مطالب مرتبط با کلیدواژه

آمریکا


۵۶۱.

نقش آمریکا بر ناپایداری صلح منطقه خاورمیانه

نویسنده:
منبع: دانش تفسیر سیاسی سال چهارم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۱۳ 155-180

کلیدواژه‌ها: آمریکا خاورمیانه صلح امنیت تروریسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۰ تعداد دانلود : ۱۲۷
سیاست خارجی آمریکا به دنبال ایجاد نظم جهانی و سازمان دهی امنیت در اقصی نقاط جهان با الگوی غربی و دمکراسی سازی مدنظر خود بوده است. تحقق این هدف بهانه ای را فراهم ساخت تا به اقدامات نظامی و حضور در مناطق مختلف جهان دست زند. در همین راستا آمریکا برای حضور عمده خود در منطقه خاورمیانه در سال 2003 به عراق حمله کرد. بااین حال تبعات این حمله و حضور آمریکا موجب شد تا این کشور در منطقه بیش ازپیش درگیر حوادث و تحولات درون منطقه ای شود و با صرف هزینه ها و سیاست های خود به دنبال ایجاد نظم مطلوب خود برآید. این پژوهش باهدف بررسی نقش سیاست های آمریکا در گسترش ناامنی در منطقه خاورمیانه به روش توصیفی و تحلیلی و با اسناد کتابخانه ای گردآوری شده است و به دنبال پاسخ به این پرسش است که سیاست های امریکا چگونه بر رشد ناامنی و ناپایداری صلح در منطقه خاورمیانه تأثیر گذاشته است؟ فرضیه مقاله این است که حضور آمریکا در خاورمیانه موجب رشد تروریسم، رشد خشونت و جنگ در سایه تجارت سلاح این کشور در منطقه،دوقطبی سازی روابط کشورهای منطقه و ترویج ناامنی برای حمایت بی چون وچرا از متحدان منطقه ای شده است.
۵۶۲.

سرآغاز آشنایی ایرانیان با تکنولوژی برق در آمریکا و تاثیر آن بر نوسازی این صنعت در عصر قاجار (1250- 1344 قمری)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات تاریخ اقتصادی سال ۱۲ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۲۴) 79 - 100

کلیدواژه‌ها: آمریکا قاجاریه فناوری برق نوسازی و تجدد نخبگان سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹ تعداد دانلود : ۹۶
به دنبال انقلاب صنعتی و تحولات صورت گرفته در آمریکا، ایرانیان بیش از پیش به دنبال چرایی رشد و پیشرفت این کشور برآمدند یکی از موضوعاتی که آنها دنبال کردند فناوری های نوظهور در این کشور از جمله صنعت برق بود. نوشتار حاضر با رویکرد توصیفی- تحلیلی و تفسیر متون مطبوعاتی و اسناد منتشر نشده در پی آن است که چگونگی مواجهه ایرانیان دوره قاجاریه با فناوری برق در آمریکا را تحلیل نماید و روشن سازد که ایرانیان در دوره قاجاریه برای ورود دانش و صنعت برق آمریکا به داخل کشور با چه چالش هایی مواجه بودند؟ نتایج پژوهش نشان می دهد روشنفکران در چارچوب گفتمان انتقادی پیشرفت صنعت برق در آمریکا را در نوشته های خود بازتاب دادند. آنان دریافتند که برای جبران عقب ماندگی ایران در این حوزه باید فناوری برق را از آمریکا به کشور وارد کرد از طرف دیگر سیاحانی که به آمریکا سفر کرده بودند با مشاهده پیشرفت های علمی و فنی و درک تاثیرات بنیادین آن بر تحول این کشور بر لزوم نوسازی ایران با بهره گیری از علوم و فنون آمریکا تاکید کردند این هدف را نخبگان سیاسی به صورت جدی تر دنبال کردند تا راه ورود این تکنولوژی که موجب پیشرفت جامعه ایران می شد به طور مستقیم و غیر مستقیم فراهم نمایند اما در این راه موانعی پیش آمد که باعث شد فناوری برق و اصول جدید تحت تعلیمات کارشناسان و مهندسان آمریکایی به ایران ورود پیدا نکند و تلاش های آنان تنها محدود شد به آشنایی ایرانیان با اهمیت صنعت برق و نقش آن در تحول آمریکا که البته این خود در آن شرایط زمانی امری بس مغتنم به شمار می آمد.
۵۶۳.

جنگ اوکراین و الگوهای وابستگی متقابل در روابط چین با روسیه و آمریکا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روابط خارجی سال ۱۵ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ 85 - 120

کلیدواژه‌ها: چین جنگ اوکراین روسیه آمریکا وابستگی متقابل دو ساحتی توازن سیاسی جهانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۱ تعداد دانلود : ۱۱۶
با وقوع جنگ بین روسیه و اوکراین از 24 فوریه 2022، نه تنها کل جهان وارد بحران مهمی شده است، بلکه روابط سه قدرت بزرگ یعنی آمریکا، روسیه و چین هم وارد فاز جدیدی شده است. این مقاله در صدد بررسی این پرسش است که: «رویکرد چین به جنگ اوکراین و روابط آن با دو محور آمریکا-روسیه (از فوریه تا سپتامبر 2022) ترجیحاً بر مبنای چه منطق و ملاحظاتی مدیریت شده است؟». پاسخ اولیه این است که: « رویکرد چین به جنگ اوکراین و روابط با دو محور آمریکا-روسیه در این مقطع، ترجیحاً بر مبنای منطق وابستگی متقابل دو ساحتی (چین-آمریکا و چین-روسیه) همراه با مدیریت نرم موازنه سیاسی دنبال شده است». این مقاله با روش تحلیلی انجام شده است و یافته ها نشان می-دهند که نگرش و سیاست چین در راستای این بحران در دوره مورد نظر معطوف به احتیاط در تداوم رشد اقتصادی و تثبیت ظهور؛ حفظ نظامات همکاری اقتصادی با ایالات متحده آمریکا؛ تداوم همکاری و هماهنگی با روسیه؛ و در نهایت آرام کردن فضای متشنج سیاسی به نفع روسیه جهت بر هم نخوردن موازنه سیاسی بین المللی متمرکز شده است.
۵۶۴.

