مطالب مرتبط با کلیدواژه

دختران نوجوان


۲۱.

اثربخشی تلفیق دو رویکرد شناخت درمانی و واقعیت درمانی گروهی بر ارتباط مادر- فرزندی دختران نوجوان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی کاربردی سال ۵ زمستان ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۲۰)

کلیدواژه‌ها: دختران نوجوان رابطه مادر - فرزندی گروه درمانی تلفیقی واقعیت درمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۳ تعداد دانلود : ۴۳۵
هدف پژوهش تعیین اثربخشی تلفیق دو رویکرد شناخت درمانی و واقعیت درمانی گروهی بر ارتباط مادر- فرزندی دختران نوجوان بود. روش: روش پژوهش نیمه تجربی با پیش آزمون، پس آزمون، گروه آزمایش و گواه و جامعه آماری کلیه دختران دبیرستانی 16-15 ساله به تعداد 2346 نفر در سال تحصیلی 90-1389 شهر شیراز بود.با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده 30 آزمودنی که در پرسشنامه رابطه ولی – فرزندی فاین، مورلند و شوبل 1979 نمره میانگین پایینتر از میانگین کل(5/19) داشتند و در خانواده یکپارچه بودند، انتخاب و به دو گروه 15 نفری گواه و آزمایش تقسیم شدند.شناخت درمانی و واقعیت درمانی تلفیقی توسط پژوهشگران در سال 1389 در 8 جلسه یک ساعته هفته ای یکبار به گروه آزمایش ارائه شد ولی گروه گواه مداخله ای دریافت نکرد.یافته ها: نتایج نشان داد این روش درمانی تأثیر مثبت و معناداری بر رابطه مادر – فرزندی، گفت وشنود، عاطفه مثبت، سردرگمی نقش دختران نوجوان دارد، اما بر همانند سازی تأثیری ندارد. یک ماه بعد در زمان پیگیری نتایج همچنان پایدار بود. نتیجه گیری: از آنجا که در این پژوهش تلفیق فنون رویکردشناختی بک و واقعیت درمانی موجب بازسازی کیفیت روابط مادران و دختران نوجوان شد، میتوان از آن در مدارس و سایر مراکز درمانی به عنوان روشی مؤثر برای ارتقا روابط مادر – فرزندی سود جست.
۲۲.

اثربخشی آموزش رویکرد ارتباطی ویرجینیا ستیر بر رابطه والد-فرزندی دختران نوجوان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی کاربردی سال ۷ زمستان ۱۳۹۲ شماره ۴ (پیاپی ۲۸)

کلیدواژه‌ها: دختران نوجوان رویکرد ارتباطی فرزند والد ویرجینیا ستیر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۶ تعداد دانلود : ۵۵۳
هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین اثر بخشی آموزشهای مبتنی بر رویکرد ارتباطی ستیر بر بهبود رابطه والد- فرزندی دختران نوجوان بود. روش: روش مطالعه شبه آزمایشی با طرح پیشآزمون- پسآزمون، گروه گواه و پیگیری و جامعه آماری کلیه دانشآموزان دختر مقطع راهنمایی منطقه 19 آموزش و پرورش 87 به تعداد 1850 نفر بود. با روش چندمرحلهای از میان آنها 30 نفر - شهر تهران در سال تحصیلی 88 به روش نمونهگیری تصادفی انتخاب و پس از همتاسازی در دو گروه 15 نفری آزمایش و گواه جایگرین شدند و در مراحل پیشآزمون و پسآزمون و یک ماه بعد در مرحله پیگیری به مقیاس تاکتیکهای تعارض اشتراس ( 1996 ) پاسخ دادند. گروه آزمایش به مدت 8 جلسه دو ساعته در جلسات آموزش رویکرد ارتباطی ستیر 2 بار در هفته شرکت کردند. برای تحلیل دادهها از تحلیل کو واریانس استفاده شد. یافتهها: نتایج نشان داد اجرای جلسات بهطور معنیداری توانسته است پرخاشگری کلامی و پرخاشگری جسمانی گروه آزمایش را کاهش، و توانایی استفاده از مهارت استدلال آنها افزایش دهد. این نتایج پس از پیگیری یکماهه نیز تایید شد. نتیجهگیری: رویکرد ارتباطی ستیر با افزایش مهارتهای ارتباطی و کاهش پرخاشگری دختران نوجوان میتواند رابطه والد- فرزندی آنها را بهبود بخشد. بنابراین میتوان آن را روش مؤثری برای بهبود روابط والد- فرزندی دانست.
۲۳.

اثربخشی آموزش گروهی مهارت حل مسأله بر سازگاری دختران نوجوان ناسازگار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی کاربردی سال ۸ تابستان ۱۳۹۳ شماره ۲ (پیاپی ۳۰)

