که 88 کد (مؤلفه)، 8 تم و 6 مقوله شناسایی و پایایی آنها از طریق ضریب کاپای کوهن تأیید شد. سرمایه گذاری و تأمین مالی بلندمدت پروژه ها، تمرکز بر حوزه صنعت و تولید، هدف قراردادن شرکت های بزرگ، رویکرد مدیریت، کسب دانش و نوآوری از کشورهای پیشرفته، تمرکز بر بخش های زیربنایی (زیرساخت ها)، مدیریت جامع ریسک و بهبود ساختار سرمایه از جمله مهمترین و پرتکرارترین مؤلفه های شناسایی شده بودند. از آنجایی که این پژوهش اولین مقاله درخصوص فراترکیب عوامل مؤثر بر عملکرد بانکداری توسعه ای است، درک عمیق تری از ادبیات موجود در مورد این نوع از بانکداری و مؤلفه های مؤثر بر آن ارائه می دهد.
۳۲.

سرریزهای تحقیق و توسعه و رشد صنعتی ایران؛ استفاده از کانال سرمایه گذاری مستقیم خارجی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد دفاع و توسعه پایدار سال ۹ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۳۲ 67 - 86

کلیدواژه‌ها: سرریز تحقیق و توسعه سرمایه گذاری مستقیم خارجی توسعه صنعتی روش یوهانسن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳ تعداد دانلود : ۶۷
دستیابی به رشد و توسعه مستمر و با ثبات در بخش صنعت و گرایش و تمایل به سوی اهداف موردنظر، در گرو توجه خاص به عوامل تأثیرگذار در گسترش رشد و توسعه این بخش است که در میان این عوامل مؤثر، سرریزهای تحقیق و توسعه دارای نقش برجسته و در خور تأملی است. این مطالعه به بررسی تأثیر سرریزهای تحقیق و توسعه با استفاده از کانال سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI) بر شاخص توسعه صنعتی ایران در دوره زمانی 1360 تا 1400 با استفاده از روش یوهانسن می پردازد.    نتایج نشان می دهد سرریزهای تحقیق و توسعه اثر مثبت و معناداری بر روی ارزش افزوده بخش صنعتی دارد؛ یعنی چنانچه شاخص سرریزهای تحقیق و توسعه یک درصد افزایش یابد، با فرض ثابت بودن سایر عوامل، ارزش افزوده بخش صنعتی 74/0 درصد افزایش می یابد. به عبارت دیگر با افزایش سرمایه گذاری مستقیم خارجی و ورود و سرریز تکنولوژی و دانش و تحقیق توسعه خارجی به شدت بخش صنعتی تغییراتی مثبت ایجاد خواهد کرد. تحقیق و توسعه و پیشرفت فناوری باعث کاهش هزینه ها، افزایش بهره وری و گسترش صنایع می شود. فناوری های جدید موجب تقویت جابجایی عوامل تولید و ایجاد تنوع بیشتر در تولیدات است. تحقیق و توسعه و فناوری های جدید به بنگاه های اقتصادی اجازه می دهد توان تولیدی خود را ارتقا بخشند که این امر منجر به رشد ظرفیت، کاهش هزینه، افزایش کیفیت کالاها و افزایش ارزش افزوده بخش صنعت می گردد. 
۳۳.