رقابت آمریکا و چین در منطقه خاورمیانه (2022 -2010)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست جهانی دوره ۱۲ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۴۴) 247 - 268

کلیدواژه‌ها: آمریکا چین خاورمیانه رقابت قدرت های بزرگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۹ تعداد دانلود : ۱۴۷
منطقه خاورمیانه همواره صحنه کشمکش قدرت های بزرگ بوده است. این درگیری به واسطه اهمیت این منطقه از منظر تامین انرژی و معادلات ژتوپولیتیک برای این قدرت ها مورد توجه قرار گرفته است. با عبور از جنگ سرد و فرارسیدن عصر دیجیتال عرصه های رقابت قدرت های بزرگ نیز دچار دگردیسی گردید با این وجود رقابت میان قدرت های بزرگ و به خصوص آمریکا و چین در این منطقه علی رغم اهمیت بسیار بالای آن کمتر مورد توجه قرار گرفته است. برای مشخص نمودن وضعیت این رقابت ناگزیر بودیم تا با روند پژوهی تحولات منطقه در طول مدت زمان 2010 الی 2022 به ابعاد گوناگون این رقابت احاطه پیدا کنیم. در اینجا آنچه سوال اصلی مقاله ما را شکل می دهد آن است که رقابت آمریکا و چین در منطقه خاورمیانه در چه ابعادی پیگیری شده است؟ فرضیه این پژوهش نیز اینگونه است که رقابت این دو قدرت در عرصه منطقه خاورمیانه محدود به یک بعد نبود و به همین جهت برای دستیابی به یک دید جامع تر در این مقاله به سه بعد اساسی این رقابت یعنی رقابت سیاسی دیپلماتیک، اقتصادی و نظامی امنیتی پرداختیم. یافته های ما نشان دهنده گسترش زمینه های رقابت در هر سه بخش بود. رقابت در ابعاد اقتصادی برای چین و رقابت در عرصه های نظامی و امنیتی برای ایالات متحده از اهمیت بیشتری برخوردار بودند. در این پژوهش از روش توصیفی تحلیلی با تکیه بر داده های اسنادی-کتابخانه ای استفاده شده است.
۵۶۵.

مهاجرین هندی تبار در ایالات متحده: ماهیت، کیفیت و اثرگذاری در سیاست خارجی (2005- 2021)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست خارجی سال ۳۷ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۴۶) 135 - 154

کلیدواژه‌ها: آمریکا توافق هسته ای دیپلماسی دیاسپورا مدیریت کرونا هند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶ تعداد دانلود : ۷۸
در دنیایی که مهاجرت به سطوح بی سابقه ای رسیده است، نقش دیاسپورا به عنوان بازیگران دیپلماتیک بالقوه، می تواند به ایجاد گفتگوی فراملی بین کشورها در حوزه استراتژی سیاست خارجی کمک نماید. دیاسپورا هند با داشتن جمعیتی بالغ بر 2.7 میلیون نفر در آمریکا در رتبه دوم بعد از چین، به عنوان جوامع فراملیتی به بازیگران مهم غیردولتی و نیز عوامل تعیین کننده در روابط سیاسی و اقتصادی بین المللی بین دو کشور تبدیل شده است. در این پژوهش با روش کیفی مبتنی بر تحلیل توصیفی به دنبال پاسخ به این پرسش هستیم که چگونه دیاسپورا هند توانسته است در دو موضوع توافق هسته ای و مدیریت کرونا در سال های (2021-2005) بر روند سیاست خارجی آمریکا در قبال هند تأثیر بگذارد؟ در پاسخ، فرضیه پژوهش حاضر این است که جامعه هندو-آمریکایی مقیم ایالا ت متحده از طریق مشارکت سیاسی و دیپلماسی در کنار بودجه مالی مناسب توانست در کنگره ایالات متحده به هم سو کردن مقامات آمریکا در حمایت از برخی سیاست های هند نقش مؤثری داشته باشد. طبق یافته های پژوهش، مهاجرین هندی تبار در ایالات متحده آمریکا در قالب دیپلماسی دیاسپورا و از طریق انجمن های هندو- آمریکایی و حضور فعال سیاسی در کنگره توانستند گام های مهمی در راستای دست یابی به توافق هسته ای و تسهیل کمک رسانی از سوی آمریکا به هند در دوره   همه گیری کوید 19 داشته باشند.
۵۶۶.