کلیدواژه‌ها: آموزش گروهی دختران نوجوان مهارت حل مسأله ناسازگار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۶ تعداد دانلود : ۴۰۴
هدف: هدف پژوهش تعیین میزان اثر بخشی آموزش گروهی مهارت حل مسأله بر افزایش سطح کلی سازگاری و مولفه های آن در دانش آموزان دختر ناسازگار بود. روش: روش پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون، گروه گواه و پیگیری دو ماهه و جامعه آماری 1973 دانش آموز دختر 15 تا 18 ساله مقطع متوسطه شهرستان آبیک در سال تحصیلی 92-1391بود که با مراجعه به پرونده تربیتی آن ها 186 نفر و از بین آن ها 60 نفر به صورت تصادفی انتخاب و پس از همتاسازی در دو گروه 30 نفری آزمایش و گواه جایگزین و پرسش نامه سازگاری دانش آموزان سینها و سینگ 1993 توسط آن ها تکمیل شد. گروه آزمایش 8 جلسه 90 دقیقه ای هفته ای یک جلسه آموزش گروهی مهارت های حل مسأله را دریافت کرد. داده ها با تحلیل کوواریانس و اندازه گیری مکرر تحلیل شد. یافته ها : نتایج حاکی از تأثیر آموزش مهارت حل مسأله در افزایش سازگاری کلی و سازگاری عاطفی، اجتماعی و تحصیلی دانش آموزان گروه آزمایشی و نیز تاثیر آموزش بعد از دو ماه در دوره ی پیگیری در مقایسه با گروه گواه بود. نتیجه گیری : چون نوجوانی، خود با ناسازگاری هایی همراه است، طبق نتایج این پژوهش می توان از آموزش حل مسأله به عنوان روشی مؤثر جهت ایجاد سازگاری کلی، عاطفی، اجتماعی، تحصیلی نوجوانان بهره مند شد.
۲۴.

رابطه صفات شخصیتی مادران با کمال گرایی دختران نوجوان آن ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی کاربردی سال ۸ زمستان ۱۳۹۳ شماره ۴ (پیاپی ۳۲)

کلیدواژه‌ها: دختران نوجوان صفات شخصیت کمال گرایی انطباقی مادران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۲ تعداد دانلود : ۳۸۴
هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین رابطه صفات شخصیتی مادران با کمال گرایی دختران نوجوان آن ها بود. روش: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری کلیه دانش آموزان دختر مقطع متوسطه استان البرز به تعداد 49999 نفر بود. با استفاده از جدول کرجسی-مورگان 1970 تعداد 380 نفر از میان آن ها به صورت نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شد. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه صفات شخصیتی نئو مک کری و کاستا 1985 برای مادران و از پرسشنامه کمال گرایی هیل، هولزمن، فیور، کیبلر، وی سنت و کندی (2004) برای دختران شان و برای تحلیل داده ها از روش همبستگی و تحلیل رگرسیون استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد، روابط مادران و دختران در فرایندی دو سویه باهم در تعاملند. روان رنجورخویی با کمال گرایی غیرانطباقی دختران رابطه مثبت و گشودگی در برابر تجربیات با این نوع کمال گرایی رابطه منفی داشت. همچنین مسئولیت پذیری و برون گرایی با کمال گرایی انطباقی رابطه مثبت و روان رنجورخویی با این نوع کمال گرایی رابطه منفی داشت. نتیجه گیری: از آن جا که روان رنجوری و گشودگی در برابر تجارب قادر به پیش بینی کمال گرایی غیرانطباقی دختران است، با اندکی تفکر و تامل در کیفیت این روابط می توان به نقش حساس مادر در ارتباط با فرزندان پی برد. بنابراین مادران با آموزش مناسب می توانند از بروز کمال گرایی غیر انطباقی فرزندان شان جلوگیری کنند.
۲۵.

بررسی تاثیردرگیری خانواده در اثر بخشی رفتار درمانی دیالکتیک (DBT) کوتاه مدت بر بهبود نوجوانان دختر دارای علایم اختلال شخصیت مرزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال پانزدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۵۷ 105-125

کلیدواژه‌ها: خانواده - رفتار درمانی دیالکتیک اختلال شخصیت مرزی دختران نوجوان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۷ تعداد دانلود : ۳۴۵
هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیردرگیری خانواده در درمان با اجرای گروهی فنون رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT) به صورت کوتاه مدت به نوجوانان دختر دارای علایم اختلال شخصیت مرزی با حضور و عدم حضور مادران آنها بود. نمونه ای 46 نفره پس از غربالگری انتخاب و به روش تصادفی ساده به سه گروه: 1-آزمایش یک ( دختران نوجوان) 2- آزمایش دو (دختران نوجوان و مادرانشان) و 3- گروه کنترل (دختران نوجوان)، تقسیم شدند و مقیاس هنجار شده ویژگی های شخصیت مرزی کودکان(BPFS-C ) را در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پی گیری تکمیل کردند. داده های بدست آمده، با استفاده از روش آماری تحلیل واریانس یک طرفه با اندازه گیری های مکرر تغییرات معناداری نشان نداد. تغییرات میانگین در گروه آزمایش یک و دو مشاهده شد اما در گروه دوم که دختران نوجوان همراه با مادرانشان فنون درمانی را دریافت می کردند تغییرات درمانی بسیار برجسته تر بود. مولفه های بی ثباتی عاطفی ، مشکلات هویت، روابط منفی و خود جرحی تغییر کرده بودند. نتیجه این که درمان دیالکتیکی برای نوجوانان مرزی مفید و تاثیر گذار است و حضور مادران در درمان اثربخشی درمان را در این نوجوانان افزایش می دهد و قابل توصیه به متخصصان بالینی می باشد.
۲۶.