شکست حکمرانی اقتصاد ایران در جنگ نظریه پردازی نقد و بررسی کتاب نظام ملی اقتصاد سیاسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال ۲۴ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۱۱۵) 175-206
تعداد بازدید : ۳۷ تعداد دانلود : ۵۴
کتاب نظام ملی اقتصاد سیاسی فردریش لیست تلاش کرده است از مغالطه های موجود در تبیین و تحلیل تاریخچه توسعه کشورهای صنعتیِ دوران خود پرده بردارد. این کتاب با یک رویکرد روایت پژوهانه، با بررسی وقایع و عوامل تاریخی که نقش موثری بر توسعه کشورهای صنعتی داشته اند، درس هایی را برای سیاست گذاری توسعه صنعتی در کشورهای درحال توسعه ارائه داده است. در این فرایند، اندیشه های اقتصاد کلاسیک را در تضاد با واقعیت های تاریخی دانسته و به شدت مورد انتقاد قرار داده است. مقاله در پیش رو تلاش کرده است ضمن بررسی اندیشه های اقتصادی لیست، برخی از علل به حاشیه رانده شدن این اندیشه ها توسط اقتصاددانان ارتدکس را معرفی نماید و در نهایت، مبتنی بر اندیشه های لیست، با یک نگاه روایت پژوهانه، مهم ترین مغالطه های حاکم بر حکمرانی صنعتی کشور در چند دهه گذشته را شناسایی و معرفی کند. این مغالطه ها نقش زیادی بر ناکارآمدی نسبی حکمرانی اقتصادی در اجرای برنامه خصوصی سازی، ایجاد موازنه پایدار در ترازتجاری، ارتقاء بهره وری، توسعه اقتصاد دانش بنیان و معکوس سازی جریان مهاجرت نخبگان از کشور شده است.
۳۴.

تحلیل آماری نقش مجلس شورای ملی در سیاست گذاری صنعتی (1320- 1304)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ ایران پاییز و زمستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۳۷) 269 - 294

کلیدواژه‌ها: مجلس شورای ملی پهلوی اول سیاست گذاری توسعه صنعتی قوانین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴ تعداد دانلود : ۳۰
آغاز سیاست گذاری صنعتی توسط مجلس شورای ملی به دوره دوم باز می گردد. در ادامه تا پایان دوره چهارم، قوانینی در حوزه صنعت به تصویب رسید، اما این مصوبات به علل ساختاری به مرحله عمل درنیامد. در دوره پنچم، همزمان با ورود ایران به مرحله توسعه صنعتی، روند اقدامات مجلس در زمینه سیاست گذاری صنعتی نیز وارد مرحله نوینی شد. مجلس پنجم با در نظر گرفتن نظام برنامه ریزی و تصمیم گیری به صورت رسمی به سیاست گذاری در زمینه صنعت پرداخت و این روند تا پایان دوره دوازدهم ادامه یافت. مجلس در طی 8 دوره با توجه به بسیاری از نیازهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی حکومت پهلوی، سیاست های توسعه صنعتی را در قالب قوانین تصویب نمود. مسئله اصلی تحقیق حاضر تبیین نقش مجلس شورای ملی در سیاست گذاری توسعه صنعتی ایران در دوره پهلوی اول است. یافته های پژوهش بیانگر آن است که اگرچه قوانین مصوب مجلس موجب تسریع تحولات اجتماعی گردید، ویژگی های حاکم بر فضای گفتمانی و دخالت دولت در تمامی امور و دستگاه ها سبب شد تصمیم گیری های نهاد قانونی مجلس صرفاً در جهت تحکیم قدرت مطلقه حکومت باشد و لذا نیازهای واقعی یک برنامه توسعه صنعتی منسجم و عوامل توسعه از نظر کمی و کیفی در نظر گرفته نشود. این مقاله با روش کیفی به تحلیل آماری قوانین یادشده پرداخته و سعی نموده است به تحلیل نقش و جایگاه مجلس در روند سیاست گذاری صنعتی در دوره پهلوی اول بپردازد.
۳۵.

