مطالب مرتبط با کلیدواژه

جمهوری اسلامی ایران


۵۲۱.

سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قبال بحران یمن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی بسیج سال بیست و پنجم بهار ۱۴۰۱ شماره ۹۴ 75 - 108

کلیدواژه‌ها: جمهوری اسلامی ایران یمن انصارالله سیاست خارجی عربستان سعودی رژیم صهیونیستی موازنه تهدید

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۹ تعداد دانلود : ۲۶۳
با وقوع بیداری اسلامی در سال 2011، اعتراضات مردمی در یمن با اعتراض به طرح های دولت آغاز شد و معترضین خواستار تغییر قانون اساسی، نرخ بیکاری، شرایط اقتصادی، فساد و اصلاحات در این کشور بودند. با به دست گرفتن رهبری این اعتراضات توسط جنبش انصارالله ، عربستان سعودی با درک از تهدید بودن قدرت گیری یک جنبش شیعی در کنار مرزهای خود، و تعبیر آن به مثابه نفوذ جمهوری اسلامی ایران، اقدام به آغاز جنگ علیه یمن کرد. در کنار عربستان، تحولات یمن برای رژیم صهیونیستی نیز حائز اهمیت است. چرا که از نگاه این رژیم، در صورت تسلط انصارالله بر تنگه باب المندب، جبهه مقاومت اسلامی بیش از گذشته تقویت شده و امنیت اسرائیل در مخاطره قرار خواهد گرفت. جمهوری اسلامی ایران نیز در راستای اهداف و اصول سیاست خارجی خود، اصلی ترین حامی و پشتیبان جنبش انصار الله یمن بوده است. علیرغم حمایت ایدئولوژیک ایران از شیعیان الحوثی، جمهوری اسلامی ایران دارای یک منطق راهبردی در حمایت از جنبش انصار الله یمن است.
۵۲۲.

منابع قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در عراق (2010-2020)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قدرت نرم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۷ 29-54

کلیدواژه‌ها: جمهوری اسلامی ایران قدرت نرم عراق فرهنگ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۱ تعداد دانلود : ۲۷۱
یکی از تحولات نظام جهانی، ایجاد تغییر در ماهیت و اشکال قدرت و ارتقاء تاثیرگذاری قدرت نرم بر قدرت سخت بوده است. کشورهایی که به شکلی ماهرانه از ابزارهای فرهنگ، تمدن، تاریخ و جغرافیای خویش برای تحت تاثیر قرار دادن دیگران استفاده کرده اند، در صحنه سیاست ملی و جهانی اقتداری به مراتب ماندگارتر و موثرتر یافته اند. کشور ایران، از هزاران سال پیش تاکنون، چه به عنوان کشور و تمدنی بسیار پیچیده و شگفت انگیز در چهار راه تمدن های بزرگ بشری؛ و چه در عصر کنونی به مثابه کشوری با کوله باری از تاریخ، فرهنگ و تمدن در قلب بحران های منطقه ای، و از سوی دیگر موقعیت ایران به عنوان بزرگ ترین کشور شیعه و وارث نخستین انقلاب مذهبی در دنیای جدید؛ بعنوان کانون تولید کننده قدرت نرم مطرح بوده است. بر این اساس پرسش اصلی که در این پژوهش مطرح شده این است که منابع فرهنگی قدرت نرم ایران در کشور عراق چیست ؟ فرضیه مطرح شده برای سؤال اصلی این پژوهش حاکی از آن است که جمهوری اسلامی ایران، منابع فرهنگی قدرت نرم متعددی را در بازه ی زمانی 2010 تا 2020 شامل؛ جایگاه والای مرجعیت در دو کشور، ریشه های ایرانیِ کشور عراق، گسترش زبان و ادبیات فارسی، آیین ها و رسومات، فرهنگ همزیستی مسالمت آمیز، پیشرفت دانش در ایران، حضور درصد قابل توجهی از شیعیان در ایران و عراق، سازمان های فرهنگی فعال ایران در منطقه و وجود حوزه های علمیه در دو کشور می باشد.
۵۲۳.

تجلی عناصر تمدن اسلامی در پیاده روی اربعین، قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قدرت نرم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۷ 55-83

کلیدواژه‌ها: پیاده روی اربعین قدرت نرم عناصر تمدن اسلامی جمهوری اسلامی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۱ تعداد دانلود : ۳۹۱
اگر قدرت نرم را تعیین کننده قدرت نهایی در تمدن آینده بشری بدانیم و اعتبار عوامل مولّد آنرا، شرط تحقق قدرت نرم،امروزه پیاده روی اربعین با بازنمایی شاخصه های جامعه آرمانی و به تصویر کشاندن کارآمدی عوامل تمدن اسلامی، از منابع قدرت نرم جهان اسلام محسوب میگردد.در این بین ضرورت این پژوهش شناسایی عناصر تمدن اسلامی در پیاده روی اربعین بعنوان قدرت نرم منطقه ای است. لذا پرسش اصلی این است که تجلی عوامل تمدن اسلامی در این مناسک چه تأثیری در نمود قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران داشته است؟ نتایج این پژوهش توصیفی – تحلیلی که بر اساس اسناد کتابخانه ای بدست آمده نشان میدهد مراسم اربعین به موازات تقویت همسویی جوامع اسلامی، باعث ظهور عناصر تمدن اسلامی مانند محوریت ارزشهای الهی ، ظهور امت واحده اسلامی و تحقق همبستگی ملی گردید. بعلاوه تعمیق بیداری اسلامی، شناخت دشمن مشترک و تقویت جبهه مقاومت بعنوان نتایج بازشناسایی هویتی، در خلال پیاده روی به قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران تبدیل شده اند. ضمنا انتظام عملی حاصل از اتحاد زائران پیاده، ضمن تامین امنیت بواسطه نهاد مردمی، مقابله با تروریسم را ابعادی جدید بخشید. این گفتمانِ فراملی با تاکید بر تساهل اسلامی و تکیه به ارزشهای مشترک انسانی، امت اربعینی را بعنوان بزرگترین اجتماع تمدنی از مرزها عبور داد و ضمن پیوند ملتها، به هویت یابی جوامع در سطوح تمدنی انجامید. لذا جمهوری اسلامی ایران با اتکاء بدین کارآمدی های تمدن زا، صیانت از دستآوردهای ملی و منطقه ایِ پیاده روی اربعین را بعنوان قدرت نرم در اولویت راهبردها قرار داده است.
۵۲۴.

