مطالب مرتبط با کلیدواژه
۲۱.
۲۲.
۲۳.
۲۴.
۲۵.
۲۶.
۲۸.
۲۹.
۳۰.
۳۱.
۳۲.
۳۳.
۳۴.
۳۵.
۳۶.
۳۷.
۳۸.
۳۹.
۴۰.
برنامه ریزی درسی
حوزههای تخصصی:
هدف از پژوهش، شناسایی مهارت های اجتماعی مورد نیاز دانش آموزان عقب مانده ذهنی در دوره های ابتدایی و راهنمایی تحصیلی بود. روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی- پیمایشی بود و برای جمع آوری داده های مورد نظر از پرسشنامه شناسایی مهارت های اجتماعی استفاده شد. به منظور تهیه و تدوین پرسشنامه مورد نظر، ابتدا با بررسی پیشینه موجود، مصادیق مهارت های اجتماعی مربوط به دانش آموزان عقب مانده ذهنی شناسایی شد. در مرحله بعد پرسشنامه اولیه تهیه شد و پس از مطالعه مقدماتی و محاسبه ویژگی های روان سنجی، پرسشنامه نهایی در اختیار سه گروه از والدین، معلمان و متخصصان قرار گرفت. بدین منظور 151 نفر از والدین و 144 نفر از معلمان با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای و 42 نفر از متخصصان با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. پس از تحلیل داده ها، مهارت های اجتماعی مورد نیاز دانش آموزان عقب مانده ذهنی در نه مؤلّفه به شرح زیر شناسایی شد: 1) مهارت های اجتماعی مربوط به محیط مدرسه، 2) مهارت های اجتماعی مربوط به کلاس درس، 3) مهارت های بین فردی، 4) مهارت های خودمدیریتی، 5) مهارت های تصمیم گیری و حل مسأله، 6) همکاری، 7) مهارت های مربوط به جرئت ورزی، 8) مهارت های اجتماعی مربوط به عواطف و احساسات، 9) مهارت های اجتماعی مربوط به جامعه. همچنین نتایج نشان داد که همه مهارت های اجتماعی فهرست شده در پرسشنامه از نظر هر سه گروه مورد مطالعه اهمیت بالایی دارد. بنابراین، توصیه می شود در برنامه ریزی درسی، اجرای طرح های پژوهشی و اجرای برنامه های مداخله ای برای دانش آموزان عقب مانده ذهنی، به نظرات هر سه گروه توجه شود.
آموزش میان رشته ای مدیریت دولتی در ایران: الزامات برنامه ریزی درسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
از بررسی مجموعه تعاریف مدیریت دولتی به نظر می رسد که بتوان آن را به کارگیری نظریه های مدیریتی، سیاسی و حقوقی برای اعمال اختیارات و انجام وظایف حکومتی در حوزه های قانون گذاری، اجرا و قضا دانست. این مقاله با بررسی تعاریف مختلف مدیریت دولتی مطرح می نماید که میان رشتگی رکن جدایی ناپذیر آموزش و پژوهش اداره امور عمومی در هر حکومت است. بررسی دوره های آموزش مدیریت دولتی برتر جهان نیز نشان می دهد که اندیشمندان این حوزه همواره در پی راه هایی برای تحقق بخشیدن به نوعی آموزش میان رشته ای در این حوزه بوده اند. رشته مدیریت دولتی در ایران نیز برای ایفای رسالت خود در اداره نظام اسلامی لازم است بیش از پیش به آموزش میان رشته ای اهمیت داده و برای تحقق آن تلاش نماید. به همین منظور در این نوشتار، با نگاهی اجمالی به سبک برنامه ریزی درسی موجود برای این رشته در کشور، بایسته های برنامه ریزی درسی میان رشته ای آن در قالب هفت محور: (1)تیم برنامه ریزی درسی؛ (2)اهداف برنامه درسی؛ (3)محتوا و ترکیب دروس؛ (4)رویکردهای تلفیق؛ (5)الزامات یاددهی-یادگیری؛ (6)روش های ارزشیابی پیشرفت تحصیلی و (7)روش های ارزشیابی برنامه درسی مطرح می گردد و با توجه به تجربه اخیر و نوآورانه دانشگاه امام صادق (ع) در این زمینه، پیشنهادهایی برای ارتقای آموزش این حوزه-رشته خطیر در کشور ارائه می شود .
