مطالب مرتبط با کلیدواژه

مذهب


۲۰۱.

بررسی تأثیر سرمایه های مذهبی بر اشتیاق شغلی با نقش میانجی معنویت در محیط کار (مورد مطالعه: کادر درمان بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی سال دوازدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲۶ 135 - 220

کلیدواژه‌ها: اشتیاق شغلی مذهب سرمایه مذهبی معنویت در محیط کار پرستاران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱ تعداد دانلود : ۱۲۹
اشتیاق شغلی یکی از مفاهیم بدیع و نسبتاً پرکاربرد در رویکرد های نوین مدیریت منابع انسانی است. تأثیر مذهب بر اشتیاق شغلی از حیث استخدام و ترویج فرهنگ سازمانی صحیح می تواند حائز اهمیت باشد. لذا هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر سرمایه های مذهبی بر اشتیاق شغلی با نقش میانجی معنویت در محیط کار در نظر گرفته شد. مطالعه حاضر، پژوهشی کاربردی و تحلیلی است که به طور مقطعی در سال 1399 انجام شد. جامعه آماری پژوهش 740 پرستار از بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بودند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نمونه ای به حجم 253 نفر با استفاده از فرمول کوکران انتخاب گردید. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه استاندارد بود که روایی و پایایی آن مورد تأیید قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری از روش های آمار توصیفی، میانگین و انحراف استاندارد و از روش های آمار استنباطی، تحلیل واریانس چند متغیری مانوا (MANOVA) و آزمون همبستگی و رگرسیون استفاده شد. همچنین داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و AMOS تجزیه و تحلیل شدند. نتایج به تفکیک فرضیات نشان دهنده آن است که در سطح اطمینان 95% در بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان سرمایه های مذهبی تأثیر مثبت و معنی داری بر اشتیاق شغلی دارد. سرمایه های مذهبی تأثیر مثبت و معنی داری بر معنویت در محیط کار دارد. معنویت در محیط کار تأثیر مثبت و معنی داری بر اشتیاق شغلی دارد. سرپرستاران با القای احساس امید، ایمان و بصیرت بخشی به پرستاران می توانند باورهای افراد به توانایی هایشان برای دستیابی به موفقیت را تحت تأثیر مثبت قرار دهند.
۲۰۲.

تحلیل عوامل اجتماعی موثر در گرایش زنان به عضویت در تیم های ورزشی و شرکت در مسابقات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های کاربردی در مدیریت ورزشی دوره یازدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۴۳) 19 - 32

کلیدواژه‌ها: جامعه خانواده مذهب سیاست های اجرایی دانشجویان دختر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳ تعداد دانلود : ۱۴۵
 فرهنگ جسمانی، جهتگیری سلامتی و فعالیت هایی مانند دویدن آهسته، قدم زدن، دوچرخه سواری در حوزه ورزش های تفریحی و مشارکت و عضویت در تیم های ورزشی در حوزه ورزش های قهرمانی می بایست به صورت راهب رد فرهنگ ی در بین همه اقش ار جامعه به ویژه زنان نهادینه شود. هدف کلی پژوهش حاضر تحلیل عوامل اجتماعی مؤثر در گرایش دانشجویان دختر به عضویت در تیم های ورزشی و شرکت در مسابقات بود. پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی بود. جامعه آماری کلیه دانشجویان دختر شرکت کننده در چهاردهمین المپیاد ورزشی (3745) بودند که در تابستان 97 در دانشگاه شیراز برگزار شد. نمونه آماری 375 نفر از دانشجویان بودند که به طور تصادفی طبقه بندی شده از میان تمام رشته های ورزشی انتخاب شدند. ابزار پژوهش با استفاده از نتایج تحقیقات و مطالعات گذشته، پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن توسط 14 نفر از اس ات ی د م دیری ت ورزش ی در دانشگاهها بررسی و تأیید شد و پایایی آن نیز از طریق آلفای کرونباخ 92/0 بدست آمد. نتایج نشان داد که چهار مولفه  نگرش فرهنگی – مذهبی جامعه، حمایت نهاد خانواده و همچنین توسعه فناوری ه ای ن وین اطلاعات و سیاست های اج رایی مدی ران ارش د در ش رکت زن ان در مسابقات مؤثر است. لذا ارتقای سطح فرهنگی جامعه (عمدتا ًخانواده ها برای حمایت) و اصلاح دیدگاه رهبران جامعه نسبت به ورزش زنان متناسب با شرایط زمان و نیز توسعه ارتباطات و فناوری های نوین اطلاعات زمینه های گرایش بیشتر زنان به عضویت در تیم های ورزشی و شرکت در مسابقات را فراهم می سازد.
۲۰۳.