مقایسه سیاست های امنیت سایبری رؤسای جمهور آمریکا (2000-2020)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی آمریکا سال دوم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۸) 75 - 104

کلیدواژه‌ها: آمریکا امنیت سایبری بوش اوباما ترامپ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶ تعداد دانلود : ۸۲
امروزه، فضای سایبر به یکی از مهم ترین ابعاد امنیت بدل گشته است به طوری که با رشد و توسعه ی فناوری سایبری، شاهد افزایش خطرات در این عرصه هستیم. بازیگران مختلفی اعم از دولتی و غیردولتی در این حوزه ظهور کردند و هر کدام به نحوی و بر اساس اهداف خود علیه امنیت ملی آمریکا دست به اقداماتی زده اند. از این رو موضوع امنیت سایبری در سیاست گذاری رهبران آمریکا جایگاه شایان توجهی یافت. لذا از دوران ریاست جرج بوش پسر تغییر و تحولات در امنیت ملی با نگاه به کنترل فضای سایبر و تهدیدات احتمالی آن تا به امروز، دارای ویژگی هایی بوده است. در دوره ی ریاست جمهوری اوباما و ترامپ نیز رویدادهایی در این عرصه به وقوع پیوست. لذا در این نوشتار به دنبال این هستیم که نشان دهیم نوع سیاست و استراتژی رؤسای جمهور آمریکا در قبال این گونه تهدیدات از چه ویژگی هایی برخوردار بوده است. در پاسخ به این سوال نیز، نشان می دهیم که استراتژی سایبری آمریکا در دوران بوش، حالتی تدافعی و حاشیه ای داشت، در دروان اوباما به سمت گسترش و توسعه ی داخلی و بین المللی رفت و نهایتا در دوران ریاست ترامپ، علنا رویکردی تهاجمی برای آن اتخاذ شد. این پژوهش با رویکرد توصیفی-تحلیلی و با روش مطالعه اسنادی و استفاده از منابع کتابخانه ای اعم از مکتوب و الکترونیکی و تحلیل محتوای کیفی آن ها نگاشته شده است.
۵۶۷.

بررسی روند سیکل قدرت آمریکا و تأثیر آن بر نظم جهانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی آمریکا سال ۳ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۹) 11 - 45

کلیدواژه‌ها: آمریکا نظم جهانی چین هند سیکل قدرت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۱ تعداد دانلود : ۱۱۰
سیکل قدرت نمایی از افول و ظهور قدرت های بزرگ را نشان می دهد و به تبع نظم جهانی قدرت موردنظر نیز با افول سیکل قدرت تضعیف می شود. هدف از ارائه این مقاله جست وجوی ارتباط میان سیکل قدرت با نظم جهانی آمریکا است. مسئله موردنظر این است که سیکل قدرت آمریکا چه تاثیری بر نظم جهانی آمریکا دارد و سوالی که مطرح شده اینکه چگونه سیکل قدرت آمریکا بر نظم جهانی آمریکا درصحنه بین المللی تاثیر گذاشته است؟ بر مبنای فرضیه، اگر قدرت آمریکا افول کند، این نظم جهانی نیز با آن افول خواهد کرد. افول نسبی آمریکا در منحنی چرخه قدرت و افول نسبی نظم نوین جهانی حاکی از آن است که نظام بین المللی به سمت پویایی چندقطبی حرکت می کند. نتایج نیز نشان می دهد هرچقدر آمریکا در سیکل قدرت روند افول را طی می کند، نظم نوین جهانی در مقیاس سیکل قدرت نیز ضعیف تر می شود. عواملی مانند، بحران مالی سال2008 و حضور آمریکا در جنگ های پرهزینه بعد از یازده سپتامبر و همچنین به علت سهم نسبی قدرت در سیستم جهانی با صعود قدرت های جهانی مانند هند، چین و ژاپن و ظهور قدرت های منطقه ای و فرا منطقه ای مانند ایران و روسیه در سیستم بین المللی، آمریکا در چرخه قدرت با افول نسبی مواجه شده است که نظم نوین جهانی را نیز با افول نسبی مواجه نموده است. روش پژوهش مورداستفاده در این تحقیق، روش همبستگی می باشد که مبتنی بر رویکرد توصیفی _ تحلیلی است و روش گردآوری داده ها نیز کتابخانه ای و اسنادی می باشد.
۵۶۸.

بازاندیشی مفهوم هژمونی در روابط بین الملل؛ هژمونی هوشمند آمریکا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی آمریکا سال ۳ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۹) 115 - 144

کلیدواژه‌ها: هژمونی پیچیدگی ساختاری ابعاد قدرت شبکه تمدنی و هویتی آمریکا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۸ تعداد دانلود : ۹۰
هژمونی به عنوان یکی از مفاهیم مهم و بحث برانگیز در رشته علوم سیاسی و روابط بین الملل محسوب می شود. هدف اصلی این پژوهش واکاوی سیر تکوین این مفهوم در رشته روابط بین الملل است، تا از این طریق بتوان به نوعی بازاندیشی در مفهوم هژمونی در ادبیات روابط بین الملل دست یافت. پرسش مهمی که در این پژوهش مطرح می شود این است که تکوین مفهوم هژمونی در ادبیات روابط بین الملل معاصر شامل چه ابعاد نوینی شده است؟ روش پژوهش مبتنی بر روند پژوهی نظری است. با استفاده از این روش تلاش می شود که جریان تحولات کلان ذهنی در مفهوم هژمون بین المللی مورد بررسی قرار بگیرد و بر اساس نوعی بازاندیشی در مفهوم، بتوان هژمونی آمریکا را در روابط بین الملل معاصر تبیین کرد. بنابراین مطابق یافته های این پژوهش می توان گفت که این پژوهش ابتدا مفهوم هژمونی هوشمند را به عنوان نوعی نهاد در سطح نظری تبیین می کند که دارای ابعاد چهارگانه قدرت است و تلاش دارد گفتمان تمدنی و هویتی خود را بازتولید کند. علاوه بر بازاندیشی در سطح مفهومی و نظری، تلاش می شود کارکرد و ابعاد قدرت هژمونی هوشمند آمریکا در نظم بین المللی معاصر مورد بررسی قرار بگیرد.
۵۶۹.

