مطالب مرتبط با کلیدواژه

برنامه ریزی درسی


۴۱.

اثربخشی آموزش الگوی برنامه ریزی درسی مبتنی بر خود نظم دهی و پاداش بر کاهش اضطراب امتحان دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: اضطراب امتحان برنامه ریزی درسی پاداش خود نظم دهی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۴ تعداد دانلود : ۲۲۸
هدف: هدف پژوهش تعیین اثربخشی آموزش الگوی برنامه ریزی درسی مبتنی بر خود نظم دهی و پاداش در کاهش اضطراب امتحان دانشجویان بود. روش: روش پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و جامعه آماری کلیه دانشجویان مقطع کارشناسی مراجعه کننده به مرکز خدمات روان شناختی و مشاوره دانشگاه شهید بهشتی بود. با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس از میان آن ها 32 دانشجو، 16 دختر و 16 پسر بر اساس نتایج مصاحبه تشخیصی و نمره های پرسش نامه اضطراب امتحان فریدمن و بنداز-جاکوب (1997) انتخاب و به صورت تصادفی در گروه های آزمایش و گواه جایگزین شد. الگوی برنامه ریزی درسی مبتنی بر خود نظم دهی و پاداش زیندر و ماتیوس (2005) در قالب شش جلسه مشاوره تحصیلی هفته ای یک جلسه به مدت 60 دقیقه در گروه آزمایش اجرا شد. یافته ها: نتایج نشان داد تفاوت گروه آزمایش در نمره کلی و ترکیب ابعاد سه گانه اضطراب امتحان در مقایسه با پیش آزمون و گروه گواه معنی دار، و اثرپذیری دو مؤلفه خطای شناختی و تنیدگی به میزان قابل توجهی، بیشتر مربوط به مؤلفه تحقیر اجتماعی است. نتیجه گیری: برنامه آموزش الگوی برنامه ریزی درسی مبتنی بر خود نظم دهی و پاداش روش مؤثری است که از طریق اصلاح و کنترل خطای شناختی و تنیدگی دانشجویان تا حد قابل توجهی سطح اضطراب امتحان دانشجویان را کاهش می دهد. کلیدواژه ها: اضطراب امتحان، برنامه ریزی درسی، پاداش، خود نظم دهی.
۴۲.

آسیب شناسی سرفصل مصوب گرایش ادبیات روایی در مقطع کارشناسی ارشد در پرتو مطالعات برنامه ریزی آموزشی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: گرایش ادبیات روایی درسنامه اهداف برنامه ریزی درسی آسیب شناسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۵ تعداد دانلود : ۴۳۷
این جستار، برخی از آسیب های برنامه درسی مصوب وزارت علوم برای گرایش ادبیات روایی در مقطع کارشناسی ارشد رشته زبان و ادبیات فارسی را معرفی، توصیف، تحلیل و ارزیابی نقادانه می کند. گسترش رشته ها و به تبع آن گرایش های مختلف در مقاطع تحصیلات تکمیلی از جمله ضروریات پیشرفت و توسعه علمی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، و اجتماعی جوامع محسوب می شود و از این رو توجه به تعیین برنامه های درسی (curriculum) برای گرایش هایی که بنا به اقتضای شرایط جامعه آموزشی و علمی ضرورت پیدا می کنند، امری بس حیاتی است، چه موفقیت و عدم موفقیت یک رشته و گرایش های آن به تعیین و ترسیم دقیق برنامه درسی برای آن رشته و گرایش ها بستگی تام دارد. به تازگی، دست اندرکاران برنامه آموزشی رشته زبان و ادبیات فارسی، تلاش کرده اند که گرایشی را با عنوان ادبیات روایی (narrative literature) برای مقطع کارشناسی ارشد تعیین، تعریف، توصیف و تشریح کنند. لیکن، نگاهی اجمالی و البتّه دقیق به این برنامه درسی نشان می دهد که این برنامه بسیار آسیب پذیر و ناستوار است به گونه ای که به نظر نمی آید بتواند در صورت اجرایی شدن در مراکز عالی، به اهداف خود نایل آید، چون چندان نیازمحور نیست و اهداف، مطالب، روش ها و ارزیابی در آن رعایت نشده است. از این رو، ضمن قدردانی از تلاش هایی که دست کم برای معرّفی این گرایش تازه و البتّه حیاتی به عمل آمده، توجّه به برخی آسیب ها و تلاش برای کاستن از این ضعف ها ضرورت پیدا می کند. این آسیب ها را می توان در دو دسته کلّی جای داد. یک دسته از آسیب ها به مسئله محور نبودن خود برنامه ریزی، مشخّص نبودن اهداف، محتویات، روش ها و ارزیابی برنامه درسی این گرایش مربوط می شود و دسته دوم به کلّی بودن و مرتبط نبودن سرفصل ها و شرح و توصیف واحدهای مرتبط و روزآمد نبودن منابع و بی ارتباط بودن واحدهای مصوب با گرایش ادبیات روایی مربوط می شود. این جستار تلاش می کند که این دو دسته آسیب را در پرتو اصول نظری و عملی مطالعات برنامه درسی به اجمال معرفی و راهکارهایی برای برون رفت از این آسیب ها پیشنهاد کند.
۴۳.