نقش جغرافیا در مذهب، هنر و ادبیات عارفانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عرفان اسلامی سال ۹ زمستان ۱۳۹۱ شماره ۳۴

کلیدواژه‌ها: جغرافیا موسیقی ادبیات مذهب عرفان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵ تعداد دانلود : ۶۳
جغرافیا به عنوان یکی از علوم قدیم به جهت ریشه داشتن در عمق پدیده های طبیعی و انسانی همواره به بررسی ارتباط بین این دو پدیده که پایه اصلی نظام هستی است می پردازد. این دو پدیده دارای جوهری است که با ذات وجود باری تعالی و باورهای اعتقادی و عرفانی در یک رابطه تنگاتنگی قرار گرفته است. این فرایند را در یک تفکر فلسفی می توان از پرستش سنگ و کوه و قداست رودخانه ها و تاثیر معنوی آن در پاک کردن زشتی ها تا به امروز می توان دید و چه تابلوهای بسیار زیبا و هنرمندانه ای که در آن قدرت لایزال خدواند با تصویر کشیدن قله ای برای نشان دادن استواری سرزمین مادری نقاشی شده است که این قدرت در کنار یک رودخانه جاری جریان زندگی را نشان می دهد که ذات درونی، غائبی را که قابل مشاهده نیست را در برون جغرافیایی تصویر به نمایش گذاشته است. ما انسان را بدون جغرافیا و در خلاء نمی توانیم به سر مقصد درک واقعی جهان برسانیم. در عالم معنا در ظهور و بلوغ موسیقی و آواز، ملودی و طنین جغرافیا در محیط با نوای جوشش چشمه و خروش رود، غرش آسمان و آواز پرندگان مولود آواز و موسیقی است. در این پژوهش با متغیر مستقل هنر و ادبیات عارفانه که وابسته به متغیرهای جغرافیایی است به این نتیجه می رسیم که جغرافیا به عنوان یکی از علوم کهن در هر دو دیدگاه عرفانی اصالت به ماده و اصالت به تصور هم در هنر و هم در ادبیات عارفانه و باورهای مذهبی نقش مهمی را ایفا می کند
۲۰۴.

ارزیابی سروده های مذهبی شاعران برجسته شیعه در سده نهم هجری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عرفان اسلامی سال ۱۴ بهار ۱۳۹۷ شماره ۵۵

کلیدواژه‌ها: سده نهم شعر فارسی عرفان مذهب شیعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴ تعداد دانلود : ۵۴
در مقاله حاضر سعی بر آن است تا وضع شعر مذهبی شاعران برجسته شیعه در سده نهم هجری قمری مورد بررسی قرار گیرد، در ادامه نیز به دلیل رواج چشمگیر «عرفان و تصوّف» و اهمیت و تأثیر آن در افکار مذهبی شاعران این دوره، بحثی مبسوط درباره عرفان و تصوف این دوره صورت گرفته است، اما منظوراز اشعار مذهبی چیست؟اشعار مذهبی شعرهایی هستند که درباره معصومین(علیهماالسلام) سروده شده اند، در واقع پیش از این قرن هم اشعار مذهبی فراوانی سروده شده است اما بایدتوجه داشت که این اشعار عمدتاً از سوی شاعران سنی مذهب سروده شده و نیز بیشتر درباره پیامبر(ص) و خلفای راشدین و حضرت علی(ع) می باشد و می توان گفت که از قرن نهم است که شاعران شیعه به طور گسترده و ویژه بهمدح و منقبت اهل بیت پرداخته و در سوگ حادثه عظیم عاشورا، به مرثیه سرایی می پردازند، این رونق و شکفتگی در سرودن اشعار مذهبی توسط شاعران شیعه مذهب باعث ایجاد روندی مؤثر در تاریخ ادبیات مذهبی ایران گردید که تا به امروز هم ادامه دارد،
۲۰۵.

رابطه میزان اختلالات روانی - رفتاری با طول مدت اسارت و حمایت اجتماعی در آزادگان

نویسنده:
منبع: روانشناسی نظامی سال ۳ زمستان ۱۳۹۱ شماره ۱۲

کلیدواژه‌ها: اسارت آزاده اختلالات روانی-رفتاری سازش یافتگی مذهب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵ تعداد دانلود : ۸۰
مقدمه: در این مطالعه رابطه میان طول مدت اسارت و میزان اختلالات روانی – رفتاری در آزادگان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران مورد مطالعه قرار گرفته است. روش: این مطالعه که با روش همبستگی انجام شده ، 110 نفر به صورت نمونه در دسترس و با استفاده از فرمول پیشنهادی بُرگ و گال(۱۹۸۹) انتخاب شدند. آزمون های مورد استفاده در این پژوهش را آزمون 21 DASS و تست حمایت اجتماعی (S.S.S) تشکیل داد. همچنین از مصاحبه تشخیصی، جهت تشخیص افتراقی اختلالات و معتبرسازی نتایج استفاده گردید. داده های حاصل از پژوهش، با استفاده از آزمون های همبستگی و تحلیل واریانس (ANOVA) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج: تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که بین طول مدت اسارت و اختلالات روانی-رفتاری آزادگان رابطه معکوس برقرار است. همچنین میان اختلالات استرس و افسردگی با متغیر حمایت اجتماعی رابطه مثبت و معناداری مشاهده گردید. یافته های پژوهش حاضر اگرچه ناهمخوان با پژوهش های خارجی است، لکن نشان از همسویی با پژوهش های داخلی دارد. عواملی همچون مذهب و محل نگهداری اسرا در طول مدت اسارت؛ عواملی تاثیرگذار بر چنین نتیجه ای قلمداد شده اند. بحث: ارتباط معکوس بین طول مدت اسارت و اختلالات روانی از جمله افتراق هایی است که در این بین خودنمایی می کند. در واکاوی این یافته که اسیران با مدت اسارت بیشتر چرا شدت اختلال کمتری را نسبت به اسیران با مدت اسارت کمتر داشته اند، می توان به نقش هدف و اعتقادات دینی و مذهبی در کاهش اختلالات اشاره کرد.
۲۰۶.

