جمهوری اسلامی ایران

داشتن کشوری مستقل، یکی از آرزوهای اقلیم کردستان عراق است که علی رغم مخالفت کشورهای همسایه اقلیم و دولت مرکزی عراق، همواره با حمایت گسترده اسرائیل همراه بوده است. این پژوهش به دنبال آن است تا با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی جهت آزمون فرضیه و روش کتابخانه ای و فیش برداری برای گردآوری داده ها، و بهره برداری از گزاره های نظریه واقع گرایی تدافعی با تاکید بر موازنه تهدید، دریابد نقش اسرائیل در استقلال خواهی کردستان عراق چه می باشد و این عامل چه تاثیری بر امنیت ملی ایران دارد؟ نتایج حاصل، حاکی از آن است که برای اسرائیل حمایت گسترده از تمایلات استقلال خواهانه کردستان عراق در چارچوب استرتژی اتحاد پیرامونی بن گوریون، همواره اصلی مهم در راهبرد سیاست خارجی این رژیم برای مشروعیت-بخشی به موجودیت خود و خروج از انزوا در منطقه و تثبیت اتحاد با موجودیتی غیر عرب و هم مرز با ایران بوده است. با توجه به اینکه امنیت ملی ایران تابعی از مجموعه تحولات داخلی و تحرکات حادث در محیط امنیتی پیرامونی آن است، لذا پیشبرد تمایلات استقلال خواهانه اقلیم کردستان عراق با حمایت اسرائیل، پیامدهای متعددی برای ایران به دنبال خواهد داشت که از مهم ترین آن می توان به ایجاد مطالبات جدید در میان کردهای ایران، گسترش اختلافات قومی و فرقه ای، نگرانی از شکل گیری کردستان بزرگ، تشدید اقدام های کنترلی اسرائیل بر علیه ایران و ایجاد بازدارندگی در مقابل حضور و نفوذ ایران در منطقه و تهدید یکپارچگی و انسجام ایران اشاره نمود.

سیاست خارجی یکی از وجوه مهم زندگی ملت ها و کشورها به شمار می رود. بررسی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قبال مصر و تأثیرات آن می تواند به تدوین راهبردهایی در روابط خارجی در دولت های مختلف کشورمان کمک کند و شرایط را برای رفع مشکلات و نقایص احتمالی فراهم آورد. پس از بیداری اسلامی دولت هایی در مصر روی کار آمدند که بر روابط با ایران تأثیرگذار بودند. در این پژوهش سعی شده است تا با نگاهی سازه انگارانه به روابط ایران و مصر، سیاست خارجی کشورمان در دولت های احمدی نژاد و روحانی مورد نقد و بررسی قرار گیرد و به این سئوال پاسخ داده شود که روابط ایران و مصر بین سال های 2005 تا 2021 چگونه بوده؟ و با چه راهبری می توان مشکلات موجود را در روابط دو جانبه برطرف کرد؟ در پاسخ باید گفت؛ در دولت موسوم به عدالت محور احمدی نژاد، درگیر بودن در برخی تنش های داخلی و فقدان رویه ای ثابت در سیاست خارجی و در دولت موسوم به اعتدال گرا روحانی، تمایل بیش از حد به روابط با غرب و درگیر بودن با برجام، توسعه روابط را با کشورهایی مانند مصر کُند کرد و زمینه های تاریخی، اشتراکات فرهنگی و سیاسی به همراه فرصت شکل گرفته از قیام مردمی دراین کشور نیز نتوانست به این روابط کمک چندانی بکند. هدف این مقاله کنکاش دریافتن دلایل بروز مشکلات در روابط دوکشور و ارائه راهبردی برای حل این مشکل است. دراین پژوهش با اتکا به روش (SWOT) این نتیجه حاصل شد که برای بهبود روابط با مصر می توان از راهبرد «رقابتی یا تنوع بخشی» (ST) استفاده کرد.