بررسی و شناسایی مؤلفه های اثرگذار بر فرهنگ کار در نظام برنامه ریزی درسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: فرهنگ کار برنامه درسی برنامه ریزی درسی ارزش های کاری بافت (زمینه) کار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۹ تعداد دانلود : ۴۰۱
هدف مقاله حاضر بررسی و شناسایی مؤلفه های فرهنگ کار در نظام برنامه ریزی درسی است. بر این اساس مؤلفه های مهم فرهنگ کار شناسایی و مضامین آن استخراج شده است. رویکرد تحقیق کیفی و روش از نوع مصاحبه است که 21 نفر از برنامه ریزان درسی در آن مشارکت داشته اند. روش انتخاب نمونه با روش نمونه گیری غیر احتمالی همگون بوده و داده و اطلاعات حاصل از مصاحبه های عمیق با استفاده از تحلیل مضمون تجزیه و تحلیل شده است. نتایج نشان داد فرهنگ کار در نظام برنامه ریزی درسی دارای سه بعد اصلی شامل اخلاق و ارزش ها، بافت (زمینه) کار و روش های عمل به وظایف شغلی است. بعد اخلاق و ارزش ها شامل مؤلفه هایی مانند وجدان کاری، ارزش ها (اجتماعی، حرفه ای، سازمانی، فردی، مربوط به رشته)، سازگاری، نفوذ اجتماعی، و اخلاق حرفه ای؛ بعد بافت (زمینه) کار شامل ساختار و ماهیت فعالیت، ساختار سازمانی، تعامل سازمانی، جایگاه سازمانی، و انتظارات؛ بعد روش های عمل به وظایف شغلی شامل هدف گذاری، نظام تصمیم سازی، به کارگیری توانایی، ابتکار عمل، ثبات و گردش شغل، عمل به نقش شغلی، آشفتگی ایفای نقش، چالش ها و محدودیت ها و تعارض با سیستم است.
۴۴.

نقد و تحلیل محتوا در تراز کتاب های درسی دانشگاهی مطالعۀ موردی: کتاب قواعد و متون عربی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
تعداد بازدید : ۵۵۶ تعداد دانلود : ۳۰۱
کتاب درسی دانشگاهی در فرایند یاددهی و یادگیری نقش تعیین کننده ای دارد. کتاب درسی مناسب ویژگی ها و شاخص هایی دارد که آن را از کتاب های غیردرسی متمایز می کند. نقد و تحلیل محتوای کتاب های دانشگاهی سبب می شود در طراحی و سازمان دهی مناسب آن دقت کافی به عمل آید. در این پژوهش با هدف دست یافتن به شاخص های کتاب های درسی دانشگاهی از روش تحقیق کتاب خانه ای استفاده کرده ایم. در این مقاله، با تحلیل محتوای کتاب تعریف و مفاهیم آن، کاربرد و ابعاد آن، و نظراتی را که در زمینة طراحی کتاب های درسی ارائه شده است موردارزیابی و نقد قرار داده ایم. در این مقاله به طور موردی میزان برخورداری کتاب قواعد و متون عربی ، کتابی که برای دانشجویان رشتة زبان و ادبیات فارسی فراهم آمده است، از شاخص های کتاب دانشگاهی بررسی شده است. کتاب درسی از مهم ترین و تأثیرگذارترین رسانه های آموزشی است که نقش ارزش مندی در نظام تعلیم و تربیت ایفا می کند. طراحی کتاب ها باید باتوجه به معیارها و ضوابط خاصی در همة ابعاد متن باشد. تحلیل محتوای کتاب های درسی می تواند نقاط قوّت و ضعف احتمالی کتاب های درسی را برای اصلاح و تغییر احتمالی محتوا متناسب با اهداف تعیین شده و اصول علمی دراختیار مدیران و برنامه ریزان و مؤلفان کتاب های درسی قرار دهد.
۴۵.