پیامدهای امنیتی خروج ایالات متحده آمریکا از برجام بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی آمریکا سال ۳ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۹) 145 - 175

کلیدواژه‌ها: برجام امنیت رئالیسم تهاجمی ایران آمریکا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۵ تعداد دانلود : ۱۱۸
توافق حاصل از چندجانبه گرایی برجام در صدد حل و فصل مناقشات هسته ای میان ایران و غرب بود. مساله پژوهش این است که با خروج و اعمال تحریم های یک جانبه توسط ایالات متحده و کاهش تعهدات ایران در پاسخ به این خروج و اقدامات بعدی امریکا، چالش هایی از جمله ایجاد ناامنى در سطح منطقه و سطح داخلى براى جمهورى اسلامى ایران، همچنین تصویب قطعنامه پیشنهادى ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه و آلمان در شوراى حکام آژانس بین المللی انرژى و مطرح شدن موضوع تمدید مجدد تحریم های تسلیحاتى علیه ایران و تلاش جهت فعال سازی سازوکار ماشه توسط ایالات متحده در شوراى امنیت ایجاد گردید. این پژوهش با روش کیفی و از نوع مطالعه اسنادی و مبتنی بر جمع آوری و تحلیل داده های چاپی و الکترونیکی می باشد. به کارگیری چارچوب نظری رئالیسم تهاجمی، به دنبال پاسخ به پیامدهای امنیتی خروج ایالات متحده از برجام برای جمهوری اسلامی ایران می باشد. یافته های پژوهش نشان می دهد خروج آمریکا از برجام باعث شد تا علاوه بر بازگشت تحریم های موشکی قبلی، تحریم های شدیدتر یک و چندجانبه وضع گردد و حتی بر مسائل مهم امنیتی در منطقه خلیج فارس تأثیرگذارد. برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس، ایران را از نظر نیروهای متعارف، موشک سازی، رشد نیروهای نامتقارن و افزایش نفوذ منطقه ای تهدیدی بزرگ تلقی کرده که خود عاملی برای افزایش تمایل برای خرید تسلیحات توسط کشورهای مذکور گردید و باعث شد تا امنیت ملی ایران روند نزولی در پیش گیرد
۵۷۰.

تأثیر تکنو- ناسیونالیسم بر رقابت اقتصادی آمریکا و چین (با تأکید برحوزه نیمه هادی ها)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اقتصاد سیاسی بین الملل دوره ۶ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 607-637

کلیدواژه‌ها: تکنو - ناسیونالیسم آمریکا چین رقابت اقتصادی نیمه هادی ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۳۰
تکنو- ناسیونالیسم نوعی تفکر مرکانتلیستی در حوزه فناوری های جدید است که نوآوری و قابلیت های فناوری را مستقیماً به هویت ملی، امنیت ملی، رفاه اقتصادی و ثبات اجتماعی یک کشور مرتبط می کند. این مهم بعد از سال 2018 و جنگ تجاری آمریکا و چین بیش از پیش نمایان شده است. یکی از مهم ترین نمادهای این رقابت در حوزه تراشه های پیشرفته یا نیمه هادی ها است. با توجه به اهمیت این موضوع در این پژوهش با استفاده از روش تحلیلی – تبیینی و منابع اسنادی - کتابخانه ای و اینترنتی در پی پاسخ به این سؤال اساسی هستیم که «تکنو – ناسیونالیسم به خصوص نبرد فنی در حوزه نیمه هادی ها چه تأثیری بر رقابت اقتصادی آمریکا و چین خواهد گذاشت؟» متناسب با پرسش پژوهش این فرضیه مطرح می شود که «نبرد فنی در حوزه نیمه هادی ها با توجه به کسب مزیت تکنولوژیک یکی از مهم ترین ارکان جنگ تجاری آمریکا و چین است و با توجه به ماهیت تعیین کننده این فناوری سرنوشت برتری اقتصادی دو کشور به تسلط در این حوزه وابسته است». نتایج نشان می دهد که با توجه به اهمیت نیمه هادی ها در ساخت بسیاری از تولیدات صنعتی سرنوشت ساز و تعیین کننده یکی از اصلی ترین ارکان رقابت اقتصادی آمریکا و چین در همین حوزه است که تاکنون غرب برتری زیادی نسبت به چین دارد؛ ولی چین هم با برنامه ریزی های مختلف در پی جبران این فاصله و کاهش وابستگی به غرب است.
۵۷۱.