 تحولات موسوم به بهار عربی در جهان عرب تابع متغیرهای متعددی بوده است و در این میان نیروها و کنشگران خارجی مجموعه ای از مهم ترین متغیرهایی هستند که آینده سیاسی جهان عرب را تحت تأثیر قرار می دهند. نحوه موضع گیری و دخالت بازیگران خارجی در امور کشورهای عربی، تابع متغیرهای مختلفی مانند امنیت، منافع اقتصادی و منافع سیاسی ایدئولوژیک بوده است و هر یک از این بازیگران به فراخور سیاست های خود، الگوهای رفتاری متفاوتی در قبال این تحولات داشته اند. در سطح منطقه خاورمیانه، ملاحظات و سیاست های چند کنشگر دولتی شامل عربستان سعودی، ترکیه، ایران و اسرائیل، اهمیت ویژه ای دارد. در این راستا مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، درصدد بررسی سیاست خارجی ایران در قبال تحولات سال های اخیر در کشور بحرین بر اساس نظریه سازه انگاری می باشد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که سیاست خارجی ایران در قبال بحران بحرین بر اساس مؤلفه های هویتی بوده و طبیعی به نظر می رسد که سیاست خارجی ایران در قبال این کشور دچار تغییرات مرحله ای گردد. لذا نظر به اهمیت موضوع، پژوش حاضر درصدد است با روش توصیفی تحلیلی به تشریح و تبیین سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قبال تحولات بحرین از منظر نظریه سازه انگاری بپردازد.

با توجه به جایگاه حکمرانی در شکل گیری الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت، پژوهش حاضر با هدف کمک به شکل گیری الگوی نظام حکمرانی جمهوری اسلامی ایران تدوین شده است. برای این منظور ضمن بررسی بیانیه گام دوم انقلاب با استفاده از روش داده بنیاد و رویکرد نظام مند، ابعاد الگو، استخراج و با استفاده از نظر 30 خبره اعتبارسنجی شده است. در ادامه به کمک نظر 384 کارشناس مرتبط و با استفاده از روش تحلیل عاملی تأییدی، مدل آزمون و براساس وضعیت موجود نظام حکمرانی جمهوری اسلامی ایران نهایی و ارائه شده است. مؤلفه های اصلی حاصل آمده در این الگو عبارت اند از: اتکا به خود و استقلال؛ انتخاب و تربیت مسئولان مبتنی بر ارزش ها، باورها و هویت؛ بهره برداری از کلیه منابع و ظرفیت ها؛ بهره گیری از تجارب دیگران؛ بهره گیری از خلاقیت و نوآوری؛ بهره گیری از مشارکت همه مردم و بالاخره بهره گیری از عقلانیت و منطق

در استان ایلام، فرهنگ ایلی، طایفه ای و تنوع قومی در مشارکت سیاسی نقش تعیین کننده ای دارند و این موضوع در ده دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی مشهود است. هدف اصلی پژوهش حاضر تبیین نقش سرمایه سیاسی اجتماعی در مشارکت سیاسی شهروندان ایلامی در انتخابات مجلس است. روش پژوهش از نوع پیمایش و ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه است. با استفاده از فرمول کوکران از جامعه آماری ۴۱۰۹۴۹ نفری؛ تعداد ۳۸۴ نفر انتخاب و به روش نمونه گیری خوشه ای طبقه تصادفی اطلاعات جمع آوری شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد بین مؤلفه های سرمایه سیاسی اجتماعی و مشارکت سیاسی شهروندان ایلامی رابطه معنا دار و مثبتی وجود دارد: اعتماد (763/0)، انسجام (654/0)، آگاهی (406/0) و تعلق طایفه ای ایلی (680/0). در مجموع ۴۲ درصد از تغییرات مشارکت سیاسی شهروندان ایلامی در انتخابات مجلس به وسیله سرمایه سیاسی اجتماعی تبیین می شود.

یکی از مفاهیم مهم و متأثر از اندیشه رهبران انقلاب اسلامی مفهوم «مقاومت» است که در چند دهه گذشته ایران اسلامی، موجب پیدایش یک جریان فکری و راهبرد عملی در نظر و عمل جمهوری اسلامی ایران شده است. طرح و عملیاتی سازی این راهبرد، همانند سایر موارد مشابه، دربردارنده هزینه هایی است که تجربه نشان داده برای کاهش آنهار نیاز است تا نهادهای فکری و فرهنگی به تبیین بهتر و کامل موضوع اهتمام نمایند. از مهم ترین این نهادها، دانشگاه است. دانشگاه کارکردهای متعدد آموزشی، پژوهشی و فرهنگی دارد و براساس همین کارکردها می تواند زمینه ساز بسط و تعمیق گفتمان مقاومت باشد. سؤال اصلی مقاله این است که کارکردهای دانشگاه در تبیین و بسط اندیشه مقاومت کدامند؟ در این پژوهش با استفاده از نظریه کارکردگرایی ساختی و با رویکرد توصیفی تحلیلی، موضوع بررسی شده است. نتایج نشان می دهد که دانشگاه در حوزه های پژوهشی و فرهنگی به شکل قابل قبولی در زمینه تبیین و بسط مفهوم مقاومت فعال بوده، اما در حوزه آموزشی و تأسیس رشته های مرتبط با مقاومت نیاز به فعالیت بیشتر است.