بررسی تناسب آموزش های فنی و حرفه ای با نیاز بازار کارِ کارآموزان پسر سازمان آموزش فنی و حرفه ای ارومیه
حوزههای تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف بررسی تناسب آموزش های فنی و حرفه ای با نیاز بازار کار کارآموزان پسر شهرستان ارومیه تدوین شده است. سؤال های اساسی در این تحقیق میزان تناسب بین آموزش های فنی و حرفه ای در بعد اهداف، محتوا، روش و ارزشیابی با نیاز بازار کار را بررسی نمودند. جامعه ی آماری تحقیق را کلیه ی کارآموزان پسر سازمان فنی و حرفه ای شهرستان ارومیه تشکیل دادند که مشتمل بر 2394 نفر بودند. جهت تعیین حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران تعداد 250 نفر به شیوه ی تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی انتخاب شد، ابزار تحقیق شامل پرسشنامه ی 40 سؤالی طرح شده از سوی محقق بود. جهت تجزیه و تحلیل آماری داده های تحقیق در سطح توصیفی از میانگین، انحراف استاندارد، فراوانی، درصد فراوانی و در سطح استنباطی از t تک متغیره ، t هتلینگ و آزمون فریدمن استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که میزان t مشاهده شده در خصوص اهداف، محتوا و ارزشیابی از مقدار بحرانی آن در سطح خطای 5 درصد کوچکتر می باشد. بنابراین بین آموزش های فنی و حرفه ای در بعد اهداف، محتوا و ارزشیابی با نیازهای بازار کار در سطح متوسط تناسب وجود دارد و t مشاهده شده در خصوص روش آموزش از مقدار بحرانی جدول در سطح خطای 5 درصد بزرگتر می باشد. بنابراین بین آموزش های فنی و حرفه ای در بعد روش با نیازهای بازار کار بیش از سطح متوسط تناسب وجود دارد و همچنین براساس یافته ها، f مشاهده شده در سطح 05/0 ≥P معنی دار بود. بنابراین بین آموزش های فنی و حرفه ای با نیاز بازار کار تفاوت وجود دارد. بیشترین تناسب مربوط به روش با میانگین 16/3 و کمترین تناسب مربوط به ارزشیابی با میانگین 05/3 بوده است.
تأملی بر مقوله تولید و تدوین برنامه درسی با تأکید بر اندیشه آیزنر: مأموریت منسوخ یا معتبر در رشته برنامه درسی؟(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
رشته برنامهدرسی از حیث هویت حرفهای وضعیت باثباتی ندارد. این تشتت هویتی از جمله به علت مناقشهای است که در باب مأموریتهای رشته مطرح است. در زمینه مأوریتهای رشته هم، از جمله این پرسش مطرح است که آیا عمل برنامه ریزی درسی مأموریت و مسؤولیت ذاتی دانشآموختگان و متخصصان رشته است؟ یا این که تحولات تاریخی رشته در این زمینه به ظاهر روشن تردیدها و تاریکی هایی را به وجود آورده است؟ واقعیت آن است که مأموریت یاد شده دیگر مانند گذشته مورد اجماع نیست، بلکه دو برخورد متفاوت با این مأموریت سنتی در میان صاحبنظران رشته به چشم می خورد که مستحق واکاوی است. از میان این دو، یکی به نفی مطلق این مأموریت میپردازد که مدافعان آن را نومفهوم گرا مینامند، و دومین موضع البته موضع پیچیدهتر و در عین حال معتدلتری است که نزد امثال الیوت آیزنر یافت میشود و تاکنون صورتبندی روشنی از آن ارائه نشده است. وجهه اصلی همت نگارنده، تبیین نگاه نواندیشانه به این مأموریت سنتی رشته است و تلاش شده است با رویکردی نظرورزانه به این هدف جامه عمل بپوشاند. دشواری این تلاش در ضرورت تلفیق نگاههای مدرنیستی (در حوزه برنامه درسی سنتی) و پست مدرنیستی در باب مأموریت رشته برنامهدرسی بوده است که به ظاهر غیر قابل جمع مینمایند.