براورد راهبردی قدرت اقتصادی امریکا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۳ پاییز ۱۳۸۹ شماره ۸

کلیدواژه‌ها: قدرت اقتصادی هژمونی دلار امنیت انرژی کسری تراز تجاری برآورد راهبردی آمریکا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴ تعداد دانلود : ۵۸
قدرت اقتصادی از مولفه های مهم و اثرگذار در قدرت ملی کشورهاست. دو جنبه مهم قدرت اقتصادی شامل قدرت مستقیم (یا آشکار) و قدرت غیرمستقیم (یا پنهان) می شود. از نظر قدرت مستقیم، آمریکا از توانایی ها و قابلیت های منحصر به فردی هم چون موقعیت جغرافیای طبیعی مستعد، صنایع متنوع و پیشرفته، منابع انرژی زیاد و متنوع و محیط اقتصادی باز همراه با بهره وری بالا برخوردار است. با این حال، عملکرد اقتصادی دوران اخیر آمریکا نقاط ضعف عمده ای دارد از جمله بدهی های سنگین ملی و کسری تراز تجاری حجیم که نتیجه آن تضعیف دلار آمریکا در آینده خواهد بود. اگرچه این کشور از فرصت های مهمی مانند برتری قدرت نظامی، داشتن مرکزیت تجارت جهانی و موقعیت هژمونی دلار آمریکا در ذخایر بین المللی بهره می برد، با تهدیدهایی همانند وجود رقبای قدرتمند اروپایی و آسیایی و خطر سقوط ارزش دلار و هژمونی آن و از دست دادن مرکزیت اقتصاد جهانی روبه روست. در پایان مقاله جمع بندی برآورد راهبردی قدرت اقتصادی آمریکا ارائه می شود.
۵۷۲.

بررسی روابط آمریکا و پاکستان پس از حوادث 11 سپتامبر و تاثیر آن بر فعالیت های طالبان پاکستانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۵ پاییز ۱۳۹۱ شماره ۱۶

کلیدواژه‌ها: آمریکا پاکستان تروریسم طالبان القاعده افغانستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹ تعداد دانلود : ۶۶
با وقوع حوادث ۱۱ سپتامبر 2001 و متهم شدن بن لادن و طالبان به تروریست، آمریکا رهبری مبارزه علیه تروریسم را به عهده گرفت و خواستار ائتلاف جهانی علیه آن شد. در این میان پاکستان بیش از هر کشوری مورد توجه آمریکا قرار گرفت؛ به گونه ای که آمریکا از ژنرال مشرف، رئیس جمهور وقت پاکستان، خواست به این ائتلاف بپیوندد. مشرف با پذیرش این درخواست وارد جبهه متحد آمریکا علیه القاعده و طالبان شد. در جریان این نبرد هرچند رژیم طالبان در افغانستان سقوط کرد، اما فعالیت های آنها ادامه یافت، به گونه ای که در شرایط کنونی سرزمین پاکستان نیز از ناحیه گروه های طالبانی به شدت ناامن شده است. این مقاله با بهره گیری از روش توصیفی تحلیلی و استفاده از تئوری اتحادها و ائتلاف های نظامی در پی پاسخ به این سوال اصلی پژوهش است که «چرا روابط ایالات متحده آمریکا و پاکستان باعث تشدید ناامنی های داخلی پاکستان از سوی طالبان پاکستانی شد؟» یافته های تحقیق حاکی از آن است که اتحاد پاکستان با آمریکا در راستای راهبرد مبارزه علیه تروریسم به تغییر در ائتلاف های قبلی طالبان با دولت پاکستان انجامید که شکل گیری ائتلاف و اتحاد میان گروه های رادیکال پشتون در دو کشور افغانستان و پاکستان را در پی داشت. در همین راستا حتی گروهی به نام «تحریک طالبان پاکستانی» در پاکستان اعلام موجودیت کرد که در حال حاضر گروه های مختلف طالبانی با آن متحد شده و توان و نیروی خود را داخل مرزهای پاکستان متمرکز کرده اند که نتیجه آن گسترش و تشدید ناامنی های داخلی در حوزه سرزمینی پاکستان است.
۵۷۳.

راهبرد امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در مقابله با دیپلماسی عمومی آمریکا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۸ تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲۷

کلیدواژه‌ها: دیپلماسی عمومی راهبرد امنیت ملی ایران آمریکا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲ تعداد دانلود : ۶۷
با پیروزی انقلاب اسلامی و استقرار جمهوری اسلامی در ایران، به دلیل استقلال و وابسته نبودن، کشورهای استکباری از همان ابتدا به دشمنی با آن پرداختند. آمریکا به علت توفیق نیافتن در براندازی سخت و نظامی جمهوری اسلامی ایران به براندازی نرم با الگوی تغییرات تدریجی فروپاشی یا فروپاشی از درون روی آورد؛ به تعبیر دیگر، با ب هکارگیری توانمند یهایش در حوزه فرهنگ، اقتصاد و سیاست، مردم )توده، نخبگان و مقامات( ایران را به شیوه های غیرخشونت آمیز آماج حمله قرار داد. ابزار مهم و حیاتی قدرت نرم برای دستیابی به اهداف در فضای بین المللی، دیپلماسی عمومی است. دیپلماسی عمومی که می تواند مکانیزم استقرار قدرت نرم باشد، فرایندی است که ارتباطات مستقیم با مردم کشور هدف را دنبال م یکند تا منافع و ارزش های کشور ارائ هکننده در کشور هدف گسترش یابد. در این مقاله به بررسی چالش های امنیت ملی جمهوری اسلامی متأثر از پیام های دیپلماسی عمومی آمریکا پرداخته می شود. سؤال اصلی مقاله این است که راهبرد جمهوری اسلامی ایران در مقابله با تهدیدهای امنیتی ناشی از دیپلماسی عمومی آمریکا پس از 11 سپتامبر چه باید باشد؟ در کنار آن باید پاسخ داد که دیپلماسی عمومی آمریکا و ابعاد و نقش آن در امنیت ملی آمریکا چیست؟ دیگر اینکه نقاط قوت، ضعف، موانع و فرصت های امنیتی جمهوری اسلامی ایران در مقابله با دیپلماسی عمومی آمریکا چیست؟ نوع تحقیق کاربردی توسعه ای است که با استفاده از کتابخانه )کتاب، مطالعه اسناد، پایان نامه و ...( و روش میدانی )مصاحبه و پرسشنامه( انجام شده است. حجم جامعه آماری براساس آمار های موجود، 150 نفر است. آزمودنی های این مطالعه 54 نفر از خبرگان و نخبگان آشنا با دیپلماسی عمومی هستند. پس از تجزیه و تحلیل محیط داخلی و بین المللی، راهبردهای مقابل های مانند توسعه و انتشار پیام های وحدت بخش در جهان اسلام با هدف تقویت وجوه مشترک جمهوری اسلامی ایران با سایر کشورهای اسلامی و مقابله با تهدیدهای تفرقه افکنانه؛ تقویت و توسعه حوزه نفوذ فرهنگ ایران ی اسلامی از طریق دیپلماسی رسمی، عمومی، رسان های و دانشگاهی در کشور های منطقه و جهان اسلام؛ گسترش فرهنگ بیگان هستیزی، استکبارستیزی و اشغالگری و سرانجام برجسته سازی اقدامات اقتصادی و رفاهی دولت برای مقابله با القای ناکارامدی دولت باید سرلوحه نظام جمهوری اسلامی قرار گیرد.
۵۷۴.