تأثیر آلودگی زمینه در مدلسازی آلودگی هوا با استفاده از نرم افزار AERMOD

نویسنده:
منبع: اکولوژی سرزمین سال ۳ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۷ 530 - 541

کلیدواژه‌ها: آلودگی هوا توسعه صنعتی غلظت زمینه AERMOD

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲ تعداد دانلود : ۱۴
حضور مواد نامطلوب در هوا به مقداری که بتواند اثرات مضر ایجاد نماید. به عبارت دیگر آلودگی هوا وجود هر نوع آلاینده اعم از جامد، مایع، گاز یا تششع پرتوزا و غیر پرتوزا در هوا به مقدار و در مدت زمانی که کیفیت زندگی را برای انسان و دیگر جانداران به خطر اندازد و یا به آثار باستانی و اموال، خسارت وارد آورد. یکی از اهداف این پژوهش ارائه مدلی جهت بررسی میزان و جانمایی تأثیر آلودگی هوای ناشی از پالایشگاه مینی ریفاینری منطقه اقتصادی زاگرس در شهرستان اسلام آباد غرب در استان کرمانشاه می باشد. همچنین هدف اصلی این پژوهش پس از دستیابی به میزان و مکان تحت تأثیر آلودگی هوای ناشی از صنعت یاد شده، میزان تأثیر آلودگی زمینه و تجمیع آن با آلودگی حاصل از پالایشگاه مینی ریفاینری منطقه اقتصادی زاگرس می باشد. مدل AERMOD به منظور مدلسازی آلودگی هوا نیازمند دو دسته اطلاعات هواشناسی سطحی و بالای جو است. حداقل داده های هواشناسی سطحی مورد نیاز برای استفاده از این مدل عبارتند از سرعت و جهت باد، دمای خشک، و میزان ابرناکی. طبق نتایج دامنه پراکنش و غلظت حداکثر 24 ساعته دی اکسید گوگرد بدون در نظرگرفتن پس زمینه در حداکثر غلظت برابر با 192 میکروگرم بر مترمکعب و با در نظرگرفتن پس زمینه حدودا برابر با 200 میکروگرم بر مترمکعب خواهد بود. همانطور که مشاهده شد در هر دو حالت با و بدون دخیل کردن غلظت زمینه حد آلایندگی کمتر از حد مجاز بود اما غلظت پس زمینه حدود 4% باعث افزایش آلودگی هوا شد. بهبودهای ذکر شده در این پژوهش ارتباطی به زمان یا مکان معینی ندارد و قابلیت استفاده در هر منطقه ای از زمین را دارد.
۳۶.

مکان یابی مناطق صنعتی با تلفیق معیارهای فیزیکی و پویای سرزمین

نویسنده:
منبع: اکولوژی سرزمین سال ۳ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۷ 551 - 563

کلیدواژه‌ها: مکان یابی توسعه صنعتی آلودگی هوا تصمیم گیری چند معیاره

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰ تعداد دانلود : ۱۳
انسان با تهیه تدوین و اجرای طرح های بهره برداری و بهره وری از سرزمین پیش از پیدایش دانش آمایش در جهان، سعی در استفاده مطلوب از منابع سرزمین (آب و زمین) برای مصارف عمده انسانی داشته است. این گونه طرح ها به خاطر دخالت ندادن استعداد های طبیعی سرزمین در فرآیند بهره برداری اغلب دچار مخمصه شده، درنتیجه به دنبال اجرای این گونه طرح ها خرابی محیط زیست عاید انسان شده است. ارزیابی توان اکولوژیک سرزمین به عنوان یکی از ابزارهای حرکت در راستای توسعه پایدار، به دنبال سنجش موجودی و توان نهفته سرزمین با ملاک ها و معیارهای مشخص و از پیش طرح ریزی شده است. رویکردها به برنامه ریزی فضایی همگام با پیچیده تر شدن جوامع دگرگون می شوند. هدف از این پژوهش مکان یابی مناطق صنعتی در شهرستان مبارکه با لحاظ معیار آلودگی هوا می باشد. برای انجام این کار با لحاظ نقشه پراکنش PM10 و NOx حاصل از نرم افزار AERMOD است به استانداردسازی و تعیین وزن معیارها و زیرمعیارهای اکولوژیک، فیزیکی و اقتصادی-اجتماعی کاربری صنعتی با استفاده از مدل AHP پرداخته شد و مطلوبیت ارزیابی توان منطقه با روش WLC به دست آمد. درنهایت بهترین لکه ها برای کاربری صنعتی با استفاده از روش TOPSIS تشخیص داده شد. نتایج این پژوهش شامل اولویت بندی گزینه های صنعتی باتوجه به آلودگی هوا بود که 4 گزینه شناسایی گردید که وزن گزینه اول 24/0، گزینه دوم 19/0، گزینه سوم 43/0 و گزینه چهارم 14/0 به دست آمد و درنتیجه بهترین لکه برای توسعه کاربری صنعتی مشخص شد. موارد فوق نشان می دهد که به منظور دستیابی به توسعه پایدار و درخور بهتر است به همراه استفاده از معیارهای اکولوژیک، اقتصادی-اجتماعی و فیزیکی پایدار در یک منطقه از فاکتور های فیزیکی پویا مانند آلودگی هوا نیز استفاده شود تا نتایج قابل قبول تر با کمترین خسارت به محیط زیست به دست آید.
۳۷.