دیدگاه متخصصان برنامه درسی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی درباره چگونگی مشارکت دانشجویان این دوره در برنامه ریزی درسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف از انجام این پژوهش، بررسی دیدگاه های دانشجویان تحصیلات تکمیلی درباره مشارکت موجود و مطلوب آنان در برنامه ریزی درسی و مقایسه این دیدگاه ها با نظرات صاحبنظران برنامه درسی است. پژوهش، توصیفی- تحلیلی است که در انجام آن، از دو روش کمّی و کیفی استفاده شده است. جامعه آماری شامل دو گروه صاحبنظران برنامه درسی دانشگاه های کشور و اعضای ستاد سیاستگذاری برنامه درسی دانشگاه اصفهان و نیز دانشجویان دکتری و کارشناسی ارشد دو دانشگاه اصفهان و صنعتی اصفهان است. روش نمونه گیری صاحبنظران برنامه درسی و اعضای ستاد سیاستگذاری برنامه درسی روش هدفمند و شبکه ای بوده و برای انتخاب دانشجویان از روش طبقه ای تصادفی استفاده شده است. ابزارهای جمع آوری اطلاعات، مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه محقق ساخته بوده است. برای تعیین روایی مصاحبه و پرسشنامه از روایی محتوا و برای برآورد پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرانباخ استفاده شده است. یافته های کیفی بر اساس مارپیچ تحلیل یافته های کیفی و یافته های کمّی با آمار توصیفی و استنباطی تحلیل شده است. نتایج پژوهش نشان داده است که دانشجویان تحصیلات تکمیلی معتقدند در وضعیت موجود در برنامه ریزی درسی مشارکت حداکثری ندارند و برای برخی از آنان تنها مشارکت حداقلی آگاه شدن از تصمیم های اتخاذ شده مطرح است. در وضعیت مطلوب دانشجویان به مشارکت خود در برنامه ریزی درسی معتقدند. با وجود این، آنان ایده مشارکت غیرمستقیم از طریق نماینده دانشجویان و دانش آموختگان برجسته را دنبال می کنند و خواستار مشارکت حداکثری تک تک دانشجویان در برنامه ریزی درسی نیستند. در وضع مطلوب، مقایسه دیدگاه های صاحبنظران و اعضای ستاد سیاستگذاری با دانشجویان نشان دهنده همسویی های زیاد و در مواردی ناهمسویی هایی است.
بررسی و نقد کتاب اصول برنامه ریزی درسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف از نقد کتاب ها بالابردن کیفیت آن ها و آگاهی بیش تر و بهتر دانشجویان و خوانندگان آن هاست. برنامه ریزی درسی یکی از درس های تخصصی گروه علوم تربیتی است، ولی متأسفانه در این زمینه منابع زیادی نداریم؛ اکثر کتاب هایی که در این زمینه چاپ شده اند به علت حجم زیاد، ثقیل بودن، یا ناهم خوانی با سرفصل های شورای عالی برنامه ریزی برای معرفی کردن به دانشجویان، به منزلة منبعی که مناسب برای واحد درسی دانشگاهی باشد، درخور استفاده نیستند.
در این مقاله کتاب اصول برنامه ریزی درسی، تألیف محمدحسین یارمحمدیان، به طور اجمال معرفی و در ادامه از دو دیدگاه، ظاهری و محتوایی، نقد و بررسی شده است.
ارزیابی اخلاق حرفه ای استادان دانشگاه شیراز از دیدگاه دانشجویان کارشناسی ارشد و دلالت های تربیتی آن در برنامه ریزی درسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
پژوهش حاضر، در راستای بررسی عوامل مؤثر بر فرآیند های یاددهی-یادگیری به عنوان یکی از عناصر برنامه ی درسی، به بررسی اخلاق حرفه ای استادان دانشگاه شیراز از دیدگاه دانشجویان کارشناسی ارشد، مقایسه نظرات دانشجویان دو جنس در مورد ابعاد اخلاق حرفه ای استادان و مقایسه ی ابعاد اخلاق حرفه ای استادان دانشکده های علوم انسانی و علوم پایه از دیدگاه دانشجویان پرداخته است. به این منظور، 216 نفر از استادان با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای (لایه ای) انتخاب شدند و 875 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد پرسش نامه محقق ساخته ی اخلاق حرفه ای استادان، که دارای 5 بعد (آموزش، پژوهش، منش، روابط انسانی، و سازمانی) بود را برای استادان مورد نظر تکمیل نمودند. پایایی پرسشنامه به روش آلفای کرونباخ و تنصیف و روایی آن با استفاده از روش روایی صوری و محاسبه ی همبستگی هر گویه با نمره ی بعد مربوط به آن سنجیده شد. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس اندازه های مکرر و آزمون تی گروه های مستقل همراه با تصحیح بونفرونی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که 1) بین همه ابعاد اخلاق حرفه ای استادان به جز ابعاد روابط انسانی و سازمانی تفاوت معناداری وجود دارد. 2) بین نظر دانشجویان پسر و دختر و نیز بین نظر دانشجویان دانشکده های علوم انسانی و علوم پایه در مورد ابعاد پنج گانه اخلاق حرفه ای استادان تفاوت معناداری وجود ندارد.