مولفه های احساس تنهایی مرتبط با دوستان در دختران نوجوان: پژوهش پدیدارشناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روان شناسی بالینی و مشاوره سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: تحقیق پدیدارشناسی دوستان دختران نوجوان احساس تنهایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۴ تعداد دانلود : ۴۳۸
هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین مولفه های احساس تنهایی در ارتباط با دوستان در نوجوانان دختر بر اساس تجارب زیسته ی آنان است. روش: پژوهش حاضر، از نوع کیفی و پدیدارشناسانه است. نمونه گیری به صورت هدفمند بود، به این صورت که 135 پرسشنامه احساس تنهایی UCLA بر روی نوجوانان دختر با میانگین سنی 16 سال اجرا شد و 30 نفر از افرادی که نمرات بالای 50 در احساس تنهایی داشتند به عنوان جامعه پژوهش انتخاب شدند. ابزار اصلی پژوهش مصاحبه بود، پس از 15 مصاحبه و کدگذاری با استفاده از نظریه ی زمینه ای، داده ها به اشباع رسید. یافته ها: مولفه های احساس تنهایی در ارتباط با دوستان در دختران نوجوان به ترتیب عبارت بود از: 1) احساس مورد پذیرش نبودن و عدم تعلق به گروه دوستی 2) عدم آرامش و داشتن مرزهای سخت در ارتباط با دوستان 3) کمیت و کیفیت پایین دوستی 4) اهمیت ارزشیابی دوستان و همسالان 5) زمینه های باز دارنده ی ارتباطی. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که سوگیری های شناختی مرتبط با رشد شناختی دوره ی نوجوانی و همچنین عواملی چون ناتوانی در برقراری ارتباط موثر با دوستان و عموماً بی اعتمادی است که انگیزه ی ارتباط مجدد را در نوجوانِ تنها تحت تاثیر قرار می دهد و باعث دور شدن هرچه بیشتر نوجوان از دوستان و پیشروی به سوی احساس تنهایی مزمن می گردد.
۲۷.

عاطفه مثبت و منفی، راهبردهای تنظیم شناختی هیجان، و ناگویی هیجانی در دختران مبتلا به سردرد میگرنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سلامت روان کودک دوره ششم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۹) 180-193

کلیدواژه‌ها: دختران نوجوان میگرن ناگویی هیجانی عاطفه مثبت و منفی تنظیم شناختی هیجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۰ تعداد دانلود : ۴۴۷
زمینه و هدف: شایع ترین نوع سردرد، میگرن است با دردی تکرار شونده، ضربان دار، و همراه با حالت تهوع که می تواند به مدت 4 تا 72 ساعت ادامه داشته باشد . از آن جایی که میگرن دارای علل چندگانه زیستی، روان شناختی، و محیطی است، به عنوان یک بیماری مزمن مورد توجه روان شناسان سلامت است. پژوهش حاضر با هدف بررسی و مقایسه به دنبال پاسخ گویی به این مسئله اساسی که آیا عواطف مثبت و منفی، راهبردهای شناختی تنظیم هیجان، و ناگویی هیجانی به عنوان سازوکارهای روانی در دختران نوجوان مبتلا و غیرمیتلا به میگرن متفاوت است؟ روش: طرح پژوهش حاضر توصیفی و از نوع علی مقایسه ای است . نمونه مورد مطالعه در این پژوهش شامل دو گروه دختران مبتلا و غیر مبتلا به سردرد به میگرن از مراکز درمانی شهر اراک در سال 1396 (هر گروه 40 نفر نوجوان) بودند که به روش نمونه گیری در دسترس و به صورت هدفمند انتخاب شدند. شرکت کنندگان به پرسشنامه های مقیاس ناگویی هیجانی تورنتو (بگبی، پارکر و تیلور، 1994)، پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان (گارنفسکی، کراجی و اسپنهاون، 2002) و مقیاس عاطفه مثبت و منفی (واتسون، کلارک و تلگن، 1998) پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از آزمون t و تحلیل واریانس چند متغیری استفاده شد. یافته ها: نتایج پژوهش حاضر نشان داد دختران مبتلا به میگرن در مقایسه با دختران غیرمبتلا در ناگویی هیجانی، عواطف منفی، نشخوار فکری، و فاجعه پنداری به طور معنادار نمرات بالاتری دارند و نمره های عواطف مثبت و تمرکز جدید بر برنامه ریزی آنها، به طور معنادار پایین تر است ( 0/05> P ).. نمره های دو گروه در سرزنش خود و دیگران، ارزیابی مجدد مثبت، تمرکز مجدد مثبت، اتخاذ دیدگاه، و پذیرش، تفاوت معنادار ندارد ( 0/05 < P ). نتیجه گیری: براساس نتایج حاصل از پژوهش حاضر می توان گفت دختران مبتلا و غیرمبتلا به سردرد میگرن از نظر سازوکارهای روانی با هم تفاوت معنادار دارند؛ بدین معنا که دختران مبتلا به میگرن در تنظیم هیجان از سازوکارهای روانی منفی استفاده می کنند. این یافته ها لزوم توجه اساسی به ویژگی های روان شناختی خاص مبتلایان به سردردهای میگرنی توسط پزشکان و روان درمانگران در سطوح مختلف پیشگیری و درمان، را آشکار می سازد
۲۸.

تحلیل کیفی بهزیستی فاعلی از دیدگاه دختران نوجوان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تحولی روانشناسان ایران سال یازدهم بهار ۱۳۹۴ شماره ۴۳ 229-246

کلیدواژه‌ها: بهزیستی فاعلی دختران نوجوان تحلیل کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۷ تعداد دانلود : ۳۵۶
سطوح مختلف اقتصادی اجتماعی، پیشرفت تحصیلی و ادراک کلی از شادکامی و رضایت از زندگی) از جامعه دختران مقطع راهنمایی انجام شد. برای گردآوری داده ها، چهار شیوه مصاحبه نیمه ساختاریافته (10 نفر)، بحث در گروه های متمرکز (سه گروه شش نفری)، تکمیل جمله های ناتمام (140 نفر) و نوشتار روایتی (100 نفر) مورد استفاده قرار گرفت. بعد از مراحل کدگذاری باز، محوری و انتخابی با درنظر گرفتن ملاک های اعتبار در پژوهش کیفی، نتایج تحلیل کیفی طبقه بندی شد. یافته ها نشان دادند دختران نوجوان ایرانی، بهزیستی را در شش مقوله روابط، خودپنداشت، فردیت، عواطف، برخورداری از رفاه و سلامت و ارزش های معنوی شخصیتی ادراک می کنند. این یافته ها بر اساس مبانی فرهنگی و روی آورد روان شناسی مثبت مورد بحث قرار گرفت.
۲۹.

اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیک کوتاه مدت گروهی بر کیفیت زندگی دختران نوجوان با علایم اختلال شخصیت مرزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در سلامت روانشناختی دوره سیزدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 100-114

کلیدواژه‌ها: کیفیت زندگی رفتار درمانی دیالکتیک اختلال شخصیت مرزی دختران نوجوان خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۵ تعداد دانلود : ۲۹۷
هدف پژوهش حاضر بررسی اثر بخشی اجرای گروهی فنون رفتار درمانی دیالکتیکی به صورت کوتاه مدت بر کیفیت زندگی نوجوانان دختر دارای علایم اختلال شخصیت مرزی بود. در یک طرح نیمه آزمایشی پس از غربالگری ، از میان افراد حائز شرایط و54 نفرحاضر به شرکت در پژوهش شدند که بر اساس سطح نمره به روش تصادفی ساده به دو گروه مساوی تقسیم شدند، گروه آزمایش رفتار درمانی دیالکتیکی را به شیوه گروهی فشرده( طی 12 جلسه دو ساعته ، هفته ای 3 بار) دریافت کردند، در حالیکه گروه کنترل درمانی دریافت نداشتند. شرکت کنندگان مقیاس کیفیت زندگی را در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پی گیری تکمیل کردند. داده های بدست با آزمون تحلیل واریانس چند متغیری تحلیل شد. نتایج تفاوت های معناداری را میان دو گروه در پس آزمون برای میانگین مولفه های: 1- عملکرد جسمی(0.003) 2- محدودیت نقش/هیجانی(0.042)3- انرژ ی/ خستگی(0.001)4- بهزیستی هیجانی(0.001)5- عملکرد اجتماعی(0.003) 6- درد(0.001) 7- سلامت عمومی(0.001) و نیز نمره کل کیفیت زندگی(0.003) نشان داد. در پیگیری 4 ماهه نیز این نتایج در مولفه های عملکرد جسمی(0.013)، عملکرد اجتماعی(0.030)، شاخص کل کیفیت(0.049) زندگی پایدار بودند.
۳۰.

دلبستگی و احساس تنهایی: نقش واسطه ای طرحواره های سازش نایافته اولیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی سال شانزدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۶۲ 201 - 214

کلیدواژه‌ها: طرحواره های سازش نایافته اولیه دلبستگی احساس تنهایی دختران نوجوان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۸ تعداد دانلود : ۳۴۹
هدف این پژوهش بررسی نقش واسطه ای طرحواره های سازش نایافته در رابطهبین دلبستگی و احساس تنهایی در دختران نوجوان بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. به این منظور 415 دانش آموز دختر پایه نهم تا دوازدهم متوسطه در سال تحصیلی 96-97 با روش نمونه برداری دردسترس انتخاب شدند و به مقیاس احساس تنهایی یو. سی. ال. ای (نسخه سوم) (راسل، 1996)، پرسشنامه دلبستگی تجربه های روابط نزدیک ساختارهای رابطه (فدرندانبارک و ادیتیک، 2014) و پرسشنامه طرحواره یانگ نسخه کوتاه (یانگ و براون، 1999) پاسخ دادند. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل مسیر، تحلیل شد. نتایج نشان داد که الگوی نقش واسطه ای طرحواره های سازش نایافته اولیه در رابطه دلبستگی و احساس تنهایی با داده ها برازش مطلوب دارد. اثر مستقیم دلبستگی اجتنابی بر طرحواره های بریدگی و طرد، دیگر جهت مندی، گوش به زنگی بیش از حد و بازداری و محدودیت های مختل، مثبت معنادار است؛ اما اثر مستقیم دلبستگی اجتنابی بر طرحواره خودگردانی و عملکرد مختل، معنادار نیست. افزون بر آن، اثر مستقیم دلبستگی اضطرابی بر طرحواره های بریدگی و طرد، خودگردانی و عملکرد مختل دیگر جهت مندی و گوش به زنگی بیش از حد و بازداری، مثبت معنادار است؛ اما اثر مستقیم دلبستگی اضطرابی بر طرحواره محدودیت مختل، معنادار نیست. همچنین، اثر مستقیم دلبستگی اجتنابی و دلبستگی اضطرابی و طرحواره های بریدگی و طرد و گوش به زنگی بیش از حد بازداری بر احساس تنهایی، مثبت معنادار و اثر مستقیم طرحواره دیگر جهت مندی بر احساس تنهایی، منفی معنادار است؛ اما اثر مستقیم طرحواره های خودگردانی و عملکرد مختل و محدودیت های مختل بر احساس تنهایی، معنادار نیست. این یافته ها نشان می دهد که طرحواره های سازش نایافته اولیه بریدگی و طرد، گوش به زنگی بیش از حد بازداری و محدودیت مختل در رابطه دلبستگی و احساس تنهایی نقش واسطه ای دارند.  
۳۱.

