سعیده اسماعیل زاده آشینی

پژوهش حاضر با استفاده از روش فراتحلیل و مرور سیستماتیک می کوشد پژوهش ها را ترکیب و از مطالعات انجام شده درباره رابطه دین و شادی نتیجه گیری کند؛ بنابراین، مقالات چاپ شده در نشریات علمی-پژوهشی و پایان نامه های دانشگاهی مرتبط با موضوع مطالعه و مطابق با سایر معیارهای ورود، تشخیص داده شدند، وارد تحلیل شده و پس از غربال از میان 54 اثر، درنهایت مطابق با معیارهای خروج، 14 اثر حائز شرایط تحلیل نهایی دانسته شدند. یافته ها بیانگر ناهمگنی اندازه اثر و نداشتن سوگیری انتشار مطالعات بررسی شده بودند. سپس، ضریب اندازه اثر تصادفی با توجه به ناهمگن بودن مطالعات و نقش تعدیلگر چهار متغیر با به کارگیری نسخه دوم نرم افزارCMA  ارزیابی شد. یافته ها نشان دادند اندازه اثر ترکیبی رابطه دین و شادی معادل 311/0 است که برحسب نظام تفسیری کوهن، متوسط ارزیابی می شود. همچنین «زمان انجام تحقیقات»، «مکان آن ها»« جامعه آماری»، «فیلد مطالعاتی محققان»، متغیرهای تعدیلگر در نظر گرفته شد و ضریب اثر برای طبقات آن ها به این صورت محاسبه شد : اندازه اثر ترکیبی تحقیقاتی که قبل از سال 95 به مطالعه پرداخته بودند 455/0 است و بعد از سال 95 ضریب اندازه اثر مطالعات 342/0 است. همچنین، ضریب اثر ترکیبی برای مطالعاتی که در مناطق مرکزی ایران انجام شده بودند 415/0 و برای سایر مناطق 315/0 محاسبه شد. همچنین، ضریب اندازه اثر ترکیبی مطالعاتی که حوزه مطالعاتی آن ها جامعه شناسی است کمتر از سایر رشته ها برآورد شده است. این تفاوت مطابق با انتظارات نظری است و درمجموع نتایج نشان دادند، دین با تعدیلگری متغیرهای چهارگانه بیان شده، تأثیر متفاوتی بر شادی دارد. درنهایت برای بهبود این رابطه، راهکارهایی برخاسته از نتایج این مطالعه ارائه شد.