چالش های حقوق بشری و شهروندی در مبارزه با تروریسم(مطالعه موردی نظام حقوقی ایالات متحده آمریکا و جمهوری اسلامی ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۹ زمستان ۱۳۹۵ شماره ۳۳ 104 - 83

کلیدواژه‌ها: ایران آمریکا تروریسم حقوق شهروندی حقوق بشر نظم عمومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱ تعداد دانلود : ۵۱
مبارزه با تروریسم برای نفی و نابودی آن، بهعنوان یکی از مهم ترین عوامل اختلال در نظم عمومی، همواره در رأس سیاست های تقنینی و اجرایی هر کشوری بوده و هست. این مبارزه تبیین می کند که بقای هر دولت و حتی جامعه جهانی در گرو فضایی امن و قانونمند رقم می خورد و ناگزیر برای تأمین آن باید برنامه ریزی و در قالب الزامات قانونی، بودجه و نیروی انسانی هنگفتی را هزینه کرد.بدین ترتیب یکی از مهم ترین وظایف دولت (اصل 3) و نیروهای نظامی و انتظامی (اصل های143 و 150 و قوانین مربوط) و اطلاعاتی (مواد 1 و 5 قانون تأسیس وزارت اطلاعات جمهوریاسلامی) در ایران «مقابله و مبارزه قاطع و مستمر با هرگونه خرابکاری، تروریسم، شورشو عوامل و حرکت های مخل امنیت کشور» است.بر این اساس ضروری است کیفیت و عناصر هر یک از اقدامات تروریستی و خرابکارانه مطابقاصل قانون بودن جرم و مجازات مشخص شود تا نهادها و مأموران مربوط، صلاحیت خود را بابهره گیری از روش ها و ابزارهای قانونی برایتضمین نظم عمومی اعمال کنند. فقدان قوانین متقن یا قوانین مغایر کرامت انسانی، در کناراستانداردهای دوگانه، مسئله حقوق بشر را در عرصه بین المللی و حتی ملی در معرض صدمه جدی قرار داده است. این مقاله در پی آن است تابا مطالعه توصیفی تحلیلی به این سؤال پاسخ دهد که «نقاط ضعف و قوت نظام حقوقی ایرانو آمریکا در مبارزه با تروریسم و توأمان رعایت حقوق بشر و شهروندی چیست؟».
۵۷۵.

راهبردهای نرم آمریکا برای نفوذ در عراق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۱۰ تابستان ۱۳۹۶ شماره ۳۵ 221 - 243

کلیدواژه‌ها: سیاست خارجی قدرت نرم نفوذ آمریکا عراق مؤسسات بینالمللی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲ تعداد دانلود : ۷۸
به بن بست رسیدن راهبرد نظامی در عراق پسااشغال، آمریکا و متحدان راهبردی اش را بر آن داشت تا در مسیر تأمین منافع و تقویت ارزش ها و هویت آمریکایی، و نیز بهبود چهره آسیب دیده خود از جنگ عراق نزد ملت های منطقه و جهان، راهبرد گسترش نفوذ خود را با تکیه بر قدرت نرم در دستور کار قرار دهند. به کارگیری راهبرد نرم برای گسترش نفوذ، در دو مرحله «دولت سازی» (2003- 2008)  و «ملت سازی» (پس از 2008)، استراتژی اصلی آمریکا برای تأمین امنیت ملی و منافع خود در عراق است. این نوشتار درپی پژوهش درباره چگونگی پیاده سازی راهبردهای نرم آمریکا برای نفوذ در عراق پساصدام و در مرحله دولت سازی و پس از آن است. در مسیر کنکاش برای کشف و رازگشایی راهبردهای نرم آمریکا در عراق، ساختارهای اجراکننده راهبردهای نرم آمریکا را بیان می کنیم که به گسترش نفوذ آمریکا در بخش های مختلف دولت و جامعه عراق می پردازد. روش این پژوهش مبتنی بر تحلیل اسناد و داده های متنی برخط، اسناد و پژوهش های موجود است.
۵۷۶.