پژوهش های زیادی در ارتباط با عملیات روانی انجام شده است. همین امر اقتضای آن دارد که از منظری کلان، نسبت به تجمیع دیدگاه ها و تولید رویکردی جامع اقدام شود. پژوهش حاضر به منظور به دنبال ارائه پاسخ به این پرسش است که: مؤلفه های مؤثر بر الگوی عملیات روانی از دیدگاه محققان ایرانی کدامند؟ جهت گردآوری داده ها از روش اسنادی و برای تحلیل داده ها از مرور نظام مند (سال های 1380-1400) استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که: از دیدگاه نویسندگان ایرانی، پنج دسته از مؤلفه ها مدنظر می باشند؛ سه دسته نخست از جنس عوامل مؤثر بوده و شامل عوامل پایه، زمینه ای و تسهیل گر می شود. مؤلفه چهارم مؤثر ناظر بر تاکتیک های عملیات روانی بوده و حوزه های شناختی، هیجانی و رفتاری را شامل می شود. مؤلفه پنجم ناظر بر پیامدهای عملیات روانی است که به نوبه خود سه حوزه جامعه خودی، دشمنان و بازیگران بی طرف را دربرمی گیرد.

پیشینه فعالیت احزاب سیاسی در ایران، به انقلاب مشروطه برمی گردد، از این رو، پژوهش حاضر با هدف فراتحلیل کیفی موانع توسعه حزبی در دوره زمانی ایران پس از انقلاب، به شناسایی و دسته بندی موانع توسعه حزبی از منظر مطالعات داخلی منتشرشده در بازه 1398-1368 اقدام کرده است. داده ها به روش اسنادی گردآوری شده و شامل 118 مطالعه، در قالب مقاله و پایان نامه بوده که طی فرایند اجرای فراتحلیل، 30 سند درون گنجی شده است. طبق یافته های به دست آمده، تعداد 130 مانع توسعه حزبی در ذیل رویکردهای ششگانه: نهادی، حقوقی قانونی، سیاسی، فرهنگ سیاسی، جامعه شناختی و نوسازی و مدرنیزاسیون شناسایی و دسته بندی شده که بر اساس میزان فراوانی، «موانع فرهنگ سیاسی»، با فراوانی 35.38 درصد پرتکرارترین مانع توسعه حزبی را در پژوهش های مورد بررسی به خود اختصاص داده است. از این رو، اصلاح فرهنگ سیاسی با هدف ایجاد جهت گیری ذهنی مثبت نسبت به پدیده حزب و فعالیت حزبی در سطوح سه گانه: فرهنگ سیاسی رهبران، نخبگان و فعالان سیاسی و توده پیشنهاد می شود.

عوامل متعددی بر احساس عدالت اجتماعی شهروندان مؤثر است که دین از مهم ترین آنهاست. از این رو، سنجش میزان این تأثیر برای سیاست گذاری های سودمند، موضوعیت دارد. پرسش اصلی این پژوهش عبارت است از اینکه: میزان تأثیر دینداری بر احساس عدالت اجتماعی بین دانشجویان دانشگاه شهید مدنی آذربایجان چقدر است؟ پژوهش با روش پیمایشی و استفاده از پرسشنامه استاندارد دینداری گراک و استارک و نیز تقسیم بندی عدالت ، به عدالت رویه ای و توزیعی، به بررسی موضوع پرداخته است. جامعه آماری، دانشجویان دانشگاه شهید مدنی آذربایجان در پاییز 1400 است که در این پژوهش 378 نفر از دانشجویان به عنوان نمونه آماری با استفاده از روش پرسشنامه اینترنتی، به دلیل محدودیت های کرونایی، انتخاب شدند. اگرچه نتایج نشان می دهد که دینداری تأثیر مثبتی بر روی احساس عدالت اجتماعی دارد، اما در خصوص جامعه آماری تحقیق حاضر، میزان تأثیر 13/0 است که نشان از میزان تأثیر متوسطی دارد و ضرورت آسیب شناسی و تقویت مبانی دینی را آشکار می سازد.

