مطالعات روان شناسی ورزشی

هدف از پژوهش حاضر، تعیین ویژگی های روان سنجی نسخه فارسی پرسش نامه تعهد ورزشی-2 بود. تعداد 443 ورزشکار (240 مرد و 203 زن و) از 16رشته ورزشی تیمی و انفرادی، به صورت نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. روایی صوری و محتوا توسط متخصصین روان شناسی ورزشی و صحت ترجمه توسط متخصص زبان انگلیسی تایید شد. نتایج تحلیل عامل تأییدی نشان داد مدل کلی 12 عاملی (نوع تعهد و منابع تعهد)، مدل 10 عاملی (منابع تعهد) و مدل دو عاملی (نوع تعهد) برازش مناسبی با داده ها دارد. ضریب همبستگی درون طبقه ای بالای 76/0 بیانگر پایایی زمانی مناسب و نیز آلفای کرونباخ بالای 75/0 بیانگر همسانی درونی مورد قبول پرسش نامه می باشد. یافته ها بیانگر آن است که می توان از پرسش نامه تعهد ورزشی-2 به عنوان ابزاری معتبر، برای سنجش نوع تعهد و منابع تعهد ورزشی در جامعه ورزشکار ایرانی استفاده کرد. 

هدف از پژوهش حاضر، طراحی مدل نگرش و جهت گیری جامعه والیبال ایران با اسناد خوش بینانه و بدبینانه بود. روش پژوهش توصیفی–تحلیلی بود. تعداد 288 نفر از بین بازیکنان لیگ والیبال زنان و مردان ایران به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری شامل پرسش نامه های سبک اسنادی خود گزارشی، نگرش ورزشی ویلیس و پرسش نامه جهت گیری ورزشی گیل و همکاران بود. از روش های آماری همبستگی پیرسون، فریدمن، واریانس، واتسون، سوبل و معادلات ساختاری برای مدل سازی با نرم افزار پی ال اس استفاده گردید. نتایج نشان داد بین سبک اسنادی با جهت گیری ورزشی و نگرش ورزشی رابطه معناداری وجود ندارد. با وجود این، بین نگرش ورزشی با جهت گیری ورزشی رابطه معناداری وجود داشت. همچنین تحلیل رگرسیون نشان داد مؤلفه های موفقیت و قدرت توانایی پیش بینی جهت گیری ورزشی را دارند. در اولویت نگرش ورزشی مؤلفه موفقیت، قدرت و مؤلفه اجتناب از شکست در رتبه اول تا سوم بود. روایی همگرا و روایی واگرا مدل نیز مورد تأیید قرار گرفت.

هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل مؤثر بر بهبود اخلاق ورزشکاران فوتبال حرفه ای ایران بود. پژوهش حاضر از نوع، پژوهش های آمیخته است و به صورت میدانی انجام گردید. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه بازیکنان لیگ برتر حرفه ای ایران بودند. تعداد 165 نفر به عنوان نمونه پژوهش مشخص گردیدند. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش مصاحبه نیمه ساختار یافته و پرسش نامه بود. نتایج پژوهش نشان داد 5 عامل فردی، ورزشی، زیستی، ذهنی و محیطی سبب بهبود اخلاق ورزشکاران فوتبال حرفه ای ایران می گردد. در این بین عوامل محیطی مهم ترین عامل مشخص گردید. بنابراین توجه به مسائل محیطی در جهت توسعه اخلاق ورزشکاران فوتبال حرفه ای ایران مهم است. با توجه به نتایج پژوهش حاضر پیشنهاد می گردد تا با بررسی و نظارت محیط ورزشی ورزشکاران و تأکید بر ارزش های ورزشی و جامعه در این محیط، به ارتقا اخلاق ورزشکاران اقدام نمود.