تأثیر عامل شخصیت بر تصمیم گیری سیاست خارجی: مطالعه موردی سیاست خارجی جورج بوش دوم در قبال ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی سیاست سال دهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۴۰ (پیاپی ۷۰) 177 - 205

کلیدواژه‌ها: سیاست خارجی آمریکا روانشناسی سیاسی جمهوری اسلامی ایران جورج بوش شخصیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۶ تعداد دانلود : ۲۵۳
انقلاب ایران منجر به اتخاذ رویکردی تهاجمی در سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران شد، موضوعی که با تغییر هر یک از روسای جمهور شکل متفاوتی یافت. با توجه به این زمینه و نقش مهم ریاست جمهوری در سیاست خارجی آمریکا و این موضوع که بررسی تحولات زندگی و شخصیت روسای جمهور بخش قابل توجهی از مطالعات روان شناسی سیاسی را به خود اختصاص داده است؛ این پژوهش در جستجوی یافتن تأثیرات روان شناختی زندگی جورج دبلیو بوش و شخصیت او بر رویکرد کلان سیاست خارجی آمریکا و مشخصاً در قبال ایران است. چارچوب نظری در این پژوهش، مدل «فعال کننده، عقاید و نتایج» آلبرت الیس، روانشناس آمریکایی است. این رویکرد با بررسی نقش حوادث و نحوه تفسیر آن ها از سوی افراد به بررسی وضعیت روانی می پردازد. در واقع داده های مورد استفاده، داده های زندگینامه های بوش است که بر مبنای روشی تاریخی و طولی مورد بررسی قرار می گیرند. در ادامه با تعیین مصادیق «فعال کننده»، «عقاید» و «نتایج» چرخه روان شناختی بوش توصیف و تبیین شده است و خصوصیات شخصیتی او مانند هیجان طلبی، رفتارهای تکانشی و برونگرایی استخراج گردیده است. نتایج بیانگر تأثیر تعیین کننده خصوصیات شخصیتی بوش در رویکرد کلان سیاست خارجی دولتش تصمیمات مهم مانند حمله به عراق و همچنین قرار دادن ایران در محور شرارت و پرونده هسته ای است.
۵۲۵.

ارزیابی استقلال مرجع اصلی نظارت بر انتخابات در جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۵۲ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ 53 - 27

کلیدواژه‌ها: جمهوری اسلامی ایران شورای نگهبان نظارت بر انتخابات نظام انتخاباتی مقام رهبری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۲۵ تعداد دانلود : ۲۹۲
مرجع نظارت بر انتخابات سیاسی باید دارای ویژگی هایی برای تضمین حداکثری سلامت انتخابات، حقوق انتخاب کنندگان و نامزدها باشد. از مجموعه این ویژگی ها، دو اصل «استقلال از قوه مجریه» و «بی طرفی مرجع نظارت»، شاخص هایی است که مرجع نظارت (شورای نگهبان) در کنار سایر شاخص ها باید از آنها برخوردار باشد. هدف از این پژوهش کمک به مباحث حقوق اساسی و موضوع نظارت بر انتخابات در جمهوری اسلامی ایران است تا یکی از ابهام ها یا تردید های اساسی در نظام انتخاباتی کشور ارزیابی شود. یکی از مسائل مطرح شده این است که با توجه به صراحت اصول قانون اساسی به ویژه اصل 60 برای مشخص کردن مقامات اصلی قوه مجریه در کشور و سازوکار تعیین اعضای شورای نگهبان، استقلال این مرجع در نظارت بر انتخابات، از اجزای اصلی قوه مجریه کامل و کافی نیست. پرسش های پژوهش عبارت اند از: 1. چگونه و تا چه حد شورای نگهبان به عنوان مرجع اصلی نظارت بر انتخابات در کشور، از قوه مجریه استقلال دارد؟ 2. راهکارهای مؤثر برای رفع کاستی های نظارت بر نظام انتخاباتی ایران چیست؟ با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی اسناد دولتی و ارزیابی دیدگاه های متفاوت صاحب نظران و متون حقوقی به آزمون فرضیه ای پرداخته می شود که بیان می کند سلامت انتخابات، رعایت حقوق انتخاب کنندگان و نامزدها به صورت حداکثری، به ویژگی های مرجع نظارت بر انتخابات (به ویژه میزان استقلال آن از قوه مجریه و بی طرفی مرجع نظارت) بستگی دارد. دستاورد های اصلی پژوهش حاضر، تبیین یکی از ریشه های بحران در نظام انتخاباتی کشور، کمک مؤثر به اصلاح نظام انتخابات در ایران و گسترش توسعه سیاسی در کشور خواهد بود.
۵۲۶.