ارزیابی پایایی و روایی نسخه فارسی پرسش نامه سنجش معنویت، در سالمندان ایرانی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: رفاه اجتماعی سال ۱۴ بهار ۱۳۹۳ شماره ۵۲ ۲۷۰-۲۵۳

کلیدواژه‌ها: روایی و پایایی سالمندی مذهب معنویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷ تعداد دانلود : ۷۰
مقدمه: تعریف سازمان جهانی بهداشت از سلامت آسایش کامل جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی است و نه فقط نبود بیماری و نقص. این تعریف اهمیت معنویت را در سلامت سالمندان نشان می دهد. باتوجه به نبودن پرسش نامه فارسی برای ارزیابی معنویت در میان سالمندان، هدف این مطالعه ارزیابی پایایی و روایی نسخه فارسی پرسش نامه معنویت در میان سالمندان ایرانی است. روش: برای تهیه نسخه فارسی در این مطالعه، از روش استاندارد مدل ترجمه IQOLA پروژه بین المللی ابزار کیفیت زندگی برای ترجمه مقیاس معنویت در سالمندان ایرانی استفاده شد. برای تعیین پایایی از هم بستگی درون رده ای (ICC) و آلفای کرونباخ و Test-Retest بین سی نفر نمونه در دو نوبت به فاصله دو هفته آزمایش شد و برای سنجش روایی در سه سطح روایی صوری (ظاهری) و روایی محتواو روایی ساختاری (تحلیل عاملی اکتشافی) سنجیده شد. درضمن، این مطالعه از نوع هم بستگی است که در آن داده های مربوط به سالمندان از میان ۲۰۰ نمونه در سال ۱۳۹۱ جمع آوری شد و نرم افزار SPSS16 آن را تحلیل عاملی کرد. یافته ها: یافته های حاصل از نتایج توصیفی تحقیق حاضر نشان داد که بین اطلاعات دموگرافیک جمع آوری شده در این تحقیق، ازجمله سن، مذهب، تحصیلات و... با معنویت هم بستگی وجود ندارد. ازسوی دیگر، پس از انجام تحلیل عاملی اکتشافی و محاسبه Test-Retest و ضریب هم بستگی درون رده ای با 003/0=p-value و محاسبه همخوانی درونی با آلفای کرونباخ 8/0 به ترتیب پایایی پرسش نامه را تأیید کرد و ازطریق تحلیل عاملی اکتشافی، روایی ساختاری آن نیز تأیید شد. بحث: از مسائل بسیار مهمی که در مطالعه و بررسی پیامدهای عملکردی معنویت پیش روی محققان و متخصصان قرار دارد، توسعه مقیاس های مناسب برای ارزیابی ها و انجام تحقیقات مداخله ای میان سالمندان با هدف بهبود عملکردشان در این دوران است. در این تحقیق، باتوجه به همخوانی درونی و پایایی در بازآزمایی بالای پرسش نامه و همچنین، تأیید روایی صوری (ظاهری)، روایی محتواو روایی عاملی پرسش نامه، می توان گفت نسخه فارسی ترجمه شده در این تحقیق، با ابزار اصلی مطابقت دارد و می توان از آن به عنوان ابزار سنجش معنویت معتبر در سالمندان ایرانی استفاده کرد.
۲۰۷.

ناهمسان همسری مذهبی و چالش های خانوادگی: مطالعه نظریه زمینه ای زوجین استان سیستان و بلوچستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی کاربردی سال ۳۴ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۹۱) 43 - 64

کلیدواژه‌ها: نارضایتی تنش خانوادگی ازدواج ناهمسان همسری مذهب زوجین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹ تعداد دانلود : ۱۰۷
در این پژوهش، به فرایند شکل گیری چالش های خانوادگی و راهبردهای رایج بین زوجین ناهمسان مذهب و پیامدهای آن در خانواده، با روش شناسی کیفی و نظریه زمینه ای توجه و سپس مسائل آن واکاوی شده است. برای جمع آوری اطلاعات، با 29 نفر از زوجین ناهمسان مذهب در استان سیستان و بلوچستان با روش نمونه گیری نظری، مصاحبه عمیق و نیمه ساختار یافته انجام شد. داده ها طی سه مرحله کدگذاری و تحلیل شد. یافته های پژوهش نشان داد «ازدواج پرخطر و ناهمسان همسری مذهبی»، شرط علی پدیده محوری «خانواده ناهمگون و تضادهای خانوادگی» است که همراه با شرایط زمینه ای «تعاملات غیر مسالمت آمیز خانوادگی در فضای متعصبانه» و وضعیت مداخله گر «تعارض مذهبی و قومیتی زوجین و تعاملات غیر تفاهم آمیز»، موجب راهبردهایی نظیر «ناسازگاری زوجین و زیست تنش زا» در زوجین ناهمسان مذهب و به پیامد «نارضایتی از زندگی ناهموار و ناآرام» ختم می شود.
۲۰۸.