تبیین نمودهای صریح و جنبه های مستتر نقش آفرینی ارزش ها در نظریه برنامه درسی و برنامه ریزی درسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی ارزش ها نظریه برنامه درسی نظریه های توصیفی و هنجاری برنامه ریزی درسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۹ تعداد دانلود : ۲۸۹
هدف این مقاله تبیین نقش هایی است که ارزش ها در نظریه برنامه درسی و عرصه های مربوط به برنامه ریزی درسی ایفاء می کنند. برای تحقق این هدف و پاسخگویی به سوال های مربوط به آن از روش تحلیلی-تبیینی استفاده شده است. پس از مقدمه، بحثی با عنوان حضور ارزش ها در تعلیم و تربیت و دیگر عرصه های علمی ارائه گردیده است. سپس، در قلمرو نظریه برنامه درسی علاوه بر معرفی دیدگاههای حامی حضور ارزش ها، نقش آفرینی ارزش ها در چند محور بررسی شده است که عبارتند از: تبلور ارزش ها در شکل نظریه های برنامه درسی مبتنی بر آموزه های اعتقادی و معنوی؛ ایده تعادل بین ارزش های مختلف یا دغدغه کم توجهی به ارزش های زیبایی شناختی و اخلاقی؛ ملاحظه نظریه پردازی برنامه درسی در قالب گزاره های دانش مدار، واقعیت مدار و ارزش مدار؛ تاکید بر ارتباط نظریه توصیفی و هنجاری و جنبه ارزشی باورهای معرفت شناختی و توجه به ارزش های برآمده از اصول اخلاقی به عنوان معیار مطلوب بودن نظریه برنامه درسی. در عرصه های معطوف به برنامه ریزی درسی دو محور شامل نقد منطق تایلر از منظر تاخیر در توجه به نقش و جایگاه ارزش ها و تلقی ارزش آزاد تا نگاه ارزش مدارانه به برداشت برنامه درسی به مثابه فن آوری مطرح شده است. در قسمت پایانی، نتایج حاصل در چند محور ارائه گردیده است.
۴۶.

شناسایی صلاحیت های حرفه ای مربیان پیش دبستانی در فرایند برنامه ریزی درسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آموزش پیش دبستانی صلاحیت های حرفه ای برنامه ریزی درسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۱ تعداد دانلود : ۴۰۷
این مقاله با هدف شناسایی صلاحیت های حرفه ای مربیان پیش دبستانی در فرایند برنامه ریزی درسی از دیدگاه متخصصان، به روش آمیخته اکتشافی ناهمزمان، انجام شده است. مشارکت کنندگان در بخش کیفی 12 نفر از اساتید دانشگاه ها و کارشناسان  بودند که به روش هدفمند و زنجیره ای انتخاب شدند. جامعه آماری،180 نفر مربیان پیش دبستانی اهواز در سال 1397 بودند که با روش تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات بخش کیفی، مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمی، پرسشنامه محقق ساخته بود. در بخش کیفی 4 مؤلفه اصلی و 48 مؤلفه فرعی شناسایی شدند که بر اساس روش کدگذاری اشتراوس و کوربین کدگذاری و مقوله بندی شد. طبق نتایج، مربیان در تمام مراحل برنامه ریزی درسی از صلاحیت های حرفه ای چندانی برخوردار نیستند و تفاوت آنها با میانگین مطلوب معنادار است. همبستگی همه متغیرها، مثبت معنا دار است. کمترین همبستگی بین دو متغیر گزینش و سازماندهی محتوا با ارزشیابی و بیشترین همبستگی بین دو متغیر نیازسنجی و الگوهای یاددهی-یادگیری مشاهده شد.
۴۷.

کاربرد مؤلفه های تکنولوژی آموزشی در منابع اصلی برنامه ریزی درسی

کلیدواژه‌ها: تکنولوژی آموزشی برنامه ریزی درسی تحلیل محتوا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۵ تعداد دانلود : ۴۷۳
هدف پژوهش حاضر بررسی میزان کاربست مؤلفه های تکنولوژی آموزشی در منابع اصلی برنامه ریزی درسی بوده است. این پژوهش از نوع تحلیل محتوا بود و جامعه آماری آن شامل کلیه منابع اصلی برنامه ریزی درسی در سطح دانشگاه بوده است. با روش نمونه گیری هدفمند نُه کتاب به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها چک لیست مؤلفه های تکنولوژی آموزشی بود. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی انجام شده است. یافته های پژوهش نشان داد که در مورد هر یک از مؤلفه های تکنولوژی آموزشی به برخی از خرده مقیاس ها همچون خلاصه؛ استفاده از رنگ در عنوان ها، متن، تصویر و جلد، محل مناسب قرارگیری مواد دیداری، پرهیز از سوگیری در مواد دیداری در هیچ یک از نه منبع اصلی برنامه ریزی درسی توجه نشده است. همچنین، کاربست سایر خرده مقیاس ها نیز در منابع اصلی برنامه ریزی درسی متفاوت بوده است؛ به طوری که در برخی از منابع به کاررفته اند و در برخی دیگر مورداستفاده قرار نگرفته اند. بنابراین، ضرورت بازنگری جدی درزمینهٔ به کارگیری مؤلفه های تکنولوژی آموزشی در منابع اصلی برنامه ریزی درسی برای چاپ های آتی احساس می شود.
۴۸.