مولفه های احساس تنهایی دختران نوجوان مبتنی بر تجارب زیسته ی آنان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های مشاوره جلد ۱۸ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۷۰ 4-34

کلیدواژه‌ها: احساس تنهایی نوجوانان تجربه زیسته دختران نوجوان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۲ تعداد دانلود : ۳۳۱
هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین مولفه های احساس تنهایی نوجوانان دختر بر اساس تجارب زیسته ی آنان بود. روش: پژوهش حاضر، از نوع کیفی بود و جهت اجرای آن از روش پدیدارشناسی استفاده شد. نمونه گیری به صورت هدفمند بود، به این صورت که پرسشنامه ی احساس تنهایی UCLA بر روی نوجوانان دختر با میانگین سنی 16 سال اجرا شد و 30 نفر از افرادی که نمرات بالاتر از برش در احساس تنهایی داشتند به عنوان جامعه پژوهش انتخاب شدند. ابزار اصلی پژوهش مصاحبه بود، پس از 15 مصاحبه و کدگذاری با استفاده از نظریه ی زمینه ای، داده ها به اشباع رسید. یافته ها: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که مولفه های احساس تنهایی نوجوانان دختر به ترتیب عبارتند از: 1. احساس تنهایی خانوادگی 2. احساس تنهایی ارتباطی/ اجتماعی3. احساس تنهایی هیجانی/ فردی. با توجه به نتایج مصاحبه و بررسی عمیق تجارب دختران نوجوان از احساس تنهایی، به نظر می رسد آنان بیشتر از احساس تنهایی در محیط خانواده مثل احساس طرد شدن، شنیده نشدن، سرزنش شدن و همچنین عدم اعتماد خانواده به آنان رنج می برند. در ارتباطات و محیط اجتماعی، احساس عمیق برآورده نشدن نیاز به همدم، هم صحبت، همراه و حامی دارند، از احساس عدم اشتراک با دیگران رنج می برند، از برقراری ارتباط با دیگران ناتوان هستند و در جمع احساس تنهایی می کنند. همچنین به لحاظ هیجانی و فردی احساساتی چون بی اعتمادی به دیگران، نا امیدی و تسلیم شدن در برابر تنهایی را تجربه می کنند و از ابراز احساسات خود ناتوان هستند. نتیجه گیری: احساس تنهایی خانوادگی، بخش مهمی از احساس تنهایی نوجوانان دختر را شکل می دهد و پس از آن به ترتیب عامل ارتباطی/ اجتماعی و هیجانی/ فردی. با توجه به اینکه این پژوهش در بافت فرهنگی کشور ایران صورت گرفته است، به منظور پیشگیری و یا درمان احساس تنهایی نوجوانان دختر، ضروری به نظر می رسد که این مولفه ها در مداخلات درمانی و برنامه های آموزشی مورد توجه قرار گیرد.
۳۲.

پیش بینی رضایت از زندگی بر اساس ساز و کارهای دفاعی و صفات شخصیت دختران نوجوان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده سال هشتم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱۸ 129 - 158

کلیدواژه‌ها: رضایت از زندگی صفات شخصیت ساز و کارهای دفاعی دختران نوجوان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۲ تعداد دانلود : ۲۳۶
پژوهش حاضر با هدف پیش بینی رضایت از زندگی براساس سازوکارهای دفاعی (دلیل تراشی، فرافکنی، انکار، همه توانی، ناارزنده سازی، گذاربه عمل، جسمانی سازی ، خیال پردازی اوتیستیک، مجزاسازی، پرخاشگری منفعلانه، جابجایی، فرونشانی، والایش، شوخ طبعی، پیش بینی، نوع دوستی کاذب، تشکل واکنشی، عقلانی سازی و ابطال) و صفات شخصیت (روان رنجوری، برون گرایی، انعطاف پذیری، سازگاری و مسئولیت پذیری) به روش توصیفی از نوع همبستگی انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل تمام دانش آموزان دختر دوره متوسطه دوم شهر قم بود. گروه نمونه به تعداد 377 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شد. داده ها با استفاده از پرسش نامه های سبک های دفاعی، ویژگی های شخصیتی و رضایت از زندگی جمع آوری و با استفاده از روش همبستگی و تحلیل رگرسیون چندگانه تحلیل شد. نتایج نشان داد که از میان سازوکارهای دفاعی، سه دفاع پیش بینی، انکار و مجزاسازی و از میان صفات شخصیت، دو صفت روان رنجورخویی و برون گرایی توانایی پیش بینی رضایت از زندگی را داشت، اما متغیرهای انعطاف پذیری، مسئولیت پذیری و دلپذیر بودن و سایر سازوکارهای دفاعی پیش بینی رضایت از زندگی را نداشت. بنابراین، می توان با برنامه ریزی و آموزش های صحیح در مورد صفات شخصیت و سازوکارهای دفاعی، سطح رضایت از زندگی دختران نوجوان را ارتقا داد.
۳۳.

زمینه ها و پیامدهای ازدواج زودهنگام دختران 13 تا 16 ساله (شهرستان اردکان، یزد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی ایران سال سیزدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ 31 - 54

