موانع و محدودیت ها

مطابق با ادبیات موضوع، فرایند توسعه و بهبود خوشه های صنعتی وابسته به مطالعات شناختی کامل پیش از پیاده سازی خوشه است که منجر به شناسایی و رفع مشکلات و تسهیل محدودیت هایی که مانع از تحقق بهره وری در خوشه می گردد، می شود. این مطالعه، یک تحقیق میدانی را با استفاده از رویکرد پدیدارنگاری برای شناسایی موانع و محدودیت های خوشه صنعت فرش استان سیستان و بلوچستان انجام می دهد. خوشه تحت مطالعه شامل تعداد بسیاری شرکت های خصوصی و دولتی درگیر در این حوزه می باشد که تحت عنوان ذینفعان شناخته می شوند و بیش از 6000 نیروی کار و بافنده را دربر میگیرد. تجزیه و تحلیل پدیدارنگاری به دو سطح طبقه توصیفی منتج شد که نشان می دهد که از نظر ذینفعان، مشکلات ساختاری و رفتاری اجتماعی در سطح خوشه، فعالیت های خوشه را برای تحقق دستاوردهای مناسب دچار مشکل ساخته است. ضمن اینکه محدودیت هایی زمینه ای در سطح استان نیز در پیاده سازی موفق خوشه، زمینه دشواری هایی را به طور کلی بر صنعت مربوطه در استان و همچنین خوشه باعث گردیده است.

فرایند توسعه و بهبود خوشه های صنعتی وابسته به مطالعات پیش از پیاده سازی خوشه است به منظور  شناسایی و رفع مشکلات و تسهیل محدودیت هایی که مانع از تحقق بهره وری در خوشه می گردد، این مطالعه، یک تحقیق میدانی است که با استفاده از رویکرد پدیدارنگاری به شناسایی موانع و محدودیت های خوشه صنعت فرش استان سیستان و بلوچستان می پردازد. خوشه تحت مطالعه شامل بسیاری شرکت های خصوصی و دولتی درگیر در این حوزه است که تحت عنوان ذینفعان شناخته می شوند و بیش از 6000 نیروی کار و بافنده را دربر میگیرد. تجزیه و تحلیل پدیدارنگاری نشان می دهد که از نظر ذینفعان، مشکلات ساختاری و رفتاری- اجتماعی، فعالیت های خوشه را برای تحقق دستاوردهای مناسب محدود می سازد. ضمن اینکه محدودیت هایی زمینه ای در استان نیز در پیاده سازی موفق خوشه، دشواری هایی را در سطوح بالاتر باعث گردیده است.

قراردادهای  EPCFکه ازجمله نوآوری های قراردادی کشور ایران به شمار می آید، علی رغم ساختار و ظاهر ساده، به دلیل وجود ابهامات و نواقص فراوان، در طول سال های اخیر با محدودیت های فراوانی در مرحله مناقصه و اجرا روبه رو بوده است. محدودیت هایی که علاوه بر طولانی شدن فرایند مذاکره، مشکلات حقوقی و مالی غیرقابل جبرانی را به دنبال داشته است. به همین منظور پژوهش حاضر با روش تحقیق توصیفی- پیمایشی و با بهره مندی از ابزار پرسشنامه لیکرت پنج گزینه ای، به بررسی حقوقی مهم ترین محدودیت های سرمایه گذاری خارجی و تأمین مالی پروژه در قالب اجرای این قراردادها و همچنین رتبه بندی جایگاه این محدودیت ها در پیش ارزیابی قراردادهای EPCF در مقایسه با سایر قراردادهای مرسوم تجاری در ایران پرداخته است. نتایج این پژوهش که حاصل بررسی های انجام شده بر روی 60 نهاد پیمانکاری و کارفرمایی دارای تجربه در حوزه اجرایی قراردادهای EPCF می باشد، بیانگر آن است که عواملی چون عدم تدوین قراردادهای همسان EPCF توسط سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، عدم پیش بینی فرایند استفاده از قرارداد مزبور در قانون برگزاری مناقصات، مدت زمان طولانی جهت فاینانس قرارداد و گاه عدم توانایی دستگاه پیمانکار در تأمین مالی صفر تا صد پروژه و... موجب گشته تا این مدل قراردادی در ایران علی رغم تمام مزایا نه تنها با رویکرد مثبت پیمانکاران و کارفرمایان این حوزه مواجه نگردد بلکه در مقایسه با سایر قراردادهای رایج تجاری در رتبه نخست چالش برانگیزترین قراردادهای مبتنی بر خدمت و سرمایه گذاری قرار گیرد.