چرخش در سیاست خارجی ایران پساانقلاب و تأثیر این تغییر رویکرد بر منافع ملی، منجر به پیدایش اختلاف نظرهایی در این رابطه شد.براین اساس، گروهی خواستار عمل وفق ارزش ها و هنجارهای پذیرفته شده جهانی بودند.در مقابل، برخی رسالت انقلاب را مقاومت در برابر منطق قدرت عریان حاکم بر نظام بین الملل می دانستند. رویکرد سوم به دنبال برقراری رابطه ای عقلانی و به دور از تفوق رابطه سلطه جویانه قدرت های هژمون بود. این نوشتار با کاربست چارچوب نظری واقع گرایی نئوکلاسیک، تلاشی است برای پاسخ به این سؤال که میان منافع ملی و راهبرد سیاست خارجی مقاومت جویانه چه ارتباطی وجود دارد؟ یافته های پژوهش حاکی از آن است که سیاست خارجی مقاومت جویانه با حفظ تمامیت ارضی و وحدت سرزمینی کشور، صیانت از ارزش های بنیادین نظام سیاسی، تقویت روحیه خودباوری و درنتیجه، دستیابی به استقلال و آزادی عمل در عرصه ملی و بین المللی به تقویت منافع ملی ایران انجامیده است.

قدرت فرهنگی– اجتماعی یک کشور، از جمعیت، ایدئولوژی، روحیه ملی، فرهنگ و همبستگی ملی آن منبعث می شود. این عوامل بر قدرت دفاعی کشورها تأثیر گذارده، در تبیین سیاست ها، دکترین و راهبردهای دفاعی- امنیتی نقش اساسی دارند. یکی از مؤلفه های اصلی قدرت ملی، قدرت نظامی است که بکارگیری صحیح آن، مستلزم وجود قواعد بنیادین و هدایت کننده یا دکترینی است که این قدرت را در رسیدن به اهداف سیاسی یاری می کند. به عبارت دیگر، دکترین نظامی، مجموعه ای از نظرات و اندیشه های اصولی است که محیط ملی، منطقه ای و بین المللی را بنا بر اقتضائات محیطی، برای کاربرد نیروهای نظامی تجزیه وتحلیل می کند و با توجه به شرایط محیطی، روش های مناسبی را برای اتخاذ تدابیر کلی دفاعی در زمان صلح و جنگ توصیه می کند. هدف این پژوهش، بررسی نقش عوامل فرهنگی- اجتماعی در تدوین دکترین نظامی ج.ا.ایران است. تحقیق از نوع کاربردی و توسعه ای بوده، روش تحقیق موردی- زمینه ای است. جامعه آماری تحقیق 480 نفر و حجم نمونه 86 نفر از صاحب نظران شاغل و بازنشسته در امور سیاسی، نظامی، فرهنگی- اجتماعی، اقتصادی هستند که با روش تصادفی- طبقه ای انتخاب شده اند. نتایج پژوهش نشان می دهد که شاخص های قدرت فرهنگی- اجتماعی، شامل جمعیت و قومیت ها، ایدئولوژی، روحیه ملی، فرهنگ و همبستگی ملی بر انتخاب ن وع و تدوین دکترین نظام ی مؤثر هستند و مناسب ترین نوع دکترین نظامی با توجه به عوامل و شاخص های فرهنگی- اجتماعی جمهوری اسلامی ایران، دکترین بازدارندگی است. 4 فرضیه تحقیق که اثبات شده اند به ترتیب اولویت عبارتند از: عامل جمعیت وقومیت ها در ایران، عوامل اعتقادی مذهبی، عامل روحیه ملّی، عامل فرهنگی وهمبستگی ملّی.