کلیدواژه‌ها: ازدواج زودهنگام دختران نوجوان شهرستان اردکان یزد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۱ تعداد دانلود : ۴۴۷
ازدواج نقش حساسی در زندگی انسان بر عهده دارد و داشتن آمادگی لازم از نظر جسمی، روانی و اجتماعی برای آن ضروری است؛ لذا در قوانین بیشتر کشورها، حداقل سنی برای آن در نظر گرفته می شود. ازدواج قبل از 18سالگی که دختران بیشتر در معرض آن هستند، آسیب ها و عوارضی را برای فرد ایجاد می کند. هدف پژوهش حاضر، مطالعه زمینه ها و پیامد های ازدواج دختران نوجوان در شهرستان اردکان است. برای این منظور از روش کیفی و راهبرد تئوری زمینه ای بهره گرفته شده است. برای انجام این پژوهش، با پانزده زن که در سنین بین 13 تا 16 سال ازدواج کرده اند، مصاحبه شد. جمع آوری اطلاعات تا اشباع نظری ادامه یافت. سپس داده ها با استفاده از روش کدگذاری نظری تحلیل شد؛ درنتیجه، 54 مفهوم، 15 مقوله فرعی و 4 مقوله اصلی به دست آمد. درمورد زمینه های ازدواج زودهنگام ۳ مقوله اصلی حاصل شد. مقوله اول، عوامل مربوط به فرد است که پاسخ گویی به نیازها، ضعف مهارت های زندگی، فرار از شرایط سخت خانواده و تسهیل گرهای ازدواج را شامل می شود. مقوله دوم، عوامل والدینی است که اقتدار والدین، نگرانی های والدین، اعتقادات فرهنگی-مذهبی والدین و مشکلات خانوادگی را در بر می گیرد. مقوله سوم نیز عامل اعتقادات و باور های سنتی است. پیامدهای ازدواج زودهنگام نیز در یک مقوله اصلی و 6 مقوله فرعی، شامل مشکلات مربوط به بارداری و زایمان سخت، ضعف مهارت های زندگی مشترک، خشونت جسمی و عاطفی، کمبود قدرت در منزل، احساس نارضایتی از زندگی و بازماندن از رشد اجتماعی مشخص شدند. به نظر می رسد ازدواج دختران زیر 18 سال، بیشتر یک ازدواج کنشی، احساسی، جبرانی، پاسخگرانه و نابالغ است. بنابراین، در سیاست های جمعیتیِ مشوق ازدواج باید مراقب بود که این گونه ازدواج ها افزایش پیدا نکند.  
۳۴.

اثر بخشی برنامه تربیت جنسی درپیشگیری از سوء استفاده جنسی ( دانش و نگرش جنسی ) و جرأت ورزی دختران نوجوان مقیم مرکز نگهداری بهزیستی

نویسنده:
منبع: پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش سال سوم دی ۱۳۹۹شماره ۳۱

کلیدواژه‌ها: ﺗﺮﺑﯿﺖ ﺟﻨﺴﯽ پیشگیری از سوء استفاده ﺟﻨﺴﯽ جرأت ورزی دختران نوجوان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۶ تعداد دانلود : ۴۷۱
هدف این پژوهش تعیین \" تأثیر برنامه تربیت جنسی در پیشگیری از سوء استفاده جنسی ( دانش و نگرش جنسی) وجرأت ورزی دختران نوجوان مقیم مرکز نگهداری بهزیستی \" بود . روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون و با گروه آزمایش وگواه بود . ﺟﺎﻣﻌه اﯾ ﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺷﺎﻣﻞ ﮐﻠﯿه دختران 11-14 ساله ی مرکز نگهداری مؤسسه ی راه فرشتگان آسمانی تحت نظارت سازمان بهزیستی قزوین بود . در این پژوهش تعداد 14 دختر با روش نمونه گیری داوطلبانه انتخاب شدند و 7 نفر به صورت تصادفی به گروه آزمایش و 7 نفر تصادفی به گروه گواه اختصاص یافتند . گروه آزمایش 8 جلسه و در هر جلسه به مدت 45 – 60 دقیقه با در نظر گرفتن اصول اخلاقی پژوهش تحت آموزش تربیت جنسی قرار گرفتند ، ﺿﻤﻨﺎ ﻫﺮ دو ﮔﺮوه در ﭘﯿﺶ آزﻣﻮن و ﭘﺲ آزﻣﻮن در پرسشنامه آگاهی از پیشگیری سوء استفاده جنسی کودکان A-CSA-P و مقیاس قاطعیت در نوجوانان ASA ﻣﻮرد ارزﯾﺎﺑﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ . یافته های حاصل از تحلیل کوواریانس نشان داد که برنامه تربیت جنسی بر پیشگیری از سوء استفاده های جنسی مؤثر واقع نشد اما بر جرأت ورزی نوجوانان دختر در مراکز نگهداری در شهر قزوین تأثیر مثبت داشت .
۳۵.

بالیدگی زیستی و فعالیت بدنی دختران نوجوان مازندران: نقش عوامل واسطه ای عوامل روان شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی کاربردی سال ۱۴ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۵۵) 334-313

کلیدواژه‌ها: بالیدگی زیستی خودپنداره بدنی دختران نوجوان عزت نفس فعالیت بدنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۹ تعداد دانلود : ۲۷۲
هدف: هدف این پژوهش تعیین ارتباط بالیدگی زیستی و فعالیت بدنی دختران نوجوان بر اساس نقش واسطه ای عوامل روان شناختی بود. روش: روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری دانش آموزان دختر دوره متوسطه اول مدارس دولتی استان مازندران در سال تحصیلی 96-1395 به تعداد 31522 نفر بود که به روش نمونه گیری چند مرحله ای تصادفی، در نهایت 630 نفر بر اساس نسبت پنج نفر به ازای هر گویه با احتمال ریزش نمونه انتخاب شدند. ابزارهای گردآوری داده ها شامل تخمین درصد قامت بزرگسالی خمیس–روشه (1994)، گام شمار شیائومی می بند (2014)، قدسنج سکا 213 (2015)، ترازوی سکا 813 (2015)، پرسشنامه خودتوصیفی بدنی مارش (2010)، سیاهه نگرانی از تصویر بدن لیتلتون، آکسم و پوری (2005)، مقیاس عزت نفس رزنبرگ (1965)، و سیاهه نگرش به فعالیت بدنی سایمول و اسمول (1974) بود. پس از حذف 57 نفر، داده ها با استفاده از روش الگویابی معادله های ساختاری تحلیل شد. یافته ها: داده ها رابطه معکوسی را بین بالیدگی زیستی و فعالیت بدنی نشان داد (289/0- =β، 001/0=P). نتایج الگویابی معادله های ساختاری حاکی از برازش خوب الگو (46/0 = معیار نکویی برازش) و معناداری ضریب مسیر غیرمستقیم بالیدگی زیستی و فعالیت بدنی با میانجی گری نگرش به فعالیت بدنی (150/0- =β، 012/0=P)، عزت نفس (091/0- =β، 015/0=P)، خودپنداره بدنی (062/0- =β، 016/0=P) و رضایت از تصویر بدن (009/0- =β، 019/0=P) بود. نتیجه گیری: برای ارتقاء رفتارهای مرتبط با سلامتی لازم است که برنامه هایی طراحی شود تا دختران بلوغ را امری طبیعی و جذاب در گذار به دوره بزرگسالی قلمداد کنند و تفاوت های فردی و تنوع در ظاهر را بپذیرند.
۳۶.

