پژوهش های روان شناسی بالینی و مشاوره

هدف : بررسی اثربخشی طرحواره درمانی هیجانی گروهی بر اضطراب و طرحواره های هیجانی زنان مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر روش : این پژوهش شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری، همه ی زنان 20 تا 35 ساله مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر بودند که به کلینیک روان شناسی دانشگاه فردوسی مشهد مراجعه کردند. با روش نمونه گیری در دسترس و به صورت هدفمند، 20 نفر بر اساس مصاحبه بالینی ساختار یافته برای DSM-IV (SCID) و معیارهای ورود انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایش، در طی 10 جلسه، طرحواره درمانی هیجانی گروهی را دریافت کرده و گروه کنترل در لیست انتظار قرار گرفتند. پیش از انجام درمان و پس از آن، اعضای دو گروه به مقیاس طرحواره های هیجانی لیهی و پرسشنامه اضطراب بک پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس استفاده شد. یافته ها : نتایج نشان داد که طرحواره درمانی هیجانی گروهی باعث کاهش معنادار در نمرات اضطراب، افزایش معنادار کاربرد همه طرحواره های هیجانی سازگار و کاهش معنادار کاربرد طرحواره های هیجانی ناسازگار احساس گناه، ساده انگاری، خردگرایی، دوام، سرزنش و نشخوار فکری در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل شد.

هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین مولفه های احساس تنهایی در ارتباط با دوستان در نوجوانان دختر بر اساس تجارب زیسته ی آنان است. روش: پژوهش حاضر، از نوع کیفی و پدیدارشناسانه است. نمونه گیری به صورت هدفمند بود، به این صورت که 135 پرسشنامه احساس تنهایی UCLA بر روی نوجوانان دختر با میانگین سنی 16 سال اجرا شد و 30 نفر از افرادی که نمرات بالای 50 در احساس تنهایی داشتند به عنوان جامعه پژوهش انتخاب شدند. ابزار اصلی پژوهش مصاحبه بود، پس از 15 مصاحبه و کدگذاری با استفاده از نظریه ی زمینه ای، داده ها به اشباع رسید. یافته ها: مولفه های احساس تنهایی در ارتباط با دوستان در دختران نوجوان به ترتیب عبارت بود از: 1) احساس مورد پذیرش نبودن و عدم تعلق به گروه دوستی 2) عدم آرامش و داشتن مرزهای سخت در ارتباط با دوستان 3) کمیت و کیفیت پایین دوستی 4) اهمیت ارزشیابی دوستان و همسالان 5) زمینه های باز دارنده ی ارتباطی. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که سوگیری های شناختی مرتبط با رشد شناختی دوره ی نوجوانی و همچنین عواملی چون ناتوانی در برقراری ارتباط موثر با دوستان و عموماً بی اعتمادی است که انگیزه ی ارتباط مجدد را در نوجوانِ تنها تحت تاثیر قرار می دهد و باعث دور شدن هرچه بیشتر نوجوان از دوستان و پیشروی به سوی احساس تنهایی مزمن می گردد.

هدف: بررسی اثربخشی رویکرد سیستمی بوئن بر ارتقاء تمایزیافتگی خود و رضایت زناشویی در زنان دو قوم ترک و ترکمن در شهرستان بجنورد. روش: شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود. نمونه شامل 150 نفر از زنان ترک و ترکمن مراجعه کننده به بیمارستان تأمین اجتماعی شهر بجنورد بود که در هر کدام از گروه های ترک و ترکمن 75 نفر قرار گرفتند و از این میان در هر یک از گروه های آزمایش و کنترل به ترتیب 8 و 7 نفر گمارش شدند. گروه های آزمایش 8 جلسه آموزش سیستمی بوئن را دریافت کردند و به گروه های کنترل هیچ مداخله ای ارائه نشد. قبل و بعد از اجرای مداخله پرسشنامه «رضایت زناشویی» و «تمایزیافتگی» توسّط گروه های نمونه تکمیل شد. یافته ها: آموزش سیستمی بوئن بر افزایش رضایت زناشویی و تمایزیافتگی زنان ترک و ترکمن دارای اثر معنی دار بوده است، امّا در میزان اثربخشی آن تفاوت معنی داری وجود ندارد. یافته های پژوهش مؤیّد این مهم است که آموزش رویکرد سیستمی بوئن باعث افزایش تمایزیافتگی و رضایت زناشویی گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل می گردد.