در عصر جدید رسانه های مجازی در حال تردی شدن به امپراطوری های بزرگ می باشند و فضای مجازی، فضای قدرت های بزرگ است. منطق و محیط جنگ، سنتی براساس منطق و محیط جنگ، در فضای مجازی دگرگون شده است. اگر تا پیش از این، منطق پیروزی در جنگ، سنتی، برخورداری بیشتر از نیروهای فیزیکی و ابزارآلات فیزیکی بود، اما بدون تردید، ظهور محیط مجازی، باعث دگرگونی و تشکیل اساسی در این منطق شده است. این فضا، قدرتی را به عنوان قدرت نرم به وجود آورده است و این فناوری، بسیاری از عرصه های تقابل را متفاوت از گذشته ساخته است. به این صورت که پشتوانه هر اقدام نرمی قدرت نرم قرار دارد؛ به نحوی که قدرت نرم لازم و ملزوم یکدیگرند. جمهوری اسلامی ایران دارای پایگاه قدرت نرمی ست که پایه های آن تشکیل شده از رهبری آن، فرهنگ و هویت ایرانی و اسلامی، توده های متصل و متشکلی که قابلیت انسجام و بسیج بالایی دارند، فضای مجازی در خدمت جبهه معارض انقلاب اسلامی قرار گرفته است. مقاله حاضر با هدف نقش فضای مجازی در افزایش قدرت نرم با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای انجام شد. سؤال پژوهش حاضر این است که فضای مجازی چه نقشی در افزایش قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران دارد؟ که فرضیه بیان می کند به نظر می رسد توسعه فزاینده فناوری اطالعات و ارتباطات و مشکالت روش های سخت و تاثیرگذاری سریع و عمیق قدرت نرم در ابعاد مختلف اقتصادی اجتماعی، سیاسی، نظامی و دیپلماسی با ظهور عصر مجازی، بیت ها و بایت ها. و سایت ها که فاصله بین میدان عمل و هدف نبرد را بسیار کم کرده است.

راهبرد آمریکا در برابر ایران از همان ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی ایران، مبتنی بر محدود ساختن، منزوی کردن، تغییر رفتار و در نهایت تغییر نظام سیاسی بوده است. یکی از این راهبردها به کارگیری دیپلماسی اجبارآمیز بر علیه جمهوری اسلامی ایران است. رهیافت مداخله جویانه آمریکا پس از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ در خاورمیانه شدت یافت و موجب امنیتی شدن منطقه و تهدید حاکمیت ملی کشورهایی همچون ایران شد. لذا جمهوری اسلامی ایران برای خنثی سازی آن به دنبال بیشینه سازی قدرت هوشمند خود در خاورمیانه است. از این رو هدف اصلی از مقاله حاضر یافتن رابطه و بررسی تاثیر دیپلماسی اجبار ایالات متحده آمریکا بر شکل گیری و تقویت قدرت هوشمند جمهوری اسلامی ایران در خاورمیانه پس از ۱۱ سپتامبر است. سوال اصلی این مقاله این است که دیپلماسی اجبارآمیز ایالات متحده آمریکا بر قدرت هوشمند جمهوری اسلامی ایران چه تاثیری داشته است؟ روش تحقیق از نوع توصیفی و تحلیلی می باشد. یافته های مقاله نشان می دهد که دیپلماسی اجبار ایالات متحده آمریکا موجب شده است؛ ظرفیت های قدرت جمهوری اسلامی ایران را در قالب قدرت هوشمند در جهت خنثی سازی و کاهش فشارها و تهدیدات، فعال نموده و این کشور را به قدرت منطقه ای به دور از انزوا در خاورمیانه مبدل سازد. از جمله این ظرفیت ها می توان در حوزه قدرت هوشمند به تقویت قدرت موشکی جمهوری اسلامی ایران، الهام بخشی به جنبش های بیداری اسلامی در منطقه، محور مقاومت به عنوان راهبرد ضد مهار، نقش و اثرگذاری سردار سلیمانی اشاره کرد.