تعامل تقابلی ساختار-کارگزار و توسعه ایران: رهیافت واقع گرایی انتقادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۵۲ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ 202 - 175

کلیدواژه‌ها: توسعه جمهوری اسلامی ایران نظریه واقع گرایی انتقادی تقابل گرایی جهت گیری تقابل جویانه نظام بین الملل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۹ تعداد دانلود : ۱۸۵
چالش های توسعه ایران در سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی با دو متغیر بنیادین ارتباط دارد. نخست، ایران تلاش دارد تا فراتر از توزیع قدرت در ساختار نظام بین الملل برای خود جایگاه اقتصادی، سیاسی و راهبردی برتری در منطقه به دست آورد، و چنین رویکردی می تواند موازنه قدرت در اقتصاد و سیاست جهانی را با چالش روبه رو کند. دوم، ایران رویکرد سیاسی خود را در تقابل با ساختار، و نظام سلطه قرار داده است و الگوی حاکم بر آن را ناعادلانه می داند. تجربه تاریخی نشان داده است که نظام سرمایه داری جهانی نیز با نیروهای انتقادی و چالشگر برخورد مقابله جویانه داشته و دارد. بنابراین، محور اصلی تأخیر در توسعه یافتگی ایران در سال های پس از انقلاب 1357 را باید در جهت گیری تقابل جویانه نظام بین الملل به ویژه امریکا در برابر ایران دانست. هدف اصلی این پژوهش پاسخ به پرسش های پژوهشی زیر است: 1. ماهیت تعامل جمهوری اسلامی ایران با نظام بین الملل چه بوده است؟ 2. دلایل تقابل گرایی در برخورد ایران با نظام بین الملل چیست؟ 3. تا چه اندازه این نوع مواجهه ایران با نظام بین الملل بر توسعه کشور در دوره پساانقلاب اسلامی تأثیر گذاشته است؟ در فرضیه پژوهش، استدلال می شود که چگونگی مواجهه نظام بین الملل با ایران و واکنش کنشگران مهم به رفتار سیاست خارجی کشور بر توسعه ایران تأثیر منفی گذاشته است. با بهره گیری از نظریه واقع گرایی انتقادی روی باسکار، پیامدهای چگونگی مواجهه ایران با ساخت نظام بین الملل، براساس نحوه تعامل تقابلی کارگزار داخلی با اجزای نظام بین الملل (ساختار، نهادها و هنجارهای آن) برای توسعه ایران تبیین می شود. با تحلیل داده های موجود در گزارش های رسمی ارائه شده در زمینه عملکرد اقتصادی از سوی نهادهای دولتی ایرانی و بین المللی، و نیز بررسی ارزیابی های کارشناسان مسائل اقتصاد سیاسی بین المللی چگونگی رابطه بین توسعه ایران و موانع یا عوامل محدودکننده در سطوح ملی و نظام بین الملل تبیین می شود. نتایج نشان دهنده این است که ناهمسویی و تضاد ایدئولوژیک نظام بین الملل به کند شدن روند توسعه کشور منجر شده است. 
۵۲۷.

پیامدهای سیاسی سایبر دیپلماسی دولت باراک اوباما در قبال ایران

نویسنده:
منبع: سیاست و روابط بین الملل سال پنجم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۹) 25 - 41

کلیدواژه‌ها: دیپلماسی سایبری جمهوری اسلامی ایران انتخابات ریاست جمهوری 1388 ایران ایالات متحده امریکا باراک اوباما

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۷ تعداد دانلود : ۱۷۵
هدف پژوهش حاضر بررسی پیامدهای سیاسی سایبر دیپلماسی دولت اوباما در قبال ایران است. در این راستا پرسش این است که سایبر دیپلماسی ایالات متحده در دوره ریاست جمهوری اوباما چگونه بر تحولات سیاسی ایران تأثیرگذار بوده است؟ با توجه به اینکه مهمترین اهداف سیاسی سایبر دیپلماسی امریکا در قبال ایران، ایجاد نگرش منفی در بین ایرانیان نسبت به نظام سیاسی، پررنگ کردن مشکلات داخلی ایران و در نهایت تضعیف و براندازی نظام جمهوری اسلامی است، این فرضیه شکل می گیرد که اغلب کاربران فضای سایبری، تحت تأثیر تبلیغات امریکا قرار گرفته و در راستای اهداف این کشور علیه نظام جمهوری اسلامی دست به فعالیت زده اند. به منظور بررسی این فرضیه در ابتدا دیپلماسی سایبری امریکا در دوره اوباما در قبال ایران و سپس تأثیرات سیاسی آن بر جامعه ایرانی بررسی می شود. دیپلماسی سایبری امریکا در قبال ایران در دوره جرج بوش پسر به صورت محدود شروع شد، ولی در دوره اوباما از تمام ظرفیت دیپلماسی سایبری مانند وبلاگ، فیس بوک، یوتیوب، توئیتر، مرورگرها و غیره در دیپلماسی عمومی و سایبری امریکا در قبال ایران استفاده شد. نتایج تحقیقات نشان می دهد که در زمینه های مختلف سیاسی، مانند، ناآرامی های داخلی، سیاست خارجی و جاسوسی سایبری، سایبر دیپلماسی امریکا موفق عمل کرده است. روش پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی است و اطلاعات به شیوه کتابخانه ای گردآوری شده است.
۵۲۸.