برنامه ریزی درسی و ساختار مدارس هوشمند در سیستم آموزشی

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی درسی مدرسه هوشمند آموزش یاددهی-یادگیری سیستم آموزشی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲۳ تعداد دانلود : ۷۲۷
با شروع تحولات گسترده در جهان، شیوه های یادگیری و سیستم های آموزشی به طور مداوم در حال تغییر و به روز شدن هستند. یکی از این تغییرات ورود فناوری اطلاعات به عرصه آموزش است که منجر به ایجاد مدارس هوشمند در نظام آموزشی شده است. مدارس هوشمند با ابزار ها و امکانات خود رویکرد های آموزشی و یادگیری را متحول و در جهت بهبود حرکت کرده است. در این م دارس ی ادگیری دانش آموز محور است و محتوای درس فقط محدود به کتاب های چاپی نیست بلکه شامل کتاب ه ای الکترونیک ی، نرم افزارهای چندرسانه ای، درس افزارها و پایگاه های اطلاعاتی است. همزمان برای تفاوت های فردی هر دانش آموز و س بک ه ای مختلف یادگیریش برنامه هایی تدارک دیده می شود. مدارس هوشمند رویکرد جدید آموزشی است که با تلفیق فن اوری اطلاع ات و برنامه های درسی یاددهی و یادگیری را به دنبال خواهد داشت. دراین رویکرد نقش معلم به عنوان راهنما است. اما با وجود علم به سودمندی مدارس هوشمند و نقش آن در سیستم آموزشی کشور و رویکرد سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، توسعه وعمکرد این مدارس با مشکلات بسیاری رو به رو بوده است که یکی از این مشکلات نداشتن برنامه ریزی درسی متناسب این مدارس است. به طور حتم با دانستن ساختار و مشخصه های مدارس هوشمند می توان شیوه های برنامه ریزی درسی متناسب با آن طراحی واجرا کرد. در این پژوهش به بررسی ساختار مدارس هوشمند و شیوه مناسب برنامه ریزی درسی آن می پردازیم.
۴۹.

اهمیت و نقش برنامه ریزی استراتژیک در به کارگیری یادگیری الکترونیکی در آموزش عالی

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی درسی یادگیری الکترونیکی برنامه ریزی استراتژیک آموزش عالی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۹ تعداد دانلود : ۳۷۰
هدف اصلی مطالعه حاضر اهمیت و نقش برنامه ریزی استراتژیک در به کارگیری یادگیری الکترونیکی در آموزش عالی می باشد. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه اساتید دانشگاه اصفهان در سال تحصیلی 99-98 می باشد که شامل 651 استاد در کلیه دانشکده ها می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای، تعداد 41 نفر به عنوان نمونه در دسترس قرار گرفت. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش شامل پرسشنامه استاندارد برنامه ریزی استراتژیک برایسون(1999) و نگرش استادان به آموزش الکترونیکی تقوی(1386) می باشد. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی در نرم افزار spss تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که از بین مولفه های برنامه ریزی استراتژیک تنها تاثیر تعیین موضوعات استراتژیک بر به کارگیری آموزش الکترونیک معنادار می باشد، تاثیر برنامه ریزی استراتژیک بر به کارگیری آموزش الکترونیک مستقیم و معنادار می باشد و در نهایت رابطه برنامه ریزی استراتژیک با آموزش الکترونیک و تمامی مولفه های آن به جزء دو مولفه احساس مفید بودن و آموزش های چندرسانه ای مثبت و معنادار می باشد.
۵۰.

مطالعه کیفی آموزش بهداشت روانی مطلوب در مدارس دوره متوسطه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بهداشت روان دوره اول متوسطه دلفی فازی برنامه ریزی درسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۶ تعداد دانلود : ۲۷۰
هدف پژوهش حاضر شناسایی مولفه های بهداشت روان جهت آموزش در دوره متوسطه اول می باشد. لذا در این تحقیق تلاش شده است پاسخی برای این سوال بیابد که مولفه های بهداشت روان مطلوب آموزش در دوره اول متوسطه کدامند؟ روش پژوهش از نظر هدف کاربردی؛ از نظر روش جمع آوری داده ها توصیفی- اکتشافی و از نظر نوع داده، کیفی و بود. جامعه پژوهش، شامل مدیران مدارس، متخصصان برنامه ریزی درسی و متخصصان بهداشت روان استان همدان بود. حجم نمونه با استفاده از اصل اشباع و روش نمونه گیری غیرتصادفی هدفمند 30 نفر تعیین شد. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه های نیمه ساختار یافته بود. با توجه به سوالات پژوهش از روش تجزیه و تحلیل کیفی مبتنی بر شناسایی مولفه ها استفاده شد. بدین صورت که برای شناسایی مولفه های بهداشت روان در آموزش بهداشت روانی در دوره متوسطه اول از فرآیند دلفی فازی و اجماع نظر خبرگان حول مولفه ها استفاده شد. از میان 40 مولفه شناسایی شده، تعداد 31 مولفه در چهار بعد سلامت جسم یو رفتاری، اضطراب و روحیات فردی، کنش ورزی اجتماعی و افسردگی و ناامیدی بر بهداشت روان دانش آموزان متوسطه اول موثر تشخیص داده شدند.تدوین برنامه درسی بر مبنای 31 عامل موثر شناسایی شده می تواند بهداشت روان دانش آموزان متوسطه دوم را تا حد بالایی بهبود بخشد.
۵۱.