برخی از صاحب نظران سیاست، بر این باورند که جمهوری اسلامی در زمره رژیم های اقتدارگرا قرار دارد. برجسته ترین دانشگاه ها و مراکز پژوهشی در جهان اقدام به انتشار آثار پژوهشی کرده اند که اقتدارگرایی در جمهوری اسلامی ایران را بررسی می کنند. خوان خوزه لینز بر اساس روش مطالعه میدانی به مقایسه رژیم های سیاسی توتالیتر و اقتدارگرا سده بیستمی پرداخته و نظریه ای منسجم از اقتدارگرایی ارائه کرده است. از آنجا که وی در پژوهش خود با داوری کمابیش منصفانه به مطالعه موردی جمهوری اسلامی ایران نیز توجه کرده است، از نظریه لینز برای بررسی و ارزیابی اقتدارگرا بودن ایران در این نوشتار استفاده می شود. اهداف دوگانه این پژوهش عبارت اند از: نخست، بازبینی جایگاه جمهوری اسلامی در طبقه بندی نوع رژیم های سیاسی معاصر؛ و سپس ارائه پاسخی علمی و منصفانه به افرادی که جمهوری اسلامی را اقتدارگرا می دانند، درحالی که در واقع پژوهش های اندکی روابط بین جمهوری اسلامی و اقتدارگرایی را از دیدگاهی انتقادی بررسی کرده اند. پرسش اصلی پژوهش این است که چه رابطه ای بین مؤلفه های اقتدارگرایی لینز و ساختار نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران برقرار است. با رویکردی تحلیلی-تبیینی و بهره گیری از روش تحلیل محتوای مفهومی، دیدگاه های مهم ترین اندیشمندان انقلاب اسلامی و همچنین قانون اساسی کشور بررسی می شود تا بتوان به آزمون این فرضیه پرداخت که بیان می کند شاخص های تمرکز قدرت، مشارکت سیاسی محدود و نگرش تعیین کننده میزان اقتدارگرایی در نظام های سیاسی معاصرند. این پژوهش نشان دهنده ضعف نظریه لینز در شناسایی و ارزیابی ویژگی های ساختار سیاسی جمهوری اسلامی ایران است، زیرا مؤلفه های اقتدارگرایی لینز با مورد جمهوری اسلامی سازگاری ندارد، در واقع باید آن را در دسته حکومت های مختلط قرار داد.

بعد از وقوع انقلاب اسلامی ایران، اهداف و اقدام های آمریکا به طور مستقیم و غیرمستقیم منافع ایران را تحت تأثیر قرار داد که این مهم را به خوبی می توان در بررسی پنج دسته اسناد راهبردی و امنیت ملی آمریکا در سطح کلان که طی این سال ها منتشر شده، به خوبی مشاهده نمود. ازاین رو ماهیت این تحقیق، توصیفی-تحلیلی از نوع مطالعه موردی است که با روش تجزیه وتحلیل محتوای کیفی به بررسی موضوع مدنظر می پردازد. جامعه آماری این پژوهش شامل 42 سند رسمی و یک سند موقت امنیت ملی آمریکا است که توسط دولت بایدن در سال 2021 منتشر شده است. در بررسی این اسناد آنچه مسلم می باشد، این است که رویکرد آمریکا در تمام این سال ها نسبت به جمهوری اسلامی ایران بدون تغییر باقی مانده اما راهبردهای نیل به آن که همواره براندازی این نظام بوده، تغییر نموده و در طول سال های پس از انقلاب اسلامی همواره این عملکرد به صورت کم وبیش در رفتار خارجی آمریکا مشهود می باشد. رویکرد های رؤسای جمهور آمریکا در دوره های ریاست جمهوری بوش پدر و کلینتون بیشتر مبتنی بر قدرت نرم و البته تا حدودی سخت، در دوره بوش پسر بیشتر مبتنی بر قدرت سخت و تا حدودی نیز نرم، در دوره اوباما مبتنی بر کاربرد قدرت هوشمند ترکیبی از سخت و نرم، در دوره ترامپ مبتنی بر قدرت سخت و در دوره بایدن که امروزه با آن مواجهیم مبتنی بر قدرت نرم و هوشمند می باشد.

شکاف حاکمیتی، از مهم ترین آسیب های سیاسی است که می تواند در یک نظام سیاسی به وجود بیاید. این شکاف ها بر اثر عدم وجود یک توافق کلان بر سر منابع قدرت و چگونگی توزیع آن به وجود می آید و برآمده از ناتوانی نخبگان سیاسی در ارائه درکی درست از این مسائل است. از این رو هنگامی که نظامی با این آسیب مواجه است در عرصه های مختلف، چه داخلی و چه خارجی، دچار اشکالات عمده می شود. در جمهوری اسلامی، با وجود ابرگفتمان انقلاب اسلامی در سال هایی نسبتاً طولانی، میان نخبگان سیاسی اجماعی در زمینه های مختلف وجود نداشته یا بسیار کم رنگ بوده است و همین موجب ایجاد خرده گفتمان های گوناگونی شده است. این خرده گفتمان ها در تضاد با یک دیگر راه را بر سیاست گذاری درست بسته و موجبات تشتت در سیاست های داخلی و خارجی را ایجاد کرده است. مقاله حاضر با روش گفتمان، ضمن اشاره به این خرده گفتمان ها به دنبال درک نتایج این شکاف حاکمیتی در سیاست های ایران در منطقه و جهان اسلام است با این فرضیه که: «شکاف حاکمیتی در جمهوری اسلامی ایران، موجب کاهش نفوذ جمهوری اسلامی ایران در منطقه و این موضوع موجب تضعیف جایگاه کشورهای اسلامی همسو و تقویت رقبا می شود.»