جنگ سرد منطقه ای ایران و عربستان در بحران یمن (2020- 2011)

نویسنده:
منبع: سیاست و روابط بین الملل سال پنجم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۹) 63 - 79

کلیدواژه‌ها: جنگ سرد جمهوری اسلامی ایران عربستان سعودی نفوذ یمن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۱ تعداد دانلود : ۱۹۷
چکیده: رقابت ایران و عربستان که در سال های گذشته به واسطه بحران یمن در تنش شدید قرار گرفته است. به طوری که از آن به عنوان جنگ سرد تهران و ریاض نام برده شده است. یمن به عنوان حیاط خلوت برای ریاض از اهمیت راهبردی برخودار است و تصرف صنعا پایتخت یمن به دست حوثی ها که از نظر فکری متأثر از انقلاب اسلامی هستند خواب آرام را از مقامات آل سعود سلب کرده است و ایران را متهم به حمایت سیاسی و نظامی از انصارالله یمن می کند. هدف پژوهش بررسی رقابت راهبردی ایران و عربستان در یمن است. پرسش این پژوهش این است که رقابت منطقه ای ایران و عربستان در بحران یمن طی سال های ۲۰۱۱ الی۲۰۲۰ به چه صورتی ترسیم شده است؟ برای پاسخ به پرسش پژوهش، از چارچوب نظری واقع گرایی ساختاری و به طور مشخص از رویکرد موازنه تهدید والت و روش تبینی و از منابع کتابخانه ای و اینترنتی استفاده شده است. فرضیه ما این است که رقابت راهبردی ایران و عربستان را می توان در قالب «جنگ سرد منطقه ای» ترسیم کرد به گونه ای که کشمکش های تاریخی و مذهبی به رقابت ژیوپلیتیکی و در نهایت منجر به جنگ نیابتی در یمن شده است. در این راستا، برداشت تهدید از سوی عربستان در قبال گسترش نفوذ ایران در یمن سبب افزایش تنش در روابط دو کشور شده است.
۵۲۹.

تبیین عوامل ژئوپلیتیکی نظامی مؤثر بر راهبردهای دفاعی جمهوری اسلامی ایران در حوزه خلیج فارس

نویسنده:
منبع: سیاست و روابط بین الملل سال پنجم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۹) 99 - 118

کلیدواژه‌ها: ژئوپلیتیک عوامل ژئوپلیتیکی نظامی راهبرد دفاعی خلیج فارس جمهوری اسلامی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۶ تعداد دانلود : ۱۶۴
امروزه کشورهای دنیا تلاش می کنند با بهره گیری از عوامل ژئوپلیتیکی نسبت به اتخاذ راهبردهای مناسب در راستای منافع ملّی خود اقدام نمایند. منطقه خلیج فارس و کشورهای پیرامونی آن یکی از مناطق حساس و راهبردی دنیا است که به دلیل ارزش های ارتباطی، ژئواکونومیکی، ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژیکی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. مقاله حاضر با هدف تبیین و شناسایی عوامل ژئوپلیتیکی نظامی مؤثر بر راهبردهای دفاعی ایران در حوزه خلیج فارس اجرا شده و سعی دارد تا به پرسش اصلی آن «عوامل ژئوپلیتیکی نظامی مؤثر بر راهبردهای دفاعی جمهوری اسلامی ایران در حوزه خلیج فارس کدام اند؟» پاسخ دهد. نوع تحقیق، توسعه ای و شیوه گردآوری داده ها و اطلاعات مورد نیاز کتابخانه ای و اسنادی و میدانی است و با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی و موردی زمینه ای تلاش گردیده تا این عوامل نظامی شناسایی و نسبت به تأیید و تعیین نقش عوامل آن ها (در قالب بسترهای فرصت آفرین، تهدید زا، قوت و ضعف) اقدام گردد. در همین رابطه پرسش نامه های مربوطه بین جامعه آماری 40 نفری به صورت تمام شمار توزیع و با استفاده روش-های تجزیه وتحلیل آمار توصیفی و استنباطی و نرم افزار SPSS به جمع بندی پاسخ های تحقیق پرداخته شده است. درنهایت 18 عامل استخراج و معرفی گردید که «قدرت نظامی و توان کمّی و کیفی بالای نیروهای مسلح ایران» و «تسلیحات راهبردی و بازدارنده موشکی جمهوری اسلامی ایران» و «انعقاد قراردادها و پیمان های نظامی کشورهای منطقه در جهت خرید تسلیحات و تجهیزات» به عنوان مهم ترین عوامل ژئوپلیتیکی نظامی مؤثر بر راهبردهای دفاعی جمهوری اسلامی ایران در حوزه خلیج فارس رتبه بندی گردیدند.
۵۳۰.