بررسی میزان هماهنگی برنامه درسی اجرا شده دوره کارشناسی ارشد رشته علوم تربیتی با مهارت های کارآفرینی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف این پژوهش بررسی میزان توجه برنامه درسی اجرا شده رشته های کارشناسی ارشد علوم تربیتی با مهارت های کارآفرینی بود. پژوهش ازنوع کاربردی وروش توصیفی- پیمایشی، باجامعه آماری دانشجویان ترم آخر رشته های علوم تربیتی دانشگاه آزاد تهران مرکزی در سال تحصیلی93-92به تعداد321 نفر که با روش نمونه گیری «تصادفی ساده» انتخاب و ابزار اندازه گیری پرسشنامه محقق ساخته « شامل30سؤال پنج گزینه ای» وسوال ها از طریق آزمون t یک گروه مستقل مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد : برنامه درسی اجرا شده کارشناسی ارشد رشته مزبور در تربیت دانشجوی کارآفرین مؤثر بوده است، ولی میانگین نمرات مهارت های کارآفرینی رضایت بخش نبوده، مخصوصاً درمهارت های «تحمل ابهام» و «ریسک پذیری» پایین تر از حدمتوسط بود؛ لذا ارتقا و تقویت مهارتهای مذکور در این رشته ها، نیازمند مداقه و برنامه ریزی هدفمند،هم در برنامه درسی قصد شده وهم در برنامه درسی اجرا شده می باشد.
ارزشیابی کیفیت درونی برنامة درسی رشته کارشناسی ارشد علوم تربیتی از دیدگاه استادان، دانشجویان و کارشناسان آموزشی دانشگاه پیام نور(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
این پژوهش با هدف مطالعة ارزیابی کیفیت درونی برنامة درسی رشتة علوم تربیتی با گرایش برنامه ریزی درسی در دورة کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور از دیدگاه استادان، دانشجویان و کارشناسان آموزشی بر اساس عناصر برنامة درسی، محتوا، گروه بندی و ارزشیابی برای بهبود کیفیت آموزشی می پردازد؛ که از لحاظ هدف از نوع کاربردی و از نظر روش تحقیق، توصیفی با رویکرد پیمایشی است. جامعة آماری دارای سه زیرمجموعه شامل 1- دانشجویان رشتة علوم تربیتی گرایش برنامه ریزی درسی دورة کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور 2- استادان و اعضای هیئت علمی رشته علوم تربیتی دانشگاه پیام نور 3- کارشناسان آموزشی رشتة علوم تربیتی دانشگاه پیام نور. برای نمونه گیری از روش تصادفی نسبی و از جدول مورگان استفاده شده است که نمونة دانشجویان به تعداد 170 نفر، استادان 49 نفر و کارشناسان آموزشی به تعداد 20 نفر می باشند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسش نامه محقق ساخته در مقیاس لیکرت است؛ و از آزمون t مستقل استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که بین دیدگاه استادان، دانشجویان و کارشناسان آموزشی از بین عناصر برنامة درسی در رشتة علوم تربیتی گرایش برنامه ریزی درسی دورة کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور به جز عنصر گرو ه بندی تفاوت معناداری وجود دارد.
بررسی میزان تفاوت مهارت های حرفه ای معلمان دروس دینی و دروس غیردینی بر مبنای برنامه ریزی درسی
حوزههای تخصصی:
هدف از انجام پژوهش حاضر، تعیین میزان تفاوت در مهارت های حرفه ای معلمان دروس دینی نسبت به معلمان سایر دروس بر مبنای یک برنامه ریزی درسی منسجم می باشد. پژوهش از نوع علی-مقایسه ای است و نمونه مذکور به تعداد 144 نفر انتخاب گردید. ابزار اندازه گیری شامل یک پرسش نامه ی 19 سؤالی محقق ساخته که توسط مشاهده گر برای سنجش مهارت های حرفه ای معلمان، استفاده شد. پایایی پرسشنامه با آزمون آلفای کرونباخ برابر 74/. به دست آمد. جهت تجزیه وتحلیل اطلاعات نیز از آزمون خی دو استفاده گردید. نتایج تحقیق بدین شرح است: معلمان دروس دینی، در مهارت های ایجاد ارتباط مطلوب با دانش آموزان، تعیین رفتار ورودی، ایجاد انگیزه به درس، استفاده از روش فعال تدریس، وضع ظاهری مطلوب، از معلمان دروس غیردینی بهتر؛ ولی معلمان دروس غیردینی در مهارت های به کار بردن پیشسازمان دهنده، ایجاد ارتباط بین تجارب قبلی دانشآموزان و انجام ارزشیابی تکوینی بهتر عمل نموده اند و در مهارت های سلام و احوال پرسی، حضوروغیاب دانشآموزان، ارزشیابی تشخیصی، ارائه درس با طرح درسی معلم، تفاوتی بین دو گروه از معلمان مشاهده نگردید و نهایتاً با بررسی این عوامل، طرح آموزشی اثربخشی برای معلمان دروس دینی آماده گردید.