جستاری بینارشته ای در بازیابی رگه های بِه دینیِ عصر ساسانی در داراب نامه طرسوسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کاوش نامه ادبیات تطبیقی سال ۱۳ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۵۰ 91 - 111

کلیدواژه‌ها: عصر ساسانی به دینی باورها و عقاید مذهب داراب نامه طرسوسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴ تعداد دانلود : ۷۶
نوشتار پیش رو در راستای پژوهش های تطبیقی و مطالعات بینارشته ای در سه ساحت ادبیات، تاریخ و الهیات مجموعه ای از باورها و اساطیر مزدیسنی در اواخر دوره ساسانی و دوره آغازین اسلامی را در قالب کتاب داراب نامه طرسوسی بررسی کرده است. در این جستار که به روش توصیفی – اسنادی به انجام رسیده، فرض پژوهشگران این است که به دلیل وجود رگه های حماسی و اساطیریِ انکارناشدنی این قصه، به تبع عناصر و بُن مایه های حماسی و اساطیری ملی، سامی و اسلامی در آن دیده می شود. در این قصه عناصر زرتشتی، بِه دینی مزدیسنی ساسانی، زروانیسم، عناصر مانوی، سامی و اسلامی حضوری پررنگ دارد. پرسش های جستار حاضر این است که چه عناصر و باورهایی در آیین بِه دینی مزدیسنی ساسانی وجود داشته و درواقع این آیین در کتاب مورد پژوهش شامل چه عناصری است؟ اهمیت و ضرورت پژوهش در بازشناسی باورها و اعتقادات ایرانیان دوره میانه و دوره ساسانی است تا مراحل تکامل و دگرگونی و حتی آمیزش آن را با دیگر عناصر اعتقادیِ التقاطی، هم سو یا مخالف گزارش کند. درحقیقت از این راه و به مدد منابعی غیر تاریخی، همچون قصه های عامه، می توانیم تاریخ رشد تمدن و فرهنگ ایران را بازکاویم. یافته ها نشان داد که تلفیقی از آیین های اوستایی، مانوی- مندایی و اسلامی در این قصه دید می شود. این مزج اعتقادی و آیینی در داراب نامه در مقوله هایی همچون عناصر زرتشتی و حماسی- ملی مانند جزا و پاداش و همیستگان، تیشتر، کیومرث و جمشید و تهمورث دیوبند، ارزیز و مس گداخته، کوه قاف و البرز، یأجوج و مأجوج و قلعه دیوهره وجود دارد، در بخش عناصر پسازرتشتی مواردی همچون عناصر آیین مانی، آیین مندایی و صابئین، عناصر سامی و عناصر اسلامی وجود دارد که هرکدام شامل مؤلّفه هایی بود که خود این مؤلّفه ها نشان دهنده اشتراک و همسانی مظروف با اختلاف در ظرف آنان است. 
۲۰۹.

مبانی معرفت شناختی دانش اقتصاد اسلامی و اقتصاد غرب (اثبات واقعیت اقتصادی، امکان معرفت به آن)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد اسلامی سال ۲۳ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۹۱ 59 - 79

کلیدواژه‌ها: واقعیت معرفت ارزش واقعیت اقتصادی اعتبارات اجتماعی مذهب نظام نظام سازی علم اقتصاد دانش اقتصاد اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸ تعداد دانلود : ۹۲
اثبات واقعیت و ویژگی های آن و امکان معرفت به آن دو بحث مقدماتی لازم برای ورود به مباحث اصلی معرفت شناسی از قبیل ماهیت، ویژگی ها، انواع، حدود، ابزار و منابع معرفت و ... است. در این مقاله این مباحث مقدماتی را ابتدا در فلسفه غرب بررسی کرده و سپس امتداد آن را در فلسفه علم اقتصاد متعارف پی می گیریم. پس از آن به تبیین دیدگاه فلاسفه مسلمان و نیز دیدگاه قرآنی پرداخته، نتایج آن را در دانش اقتصاد اسلامی تحلیل می کنیم. بررسی ها نشان می دهد که در فلسفه علم اقتصاد متعارف وجود واقعیت اقتصادی خارج از ذهن امری مسلم و مورد اتفاق است و در جریان اصلی علم اقتصاد واقعیت اقتصادی امری مادی و یکسان با واقعیت های طبیعی تلقی می شود؛ اما دیدگاه ها در مورد امکان معرفت، از امکان معرفت به به نحو جزمی به امکان معرفت به نحو غیر جزمی و در نهایت به عدم امکان معرفت تحول یافته است. از دیدگاه فلاسفه مسلمان و نیز قرآن کریم وجود واقعیت خارج از ذهن و امکان معرفت به آن امری مسلم است و بر این اساس واقعیت اقتصادی در چهار رشته مذهب، نظام، نظام سازی و علم اقتصاد خارج از ذهن وجود دارد و معرفت به آن نیز ممکن است. واقعیت های اقتصادی دارای ابعاد مادی و مجردند و با واقعیت های طبیعی متفاوت اند. واقعیت های اقتصادی محفوف به ارزش ها و اعتبارات اجتماعی عقلایی و شرعی اند و در چارچوب سنت های الهی که به منزله قوانین تکوینی طبیعی است رخ می دهند. کنشگران در ساخت واقعیت اقتصادی دخیل اند و دارای حقیقتی مستقل از محقق علوم اجتماعی اند.
۲۱۰.