بررسی تأثیر سیاست های قومی در جمهوری اسلامی ایران بر فرایند همگرایی ترکمن های استان گلستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی سال ۲۳ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۹۰) 163 - 180
تعداد بازدید : ۵۲۵ تعداد دانلود : ۳۱۵
هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی تأثیر سیاست های قومی جمهوری اسلامی ایران بر همگرایی یا واگرایی ترکمن ها در استان گلستان بود. پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر ماهیت داده ها از نوع کمّی و ازنظر روش گردآوری داده ها، یک پژوهش توصیفی پیمایشی محسوب می شود. جامعه آماری تحقیق، برطبق سرشماری سال ۱۳۹۵، شامل ۶۵۴۰۸۷ نفر، ترکمن های ساکن استان گلستان هستند که براساس فرمول کوکران تعداد ۳۸۴ نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات ، پرسشنامه تدوین شده برای هر یک از متغیرهای پژوهش بود که پایایی آن توسط آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت . تجزیه و تحلیل داده ها توسط نرم افزار spss26 انجام گرفته است . یافته های حاصل از بررسی فرضیات پژوهش نشان داد سیاست گذاری های قومی نظام جمهوری اسلامی ایران براساس چهار بعد سیاسی ، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی بر ترکمن های استان گلستان ایجاد همگرایی کرده است .
۵۳۱.

نقش نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در تامین امنیت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی سیاسی ایران سال اول زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ 238 - 256

کلیدواژه‌ها: سیاستگذاری جمهوری اسلامی ایران دشمن نفوذ امنیت نیروهای مسلح

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۶ تعداد دانلود : ۲۰۳
در این مقاله هدف اصلی، تبیین راهبردهای جمهوری اسلامی ایران برای تامین امنیت توسط نیروهای مسلح است. از آنجایی که محیط امنیتی جمهوری اسلامی ایران چه در بعد داخلی و چه در بعد خارجی محیطی مملو از چالش ها و تهدیدات اساسی است، در نتیجه از زمان شکل گیری انقلاب اسلامی ایران تا کنون، نیروهای مسلح به عنوان اصلی ترین مولفه تامین امنیت و مقابله با نفوذ مطرح هستند. در این راستا، سوال اصلی این گونه مطرح شده است که نقش نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در تامین امنیت چیست؟ در پاسخ این فرضیه ی محوری مطرح شده است که نیروهای مسلح با استفاده از مولفه های اعتقادی و همچنین تقویت توان دفاعی نقش مهمی در تامین امنیت دارند. یافته های پژوهش نشان می دهد که مولفه های اعتقادی از زمان شکل گیری انقلاب اسلامی تا کنون به عنوان عامل اصلی و اساسی نیروهای مسلح مطرح بوده است. همچنین با توجه به محیط ناامنی که ایران در آن قرار دارد، تقویت توان موشکی و اتخاذ بازدارندگی نیز به عنوان رکن دیگر در تامین امنیت و مقابله با نفوذ موثر بوده است. نوع روش تحقیق در این رساله، بنیادی – نظری با رویکردی تاریخی و همچنین بر مبنای مطالعات کتابخانه ای استوار بوده است.
۵۳۲.

مؤلفه های تاثیرگذار بر سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی در جمهوری اسلامی ایران: مطالعه موردی دولت حسن روحانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی سیاسی ایران سال دوم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۸) 242 - 272

کلیدواژه‌ها: سرمایه اجتماعی اعتماد عمومی جمهوری اسلامی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۸ تعداد دانلود : ۲۲۷
در هدف کلی این پژوهش به دنبال تبیین شاخص های تاثیرگذار بر دو عنصر سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی در جامعه ایران هستیم. و در هدف جزئی پژوهش حاضر بازه زمانی دولت دهم و یازدهم جمهوری اسلامی ایران مدنظر قرار گرفته است که آیا دو عنصر سرمایه اجتماعی و اعماد عمومی در دولت دکتر حسن روحانی روند افزایشی داشته است یا کاهش؟ در این تحقیق برای تعیین روایی از دو روش روایی محتوایی و روایی سازه استفاده شد و به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای SPSS و PLS استفاده شد که طبق نتایج حاصل از پژوهش مولفه های شفافیت، کارآمدی، کیفیت مقررات، اثربخشی دولت، حاکمیت قانون، ثبات سیاسی و عدم خشونت، پاسخگویی، مبارزه با فساد و حق اظهار نظر بر سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی در جمهوری اسلامی ایرانتاثیر دارد. اعتماد، مشارکت در نهاد مدنی، ارتباط با دیگران، تعهد و مسئولیت، همکاری و روحیه گروهی و احساس هویت جمعی از مولفه های سرمایه اجتماعی می باشد. حکمرانی خوب بر سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی در جمهوری اسلامی ایران تاثیر مثبت دارد.
۵۳۳.

بررسی عوامل مؤثر بر گرایشات گریز از مرکز در مناطق کردنشین جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی سیاسی ایران سال دوم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۸) 327 - 352

کلیدواژه‌ها: گرایش گریز از مرکز قوم کرد مناطق کرد نشین توسعه سیاسی جمهوری اسلامی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۱ تعداد دانلود : ۱۵۴
گرایش های واگرایانه در بخشی از استان های کردنشین، باعث انتخاب سیاست های کنترلی توسط دولت ها شده است که این امر روند توسعه سیاسی در ایران را مختل نموده است؛ از این رو پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و با هدف توسعه ای-کاربردی به دنبال پاسخگویی به این سوال است که چه عوامل داخلی و خارجی بر گرایش گریز از مرکز مناطق کردنشین تأثیرگذار می باشند؟؛ بدین منظور برای جمع آوری اطلاعات از دو روش کتابخانه ای و میدانی(مصاحبه و پرسشنامه) استفاده شد و جامعه نمونه از جامعه آماری(محققان و کارشناسان) با رویکرد اشباع نظری 40 نفر انتخاب گردیدند، همچنین برای تجزیه و تحلیل داده ها از تکنیک نظریه مبنایی استفاده گردید. یافته های تحقیق نشان می دهد: دو دسته عوامل داخلی و خارجی بر گرایش گریز از مرکز بخشی از مردم مناطق کردنشین تأثیرگذار هستند؛ و جمهوری اسلامی ایران با بهره گیری از ظرفیت قانون اساسی و رفع محرومیت ها و تاکید بر مشترکات دینی، تاریخی و آگاهی بخشی در رابطه با مداخلات عوامل برون مرزی می تواند نقش بسزایی در حل وفصل این مسئله داشته باشد.
۵۳۴.