تحلیلی بر منطق تایلر در برنامه ریزی درسی: مضامین موجه و مغفول
حوزههای تخصصی:
دیرپاترین صورت بندی نظری در قلمرو برنامه درسی ""منطق تایلر"" است که در کتاب معروف ""اصول اساسی برنامه درسی و آموزش"" منعکس شده است. این مقاله که با روش تحلیلی انجام شده، در صدد پاسخگویی به دو سؤال محوری است: 1) چه مضامینی از منطق تایلر هنوز هم موجه و قابل اعتناست؟ 2) مضامین مغفول این منطق کدامند؟ در این راستا ویژگی ها و عناصر اساسی منطق تایلر از قبیل اهداف آموزشی؛ منابع تعیین اهداف (فراگیران، جامعه و متخصصان موضوعات درسی)؛ انتخاب، سازمان دهی و ارزشیابی تجارب یادگیری؛ و نوع الگوی برنامه درسی مورد مطالعه و تفسیر قرار می گیرد. آنچه مقاله حاضر را متمایز می سازد، بهره گیری از مصاحبه های تایلر برای فهم بهتر منطق او می باشد.
بررسی وضعیت برنامه ریزی درسی در سیستم آموزش و پرورش ابتدایی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی وضعیت برنامه ریزی درسی در نظام آموزش ابتدایی ایران بود. نوع پژوهش، توصیفی- پیمایشی و جامعه پژوهش شامل استادان مجرب برنامه ریزی درسی با تمرکز برحوزه آموزش و پرورش ابتدایی ایران بوده است. چون نمونه این پژوهش مستلزم مشارکت داوطلبانه صاحب نظران در فرایند گردآوری داده ها بود، لذا از میان جامعه پژوهش، 35 نفر از متخصصان، براساس روش نمونه گیری هدفمند دعوت به مشارکت شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه بررسی ماهیت برنامه درسی (α=0.81) بر اساس تکنیک دلفی بود. این پرسشنامه امکان بررسی وضعیت برنامه ریزی درسی را در 10 شاخص و معیارهای مربوط به آن فراهم می ساخت. برای تجزیه داده ها از شاخص گرایش مرکزی میانگین و برای تحلیل استنباطی داده ها از تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی توکی بهره گیری شد. در مجموع نتایج پژوهش نشان داد که در برنامه ریزی درسی دوره ابتدایی ایران، مفهوم محصول، مبانی دینی، الگوی مبتنی بر سیاست عمومی و حکومت مدارانه، ذینفعان متشکل از نهادها و مراجع رسمی، الگوی طراحی برنامه درسی دیسیپلین- محوری، عنصر محتوا،کتاب درسی، نقش آموزشی معلم، الگوی ارزشیابی هدف- محور و پارادایم سنتی نسبت به برنامه درسی، به طور معناداری بر سایر اشکال این مؤلفه ها غلبه دارند. این موارد هرچندگویای وجود یک برنامه درسی نسبتاً متوازن و منسجم در سیستم آموزش و پرورش ابتدایی ایران است، لیکن این توازن را نمی توان معادل با کارآیی دانست.
آسیب های تربیت دینی و ارائه راهکارهای مناسب از دیدگاه صاحبنظران با رویکرد برنامه ریزی درسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
این پژوهش با هدف شناخت آسیب های تربیت دینی به منظور ارائه راهکارهای مناسب از دیدگاه صاحبنظران با محوریت برنامه ریزی درسی انجام شده است. پژوهش از نوع کیفی و روش گردآوری داده ها میدانی، از نوع کتابخانه ای و مصاحبه بود. در مرحله اول، آسیب های تربیت دینی در سه محور فرهنگی، آموزشی و مذهبی ایدئولوژیکی از متون اسلامی استخراج، و با روش تحلیل محتوای اسنادی تحلیل شد. سپس با استفاده از مصاحبه، راهکارهای برونرفت از مسائل تربیت دینی از دیدگاه متخصصان مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری، صاحبنظران حوزه تربیت دینی در آموزش و پرورش و آموزش عالی بود که با روش نمونه گیری هدفمند با ده نفر از آنان مصاحبه به عمل آمد. مصاحبه ها به صورت نیمه ساختار یافته تدوین شد و روایی محتوایی آن مورد تأیید چند صاحبنظر قرار گفت. نتایج حاکی است که برخوردهای تعصب آمیز و قشری گونه، کج فهمی ها، بدفهمی های دینی از سوی افراد و هم چنین ناکارامدی نظامهای تربیت دینی مهمترین آسیب ها بود. راهکارهای این نوشتار نیز نشان داد که ترویج رویکرد عقل ورزی، دوری جستن از تعصبات و تمایلات فردی و جمعی، لزوم رعایت تفاوتهای فردی و استفاده از روشهای آموزشی مسئله محور در برنامه ریزیهای درسی تربیت دینی، می تواند زمینه برونرفت از آسیب ها را فراهم سازد.