این مقاله بر روی توسعه صنعت گردشگری در کشورهای اسلامی و بویژه جمهوری اسلامی ایران تمرکز کرده است. صنعت گردشگری در تمام کشورهای جهان و از جمله کشورهای اسلامی به عنوان یکی از بخش های مهم اقتصادی شناخته شده است و تمام دولتها سعی دارند تا سیاستگذاری ها و برنامه ریزی ها به گونه ای باشد که بتوانند از ظرفیت ها و منابع کشور خود در جهت جذب گردشگران بهره ببرند و از این طریق ضمن کسب منافع اقتصادی قابل توجه، با مردم جهان ارتباط بر قرار کرده و فرهنگ و اجتماع خود را به آنها معرفی کنند. از طرفی توسعه صنعت گردشگری توام است با مواردی از اثرات منفی اجتماعی- فرهنگی که بسته به حساسیت ها و تفکرات سیاستگذاران کلان هر کشور لازم است تا این اثرات شناسایی شود و با تصمیم گیری های اصولی این اثرات حذف و یا به کمترین اندازه رسانده شود. در این بین کشورهای اسلامی ویژگی ها و شرایط خاصی دارند و کشور جمهوری اسلامی ایران از نظر نوع نگرش سیاستگذاران و تصمصم گیران کلان یک مورد منحصربفرد تلقی می گردد. ایران با وجود ظرفیت های مناسب و گسترده جذب گردشگر خارجی با محدودیت ها و موانع مذهبی-سیاسی منحصربفردی مواجه است که بشدت بر روی انتخاب مقصد توسط گردشگران بالقوه تاثیر می گذارد. این واقعیت لزوم برنامه ریزی خاص و بومی سازی توسعه این صنعت را در جمهوری اسلامی ایران بشدت نمایان می سازد. به هر حال این موضوع در ارتباط با توسعه گردشگری داخلی متفاوت بوده و گردشگران داخلی با توجه به یکنواختی مقررات و قوانین اسلامی در سراسر کشور با چنین محدودیت هایی مواجه نیستند. وجود شرایط خاص و منحصربفرد توسعه گردشگری در ایران، برنامه ریزان توسعه گردشگری را با چالشی ویژه و حساس مواجه کرده است. آنها برای برنامه ریزی جهت بهره گیری از ظرفیت ها و منابع مهم و مناسب توسعه گردشگری کشور باید تمام جنبه های تاثیر گذار اجتماعی- فرهنگی و مذهبی-سیاسی کشور را مورد توجه قرار دهند و برنامه هایی را بر این اساس و با رعایت کامل دیدگاه های گوناگون افراد ذی نفوذ و تاثیرگذار تدوین و ارائه نمایند. در این ارتباط تلاش هایی در سال های گذشته صورت گرفته است که می توان به طراحی ساحل های تک جنسیتی در شمال کشور برای استفاده گردشگران نام برد. به هر حال این گونه طرح ها عمدتاً مورد استفاده گردشگران داخلی قرار گرفته است. بدیهی است که در صورت جذب گردشگران مسلمان از کشورهای همسایه و منطقه این گونه طرح ها می توانند مورد بهره برداری این گردشگران نیز قرار گیرند.

تشکیل نهاد ملی، یکی از موثرین سازوکارهای مشارکت آحاد مردم در توسعه سیاسی، تضمین حقوق مدنی و سیاسی ملت، پاسخگویی حکومت در قبال مردم و حرکت به سوی مردم سالاری است. بنابراین ایجاد نهاد ملی حقوق بشر گامی مهم و تأثیرگذار در ایجاد بستر قانونی و تخصصی برای تحقق این ضرورت و مشارکت جمعی در تضمین حقوق بشر است. هیچ یک از نهادهای دولتی و مدنی کنونی فعال حقوق بشری در کشور، مبتنی بر یک قانون موسس و تأمین کننده استانداردهای ملی و بین المللی برای تأمین این مقصود نیستند. تضمین استقلال مالی و تکثرگرایی در ترکیب اعضاء، از دیگر دلایل ضرورت ایجاد نهاد ملی است. تنوع جنسیتی، قومی و دینی اعضاء مورد تأکید قرار داشته تا حقوق آنان را تضمین نماید. بنابراین از آنجا که جمهوری اسلامی ایران نزد شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد به ایجاد این نهاد ملی - مطابق اصول اعلامیه پاریس - تعهد داده است، این مقاله با بکارگیری روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و براساس مطالعه اسناد کتابخانه ای و با طرح این سوال که آیا نهاد ملی حقوق بشر می تواند موجب توسعه سیاسی در ایران شود؟ بدنبال اثبات فرضیه ای است که نهاد ملی حمایت از حقوق بشر را در پیشبرد توسعه سیاسی در کشور موثر می داند. همچنین از آنجاکه در امر پیشبرد توسعه سیاسی در جوامع، عوامل متعددی دخیل و اثرگذار هستند، بررسی اثرگذاری تشکیل نهاد ملی حقوق بشر در پیشبرد توسعه سیاسی در ایران هدف مقاله مزبور است