هدف از این مطالعه، بررس ی راهکارها ی افزا ی ش توانمند ی ها ی شرکت ها ی تعاون ی روستا یی استان همدان با روش ی توصیفی تحلیلی بود . برای گردآوری اطلاعات ،با کمک روش های میدانی و اسنادی 110 نفر از اعضا ی تعاون ی روستا یی استان ( شامل مد ی رعامل و اعضا ی ه ی ئت مد ی ره ) به عنوان نمونه بررس ی شدند . دقت شاخص ها و گویه ها در پرسش نامه یا روایی صوری توسط متخصصان فن تأ ی ید شد . برای بررسی پایایی ابزار تحقیق، پرسش نامه در اختیار 30 نفر از اعضا ی تعاون ی ها قرار گرفت و نتایج آن بررسی شد و ضر ی ب آلفای کرونباخ برابر 84/0 به دست آمد که رقم قابل قبولی است . یافته های حاصل از تح ی ل عامل ی عوامل مؤثر بر توانمند ی تعاون ی ها ی روستا یی نشان داد که چهار عامل اصل ی اقتصاد ی ، س ی است گذار ی و قانون ی ، آموزش ی و برنامه ر ی ز ی و اجتماع ی تب یی ن کنندۀ 29/43 درصد وا ر یانس مربوط به عوامل اثرگذار بر توانمند ی تعاون ی ها ی روستا یی اند . همچن ی ن نتا ی ج تحل ی ل عامل ی موانع و محدود ی ت ها ی موجود بر سر راه توانمند ی تعاون ی ها ی روستا یی نشان داد که سه عامل مد ی ر ی ت ی ، تخصص ی و حرفه ا ی و س ی است ی و قانون ی تب یی ن کنندۀ 53/57 درصد وار ی انس مربوط به موانع و محدود ی ت ها ی توانمند ی تعاون ی ها ی روستا یی استان همدان اند .