نقد مبانی کلان در برنامه ریزی درسی رشته علوم قرآن و حدیث(مقاله علمی وزارت علوم)
برنامه ریزی درسی، هم بر امور کلان و کلی و هم، بر جزئیات استوار است که نوع نگاه به هر یک، تأثیر مهمی در تدوین برنامه درسی وکیفیت آن خواهد گذاشت. از مهمترین امور کلان در این خصوص، نیازسنجی، تعیین و تحدید اهداف و مأموریت و نیز مسأله ارزش یابی است. ضعف و قوت یک برنامه درسی به ضعف و قوت این امور بر می گردد. لذا برای بهینه سازی هر فعالیت آموزشی لازم است هر یک از ارکان آن، مورد ارزیابی و آسیب شناسی قرار گیرد تا با شناخت کاستی ها در صدد رفع آن ها برآمد. از بررسی اجمالی برنامه درسی رشته علوم قرآن و حدیث چنین بر می آید که امعان نظری جدی در ابتنای بر اصول برنامه ریزی درسی وجود نداشته است. این، می تواند به عنوان یکی از ضعف های رشته و عاملی در عدم ایجاد توانمندی های لازم در دانشجویان تلقی شود. برنامه ریزی بدون برنامه و عدم انطباق با استانداردهای آموزشی، نه تنها رفع مشکل نمی کند بلکه خود مشکلی می شود در کنار دیگر مشکلات.
چالش های آموزش زبان انگلیسی در نظام آموزشی ایران از دیدگاه مدیران آموزشی و دبیران زبان انگلیسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف از این پژوهش، کمک به ارتقای کیفیت آموزش زبان انگلیسی در نظام آمورشی ایران از راه بررسی و معرفی عوامل چالش زای مهم آموزش زبان انگلیسی در نظام آموزشی ایران می باشد. به این منظور مطالعه کیفی با رویکرد تحلیل محتوا انجام شد. برای این کار از مدیران آموزشی و دبیران زبان انگلیسی مدارس دولتی شهر تهران که از دیدگاه مسئولین آموزش و پرورش، دبیران دیگر، دانش آموزان و اولیای آنها، شایسته ترین افراد گروه آموزشی خود بودند و شناخت کافی از چالش های فرایند یاددهی یادگیری زبان خارجی داشتند، در نمونه پژوهش قرار گرفتند. در این مقاله جهت تحقق اهداف آموزش زبان انگلیسی در نظام آموزشی ایران تلاش شد تا با استفاده از نظرات دبیران زبان انگلیسی و مدیران آموزشی به عنوان متخصصان درگیر در آموزش و مهم ترین افراد دخیل در میزان موفقیت آموزش و یادگیری زبان انگلیسی و همچنین شواهد و تحقیقات علمی ارائه شده، چالش های موجود در نظام آموزشی ایران را در حیطه عناصر برنامه درسی آموزش زبان انگلیسی در ایران، عوامل تعدیل کننده یادگیری زبان خارجی شامل(موانع، مزیت ها و عوامل تسهیل)، پیامدها( منفی و مثبت)، ویژگی های زمینه ای (تاریخی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، ساختاری) که باید در آموزش زبان مورد توجه قرار بگیرد و جزء عوامل درونی و بیرونی تاثیرگذار در آموزش و یادگیری زبان انگلیسی می باشند، به دقت مورد مطالعه و بررسی و نتیجه گیری قرار دهند. جامعه آماری این تحقیق 380 نفر بودند که جهت دستیابی به اطلاعات عمیق، با 15 نفر از مدیران مراکز آموزش زبان انگلیسی و مدیران مراکز آموزشی آموزش و پرورش و 15 نفر از دبیران آموزش زبان انگلیسی در سطح مدارس شهر تهران مصاحبه انجام گرفت. سپس برای اعتبارسنجی داده های بدست آمده از مصاحبه ها، پرسشنامه ای محقق ساخته بر مبنای مضامین بدست آمده از مصاحبه ها تهیه و در اختیار 350 نفر از معلمان، مدیران ، متخصصان زبانشناسی، روانشناسی و برنامه درسی جهت تایید یا رد مضامین قرار گرفت که نهایتا حجم نمونه آماری در این تحقیق 380 نفر می باشد. در بخش کیفی متخصصان، مدیران و دبیران با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و در بخش کمی این افراد به صورت تصادفی انتخاب گردیدند. جمع آوری اطلاعات ابتدا از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته، و سپس پرسشنامه صورت گرفت. روایی سوالات با بهره گیری از نظر متخصصان برآورد شد و داده های حاصل از مصاحبه با روش تحلیل مضمون مقوله بندی و تجزیه و تحلیل داده های کمی در 2 مرحله اصلی انجام شد : (1) تجزیه و تحلیل اکتشافی داده ها (2) تجزیه و تحلیل همبستگی چند متغیره داده ها شامل تحلیل عاملی تأییدی است. نتایج حاصل بیانگر این مطلب است که"در نظام آموزشی ایران تمامی عوامل در حیطه عناصر برنامه درسی، عوامل تعدیل کننده یادگیری زبان خارجی، پیامدها و ویژگی های زمینه ای تاثیر گذار بر کار معلم و دانش آموز با چالش روبرو است و نقش این عوامل جهت تحقق اهداف آموزش زبان انگلیسی بیش از سطح متوسط است که در صورت کم توجهی و یا عدم اصلاح و بروز رسانی می توانند از عوامل چالش زای مهم در راستای رسیدن به اهداف آموزش زبان انگلیسی در نظام آموزشی ایران باشند