امروزه تأثیرگذاری رسانه ها در همه ابعاد زندگی گسترده شده و تصور دنیای بدون رسانه و خبر دشوار است. رسانه ها در کنار تأثیرات مفید و مثبتی مانند نظارت عمومی، آگاهی و اطلاع رسانی و مقابله با مفاسد اقتصادی، می توانند در مواردی به تهدیدی علیه جامعه نیز تبدیل شوند. در جریان جنگ های نرم و غیرسخت، رسانه ها نقش اصلی را به عهده دارند. رسانه ها به شیوه های گوناگون می توانند تا فضای ذهنی گروه های هدف را در جهت اهداف و خواسته های دشمنان شکل دهند که در این حالت جنگ رسانه ای شکل می گیرد. لذا مدیریت تهدیدات رسانه ای و مقابله با چنین جنگی ضروری است. باتوجه به اینکه مقابله با چنین جنگی نمی تواند بصورت سخت باشد، لذا باید از تکنیک های نرم استفاده نمود. جرم شناسی فرهنگی یکی از شاخه های جرم شناسی انتقادی است که به اهمیت نقش رسانه ها در جامعه می پردازد و راهکارهای فرهنگی را پیشنهاد می دهد. بر این اساس، مقاله حاضر به بررسی راهکارهای مدیریت تهدیدات رسانه ای پرداخته و به این نتیجه می رسد که افزایش سواد رسانه ای بین مدیران، جهاد تبیین رسانه ای و تولید محتواهای سنجیده و بصیرت افزایی رسانه ای از راهکارهای مقابله با جنگ رسانه ای است و رسانه های داخلی باید با تمام توان در جهت بازنمایی حقایق و افشاگری علیه جهان غرب بپردازند

اسرائیل بعنوان یک حکومت نوبنیاد در خاورمیانه به دولت های دیگر با دیدگاهی امنیتی می نگرد. این حکومت مهمترین تهدید علیه خود در خاورمیانه را ناشی از جمهوری اسلامی ایران می داند و به لحاظ منافع ملی در تعارض با ایران می باشد. از این رو برای این حکومت در راستای به حداکثر رساندن منافع امنیتی، توسل به هر اقدامی در مقابله با دشمن مشروعیت می یابد. باتوجه به اینکه ایران و اسرائیل از پتانسیل هم سطح برخوردارند، در این مقاله تلاش داریم با بهره گیری از نظریه نئورئالیسم به بررسی رفتار اسرائیل در قبال جمهوری اسلامی ایران بپردازیم. البته از آنجاکه نئورئالیسم دو رویکرد امنیتی آن رئالیسم تهاجمی و تدافعی می باشد سوال اصلی این است که رفتار اسرائیل در قبال جمهوری اسلامی ایران در قالب کدام رویکرد نئورئالیسم قابل تبیین است؟ در پاسخ این فرضیه مطرح است که رویکردهای یاد شده نئورئالیسم، امنیت و قدرت نسبی را ملاک عمل دولت ها دانسته و مهمترین اهداف اسرائیل را در برابر ایران در تثبیت و افزایش امنیت و قدرت نسبی در ابعاد مختلف توسط این حکومت می داند که پیامد چنین رفتاری برای ایران قرار گرفتن در بازی «امنیت و قدرت» است. یافته ها نشان می دهد، باتوجه به اینکه رئالیسم تهاجمی در قیاس با رئالیسم تدافعی از ظرفیت و بسط ابزاری بیشتری برخوردار است از این رو در تبیین رفتاری دولت هایی مثل اسرائیل نظریه مناسب تری است