ساختارسازی امریکا در عراق و پیامدهای آن بر امنیت ملی این کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۱۴ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۵۲ 105 - 131

کلیدواژه‌ها: عراق آمریکا ساختارسازی امنیت ملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳ تعداد دانلود : ۷۸
آمریکا همزمان با اشغال نظامی عراق، اقدام به ایجاد ساختارهایی در ابعاد چهارگانه نظامی امنیتی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی اجتماعی کرد. دیری نپایید که این اقدامات اثر خود را بر امنیت ملی عراق گذاشت. هدف از نگارش این مقاله بررسی ساختارسازی آمریکا در عراق در ابعاد چهارگانه مذکور و نقش آن بر امنیت ملی این کشور است. روش انجام این پژوهش از نوع تحلیل اسنادی بوده و گردآوری داده ها با ابزار فیش برداری کتابخانه ای و ازطریق مطالعه کتب، نشریات تخصصی، مقالات اینترنتی، پایان نامه های دانشجویی و پژوهش ها و گزارش های ارگان های رسمی جمهوری اسلامی ایران پیرامون این موضوع است.یافته های این پژوهش بیانگر آن است که آمریکا با ایجاد ساختارهای مؤثر در عراق، نفوذ خود را در این کشور نهادینه و تعمیق سازد و مسیری ایجاد نماید تا استقلال و امنیتی ملی عراق در رهان و گرو تأمین منافع آمریکا قرار گیرد. در این راستا در بعد نظامی امنیتی، آمریکا اقدام به تأسیس نهادهایی چون پلیس و ارتش عراق، وزارت دفاع، نیروهای مرزبانی و نیروی دفاع مدنی عراق کرد. در بُعد سیاسی، تشکیل شورای حکومت انتقالی، ایجاد شوراهای استانی و کمیساریای عالی مستقل انتخابات توسط آمریکا ایجاد شد. این در حالی است که در بعد اقتصادی، ساختارسازی در حوزه انرژی، ایجاد صندوق توسعه عراق، احیای بانک مرکزی و تأسیس بانک تجارت عراق ازجمله نهادهای اقتصادی ایجادشده توسط آمریکا هستند. مهم ترین نهادی که آمریکا در بعد فرهنگی اجتماعی در عراق ایجاد نمود، ساختارهای مبتنی بر جامعه مدنی به ویژه سمن هاست.
۵۷۷.

تبیین سیاست «انتقام سخت» براساس دیدگاه های رهبر معظم انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۱۵ بهار ۱۴۰۱ شماره ۵۴ 11 - 42

کلیدواژه‌ها: غرب آسیا آمریکا شهید سلیمانی انتقام سخت اخراج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴ تعداد دانلود : ۱۰۴
بعد از جنگ جهانی دوم، آمریکا برنامه ریزی زیادی برای حضور در منطقه راهبردی غرب آسیا داشته است؛ اما با پیروزی انقلاب اسلامی نه تنها ایران از حلقه اصلی متحدین آمریکا در منطقه خارج شد، بلکه زمینه شکل گیری جنبش های اسلامی و تشکیل جبهه مقاومت فراهم شد که یکی از مؤلفه های مهم این جبهه، مقابله با سیاست های استکباری بوده است. با شهادت فرمانده سپاه قدس توسط آمریکا، سیاست انتقام سخت توسط مقام معظم رهبری(مدظله العالی) اعلام و مورد پیگیری جبهه مقاومت به رهبری ایران قرار گرفت. با توجه به اهمیت راهبردی این سیاست، در این مقاله سعی شده است با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و با بررسی بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی، لایه های مختلف این سیاست استخراج و درنهایت راهبردهای تحقق آن احصا گردد. براساس نتایج به دست آمده، حیات و شهادت سردار سلیمانی آثار و نتایجی دارد و علاوه بر جنبه عمومی انتقام سردار سلیمانی، سیاست انتقام سخت، چهار لایه داشته و مسأله غلبه نرم افزاری بر استکبار و اخراج آمریکا از منطقه، به عنوان اصلی ترین لایه این سیاست، در گرو تحقق همکاری های جهان اسلام و نیل به راهبردهای شش گانه استخراج شده می باشد.
۵۷۸.

تحلیل رقابت های سیاسی و اقتصادی آمریکا و چین در خاورمیانه در سال های 2021 تا 2023(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بنیادین و کاربردی جهان اسلام سال ۵ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۱۸) 137 - 162

کلیدواژه‌ها: آمریکا چین خاورمیانه رقابت طرح امنیت جهانی چین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳ تعداد دانلود : ۱۰۸
چین و ایالات متحده آمریکا به عنوان دو قدرت بزرگ دارای روابط رقابت آمیز در حوزه ها و موضوعات سیاسی و اقتصادی هستند. دوره زمانی از ابتدای ریاست جمهوی بایدن تا سال 2023 در نظر گرفته شد ه است. هدف از نگارش این مقاله بررسی سیاست آمریکا و چین در منطقه خاورمیانه براساس مفهوم «رقابت» است. در این مقاله به دنبال پاسخ هستیم که چین و آمریکا در سال های 2021 تا 2023 چه سیاستی را در خاورمیانه پیگیری می کنند؟ فرضیه این پژوهش که تلاش می شود با متدلوژی تحلیلی و تبیینی به آن پاسخ داده شود این است که سیاست آمریکا در خاورمیانه بر حمایت از اسرائیل، نفت و ترانزیت انرژی، تهدیدانگاری ایران و فروش تسلیحات استوار است. بنابراین از سیاست ایجاد تنش بین کشورهای  این منطقه حمایت می کند، اما سیاست چین در این منطقه بر ایجاد رابطه سیاسی و اقتصادی  با دشمنان آمریکا (مانند ایران) و جداکردن متحدان مردد و بی اعتماد به آمریکا (مانند عربستان، امارات متحده عربی و قطر) و مشارکت اقتصادی با آن ها و دسترسی به بازار نفت وانرژی است. یافته های پژوهش نشان می دهد که اعتماد به نفس چین برای رقابت با آمریکا در منطقه خاورمیانه در سال های 2021تا 2023 افزایش یافته است. بنابراین خواستار افزایش نفوذ خود در این منطقه است.      
۵۷۹.