تأثیر ارائه برنامه درسی فرایندمحور بر انگیزش و نگرش به یادگیری زبان انگلیسی در سطوح بالا و پایین توانش زبانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی درسی تدریس توانش زبانی انگیزش نگرش به یادگیری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۷ تعداد دانلود : ۲۵۸
هدف: این پژوهش به این منظور انجام شده است تا تأثیر برنامه ریزی درسی  بر انگیزش و نگرش به یادگیری زبان انگلیسی در سطوح بالا و پایین توانش زبانی را بررسی نماید. روش : با استفاده از یک مطالعه شبه آزمایشی دو گروه الف و ب از دانشجویان در درس زبان انگلیسی عمومی در مقطع کارشناسی در 14 جلسه مورد مطالعه قرار گرفتند. در ابتد به هر دوگروه به عنوان پیش آزمون و پس آزمون پرسشنامه 22 سوالی گاردنر AMTB)) مبنی بر انگیزش و نگرش به یادگیری زبان انگلیسی داده شد. گروه الف با استفاده از طرح درس و سرفصل های مشخص هم برای کل دوره و هم برای هر جلسه  مورد تدریس قرار گرفت، درحالی که در گروه ب تنها طرح درس کل دوره در ابتدای نیمسال برای تدریس ارائه گردید. نمرات در نرم افزار SPSS با استفاده از تحلیل کواریانس مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها: پژوهش نشان داد که برنامه ریزی درسی با طرح درس و سرفصل های مشخص هم برای کل دوره و هم برای هر جلسه   تأثیر معناداری بر انگیزش و نگرش به یادگیری زبان انگلیسی دارد درحالی که در بین دو سطح توانش زبانی انگلیسی در انگیزش و نگرش به یادگیری زبان انگلیسی تأثیر معناداری مشاهده نشد. لذا از آن جاکه انگیزش و نگرش دو عامل عاطفی بسیار مهم در امر یادگیری هستند، پیشنهاد می شود برای ارتقای این دو عامل مدرسین زبان عمومی جهت ارتقای یادگیری زبان انگلیسی طرح درس مدون و مشخص نه تنها برای کل دوره بلکه برای هر جلسه به دانشجویان ارایه دهند.
۵۲.

مفهوم پردازی تفکر جهان-بومی گرایی در تعلیم و تربیت با تاکید بر دانش وطنی

کلیدواژه‌ها: جهانی شدن جهان-بومی شدن تعلیم و تربیت برنامه ریزی درسی دانش وطنی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۷ تعداد دانلود : ۵۰۸
هدف مطالعه حاضر بازمفهوم پردازی تفکر جهان-بومی گرایی در تعلیم و تربیت با تاکید بر دانش وطنی بود. در این مطالعه از روش تحلیل مفهوم با تاکید بر درک و تفسیر استفاده شد. بر این اساس ابتدا با شیوه ای تحلیلی به بررسی و نقد مفاهیم موجود پرداخته و در نهایت مفهوم مورد نظر ارایه شد. نویسنده معتقد است که آنچه که ما به عنوان رویکرد ها و نظام های آموزشی موفق مدنظر داریم، با همان جزییات و خصوصیات و در آن بستر فرهنگی موفق بوده است. بنابراین اگر بخواهیم برخی از ویژگی-های آنان را متناسب با فرهنگ و فلسفه حاکم بر جامعه، فیلتر کنیم و از صافی عبور دهیم، خروجی آن دیگر نمی تواند تناسبی با آن رویکرد اولیه داشته باشد. مفهوم پردازی مدنظر نویسنده به این صورت است که باید با مطالعه نظام های آموزشی و رویکردهای تربیتی موفق، رویکرد و نظام آموزشی جدید، متناسب با بستر مورد نظر و برخاسته از دانش وطنی که ساخته و پرداخته اندیشمندان داخلی است، ایجاد کنیم. درواقع این نگاه نسبت به تفکر جهان-بومی گرایی، به دنبال آن است تا نظام های آموزشی برتر و روند جهانی سازی را مطالعه و دنبال نماید و از دانش منعکس در آن ها بهره مند شده و متناسب با فرهنگ جامعه و امکانات موجود، رویکرد نوینی را اتخاذ و ایجاد نماید که هم در مسیر روند جهانی قرار گیرد و هم متناسب با شرایط بومی و حفظ ارزش های فرهنگی باشد.
۵۳.