دین و توسعه در ترکیه: برآیند عقلانیت نهادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روابط بین الملل دوره ۱۲ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۴۵) 293 - 322

کلیدواژه‌ها: توسعه اصلاحات اسلام طریقت مذهب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷ تعداد دانلود : ۶۷
ترکیه در مقایسه با دیگر کشورهای اسلامی توانسته با سهولت بیشتری با مدرنیسم غرب کنارآید. نخستین تلاشهای فکری برای آشتی میان سنن اسلامی با مدرنیته و توسعه به سبک غربی ، ابتدا در قرن نوزدهم در ترکیه بوجود آمد .ترکیه به عبارتی موفق ترین کشور اسلامی در ترکیب کردن جامعه مسلمان با دولت مدرن و توسعه گرا از قرن هجدهم تا کنون بوده است . واکاوی ریشه های این موفقیت ترکیه البته می تواند معلول عوامل مختلفی باشد ولی بطور ویژه واکاوی آن بخش از این موضوع که به ویژگی های خاص نهاد مذهب در ترکیه مربوط میشود ، موضوع اصلی این پژوهش است. این مقاله از نوع پژوهش های بنیادی و مبتنی بر روش توصیفی- تحلیلی ، تلاش نموده که فرضیه مناسب در به این سوال مهم را در سه حوزه جستجو نماید : نزدیکی جفرافیایی ترکیه به حوزه تمدنی اروپا ، گستردگی طریقت ها در ترکیه ، و برخی ویژگی های خاص مذهب حنفی در ترکیه ، یافته های این پژوهش ، در مقام پاسخ به سوال اصلی می باشند.
۲۱۱.

بررسی عوامل فرهنگی- اجتماعی اثرگذار بر نحوه استفاده از شبکه های اجتماعی (کاربران 18 تا 30 ساله شهر ورامین)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت شهری دوره ۱۴ زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴۵ ۲۹۰-۲۷۷

کلیدواژه‌ها: شبکه اجتماعی تلگرام دینداری مذهب قومیت پایگاه اقتصادی- اجتماعی ورامین کاربران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸ تعداد دانلود : ۴۶
محقق در پژوهش حاضر بر آن بوده است که عوامل فرهنگی- اجتماعی اثرگذار بر نحوه استفاده از شبکه اجتماعی تلگرام را در بین کاربران 18 تا 30 ساله شهر ورامین بسنجد. از این رو براساس نظریات مطرح در حوزه شبکه اجتماعی (نظری ساخت یابی گیدنز، نظریه مک لوهان، نظریه حوزه عمومی هابرماس، اینترنت و شبکه اجتماعی به عنوان حوزه عمومی، نظریه استفاده و رضامندی، نظریه کمیابی اینگلهارت، نظریه اجتماع مجازی هوارد رینگولد و نظریه دینداری گلاک و استارک) و پژوهش های انجام شده، عوامل فرهنگی و اجتماعی مؤثر بر نحوه استفاده شناسایی شدند. این عوامل شامل قومیت، مذهب، پایگاه اقتصادی اجتماعی، دینداری و تحصیلات است. پس از تدوین مدل نظری نمونه ای با 385 عضو به روش نمونه گیری هدفمند در شهر ورامین انتخاب شد. پس از انجام آزمون های آماری مربوطه و سنجش تاثیر 5 متغیر یاد شده بر نحوه استفاده کاربران از شبکه تلگرام، مشخص شد که بین متغیرهای قومیت، پایگاه اقتصادی اجتماعی، دینداری و تحصیلات فرد با نحوه استفاده از شبکه تلگرام رابطه معنی داری وجود دارد و بین مذهب و نحوه استفاده رابطه معنادار نیست.
۲۱۲.

ریتون یکی از مؤلفه های شناخت هنر و مذهب اشکانیان

نویسنده:
منبع: مطالعات ایران شناسی سال ۲ پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳ 92 - 106

کلیدواژه‌ها: ریتون هنر مذهب اشکانیان نسا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵ تعداد دانلود : ۳۴
شناخت ریتون های اشکانی، یکی از عناصر شناخت هنر و مذهب دوره اشکانیان است. بر این اساس، ریتون های اشکانی در دو طبقه بندی کلی قرار می گیرند. دسته نخست، شامل ریتون های شاخی شکل و مزینِ مکشوفه از شهر باستانی نسا (مهرداد کرت)، واقع درحومه عشق آباد امروزی و دسته دیگر، ریتون های مکشوفه از سایر نقاط قلمرو اشکانی است. محل کشف و نقوش موجود بر روی ریتون های این دوره، حکایت گر تنوع سبک هنری، تسامح مذهبی، تأثیر هنر یونانی و در نهایت ایجاد سبکی بومی در هنر اشکانی است. بنابرین با توجه به محدودیت های باستان شناختی دوره اشکانی، ریتون های این دوره را می توان، مؤلفه مهمی برای شناخت هنر و مذهب دوره اشکانی دانست. مطالعه بر روی نمونه های مکشوفه از ریتون های اشکانی در منابع، آثار مکتوب و مصور مربوط به یافته های این دوره و ارائه نتایج، به شیوه توصیفی - تحلیلی محقق شده است.
۲۱۳.