اثربخشی مددکاری اجتماعی گروهی با رویکرد راه حل مدار بر ارتقاء تاب آوری نوجوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه مددکاری اجتماعی بهار ۱۳۹۸ شماره ۱۹ 131 - 165

کلیدواژه‌ها: تاب آوری دختران نوجوان مداخله راه حل مدار مددکاری اجتماعی گروهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۱ تعداد دانلود : ۳۴۵
پژوهش حاضر باهدف بررسی اثربخشی مداخله مددکاری اجتماعی گروهی راه حل مدار بر ارتقای تاب آوری نوجوانان انجام گردید. این مطالعه به روش شبه آزمایشی (پیش آزمون و پس آزمون) بر روی گروه کنترل و آزمایش انجام شد. جامعه آماری پژوهش دانش آموزان دختر مقطع متوسطه اول می باشد که اسامی آن ها در سال تحصیلی 98-1397 در مدرسه ایران به ثبت رسیده است. برای نمونه گیری تمامی محصلین آن مقطع ازنظر تاب آوری بررسی شدند. سپس 30 نفر که میانگین تاب آوری پایینتر و معیارهای ورود به پژوهش را داشتند تصادفی در دو گروه کنترل (۱5 نفر) و آزمایش (۱5 نفر) قرار گرفتند. گروه آزمایش 8 جلسه مداخله موردنظر را دریافت نمود. جلسات به صورت هفتگی (1.5 ساعت) برگزار شد. در طی آموزش گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد. بعد از پایان جلسات پس آزمون (پرسش نامه تاب آوری کانر و دیویدسون) روی گروه های آموزش و کنترل اجرا درآمد و یک ماه بعد آزمون پیگیری از دو گروه انجام گردید. در تحلیل داده ها از آمار توصیفی- استنباطی استفاده شد. نتایج بیانگر افزایش مقادیر میانگین در نمرات گروه آزمایش در تاب آوری و ابعاد آن بود و تفاوت معناداری را نسبت به گروه کنترل نشان داد. بنابراین مداخله مددکاری اجتماعی گروهی راه حل مدار از سودمندی بالینی در ارتقای تاب آوری در دختران نوجوان برخوردار است.
۳۷.

تأثیر بازی های بومی-محلی بر جنبه های رشد اجتماعی و سلامت روانی دانش-آموزان دختر 14-12 سال(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات روان شناسی ورزشی بهار ۱۴۰۰ شماره ۳۵ 297 - 316

کلیدواژه‌ها: بازی بومی-محلی رشد اجتماعی سلامت روانی دختران نوجوان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۱ تعداد دانلود : ۳۷۳
هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر بازی های بومی-محلی بر جنبه های رشد اجتماعی و روانی دانش آموزان دختر بود. این تحقیق از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. دو کلاس آموزشی شامل سی و پنج دانش آموز 12-14 سال مدرسه اطهران شهر تبریز به صورت هدفمند انتخاب و سپس در دو گروه تجربی (18 نفر) و کنترل (17 نفر) قرار گرفتند. گروه بازی های بومی-محلی فعالیت های خود را به مدت 12 هفته، هر هفته یک جلسه یک ونیم ساعته انجام دادند. در این مدت آزمودنی های گروه کنترل، فعالیت های رایج مدرسه را انجام دادند. به منظور تحلیل داده ها از آزمون یومن ویتنی و ویلکا کسون استفاده شد. نتایج نشان داد در رشد اجتماعی و اغلب خرده مقیاس های مربوط به آن، گروه بازی های بومی-محلی نسبت به گروه فعالیت های رایج مدرسه بهبود معناداری داشته است؛ اما در مقیاس سلامت روان، تنها در مقیاس فرعی علائم جسمانی تفاوت بین دو گروه معنادار بود. می توان نتیجه گرفت بازی های بومی-محلی می تواند روشی آسان و بومی برای بهبود برخی جنبه های رشد اجتماعی و مقیاس های فرعی سلامت روان در دانش آموزان باشد.
۳۸.

مطالعه کیفی برساخت هویت بدنی نوجوانان؛ دختران دبیرستانی شهرستان بروجرد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی کاربردی سال سی و دوم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۸۱) 107 - 134

کلیدواژه‌ها: دختران نوجوان نظریه مبنایی هویت بدنی ازخودبیگانگی جنسیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۲ تعداد دانلود : ۱۷۹
پژوهش حاضر به مطالعه کیفی برساخت هویت بدنی دختران نوجوان با تأثیرگرفتن از تصویر بدنی، تجربیات و رویدادهای بدنی آنها در شهر بروجرد می پردازد. داده های این مطالعه ازطریق مصاحبه نیمه ساخت یافته گردآوری و از روش نظریه مبنایی برای تحلیل آنها استفاده شده است. به کمک روش نمونه گیری نظری و هدفمند با 30 نفر از دختران دبیرستانی مصاحبه شد و درنهایت، داده های گردآوری شده در قالب 9 مقوله محوری و یک مقوله هسته، کدگذاری و تحلیل شدند. نتایج پژوهش نشان می دهند کلیشه های جنسیتی، مقایسه بدن خود با دیگران به منزله شرایط علی، بلوغ به منزله شرایط زمینه ای و اینترنت به منزله رسانه و بدن ایده آل (لاغری) به منزله شرایط مداخله گر عمل می کنند. همچنین دختران نوجوان در رویارویی با تصویر منفی از بدن خود راهبرد های خاصی را در پیش می گیرند. این راهبرد ها در قالب وارسی (پایش) بدن و دست زدن به الگوهای نامنظم غذایی دسته بندی می شوند. براساس مطالعه حاضر، اضطراب جسمانی، شرمساری و ازخوبیگانگی جنسیتی از آثار و پیامدهای تصویر بدنی منفی دختران نوجوان از خود است.
۳۹.