بررسی مؤلفه های مبتنی برشغل وشاغل در برنامة درسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف مقالة حاضر بررسی شرایط و زمینه های شکل گیری مشاغل و انجام فعالیت های حرفه ای در حوزة برنامة درسی است. روش پژوهش کیفی از نوع گروه کانونی و چارچوب شکل دهندة آن مدل مفهومی O’Net است. مشارکت کنندگان در پژوهش به صورت هدفمند و به تعداد 8 نفر انتخاب شدند. تحلیل نتایج با استفاده از روش تحلیل محتوای موضوعی انجام شده است. یافته ها به صورت کلی نشان داد در حوزة برنامة درسی ظرفیت های لازم برای شکل گیری مشاغل متعدد وجود دارد. مقایسة وضع موجود این حوزه در کشورمان با مدل محتوایی شبکة اطلاعات مشاغل با شاخص های چهارگانه اصلی شامل مشخصات افراد شاغل(توانایی، علائق شغلی، ارزش ها و روش های کاری)، شرایط لازم برای شاغل(شامل مهارت های پایه، مهارت های عمل متقابل، دانش و آموزش) ، تجارب لازم برای شاغل(شامل تجربه و کارآموزی، مهارت های لازم برای ورود به شغل، مهارت های عمل متقابل و گواهینامه ها)، اطلاعات خاص شغل(شامل عنوان شغل، توصیف شغل، عناوین جایگزین، وظایف و ابزار و فناوری)، ویژگی های نیروی کار(شامل اطلاعات بازار کار و دورنمای شغلی)، شرایط شغل(شامل فعالیت های کلی، فعالیت های میانی و فعالیت های خرد و جزئی، محیط سازمانی و محیط کار) نشان می دهد در اکثر موارد با شاخص های مدل مفهومی O’Net مطابقت ندارد به عبارت دیگر حوزة برنامه درسی در ایران با تبدیل شدن به مشاغل تخصصی فاصله قابل توجهی دارد. بر این اساس حرفه ای شدن فعالیت های شغلی و شکل گیری طبقات مشاغل تخصصی از ضرورت های کم کردن این فاصله است.
بررسی مشکلات نظام آموزش از راه دور در فرایند تعلیم و تربیت مؤسسات و مراکز آموزش عالی: چالش ها و راهکارها(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش در نظام های آموزشی دوره ۷ زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲۳
241 - 261
حوزههای تخصصی:
هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی مشکلات نظام آموزش از راه دور در فرایند تعلیم و تربیت مؤسسات و مراکز آموزشعالی از دیدگاه اساتید و دانشجویان بود. روش تحقیق پژوهش حاضر با توجه به موضوع آن توصیفی- پیمایشی از نوع مقطعی بود. برای وصول به هدف از بین جامعه آماری پژوهش حاضر که شامل کلیه دانشجویان و اساتید دانشگاههای پیام نور استان اردبیل در سال تحصیلی 1387-88 بودند، با استفاده از روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای 400 دانشجو و 50 استاد از انتخاب شدند. در این پژوهش برای جمعآوری اطلاعات موردنیاز از اساتید حیات علمی و دانشجویان، از دو پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد نتایج پژوهش نشان داد که دانشجویان در همه سؤالات پژوهشی (تعاملات مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات، خودآموزی، برنامهریزی درسی، ارزشیابی و مشکلات برونسازمانی)، مشکلات را بیشتر از حد متوسط خودارزیابی نمودهاند و اعضای هیئتعلمی نیز در این زمینهها بهغیراز مسائل برونسازمانی مشکلات را بیشتر از حد متوسط ارزیابی کردهاند. برای توسعه و تکمیل سیستم آموزش از راه دور زمینههای لازم ارائهشده در زیر را باید تأمین نمود: 1- برای توسعه سیستم آموزش از راه دور باید برنامههای دولتی کامل ایجاد گردد. 2- برای فعالیت سیستم آموزش از راه دور باید کادر متخصص به وجود آید. 3- در سیستم آموزش از راه دور لازم است قانونی و نظارتی، اطلاعات تحلیلی و خدمات بازاریابی توسعه یابد. 4- در سیستم آموزش از راه دور اطلاعات و زیرساختهای ارتباطی باید تکمیل گردد. 5- برای توسعه سیستم آموزش از راه دور روشهای تدریس، روشهای علمی و سایر روشها باید تکمیل گردد. 6- باید مکانیزم های کنترل فردی در سیستم آموزش از راه دور ایجاد گردد.