تحلیل فراز و فرود توسعه خواهی در دولت پنجم براساس الگوی پنجره سیاست جان کینگدان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اقتصاد سیاسی بین الملل دوره ۷ پاییز و زمستان ۱۴۰۳ شماره ۲ 225 - 248

کلیدواژه‌ها: پنجره سیاست تعدیل اقتصادی توسعه صنعتی برنامه پنجم دولت سازندگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰ تعداد دانلود : ۲۴
برنامه اول توسعه اقتصادی و اجتماعی که در سال 1368 و بعد از استقرار دولت پنجم و ایجاد اجماع نسبی میان ارکان حکومت و نیروهای اجتماعی، تدوین و آغاز شده بود، چرخشی اساسی در سیاست گذاری های اقتصادی جمهوری اسلامی از «عدالت اجتماعی» به «رشد اقتصادی» بود که بنا داشت با اجرای سیاست خصوصی سازی، بازگشت سرمایه داران رانده شده و جذب سرمایه خارجی، به تقویت بنیان های کارآفرینی و افزایش سهم بخش خصوصی صنعت در اقتصاد کشور منجر شود؛ اما پیش برد آن در بستر تعدیل اقتصادی، سه سال بعد، زیر فشار نیروهای منتقدان دولت و بروز اعتراضات اجتماعی متوقف شد. این مقاله، با رویکرد اقتصاد سیاسی، به دنبال پاسخ به چرایی این تغییر سیاست و توجه اساسی به توسعه صنعتی و سپس چرایی شکست آن و بازگشت به مدار سابق است و برای این منظور از الگوی نظری «پنجره سیاست» جان کینگدان استفاده کرده است تا توضیح دهد که تغییر در سیاست اقتصادی جمهوری اسلامی در سال 1368 برای گذار از اقتصاد دولتی و توزیعی به سوی رشد و توسعه صنعتی، معلول گشوده شدن پنجره سیاست در اثر پیوند خوردن سه جریان مسئله (جدی شدن مشکلات)، مناسبات نیروها (پدید آمدن عزم سیاسی برای تغییر) و سیاست (تعامل شبکه برنامه نویسان و سیاست گذاران) بوده است، به این نحو که مسئله تأمین مطالبات رفاهی جامعه بعد از جنگ، بازنگری قانون اساسی و به هم خوردن موازنه نیروهای سیاسی و آماده بودن طرحی مشخص از سوی تکنوکرات ها، باعث باز شدن پنجره سیاست شد اما فقدان استراتژی جامع و عدول از مبانی سیاستی تعدیل و خصوصی سازی و ناتوانی سیاستمداران و سیاست گذاران وقت در بهره برداری بهینه از فرصت محدود ایجادشده، باعث بسته شدن پنجره گشوده شده و شکست سیاست های اقتصادی دولت شد.