مقایسه اختلال سلوک و بزهکاری در دختران نوجوان مناطق 5 و 13 شهر تهران با رویکرد پیشگیری از جرم

نویسنده:
منبع: رهیافت پیشگیری از جرم دوره دوم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ 13 - 36

کلیدواژه‌ها: اختلال سلوک بزهکاری مزمن دختران نوجوان پیشگیری اجتماعی پیشگیری رشدمدار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱۳ تعداد دانلود : ۲۵۴
زمینه و هدف: اختلال سلوک از جمله مشکلات رفتاری است که از نظر روانشناسی فردی و اجتماعی دارای اهمیت است. اختلال سلوک یک الگوی رفتاری تکراری و پابرجاست که طی آن حقوق اساسی دیگران نقض می شود. پرخاشگری، سرقت و تقلب، دروغگویی و مانند آن در میان کودکان مبتلا به اختلال سلوک مشاهده می شود. این پژوهش با هدف بررسی و مقایسه اختلال سلوک و بزهکاری دختران مناطق 5 و 13 تهران انجام شد. روش شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی است که به روش توصیفی – تحلیلی انجام شد. جامعه آماری تحقیق ۶۰۷ نفر از دانش آموزان دارای اختلال سلوک و عادی در دو منطقه ۵ و ۱۳ آموزش پرورش تهران هستند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته است و برای آزمون فرضیه های پژوهش از آزمون مقایسه میانگین تک نمونه ای و آزمون مقایسه میانگین دو گروه مستقل استفاده شد. یافته ها و نتایج: بررسی فرضیه هایپژوهش نشان دهنده وضع نامطلوب مشخصه های اختلال سلوک در دانش آموزان دچار اختلال است و دانش آموزان عادی از منظر شاخصه های اختلال سلوک در وضعیت مطلوبی به سر می بردند. همچنین فرضیه ای که وجود اختلال سلوک را در دبیرستان منطقه ۵ بیشتر می دانست نیز رد شد و دو منطقه تفاوت چندانی با هم نداشتند. یافته های حاصل از تحقیقات فراتحلیلی نیز نشان داد، این اختلال می تواند تأثیر فراوانی در میل به ارتکاب جرم در نوجوانان داشته باشد.
۴۰.

تدوین و اعتباریابی روی آورد مداخله ای یکپارچه نگر برای خودآسیبی بدون خودکشی، دشواری تنظیم هیجان، رابطه مادر - دختری و افکار خودکار منفی دختران نوجوان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم روانشناختی دوره بیستم زمستان (اسفند) ۱۴۰۰ شماره ۱۰۸ ۲۲۶۸-۲۲۵۵

کلیدواژه‌ها: خودآسیبی بدون خودکشی روی آورد مداخله ای یکپارچه نگر دختران نوجوان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۲ تعداد دانلود : ۱۹۲
زمینه: تاکنون مداخلات متعددی در زمینه خودآسیبی بدون خودکشی به عنوان بحران خاموش مدارس انجام شده است، با این حال پژوهشی که به تدوین و اعتباریابی روی آورد مداخله ای یکپارچه نگر بر خودآسیبی بدون خودکشی و پیامدهای مهم آن بپردازد، یافت نشد. هدف: پژوهش حاضر با هدف تدوین و اعتباریابی روی آورد مداخله ای یکپارچه نگر بر خودآسیبی بدون خودکشی، دشواری های تنظیم هیجان، رابطه مادر - دختری و افکار خودکار منفی دختران نوجوان انجام گرفت. روش: روش پژوهش حاضر شبه آزمایشی و طرح آن پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش، تمامی دانش آموزان دوره اول و دوم متوسطه دارای خودآسیبی بدون خودکشی شهر اردبیل در سال تحصیلی 99-1398 بودند. با استفاده از روش نمونه گیری زنجیره ای 32 شرکت کننده گزینش و به طور تصادفی در گروه های گواه و آزمایش جایگزین شدند. هر دو گروه به پرسشنامه های رفتارهای خودآسیب رسانی سانسون، ویدرمن و سانسون (1998)، مقیاس دشواری در تنظیم هیجان گراتز و روئمر (2004)، پرسشنامه افکار خودکار هولون و کندال (1980) و فرم مادر مقیاس رابطه ولی-فرزندی فاین، مورلند و شوبل (1985)، در مراحل پیش آزمون و پس آزمون پاسخ دادند. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که روی آورد مداخله ای یکپارچه نگر بر کاهش دشواری تنظیم هیجان، بهبود رابطه مادر - دختر، کاهش افکار خودکار منفی و کاهش خودآسیبی بدون خودکشی دختران نوجوان مؤثر است (0/05> p ). نتیجه گیری: روی آورد مداخله ای یکپارچه نگر بر متغیرهای پژوهش اثربخش است و می تواند به عنوان مداخله مناسب توسط مشاوران مدارس و درمانگران برای نوجوانان دختر دارای خودآسیبی بدون خودکشی استفاده شود.