پراکندگی جغرافیایی صابئین در اهواز

نویسنده:
منبع: مطالعات ایران شناسی سال ۴ تابستان ۱۳۹۷ شماره ۹ 31 - 48

کلیدواژه‌ها: صابئین جغرافیا اهواز مذهب آداب و رسوم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰ تعداد دانلود : ۳۸
اهواز در طول تاریخ شاهد هجوم و مهاجرت اقوام زیادی بوده است؛ اقوامی که همراه خود فرهنگ و زبان خاصی را به این منطقه آورد هاند. یکی از این اقوام صابئین یا مندائیان هستند. مندائیان در واقع یکی از فرقه های یکتاپرستی بودند که از دوران قبل از اسلام تا به امروز در این منطقه حضور دارند و کلیه کتب مذهبی و آیین های خود را بادقت پاس نگاه داشتند. صابئین قومی مهاجرند که از اورشلیم به سمت شرق مهاجرت کردند و بعد از سالهای طولانی به ایران رسیدند. در این پژوهش سعی بر آن است تا پراکندگی جغرافیایی قوم صابئین در اهواز مورد بررسی قرار گیرد. سؤال اصلی نوشتار حاضر این است که صابئین چه مذهبی دارند و چرا اهواز را بعنوان محل سکونت خود انتخاب کرده اند؟ این نوشتار به روش تحلیلی و تاریخی فراهم آمده است و یافته های پژوهشی حکایت از آن دارند که صابئین که امروزه صبی خوانده می شوند از پیروان حضرت یحیی (ع) هستند که از زمان اشکانیان در ایران حضور داشتند و همچنین به علت اینکه بیشتر مراسمات مذهبی آنها در کنار رودخانه ها صورت می گیرد، با توجه به جغرافیای اهواز و داشتن سد و رودخانه های فراوان، این شهر را به عنوان سکونت گاه خود قرار داده اند.
۲۱۴.

سیاست خارجی آمریکا ناشی ازدین

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۷ بهار ۱۴۰۳ شماره ۲۴ 840 - 865

کلیدواژه‌ها: دین سیاست خارجی آمریکا مذهب ملت سازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷ تعداد دانلود : ۵۹
اهمیت شناخت سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا به دلیل گستردگی ووسعت آن درسرتاسرجهان بوده که نقش بی بدیل آن درمناقشات، درگیری ها، اتحادها، ائتلاف ها، جنگ هاوغیره درمناطق مختلف، برهمگان آشکاراست.قوانین درعرصه های گوناگون اجتماعی ازجمله سیاست خارجی آمریکا، تحت تأثیرفرهنگ مدنی حاکم برجامعه وباورهای دینی قانون گذاران وگروه های ذینفع قراردارند. هدف از پژوهش حاضر بررسی جایگاه دین در تدوین قوانین موثربرعرصه سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا پرداخته است. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی با استفاده از داده های کتابخانه ای، به پیشینه تحقیق در خصوص موضوع را بررسی کرده است. یافته های تحقیق حاکی از بررسی نقش دین درتدوین قوانین ایالت های مختلف آمریکا، تفسیر مذهبی ازقانون اساسی، استراتژی دولت آمریکا درموردرهبران مذهبی، بینش مسیحیت صهیونیستی درایالات متحده آمریکا، ملت سازی دولت آمریکا درکشورهای اسلامی، سوءاستفاده ازدین درعرصه سیاست خارجی دولت آمریکا، همانند سازی وافزایش فعالیت های مسلمانان آمریکایی درکشورهای اسلامی، سپس پیروزی انقلاب اسلامی ایران به عنوان یک نقطه عطف برای کشورهای جهان پرداخته است. نتیجه گیری این تحقیق نشان می دهد که دین درتدوین قوانین با توجه به تفسیروپیگیری آنها در عرصه سیاست خارجی آمریکااز پررنگترین وتاثیرگذارترین نقش برخورداراست.
۲۱۵.

نقش سوژه انقلابی شریعتی در بسیج سیاسی مردم و تأثیر آن بر انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال ۱۴ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۴۹) 97 - 129

کلیدواژه‌ها: سوژه انقلابی بسیج سیاسی علی شریعتی مذهب انقلاب اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱ تعداد دانلود : ۲۹
هدف از پژوهش حاضر بررسی رویکرد سوبژکتیو علی شریعتی به مفهوم انسان و مسئولیت اجتماعی وی و تاثیر آن در خوانش انقلابی از مذهب به عنوان یک ایدئولوژی سیاسی رادیکال است. شریعتی با بکارگیری این رویکرد یک سوژه انقلابی را در ادبیات مذهبی تشیع صورتبندی کرد. سوال اصلی پژوهش حاضر این است که سوژه انقلابی چه جایگاهی در اندیشه شریعتی داشت؟ و تحلیل انقلابی شریعتی از مذهب تشیع تا چه اندازه در بسیج سیاسی توده های مردم در انقلاب اسلامی موثر بود؟ این پژوهش با استفاده از روش تحلیلی- تاریخی می خواهد ضمن تحلیل شاخصه های اصلی پروژه فکری شریعتی به ارزیابی نقش آن در پیروزی انقلاب اسلامی آن بپردازد. توجه به پیامد های سیاسی و اجتماعی رویکرد سوبژکتیو شریعتی، شامل توجه به سوژه انقلابی و بازتعریف آن در ادبیات مذهبی تشیع و نقش آن در ترسیم سیمای انقلابی مذهب به عنوان عامل تحول اجتماعی و تاریخی و سهم آن در شکل گیری و تکوین انقلاب اسلامی از مهم ترین یافته های این پژوهش است. نتیجه کلی این پژوهش نشان گر آن است که شریعتی با به کارگیری رویکرد سوبژکتیو، ایدئولوژیک و انقلابی به دین آن را به عنصراصلی بسیج سیاسی تاقشار مختلف در انقلاب اسلامی تبدیل کرد.
۲۱۶.