موضع نهادهای بین المللی به ویژه سازمان ملل متحد به اختلافات ایران و آمریکا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی سیاسی ایران سال سوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۰) 964 - 983

کلیدواژه‌ها: دیوان داوری اختلافات بین المللی جمهوری اسلامی ایران ایالات متحده بیانیه های الجزایر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۹ تعداد دانلود : ۲۱۸
دیوان داوری ایران و امریکا را می توان به عنوان الگویی از مراجع داوری بین المللی در حل وفصل اختلافات مالی با مبالغ کلان بین کشورها محسوب داشت. بیانیه های الجزایر علاوه بر ارائه راهکار حل بحران سیاسی، دربرگیرنده اسلوب حقوقی حل وفصل دعاوی حقوقی بین دو دولت بود که در این راستا دیوان داوری دعاوی ایران و آمریکا تأسیس گردید. دیوان داوری دعاوی ایران و آمریکا در سال 1981 و به منظور فیصله بحران بین جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده ناشی از اشغال سفارت آمریکا در تهران و نگهداری 52 نفر از اتباع آن کشور تأسیس شد. این دیوان مرجع داوری بین المللی موردی به شمار می رود که از صلاحیت شخصی و موضوعی برخوردار است. این دیوان داوری مهم ترین مرجع داوری حل وفصل اختلافات بین المللی در دنیا به حساب می آید. دیوان داوری دعاوی ایران و ایالات متحده ماهیت بین المللی دارد و بی تردید تابع قواعد و مقررات حقوق بین الملل است و امروزه کمتر کسی تردیدی در بین المللی بودن ماهیت این دیوان به خود راه می دهد. مهم ترین مشارکت دیوان در داوری تجاری بین المللی مجموعه گسترده سابقه قضائی است که دیوان به موجب قواعد داوری آنسیترال آن ها را توسعه داده و از خود به جای گذارده است.
۵۳۵.

نقش مولفه های فرهنگی – اجتماعی در روابط اسرائیل با آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان و تاثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران (از سال 2011 تا 2020)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی سیاسی ایران سال سوم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۱۲) 588 - 610

کلیدواژه‌ها: مولفه های فرهنگی و اجتماعی اسرائیل آذربایجان قزاقستان ترکمنستان جمهوری اسلامی ایران امنیت ملی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۴ تعداد دانلود : ۲۷۱
در این مقاله به بررسی تاثیر مولفه های فرهنگی – اجتماعی در روابط اسرائیل با آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران از سال 2011 تا 2020 پرداخته می شود. اسرائیل در سیاست خارجی خود با آگاهی از اینکه فرهنگ و مسائل اجتماعی به عنوان قدرت نرم مطرح هستند، سعی داشته است تا نقش مهمی را برای این مولفه قائل شود. در این بین، آسیای مرکزی و قفقاز و به خصوص کشورهایی مانند آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان کانون اصلی و اساسی سیاست خارجی اصلی را در بعد فرهنگی و اجتماعی شکل می دهد. با توجه به این امر، سوال اصلی مقاله این است مولفه های فرهنگی و اجتماعی در روابط اسرائیل با آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان از سال 2011 تا 2020 چه تاثیری بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران داشته است؟ در پاسخ این فرضیه مطرح شده است که مولفه های فرهنگی و اجتماعی در روابط اسرائیل با آذربایجان، ترکمنستان و قزاقستان به واسطه ی تلاش در جهت جدایی هنجاری - فرهنگی، زمینه ساز تهدید امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران می شود. نتایج تحقیق نشان می دهد اسرائیل از سال 2011 تا 2020 نقش مهمی را برای فرهنگ و مسائل اجتماعی قائل شده و اصلی ترین مولفه ی این کشور در جهت نفوذ فرهنگی و اجتماعی استفاده از یهودیان مقیم در کشورهای مذکور می باشد کهخ سعی دارد با استفاده از این ظرفیت، امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را تهدید کند. نوع روش تحقیق در این مقاله توصیفی – تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای است.
۵۳۶.

فرهنگ و سیاست: بررسی تطبیقی تاثیر سیاست گذاری فرهنگی بر قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران و ترکیه (مطالعه موردی صنایع فرهنگی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی سیاسی ایران سال سوم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۱۲)