واکاوی مفهوم برنامه درسی

کلیدواژه‌ها: واکاوی مفهوم برنامه ریزی درسی سطوح کاربرد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۸ تعداد دانلود : ۵۰۶
هدف از این مطالعه بررسی ابعاد چندگانه مفهوم برنامه درسی، تعریف ویژگی های و کارکردهای آن و درنهایت ارائه یک تعریف مفهومی از برنامه ریزی می باشد. برای مشخص کردن ویژگی های تعریفی مفهوم برنامه درسی از روش هشت مرحله ای تحلیل مفهوم واکر و آوانت (2011) استفاده شد. حاصل جستجوی پایگاه داده های انگلیسی ERIC با کلید واژه curriculum و پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (IranDOC) و بانک اطلاعات نشریات کشور (Magiran) وپایگاه دیجیتال اداره کتابخانه سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی با کلید واژه برنامه درسی بدون محدودیت زمانی بود.بر اساس یافته ها برنامه، برنامه ریزی و برنامه درسی تعریف شد و ابعاد آن در یک مدل با سه سطح ماکرو ، مزو و میکرو مشخص شد.
۵۴.

شناسایی قابلیت های روش تحلیل شبکه ای در انجام پژوهش های حوزه تصمیم گیری برنامه درسی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۴۰۶ تعداد دانلود : ۴۱۵
امروزه طراحی برنامه درسی به دلیل تنوع نیازها و علایق فراگیران، محتوا، روش های یاددهی−یادگیری و تأثیر عوامل سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، به یک سیستم پیچیده تبدیل شده و تصمیم گیری در مورد فرایند برنامه ریزی درسی و عوامل متأثر بر آن باید مبتنی بر روش های علمی صورت گیرد. بنابراین شناخت روش های مناسب و جامع که ما را به سمت تصمیم گیری های درست سوق دهد، بسیار اهمیت دارد.این مقاله با هدف شناسایی کاربرد روش فرایند تحلیل شبکه ای در فرایند تصمیم گیری در برنامه ریزی درسی و به روش فلسفی انجام شده است. در این مقاله تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره و تفاوت ساختار سلسله مراتبی با فرایند تحلیل شبکه ای تجزیه و تحلیل شده است. در ادامه، ماهیت برنامه ریزی درسی و پیچیدگی تصمیم گیری در این حوزه مطرح و تناسب آن با روش های جدید تجزیه و تحلیل شده است.یافته ها نشان داد که روش تحلیل شبکه ای در دامنه وسیعی از حوزه مطالعات برنامه درسی از قبیل تمرکز در برنامه درسی، شناسایی عوامل پیچیده تأثیر گذار در فرایند برنامه ر یزی درسی، آینده پژوهی تغییرات برنامه درسی و نیازسنجی آموزشی به پژوهشگران و برنامه ریزان کارآمد است.
۵۵.

بررسی برنامه درسی آموزش جغرافیا در ایران

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: آموزش جغرافیا برنامه ریزی درسی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۰ تعداد دانلود : ۲۲۴
سابقه برنامه ریزی درسی در دنیا به بیش از یک  قرن می رسد، اما این رشته در ایران عمری بیش از چند دهه ندارد. با این حال در همین عمر کوتاه توانسته است جایگاه و مؤثر بودن خود را در بین همه علوم نظری باز نماید و مهمترین نقشی که داشته است تعیین  مرز میان دانش و آموزش هر یک علوم بوده است. از جمله در رشته علمی جغرافیا با همه تفاوت ها و شباهت هایی که با سایر علوم دارد این مرزبندی توانسته است گوشه ای از توانایی های ذاتی آن را آشکارتر نماید. بر اساس یافته های تحقیق که با روش توصیفی- تحلیلی از اسناد مختلف به دست آمده است، می توانیم آموزش جغرافیا در ایران را به قبل از دارالفنون و بعد از دارالفنون تقسیم بندی کنیم. اما از آنجاییکه که حتی در دوره دارالفنون، جغرافیا به عنوان یک رشته مستقل مطرح نبوده و عمدتاً در کنار رشته های دیگر به وسیله معلم های دیگر مورد توجه قرار می گرفته است، سابقه تولید برنامه درسی جغرافیا را به طور علمی می توان به 70 سال قبل یعنی زمانی که آموزش و پرورش نوین ایران شکل گرفت نزدیک کرد. با این حال، تا حدود سال 1375 آموزش جغرافیا در ایران با تأکید بر شیوه های توصیفی انجام می شد تا اینکه در این سال هم پای با شکل گیری جریانی از برنامه ریزی درسی به شکل علمی و مدون در نظام آموزشی، نوعی رفرم در تولید برنامه های درسی مدون شکل گرفت و به این صورت اولین سند برنامه ریزی درسی جغرافیا در  این سال تولید شد و از دل این برنامه درسی متناسب با دوره های تحصیلی و پایه های تحصیلی، برنامه های دیگری استخراج شد و آموزش جغرافیا به عنوان یک رویکرد جدید در آموزش های رسمی ایران شکل گرفت.
۵۶.