این مقاله بر روی توسعه صنعت گردشگری در کشورهای اسلامی و بویژه جمهوری اسلامی ایران تمرکز کرده است. صنعت گردشگری در تمام کشورهای جهان و از جمله کشورهای اسلامی به عنوان یکی از بخش های مهم اقتصادی شناخته شده است و تمام دولتها سعی دارند تا سیاستگذاری ها و برنامه ریزی ها به گونه ای باشد که بتوانند از ظرفیت ها و منابع کشور خود در جهت جذب گردشگران بهره ببرند و از این طریق ضمن کسب منافع اقتصادی قابل توجه، با مردم جهان ارتباط بر قرار کرده و فرهنگ و اجتماع خود را به آنها معرفی کنند. از طرفی توسعه صنعت گردشگری توام است با مواردی از اثرات منفی اجتماعی- فرهنگی که بسته به حساسیت ها و تفکرات سیاستگذاران کلان هر کشور لازم است تا این اثرات شناسایی شود و با تصمیم گیری های اصولی این اثرات حذف و یا به کمترین اندازه رسانده شود. در این بین کشورهای اسلامی ویژگی ها و شرایط خاصی دارند و کشور جمهوری اسلامی ایران از نظر نوع نگرش سیاستگذاران و تصمصم گیران کلان یک مورد منحصربفرد تلقی می گردد. ایران با وجود ظرفیت های مناسب و گسترده جذب گردشگر خارجی با محدودیت ها و موانع مذهبی-سیاسی منحصربفردی مواجه است که بشدت بر روی انتخاب مقصد توسط گردشگران بالقوه تاثیر می گذارد. این واقعیت لزوم برنامه ریزی خاص و بومی سازی توسعه این صنعت را در جمهوری اسلامی ایران بشدت نمایان می سازد. به هر حال این موضوع در ارتباط با توسعه گردشگری داخلی متفاوت بوده و گردشگران داخلی با توجه به یکنواختی مقررات و قوانین اسلامی در سراسر کشور با چنین محدودیت هایی مواجه نیستند. وجود شرایط خاص و منحصربفرد توسعه گردشگری در ایران، برنامه ریزان توسعه گردشگری را با چالشی ویژه و حساس مواجه کرده است. آنها برای برنامه ریزی جهت بهره گیری از ظرفیت ها و منابع مهم و مناسب توسعه گردشگری کشور باید تمام جنبه های تاثیر گذار اجتماعی- فرهنگی و مذهبی-سیاسی کشور را مورد توجه قرار دهند و برنامه هایی را بر این اساس و با رعایت کامل دیدگاه های گوناگون افراد ذی نفوذ و تاثیرگذار تدوین و ارائه نمایند. در این ارتباط تلاش هایی در سال های گذشته صورت گرفته است که می توان به طراحی ساحل های تک جنسیتی در شمال کشور برای استفاده گردشگران نام برد. به هر حال این گونه طرح ها عمدتاً مورد استفاده گردشگران داخلی قرار گرفته است. بدیهی است که در صورت جذب گردشگران مسلمان از کشورهای همسایه و منطقه این گونه طرح ها می توانند مورد بهره برداری این گردشگران نیز قرار گیرند.

توسعه شهرها در مناطق کوهستانی به دلیل محدودیت های ژئومورفولوژیکی و ناپایداری دامنه ها از حساسیت بالائی برخوردار است. در چند دهه گذشته به دلیل رشد سریع جمعیت و روند افزایش مهاجرت های روستا-شهری، توجه به شهرها و توسعه فیزیکی آن ها به عنوان یک امر اساسی در بسیاری از برنامه های توسعه ای در تمامی سطوح ملی، منطقه ای و محلی مورد توجه قرار گرفته است زیرا که عدم برنامه ریزی مناسب، شهره ا را با مشکلات فراوانی از قبی ل رشد پراکنده و ناهمگون، مشکلات زیست محیطی و... مواجه ساخته است. در این پژوهش به بررسی چالش ها و موانع توسعه فیزیکی شهر سردشت پرداخته شده است. روش تحقیق از نوع توصیفی-تحلیلی است. بررسی تنگناهای توسعه ی فیزیکی شهر سردشت در طی 40 سال و در دوره ی زمانی قبل از سال 1360 تا 1395 مورد مطالعه قرار گرفته است. بدین منظور لایه های اطلاعاتی توپوگرافی و ژئومورفولوژی با استفاده از تصاویر ماهواره ای و عملیات میدانی تهیه و سپس با استفاده از نرم افزار Arc GIS ver.9.3 توسعه فیزیکی شهر در دوره های مختلف بررسی گردید . نتایج بدست آمده بیانگر آن است که شهر سردشت به لحاظ موقعیت قرارگیری جهت توسعه با محدودیت زیادی از سه جهت جغرافیایی غرب،شمال و شرق مواجه است و از جهت جنوب نیز توسعه فیزیکی روی زمین های کشاورزی و باغات صورت گرفته است.همچنین نتایج نشان می دهد که از مجموعِ حدود 6/312 هکتار، 59/8 درصد محدوده مکان های کاملاً مناسب و 08/36 درصد از مجموع محدوده مورد مطالعه محدوده کاملا نامناسب را شامل می شود. یافته های فوق می تواند مدیران شهر سردشت را با محدودیت های توسعه فیزیکی شهر آشنا و راهکارهای اجرایی برخورد منطقی با آن ها را ارائه نماید.