کلیدواژه‌ها: سیاستگذاری فرهنگی قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران ترکیه صنایع فرهنگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۴ تعداد دانلود : ۲۲۶
با توجه به اهمیت روزافزون فرهنگ در روابط بین الملل و تأثیرگذاری این مؤلفه بر کشورها و به ویژه اثربخشی عناصر فرهنگی ایران و ترکیه؛ نگارنده در چارچوب نظریه قدرت نرم و سیاستگذاری فرهنگی با رویکرد مقایسه ای به این پرسش اساسی پرداخته است: بین دو کشور ایران و ترکیه در سیاست های فرهنگی تأثیرگذار بر قدرت نرم، چه وجوه اشتراک و اختلافی وجود دارد؟ فرضیه مقاله بر این مبنا قرار دارد که با توجه به همسانی/ناهمسانی الگوی ساختاری و الگوی اجرایی سیاست گذاری فرهنگی دو کشور، شباهت/تفاوت هایی در کاربرد ابزارهای سیاستگذاری فرهنگی بر قدرت نرم در حوزه صنایع فرهنگی به صورت خاص وجود دارد. یافته های پژوهش نشان داد، سیاست-گذاری فرهنگی در حوزه صنایع فرهنگی توسط ایران و ترکیه برای تولید قدرت نرم در خاورمیانه و بخش هایی از اروپا و آفریقا مورد استفاده قرار گرفته است. در خصوص ایران تحولات منطقه ای، مشکلات اعتباری، سیاست تمرکزگرایی فرهنگی، عدم استقلال اقتصادی رسانه ها، عدم حمایت دولت از صنایع فرهنگی، افزایش فرقه گرایی در جهان و ناتوانی های ایران در نفوذ به کشورها از طریق ابزارهای جذاب قدرت نرم را می توان برای عدم موفقیت ایران در حفظ وجهه مطلوب خود در منطقه برجسته کرد. ترکیه نیز تا سال 2013 به عنوان یک بازیگر مهم در عرصه قدرت نرم مورد بود؛ بااین حال محدودیت های آزادی بیان، سانسور رسانه ای و سرکوب مخالفان بر روی رتبه فعلی قدرت نرم ترکیه نیز تأثیر گذاشت و به دلیل عقب ماندگی دموکراتیک، ظرفیت جذب مخاطبان بین المللی به ویژه در غرب کاهش یافت.
۵۳۷.

تاثیر منزلت طلبی جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی بر محیط امنیتی خاورمیانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی سیاسی ایران سال سوم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۱۲)

کلیدواژه‌ها: تعارضات منزلتی جمهوری اسلامی ایران خاورمیانه عربستان سعودی محیط امنیتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۳ تعداد دانلود : ۲۷۴
نگارندگان در پژوهش حاضر تلاش کرده اند تا ضمن تلاش برای شناخت بهتر مفهوم منزلت طلبی و تعارضات منزلتی، به این پرسش پاسخ دهند که پویشهای منزلت طلبانه جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی چه تاثیری بر محیط امنیتی خاورمیانه داشته است؟ فرضیه اصلی پژوهش حاضر این است که تعارضات منزلتی میان جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی سبب تشدید تنش و بی ثباتی در خاورمیانه شده است. یافته های این پژوهش که با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است نشان می دهد که عمده تعارضات منزلتی جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی در سه گونه اختلافات ناشی از اصطکاک میان پرستیژ و اقتدار طبیعی، عدم تناسب فزاینده میان نقش های تعریف شده و پایگاه و تواناییهای مادی بازیگران، و روابط با اشخاص ثالث رخ داده است و هریک به نوبه خود سبب تنش و بی ثباتی در محیط امنیتی خاورمیانه بوده است. مهمترین پیامدهای این تعارضات منزلتی فقدان سیستم امنیت دسته جمعی در منطقه خاورمیانه بوده است و در نتیجه امکان پیدایش ساختاری با حضور همه کشورهای منطقه جهت مدیریت سیاسی چالشهای موجود تضعیف شده است. در نتیجه این وضعیت، جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی دراقدامات منزلت طلبانه خود در منطقه خاورمیانه به استفاده از استراتژی رقابت اجتماعی گرایش داشته اند و این مساله به نوبه خود پویشهای تهدیدانگاری را تقویت کرده است. ایجاد سازوکارهایی جهت کاهش تعارضات منزلتی ایران و عربستان سعودی یکی از راهکارهای ایجاد صلح پایدار در منطقه خاورمیانه است.
۵۳۸.

پیامدهای اقتصادی و ورزشی توسعه دیپلماسی ورزشی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بازاریابی ورزشی دوره سوم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۱۰) 29 - 1

کلیدواژه‌ها: دیپلماسی اقتصادی ورزشی جمهوری اسلامی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۱ تعداد دانلود : ۲۵۵
ارتباط بین دیپلماسی و ورزش متقابل است، هم دیپلماسی در مدیریت ورزشی، برگزاری مسابقات جهانی، کسب میزبانی، شرکت در مسابقات و ... تاثیر گذار است و هم ورزش در پیشبرد دیپلماسی کشورهای مختلف از طریق ورزش، با شرکت کردن یا نکردن در مسابقات ورزشی (مانند تحریم المپیک). هدف از این پژوهش بررسی تاثیرات اقتصادی و ورزشی توسعه دیپلماسی ورزشی بر جمهوری اسلامی ایران می باشد. روش پژوهش از منظر هدف بنیادی است. از سوی دیگر، این پژوهش کاربردی می باشد. روش پژوهش از نوع آمیخته (کمی-کیفی)می باشد. حجم نمونه در بخش کمی 110نفر و در بخش کیفی 12 نفر از متخصصان حوزه دیپلماسی ورزشی، روابط بین الملل بود. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق یافته و مصاحبه نیمه ساختار یافته بود که روایی و پایایی آن ها مورد تایید قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان میدهد در بعد ورزشی گویه (دیپلماسی ورزشی در شرایط ورزشکاران کشور در رویداد های بین المللی ورزشی نقش دارد ، با بار عاملی81/0) بیشترین بار عاملی را ب خود اختصاص داده است و در بعد اقتصادی گویه (برگزاری رویدادهای ورزشی موجب تقویت زیرساخت ها و ایجاد تسهیلات مناسب میشود.، با بار عاملی96/0) بیشترین بار عاملی را به خود اختصاص داده است در نتیجه با استفاده از ظرفیت های توریستی و زیر ساختی ورزشی کشور میتوان شرایط ورزش کشور را از طریق دیپلماسی ورزشی بهبود بخشید.
۵۳۹.