جایگاه خراسان بزرگ در تحولات مذهبی و هنری شرق در دوره اشکانیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی - اجتماعی خراسان سال ۱۴ بهار ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۵۵) 83 - 114
تعداد بازدید : ۴۵ تعداد دانلود : ۲۳
خراسان بزرگ در تمامی دوران های تاریخی ایران، نقش مؤثری در تبادلات منطقه ای شرق ایران داشته و در این زمینه، اطلاعات جامعی در اختیار پژوهشگران است. اما در این میان، پیرامون عملکرد منطقه خراسان در تاریخ اشکانی، به دلیل از بین رفتن آثار و منابع تاریخی توسط ساسانیان و هم چنین گذر زمان بسیار محدود می باشد. بر این اساس، هدف از انجام این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی صورت پذیرفته است، تحلیل جایگاه خراسان بزرگ (خراسان امروزی، بلخ، مرو، هرات)، به عنوان اولین مقر حکومتی اشکانیان در زمینه های مذهبی و هنری این دوره می باشد که این امر با توجه به منابع دسته اول و مدارک باستان شناختی به دست آمده از این دوره انجام می پذیرد. پژوهش پیش رو، در صدد پاسخ گویی به این پرسش ها می باشد که خراسان بزرگ در تاریخ اشکانی، چگونه توانسته است زمینه ساز تحولات ساختاری مذهبی و هنری گردد و در ادامه، بیشترین تأثیرگذاری تحولات مذهبی و هنری خراسان بزرگ درکدام مناطق مشهود است. در این راستا، با توجه به یافته های پژوهش می توان گفت جایگاه خراسان بزرگ در دوره اشکانی، به صورت فرامنطقه ای بوده و بر اساس تسامح مذهبی و فرهنگی صورت پذیرفته است. هم چنین خراسان بزرگ به دلیل قرارگیری در گذرگاه ارتباطی شرق و غرب، توانسته است با گسترش مذهب بودا، مهر و زرتشتی در شرق ایران، هند، چین و حتی روم بیزانس تأثیرگذاری مذهبی داشته و با توجه به آثار هنری هم چون سفال سازی و شیشه گری در هند و چین، تأثیرگذاری هنری ایجاد نماید. علاوه بر آن، با تحلیل ریشه شناسی خط و زبان پهلوی در دوره اشکانی، دریافتیم که این منطقه با توسعه خط و زبان پهلوی در داخل ایران، تاجیکستان و افغانستان تأثیر فرهنگی  به صورت فرامنطقه ای ایجاد نموده است.
۲۱۷.

پیش بینی تاب آوری دانشجویان بر اساس جهت گیری های مذهبی

نویسنده:
منبع: رهیافت فرهنگ دینی سال ۶ بهار ۱۴۰۲ شماره ۲۱ 21 - 45

کلیدواژه‌ها: تاب آوری مذهب جهت گیری مذهبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹ تعداد دانلود : ۲۰
پژوهش حاضر باهدف بررسی نقش پیش بینی کنندگی جهت گیری های درونی و بیرونی مذهبی در تاب آوری دانشجویان انجام شده است. برای رسیدن به این هدف، 320 دانشجو از بین کلیه دانشجویان پسر و دختر دانشگاه فرهنگیان فارس با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. داده های موردنیاز با استفاده از پرسشنامه جهت گیری مذهبی (درونی و بیرونی) آلپورت و راس و مقیاس تاب آوری بزرگ سالان همدال، فرایبورگ، مارتینوسن و روزنوینگ جمع آوری گردید. داده های این پژوهش با استفاده از روش آماری همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه به شیوه هم زمان بررسی شد. یافته ها نشان دادند جهت گیری های مذهبی درونی با کلیه ابعاد تاب آوری (شایستگی فردی، شایستگی اجتماعی، انسجام خانوادگی، منابع اجتماعی و ساختار فردی) به طور مثبت رابطه معنی داری دارد؛ اما جهت گیری مذهبی بیرونی تنها بعُد انسجام خانوادگی تاب آوری را به صورت منفی پیش بینی نمود و سایر ابعاد تاب آوری با جهت گیری مذهبی بیرونی دانشجویان رابطه معنی داری نداشتند. نتایج و تلویحات آن بر پایه پیشینه نظری مورد بحث قرار گرفت.
۲۱۸.

بررسی زمینه های سیاسی-مذهبی تأثیرگذار در تحولات هنری در عهد شاهرخ تیموری (850- 807 ق)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علم و تمدن در اسلام سال ۵ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۱۷ 10 - 29