بررسی وضعیت کارورزی در تربیت معلم تاجیکستان (مطالعه موردی: دانشگاه آموزگاری صدرالدین)

کلیدواژه‌ها: تربیت معلم تاجیکستان کارورزی برنامه ریزی درسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۳ تعداد دانلود : ۲۸۴
آموزش وپرورش از بنیادی ترین ارکان هر کشور و دولتی است که می تواند زمینه ساز توسعه هر جامعه ای باشد. معلمان، نیروی انسانی این رکن مهم بوده،که مهم ترین و باارزش ترین سرمایه آموزش وپرورش در هر کشوری محسوب می شوند. معلمان باکیفیت و خلاق هستند که می توانند با استفاده از به کارگیری روش های نوین و تربیت دانش آموزان متفکر و منتقد، زمینه جهش یک جامعه در زمینه های مختلف، از صنعتی تا فرهنگی و هنری را ایجاد نمایند. این مسئله باعث می شود که دولت ها در تلاش باشند تا افراد با صلاحیت و شایسته ای را ابتدا انتخاب و بعد از آموزش، آن ها را به عنوان معلم وارد بدنه آموزش وپرورش نمایند. مؤسسات، دانشگاه ها و کالج های تربیت معلم، مسئول، آموزش معلمین در سرتاسر دنیا هستند که کیفیت این مؤسسات نقش به سزایی در رشد جامعه خواهد داشت. یکی از مراحلی که معلمین در مرحله آموزش، قبل از شروع کار در مدارس باید بگذرانند، دوره کارورزی است که از مهم ترین دروس مؤسسات تربیت معلم است. در این پژوهش نگارنده دوره کارورزی دانشجویان معلمی کشور تاجیکستان را موردبررسی قرار داده است و  توضیحاتی در مورد کشور تاجیکستان، میزان هزینه های آموزشی در این کشور، نهاد متولی آموزش وپرورش در تاجیکستان و تاریخچه تربیت معلم آورده شده است.
۵۷.

تحلیل اصل یاددهی- یادگیری در برنامه ریزی درسی با تأکید بر منابع اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: یاددهی - یادگیری برنامه ریزی برنامه ریزی درسی منابع اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۹ تعداد دانلود : ۱۶۵
هدف این پژوهش، تحلیل مؤلفه های اصل یاددهی- یادگیری با تأکید بر منابع اسلامی در برنامه ریزی درسی است. راهبرد یاددهی- یادگیری، جایگاهی ویژه در برنامه ریزی درسی دارد؛ به گونه ای که غفلت از آن و بی توجهی به مؤلفه های لازم برای شکل گیری فرایند مطلوب یاددهی- یادگیری، به میزانی قابل ملاحظه بر تعلیم و تربیت دانش آموزان اثر می گذارد. این پژوهش ازنوع تحقیقات کاربردی است و جمع آوری داده های موردنیاز برای انجام دادن آن با استفاده از روش فیش برداری صورت گرفته و به منظور تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوای مضمون به شیوه توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش، مجموعه ای از کتاب های اسلامی و روایی را شامل می شود و یافته های تحقیق نشان می دهد مؤلفه های اصل یاددهی- یادگیری برای برنامه ریزی درسی در منابع اسلامی بدین شرح اند: سودمندی و ارزشمندبودن علم؛ شیوه های یاددهی- یادگیری؛ عوامل مؤثر بر یادگیری؛ فرایند یاددهی- یادگیری.
۵۸.