هدف: تعیین اثربخشی رواندرمانی مثبت نگر به شیوه گروهی بر راهبرد های مقابله ای کارآمد و ناکارآمد وسبک های مراجعه به دیگران در دانش آموزان پسر متوسطه اول روش: طرح پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون - پس آزمون و پیگیری سه ماهه با گروه کنترل بود. جامعه آماری تمامی دانش آموزان پسر 13 تا 16 سال به تعداد 200 نفر مشغول به تحصیل در یکی از مدارس متوسطه دوره اول شهرستان فریمان در سال تحصیلی 97- 1396 بودکه به شیوه نمونه گیری هدفمند، 34 نفر دانش آموز انتخاب گردید و در دو گروه 17 نفره آزمایش و گواه قرار گرفتند. مداخله برای گروه آزمایش شامل 10 جلسه 60 دقیقه ای رواندرمانی مثبت نگر بود. ابزارپژوهش شامل پرسشنامه راهبردهای مقابل ه ای و برنامه درمانی روانشناسی مثبت گرا ( Rashid, 2008) بود . داده ها با استفاده از تحلیل واریانس آمیخته با اندازه گیری مکرر تحلیل شد. یافته ها: نتایج تحلیل نشان داد که روان درمانی گروهی مثبت نگر در افزایش راهبرد های مقابل ه ای کار آمد (P<0/01)، و کاهش راهبرد های مقابل ه ای نا کار آمد (P<0/01)، افزایش سبک های مراجعه به دیگران (P<0/01)، در دانش آموزان موثر است و این تاثیر در مرحله پیگیری هم تداوم داشته است.

هدف : پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان کوتاه مدت راه حل محور بر کاهش اضطراب اجتماعی کودکان و نوجوانان دارای لکنت زبان بود. روش : روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی و طرح آن پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری تمامی کودکان و نوجوانان 8 تا 18 ساله دارای لکنت زبان مراجعه کننده به مراکز گفتار درمانی شهر شیراز در سال تحصیلی 95-96 بودند. نمونه پژوهش حاضر شامل 32 نفر از کودکان و نوجوانانی دارای لکنت زبان که از نظر اضطراب اجتماعی در مرز بالینی قرار داشتند، یعنی نمره آنها از این تست بالاتر از 55 بود، به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. برای جمع آوری اطلاعات از مقیاس اضطراب اجتماعی لایبوویتز برای کودکان و نوجوانان (2003) در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون استفاده شد. محتوای جلسات طبق نظریه راه حل محور دی شازر تهیه شد. داده ها با روش های آماری توصیفی و تحلیل واریانس تجزیه و تحلیل شد. یافته ها : نتایج تحلیل واریانس حاکی از آن بود که میانگین نمرات اضطراب اجتماعی گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل کاهش معناداری پیدا کرده است. بنابراین، درمان کوتاه مدت راه حل محور در کاهش اضطراب اجتماعی کودکان و نوجوانان دارای لکنت زبان موثر بوده است.

هدف: هدف از این پژوهش مقایسه تأثیر درمان شناختی -رفتاری با درمان روانی-اجتماعی بر پاسخ های نشخواری و نگرشهای ناکارآمد مبتلایان به افسردگی مزمن بود. روش: روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی و طرح پیش آزمون- پس آزمون همراه با دوگروه آزمایش، بود. جامعه آماری پژوهش تمامی بیماران مبتلاء به افسردگی مزمن بودند که به شیوه نمونه گیری هدفمند از میان مراجع کنندگان به مراکز مشاوره و یا مطب روانپزشکان شهر اصفهان تعداد 30 نفر انتخاب شد و سپس براساس تخصیص تصادفی افراد به دو گروه آزمایش با درمان روانی-اجتماعی و شناختی-رفتاری، (هرگرو15نفر) گمارده شدند. آزمودنی ها به پرسشنامه های نگرشهای ناکارآمد (DAS) و پاسخ های نشخواری(RRS) پاسخ دادند. داده ها با استفاده از روش تحلیل آزمون واریانس با اندازه گیری های مکرر مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان میدهند؛ میزان نشخوار فکری و نگرش های ناکارآمد با هر دو درمان کاهش یافته است. اما بین دو درمان در میزان نشخوار فکری تفاوت معنی داری وجود داشته و اثربخشی درمان روانی-اجتماعی به نسبت درمان شناختی-رفتاری بیشتر بوده است. اما بین دو درمان در نگرش های ناکارآمد تفاوت معنی داری وجود نداشته است. همچنین اثربخشی درمان روانی-اجتماعی در مردان در مقایسه با زنان بیشتر بوده است.

هدف : در این مقاله، هدف تعیین اثربخشی درمان CPRT بر کاهش علائم اختلال اضطراب جدایی در کودکان طلاق است. روش : این پژوهش به روش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل به اجرا درآمده است. جامعه آماری این پژوهش والدهای طلاق گرفته ای است که فرزندان آنان در بازه سنی 2تا6 سال قرار دارند و به اختلال اضطراب جدایی دچار هستند. نمونه گیری با استفاده از روش غیرتصادفی، هدفمند همراه با غربالگری صورت گرفت و برای برآورد حجم نمونه از جدول کوهن استفاده شد. با مراجعه به مهدهای کودک و دادگستری شهرستان مشهد نمونه های پژوهش حاضر گردآوری شده است. مطابق پرسش نامه SAAS-P از میان افرادی که فرزندان آنان اضطراب جدایی داشتند، 35 نفر اعلام آمادگی کردند. این تعداد به طور تصادفی به دو گروه، آزمایش با 17 نفر و کنترل با 18 نفر قرار گرفتند. برای گروه آزمایش 10 جلسه درمان CPRT انجام شد، درحالی که گروه کنترل، هیچ گونه آموزشی دریافت نکرد. یافته ها : داده های به دست آمده از تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند که طی آن نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که درمان CPRT کاهش معناداری در علائم اضطراب جدایی ایجاد می کند.