جنگ ژئواکونومیک آمریکا و چین و تأثیر آن بر نظم اقتصاد بین الملل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافت های سیاسی و بین المللی سال ۱۵ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۷۶) 11 - 34

کلیدواژه‌ها: جنگ ژئواکونومیک آمریکا چین نظم اقتصاد بین الملل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴ تعداد دانلود : ۶۶
جنگ ژئواکونومیک به رقابت آمریکا و چین در چهارچوب طرح های ابتکاری زیرساختی اشاره دارد که به خاطر ابعاد ژئوپلیتیک و تعیین کننده آن جنبه تقابلی پیداکرده است. ازنظر آمریکا و غرب ابتکار کمربند و راه چین یک خیزش تهاجمی بود که موفقیت آن می توانست برتری آن ها در نظم اقتصادی بین الملل را با چالش روبرو کند؛ بنابراین طرح های زیرساختی بزرگی را در دستور کار قراردادند تا گسترش نفوذ چین را کنترل کنند. بر همین مبنا در پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیلی – تبیینی و با استفاده از منابع مکتوب و اینترنتی به دنبال پاسخ به این سؤال هستیم که «جنگ ژئواکونومیک آمریکا و چین چه تأثیری بر نظم اقتصادی بین المللی خواهد گذاشت؟» فرضیه مطرح شده بیان می دارد که «باوجوداینکه ابتکار کمربند و راه قدرت اقتصادی و تجاری چین و نفوذ اقتصادی این کشور را گسترش داده؛ ولی با توجه به برتری فعلی آمریکا و غرب و توان بازدارندگی طرح های ابتکاری ارائه شده از سوی آن ها، درنهایت این جنگ ژئواکونومیک باعث افول نظم بین الملل لیبرال نشده است». بررسی ها نشان می دهد با توجه به اهداف و اهمیت طرح های ابتکاری ارائه شده توسط آمریکا و غرب و تسلط آن ها بر اقتصاد و تکنولوژی جهانی و نیز مشکلات ساختاری چین و اختلاف با همسایگان درنهایت غرب برتری خود را در نظم اقتصاد بین الملل حفظ خواهد کرد.
۵۸۰.

پیمان آکوس و بازدارندگی استرالیا: پویایی های درحال تغییر در ایندو-پاسیفیک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافت های سیاسی و بین المللی سال ۱۵ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۷۶) 57 - 82

کلیدواژه‌ها: آکوس استرالیا آمریکا چین اقیانوس ایندو_پاسیفیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰ تعداد دانلود : ۵۸
مقاله حاضر درصدد بررسی پویایی های برآمده از پیمان آکوس بر بازدارندگی استرالیا و پیوند آن باقابلیت های ترکیبیِ ایالات-متحده در منطقه ایندوپاسیفیک در رویارویی با سیالیت محیط عملیاتی نوین است. پرسمان اصلی تحقیق حاضر آن است که چگونه استرالیا با پیمان آکوس نقش بازدارندگی را در منطقه انجام خواهد داد؟ این پیمان چه قابلیت ها و فرصت هایی به آن برای شکل دادن به محیط امنیتی خود می دهد؟ در فرضیه پژوهش استدلال می شود با تغییر پندار کشورهای شرق آسیا از تهدید چین، توافق آکوس با ایجاد قابلیت دفاعی برای تحول در راهبرد دفاعی و امنیتی استرالیا، این امکان را به آن می دهد تا با انطباق راهبردی با بازدارندگی بین دامنه ای ایالات متحده و بریتانیا، به مثابه یک قدرت دریایی با ناوگان مدرن ظهور کند و با فعال کردن دینامیزم قدرت در قالب مرکزیت در خوشه اقیانوسیه و قدرت پیوندی با شبکه امنیتی ایالات متحده در ایندوپاسیفیک به کنترل نظم از طریق بازدارندگی متعارف در برابر چین بپردازد. یافته های تحقیق نشان می دهد توافق آکوس، با ایجاد هم افزایی بین حوزه های مختلف نظامی و غیرنظامی، تجهیز استرالیا به قابلیت های بازدارندگی هسته ای در آینده، نظم منطقه ای ایندوپاسیفیک را با گذار از «جغرافیای صلح» به «جغرافیای منازعه» در وضعیت تعادل نوسانی قرار داده و سبب کارکرد نظم در لبه آشوب می شود. برای تبیین پیامدهای پیمان آکوس برای بازدارندگی استرالیا طور خاص و برای امنیت و نظم این منطقه به طور عام از روش تحلیل محتوای داده های کیفی گردآوری شده از مهمترین اسناد دفاع ملی، اظهارنظرهای مقام های دولتی استرالیا و نیز تحلیل کارشناسان مسائل دفاعی شرق آسیا و مراکز مطالعاتی امنیتی استفاده شده است.