نقش عوامل مؤثر بر پیشرفت تحصیلی در دوران فراغت دانش آموزان دبیرستان

نویسنده:
تعداد بازدید : ۲۳۷ تعداد دانلود : ۴۷۷
یکی از مهمترین مسائل جوامع امروز بشری در سراسر دنیا مسئله استفاده صحیح تر و مؤثرتر از فرصتهای آزادی است که افراد در اختیار دارند و این اوقات برای مؤمنان لحظه های نیایش با معبود و برای عالمیان ساعات تفکر و برای هنرمندان زمان ساختن و ابداع و برای نوجوانان ساعات خلاقیت می باشد و بسیاری از مردم حتی صاحب نظران به این نتیجه رسیده اند که باید مدارس و مؤسسه های آموزشی مسئولیت های بیشتر و روشن تری در این باره بر عهده بگیرند تا بهره برداری بهینه از اوقات فراغت در برنامه های دانش آموزان طراحی و گنجانده شود مسئله تنوع نیز امری مهم است و زندگی بدون تنوع خسته کننده می باشد پس تنوع در گذراندن اوقات فراغت باعث ایجاد تنوع در زندگی می گردد و تنوع مانع پدیدآیی افسردگی است با راهنمایی فرزندان به انجام فعالیتهای متنوع زمینه علاقه مندی آنان را به زندگی فراهم آوریم .انگیزه انجام این مقاله بررسی این موضوع است که اوقات فراغت در شرایطی می تواند تأثیر گذاری بیشتری بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان داشته باشد . یعنی هر چه اوقات فراغت از نظم و انضباط بیشتری برخوردار باشد تأثیر آن بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان بیشتر خواهد شد .
۵۹.

بررسی و تحلیل برنامه ریزی درسی جغرافیا در دوره های مختلف تحصیلی در ایران

کلیدواژه‌ها: آموزش جغرافیا برنامه ریزی درسی ایران دوره های تحصیلی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۴ تعداد دانلود : ۲۹۹
سابقه برنامه ریزی درسی در دنیا به بیش از یک قرن می رسد، اما این رشته در ایران عمری بیش از چند دهه ندارد. با این حال در همین عمر کوتاه توانسته است جایگاه و مؤثر بودن خود را در بین همه علوم نظری باز نماید و مهمترین نقشی که داشته است تعیین مرز میان دانش و آموزش هر یک علوم بوده است. از جمله در رشته علمی جغرافیا با همه تفاوت ها و شباهت هایی که با سایر علوم دارد این مرزبندی توانسته است گوشه ای از توانایی های ذاتی آن را آشکارتر نماید. سابقه تولید برنامه درسی جغرافیا را به طور علمی می توان به 70 سال قبل یعنی زمانی که آموزش و پرورش نوین ایران شکل گرفت نزدیک کرد. با این حال، تا حدود سال 1375 آموزش جغرافیا در ایران با تأکید بر شیوه های توصیفی انجام می شد تا اینکه در این سال هم پای با شکل گیری جریانی از برنامه ریزی درسی به شکل علمی و مدون در نظام آموزشی، نوعی رفرم در تولید برنامه های درسی مدون شکل گرفت و به این صورت اولین سند برنامه ریزی درسی جغرافیا در این سال تولید شد و از دل این برنامه درسی متناسب با دوره های تحصیلی و پایه های تحصیلی، برنامه-های دیگری استخراج شد و آموزش جغرافیا به عنوان یک رویکرد جدید در آموزش های رسمی ایران شکل گرفت.
۶۰.

رابطه نظر و عمل در فرایند برنامه ریزی درسی: تجربه ای بومی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اسناد تحولی برنامه ریزی درسی اهداف دوره های تحصیلی نظر و عمل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۷ تعداد دانلود : ۲۳۸
هدف از این پژوهش بررسی فرایند برنامه ریزی درسیِ مدیران و کارشناسان سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی بر اساس اسناد تحولی بود. تحلیل ها با روشِ داده بنیاد و تحلیل محتوای کیفیِ داده ها به شیوه استقرایی انجام گرفت. برای بررسیِ داده ها کل متنِ پیاده شده از فایل های صوتی و خودزیست نگارها مطالعه و استخراج شدند. کدگذاری و طبقه بندی کدها با استفاده از نرم افزار مکس کیودا و مشارکت همتایان انجام شد. تحلیل یافته ها نشان داد مدیران و کارشناسان در برنامه ریزی درسی نیازمندِ فرصت هایی برای درک و تفسیر گزاره های فلسفی اند. در انطباق متقابل، مدیران رفته رفته با تغییر در انگاره ها، نقش ها و رفتارها روبه رو هستند. آن ها طی این فرایند از مقاومت به پذیرش و مشارکت؛ از تردید به یادگیری؛ از تکیه بر تجارب به تلاش برای یافتن پاسخ؛ از تکیه بر انگاره های ذهنی موجود به ایجاد چالش برای کسب تجربه؛ از طرح مسئله های جدید به یافتن پاسخ و تولید دانش فنی؛ و از نگاه کاهش گرایانه به دیدگاه کل نگر و انتقال بار معنایی اسناد تحولی به لایه های عرصه عمل حرکت کرده اند.