بنیان های ژئوپلیتیکی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با ترکیه از دیدگاه سازه انگاری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای سال دوازدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۴۵ 109 - 122

کلیدواژه‌ها: بنیان های ژئوپلیتیکی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران ترکیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۸ تعداد دانلود : ۲۵۲
از مهمترین مسئولیت های هر کشوری تنظیم روابط خارجی خود با دیگر کشورها از طریق سیاست خارجی است  و در این بین از مهمترین متغیرهای مؤثر در شکل گیری خط مشی سیاست خارجی کشورها، بنیان های ژئوپلیتیک می باشد. جمهوری اسلامی ایران نیز بواسطه همجواری با مناطق ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژیکی متعدد می بایست از این بنیان ها برای دستیابی به اهداف و منافع ملی حداکثری در سیاست خارجی خود استفاده کند. در بهره برداری از این بنیان ها، بناچار در بعضی از مناطق با دیگر کشورها بویژه با کشورهای همسایه، تناقضات و تضادهایی در برخی موارد پیش می آید. در این میان یکی از کشورهایی که اقدامات و سیاست های آن برای جمهوری اسلامی ایران همواره مهم و تأثیرگذار بوده است، ترکیه می باشد. این کشور به عنوان یکی از مهمترین بازیگران و همسایگان ایران در منطقه جنوب غرب آسیا، برای دستیابی به اهداف و منافع ملی در سیاست خارجی خود همواره با جمهوری اسلامی ایران در رقابت بوده و دستیابی به منافع ملی در منطقه این دو کشور را مجبور به برقراری ارتباط (تعامل– تقابل) در زمینه های مختلف کرده است و این مسئله لزوم بررسی روابط دو کشور را دوچندان می کند. پژوهش حاضر از نظر روش شناسی توصیفی تحلیلی بوده و از نظر نوع تحقیق، کاربردی محسوب می گردد. مهم ترین بنیان های ژئوپلیتیکی مؤثر بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در ارتباط با ترکیه عبارتند از: نحوه ارتباط دو کشور با آمریکا و اسرائیل، رقابت در آسیای مرکزی و قفقاز، مسئله کُردها، ژئوپلیتیک شیعه و نحوه واکنش به تحولات منطقه از جمله عراق و سوریه است. یافته های پژوهش نشان می دهد متناسب با سیاست های اتخاذی هر دو کشور در منطقه، جمهو ری اسلامی ایران  برای دستیابی به منافع ملی حداکثری، روابطی از طیف تعاملی تا رقابتی را نسبت به ترکیه انتخاب کرده است.  
۵۴۰.

روابط ژئواکونومی (اقتصاد ژئوپلیتیکی ) ایران و هند و عوامل همگرایی و واگرایی آن(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال نوزدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۷۳) 47 - 66

کلیدواژه‌ها: ژئوپلیتیک شمال اقیانوس هند سیاست گذاری اقتصادی جمهوری اسلامی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۸ تعداد دانلود : ۲۵۷
اقیانوس هند، به عنوان تسهیل کننده تجارت جهانی و جریان آزاد انرژی از نقش ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژیکی ویژه ای برخوردار بوده و کناره های آن، در محل تلاقی محورهای بزرگ ارتباط زمینی که آسیای شرقی و جنوب شرقی و آسیای جنوبی و... را به آفریقا، اروپا و هند متصل می سازد، قرار دارد . ایران و هند دو کشور مهم در منطقه بوده و در طول تاریخ با یکدیگر روابط تنگاتنگی داشته اند، از این رو ژئواکونومیک این دو کشور با یکدیگر ارتباط ویژ ه ای داشته و بررسی و شناخت عوامل موثر بر آن، حائز اهمیت است. در پژوهش پیش رو که ماهیتی بنیادی دارد و و در پی یافتن واقعیت ها و شناخت بازتاب های برخاسته از کنش متقابل جغرافیا، اقتصاد و سیاست است و با بهره گیری از روش تفسیری تحلیلی در پژوهش، به بررسی اثر ژئوپلیتیک ایران در مناسبات اقتصادی با کشور هند پرداخته شده است. با مطالعه اهم مفاهیم پیرامون موضوع مذکور که از مسائل مهم سیاست خارجی و سازمان های بین المللی است و همچنین از آنجا که میزان ارتباط با دولت های خارجی و سازمان های بین المللی یکی از نماد های توسعه یافتگی یک کشور می باشد، در پژوهش حاضر ارتباط بین روابط اقتصادی ایران و هند با جایگاه ژئواستراتژیک ایران و عوامل واگرا و همگرای موثر در توسعه اقتصادی دو کشور پرداخته شده است. نتایج حاصل از این پژوهش، حاکی از آن است که کشور هند می تواند به عنوان پیوند دهنده ارتباط بین کشورهای حوزه آسیای مرکزی و قفقاز با کشور هند باشد و انتظار می رود که شاهد افزایش چشمگیری در تقویت همگرایی بین ایران و کشور هند باشیم.