مساکن روستایی کشور با ساختار غیر متعارف و با سازه های ضعیف، دارای آسیب پذیری بالایی می باشند و به نظر می رسد که عامل تعیین کننده در احداث آنها عمدتاً صرفه جویی مالی و عدم نظارت بر ساخت و سازها بوده است. با این نگرش، ه دف مقاله حاضر، واکاوی موانع و محدودیت های توسعه مسکن روستایی در شهرستان های زابل و هامون می باشد. روش تحقیق حاضر، توصیفی – تحلیلی و مبتنی بر بررسی منابع اسنادی و مطالعات پیمایشی بوده است. جامعه آماری تحقیق، خانوارهای ساکن در ۲۳۶ روستای واقع در این شهرستان ها می باشند. تعداد روستاهای نمونه با استفاده از فرمول های کوکران و اصلاحی، ۳۷ روستا تعیین شده است و نهایتاً با استفاده مجدد از فرمول کوکران، ۳۶۲ خانوار نمونه برای تکمیل پرسشنامه ها و بررسی وضعیت مسکن آنها محاسبه گردید. جمع آوری اطلاعات از طریق مصاحبه و تکمیل پرسشنامه های روستا (با کمک اعضای شوراهای اسلامی روستاها، خبرگان محلی و دهیاران) و پرسشنامه های خانوار و فرم های مشاهدات میدانی انجام گردیده است. در تجزیه و تحلیل اط لاعات از مدل تحلیل سلسله مراتبی(AHP)، تحلیل های آماری و فضایی و نرم افزارهای مختلفChoice Expert، SPSS و ArcGIS استفاده شده است. نتایج تحقیق مؤید آن است که در 4/50 درصد از خانوارهای مورد مطالعه، هیچگونه نظارتی بر ساخت و ساز مسکن وجود نداشته است. همچنین براساس تحلیل رگرسیون، میزان تأثیرپذیری سطح کلی موانع و محدودیت های توسعه مسکن به ترتیب از مؤلفه های اقتصادی، نهادی، اجتماعی و فرهنگی در بالاترین میزان می باشد ولی تأثیرپذیری آن از مؤلفه کالبدی و زیست محیطی در سطح معنادار نبوده است.

بخش قابل توجهی از جمعیت همه کشورهای جهان را معلولان جسمی – حرکتی شامل می شود. توجه به موضوع معلولان و لزوم فرهنگ سازی و احترام به کرامات انسانی در این زمینه، این گروه از افراد جامعه مثل بقیه افراد نیازمند رفع احتیاجات خود در سطح محیط شهری می باشند. این پژوهش با هدف ارزیابی موانع و محدودیت های حضور معلولین جسمی-حرکتی در فضاهای شهری اهواز انجام شد. بنا به ماهیت موضوع و اهدافی که برای آن پیش بینی شده، از نوع توصیفی تحلیلی و در زمره تحقیقات کاربردی است. روش تحقیق روش کتابخانه ای روش میدانی، جامعه اماری53946نفر معلول؛ به منظور انتخاب حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شد که بر طبق آن حجم نمونه380 نفر بدست آمد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها ابتدا از طریق نرم افزار spss شاخص های مورد نظر جهت آزمون فرضیه ها از آزمون T ، به منظور ارزیابی نهایی از مدل (DEMATEL)استفاده خواهد شد. یافته های به دست آمد از تکنیکDEMATEL نشان داد که از بین شاخص ها، شاخص نفوذپذیری و دسترس دارای بیشترین تعامل و شاخص ساختمانها کمترین تعامل و شاخص نفوذپذیری و دسترس تأثیرگذارترین عامل و شاخص مبلمان شهری تأثیرپذیرترین عامل هستند. نتیجه گیری اینکه با استفاده از آزمونT درفرضیه اول میانگین کل شاخص ها برابر 3.93 و در فرضیه دوم میانگین4.13 بدست آمد.