کلیدواژه‌ها: شاهرخ سیاست هنر مذهب معماری خوشنویسی موسیقی نقاشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰ تعداد دانلود : ۲۶
هنر به عنوان پدیده ای اجتماعی، تحت تأثیر زمینه های سیاسی، دینی، اقتصادی و فرهنگی موجود در بطن هر جامعه شکل می گیرد. این واقعیت در عصر تیموری (807-913 ق)، که از دوره ه ای درخشان در تاریخ هنر ایرانی-اسلامی به شمار می رود، وجود دارد و هنر مقوله ای جدای از سیاست و مذهب نبود؛ چنانکه در زمان شاهرخ تیموری هنر از یک سو، با سیاست و مذهب درهم تنیده شد و از سوی دیگر، تحت تأثیر اوضاع چندمذهبی جامعه آن روز قرار گرفت. از این رو، برای شناخت وضع هنر در این دوره و بررسی عوامل پیشرفت و رکود آن ناگزیر از واکاوی ریشه های سیاسی و مذهبی آن در جامعه آن روزگار هستیم. پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی ضمن تبیین زمینه های سیاسی و مذهبی حاکم بر دوره شاهرخ تیموری، بر آنست تا تأثیر سیاست های وی را بر رشد و رکود انواع هنر در آن دوره نشان دهد. یافته های این پژوهش نشان می دهد بر اثر سیاست های حمایتی شاهرخ معماری و خوشنویسی، بر مبنای میزان آثار تولیدشده و نوآوری در سبک های به کار رفته در هر یک از آن ها، از نظر کمی و کیفی پیشرفت کرده و در برابر، شعر علی رغم رشد کمی، از نظر کیفی به انحطاط گرایید و موسیقی و نقاشی نیز چنان که باید، اوج نگرفت. این یافته با رویکردی مقایسه ای میان هنرهای رایج این دوره به دست آمده است.
۲۱۹.

درآمدی بر نظریه اریکسن و مطابقت آن با رویکرد اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه روانشناسی اسلامی سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۳ 85 - 105

کلیدواژه‌ها: اریکسن مراحل روانی اجتماعی مذهب معنویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱ تعداد دانلود : ۱۸
نظریه تحول روانی اجتماعی اریکسن یکی از معروف ترین نظریه های رشد و شخصیت است. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش مذهب و معنویت در نظریه اریکسن و ارزیابی نظریه وی بر اساس منابع اسلامی صورت گرفته است. در این پژوهش از روش اجتهادی استفاده شده است که نوعی تحلیل محتوای کیفی است و بر اساس آن، منابع اسلامی و روان شناسی مرتبط بررسی و تحلیل شده است. یافته های حاصل از تحلیل متون روان شناسی و دینی حکایت از آن دارد که مذهب و معنویت در رشد انسان نقشی مهم ایفا می کند. یازده مفروضه انسان شناختی در نظریه اریکسن قابل استخراج است که در بسیاری از موارد با مفروضه های انسان شناسی اسلامی همسو است. یافته دیگر این پژوهش نشان می دهد از بین مراحل هشت گانه، سه مرحله از مراحل روانی اجتماعی اریکسن؛ اعتماد در برابر بی اعتمادی، هویت در برابر گم گشتگی هویت و یکپارچگی در برابر نومیدی، به طور ویژه با مذهب و معنویت در ارتباط است. این مسئله بر اساس منابع اسلامی هم مورد تأیید قرار گرفته است.
۲۲۰.

مرور سیستماتیک و فراتحلیل مطالعات رابطه دین و شادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال ۲۱ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ 207 - 243

کلیدواژه‌ها: دین شادی فراتحلیل مرور سیستماتیک مذهب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴ تعداد دانلود : ۳۲
پژوهش حاضر با استفاده از روش فراتحلیل و مرور سیستماتیک می کوشد پژوهش ها را ترکیب و از مطالعات انجام شده درباره رابطه دین و شادی نتیجه گیری کند؛ بنابراین، مقالات چاپ شده در نشریات علمی-پژوهشی و پایان نامه های دانشگاهی مرتبط با موضوع مطالعه و مطابق با سایر معیارهای ورود، تشخیص داده شدند، وارد تحلیل شده و پس از غربال از میان 54 اثر، درنهایت مطابق با معیارهای خروج، 14 اثر حائز شرایط تحلیل نهایی دانسته شدند. یافته ها بیانگر ناهمگنی اندازه اثر و نداشتن سوگیری انتشار مطالعات بررسی شده بودند. سپس، ضریب اندازه اثر تصادفی با توجه به ناهمگن بودن مطالعات و نقش تعدیلگر چهار متغیر با به کارگیری نسخه دوم نرم افزارCMA  ارزیابی شد. یافته ها نشان دادند اندازه اثر ترکیبی رابطه دین و شادی معادل 311/0 است که برحسب نظام تفسیری کوهن، متوسط ارزیابی می شود. همچنین «زمان انجام تحقیقات»، «مکان آن ها»« جامعه آماری»، «فیلد مطالعاتی محققان»، متغیرهای تعدیلگر در نظر گرفته شد و ضریب اثر برای طبقات آن ها به این صورت محاسبه شد : اندازه اثر ترکیبی تحقیقاتی که قبل از سال 95 به مطالعه پرداخته بودند 455/0 است و بعد از سال 95 ضریب اندازه اثر مطالعات 342/0 است. همچنین، ضریب اثر ترکیبی برای مطالعاتی که در مناطق مرکزی ایران انجام شده بودند 415/0 و برای سایر مناطق 315/0 محاسبه شد. همچنین، ضریب اندازه اثر ترکیبی مطالعاتی که حوزه مطالعاتی آن ها جامعه شناسی است کمتر از سایر رشته ها برآورد شده است. این تفاوت مطابق با انتظارات نظری است و درمجموع نتایج نشان دادند، دین با تعدیلگری متغیرهای چهارگانه بیان شده، تأثیر متفاوتی بر شادی دارد. درنهایت برای بهبود این رابطه، راهکارهایی برخاسته از نتایج این مطالعه ارائه شد.