طراحی و تدوین وظایف و تکالیف شغلی متخصصان برنامه درسی آموزش عالی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش در نظام های آموزشی دوره ۸ پاییز ۱۳۹۳ شماره ۲۶
7 - 45
حوزههای تخصصی:
هدف از این مطالعه تدوین وظایف و تکالیف شغلی متخصصان برنامه درسی است. این هدف در قالب دو سؤال پژوهشی مورد بررسی قرار گرفته است: وظایف اصلی متخصصان برنامه درسی کدامند؟، تکالیف و زیر تکالیف متخصصان برنامه درسی کدامند؟ روش پژوهش از نوع کیفی مشارکتی و ابزار مورد استفاده دیکوم بوده است. در کارگاه دیکوم مقدماتی تعداد 7 نفر و در کارگاه تکمیلی 8 نفر از افراد صاح بنظر در حوزه برنامه درسی مشارکت داشت هاند. تحلیل داده ها با روش تحلیل محتوای موضوعی انجام شده است. فرایند اجرایی کار در قالب کارگاه یک و نیم روزه دیکوم طراحی و اجرا شده است. نتایج پژوهش نشان داد متخصصان برنامه درسی برای عمل به نقش حرفه ای خود 11 تکلیف اصلی شامل «مدیریت تیم برنامه ریزی درسی، نقد و تحلیل برنامه های درسی، سیاستگذاری و تدوین راهبردها، نظریه پردازی، نظارت بر طراحی، اجرا و ارزشیابی برنامه درسی، آموزش و ترویج برنامه درسی، پژوهش، همساز کردن عناصر برنامه با هم و برنامه درسی با نظام آموزشی، مشارکت در بازنگری برنامه های درسی، ارزشیابی و اعتبارسنجی و خدمات مشاوره ای » را بر عهده دارند. این یازده وظیفه دارای 68 تکلیف اصلی و حدود 173 زیر تکلیف هستند که به نوعی چارچوب کار متخصص برنامه درسی آموزش عالی را نشان م یدهند.
چارچوب مشارکت معلمان در نظام برنامه ریزی درسی جمهوری اسلامی ایران؛ مطالعه کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف از این پژوهش، کاوش چارچوب مشارکت معلمان در نظام برنامه ریزی درسی جمهوری اسلامی ایران است. در این زمینه، بر اساس طرح کیفی، ابعاد و مراحل مشارکت معلمان در برنامه ریزی درسی، با استفاده از ابزار مصاحبة باز و نیمه ساختارمند انجام شده و برای ارزیابی روایی و پایایی مطالعه از چهار معیار اعتبارپذیری، انتقال پذیری، اطمینان پذیری و تأییدپذیری استفاده شده است. روش نمونه گیری هدفمند است و بررسی بر اساس اشباع نظری با ﻣﺘﺨﺼﺼﺎﻥ، مدیران ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﯾﺰی ﺩﺭﺳﯽ در سازمان پژوهش و معلمان شهر تهران با معیار داشتن تجربه در برنامه ریزی درسی شکل گرفته که در پایان مصاحبه ها به 30 نفر رسیده است. داده های به دست آمده با نرم افزار Nvivo از طریق فن تحلیل مضمون تحلیل و برای اعتباریابی داده های کیفی از روش همسوسازی نتایج حاصل از شبکة مضامین و تحلیل اسناد استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که معلم مهم ترین عنصر در موفقیت برنامه های درسی است. در عین حال مشارکت معلمان در برنامه ریزی درسی امری سهل الوصول نیست؛ بلکه موضوعی تخصصی است و با موانعی مانند ایجاد وظیفة اضافی برای معلمان وعدم تخصص آنها روبه روست؛ اما ارتقای عملکرد تحصیلی دانش آموزان باعث می شود که غلبه بر موانع فوق ارزشمند شود. همچنین نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد مشارکت معلمان دارای ابعاد طراحی، تدوین، اجرا، ارزشیابی و بازنگری بوده و هریک دارای مؤلفه های گوناگونی است که در یافته های پژوهش نیز بررسی و بدان ها اشاره شده است.