هدف از این پژوهش تدوین راهبردی توسعه سبک زندگی با تأکید بر نقش جایگاه اجتماعی-روانی و انگیزشی الگوهای ورزشی بود. پژوه ش از لحاظ هدف، کارب ردی و روش پژوهش آن توصیف ی-تحلیلی بود. ب رای جمع آوری داده ه ا و اطلاعات مورد نیاز، از بررس ی های اسنادی-کتابخانه ای و مطالعات میدانی بهره گیری ش د. به منظور جمع آوری اطلاعات و نظرات ذینفعان از فن دلفی استفاده شد. در این روش به تحلیل نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدیدات با استفاده از تکنیک دلفی و مدل swot پرداخته شد. جامعه آماری در این پژوهش با کمک اسوه های ورزشی رشته های مختلف، مدیران، مسئولین و اساتید مدیریت ورزشی به تعداد 30 نفر در نظر گرفته شد. برای گردآوری اطلاعات از منابع و روش های تحقیقات میدانی، مطالعات کتابخانه ای، مطالعه اسناد بالادستی، اطلاعات فرم های نظر سنجی با سئوالات باز از متخصصین حوزه سبک زندگی، پرسش نامه شناسایی نقاط قوت و ضعف، فرصت و تهدید و ماتریس تحلیل درونی و بیرونی، جلسات بحث های متمرکز گروهی، مصاحبه با مدیران و متخصصان صاحب نظر در حوزه سبک زندگی استفاده شد. پژوهش نشان داد 10 عامل به عنوان نقاط عامل ق وت، 12 عامل به عنوان نقاط ضعف، 9 عامل به عنوان نقاط عامل فرصت و 12 عامل به عنوان تهدید های جایگاه اجتماعی-روانی و انگیزشی الگوهای ورزشی شناسایی شده اند. نقطه تلاقی جمع امتیاز های عوامل داخلی و خارجی در خانه V قرار گرفته اس ت. بنابراین باید راهبردهای تدافعی را به اجرا در آورد که موجب «حفظ و نگهداری» می شوند. بدین صورت که باید راهبردهایی را لحاظ کرد که نقاط ضع ف جایگاه اجتماعی-روانی و انگیزشی الگوهای ورزشی را به حداقل ممکن برساند و همچنین از شدت تهدیدهای جایگاه اجتماعی-روانی و انگیزشی الگوهای ورزشی بکاهد. با توجه به نتایج تحقیق حاضر پیشنهاد می گردد تا با انگیزش الگوهای ورزشی در جهت ترویج سبک زندگی ایرانی اسلامی، گام های عملی برداشته شود.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین فرهنگ عذرخواهی و بخشش با تمایلات رفتاری ورزشکاران طراحی و اجرا گردید. روش پژوهش حاضر همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی ورزشکاران استفاده کننده از خدمات ورزشی باشگاه های سرپوشیده شهر تهران بودند که به صورت منظم در فعالیت های ورزشی این فضاها حضور داشته اند. تعداد دقیق این افراد نامشخص بود. با توجه به فرمول حجم نمونه کوکران در شرایط نامشخص بودن جامعه آماری و همچنین پراکندگی بالای جامعه آماری در مناطق شهری شهر تهران، تعداد 450 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. به منظور تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از آزمون معادلات ساختاری در نرم افزارهای اس پی اس اس و پی ال اس استفاده شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد بین فرهنگ عذرخواهی و تمایلات رفتاری ورزشکاران رابطه معناداری وجود دارد. نتایج همچنین نشان داد بین فرهنگ بخشش و تمایلات رفتاری ورزشکاران رابطه معناداری وجود دارد. با این توجه جهت توسعه و بهبود تمایلات رفتاری ورزشکاران نیاز است تا فرهنگ عذرخواهی و بخشش به صورت مناسبی بهبود یابد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش ویژگی های شخصیتی و سرمایه روان شناختی بر تعهد ورزشی (مطالعه موردی کارکنان وزارت ورزش و جوانان) طراحی و اجرا گردید. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمامی کارکنان وزارت ورزش و جوانان بود. تعداد آنان با توجه به اطلاعات کسب شده از این وزارت خانه تعداد 890 نفر شامل 569 مرد و 321 زن بود. جهت گردآوری اطلاعات از پرسش نامه استفاده گردید. نتایج پژوهش حاضر نشان داد ویژگی های شخصیتی بر میزان تعهد ورزشی کارکنان وزارت ورزش و جوانان تأثیرگذار است. نتایج پژوهش همچنین نشان داد سرمایه روان شناختی بر میزان تعهد ورزشی کارکنان وزارت ورزش و جوانان تأثیرگذار است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر توسعه بهبود کیفیت زندگی کاری در مربیان شنا انجام گردید. پژوهش حاضر از جمله پژوهش های توصیفی-پیمایشی بود. جامعه آماری کلیه مربیان شنای استان آذربایجان شرقی به تعداد 773 نفر بود. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسش نامه محقق ساخته 40 سئوالی بود. روش آماری پژوهش حاضر شامل تحلیل عاملی اکتشافی بود. نتایج پژوهش  نشان داد حمایت از مربیان شنا در دعاوی حقوقی در محیط کاری، ارتقأ نظام درمان مناسب در محیط کاری، حمایت بیمه ای ، کاهش تنش ها و استرس کاری و بهبود دانش فنی مربیان شنا در حوزه کاری خود از مهم ترین ا عوامل توسعه بهبود کیفیت زندگی کاری هستند. توجه به عوامل شناسایی شده می تواند در بهبود کیفیت زندگی کاری در مربیان شنا تأثیرات مطلوبی داشته باشد.

هدف از انجام این پژوهش بررسی مفاهیم، عوامل مؤثر و نتایج طفره روی سازمانی در فدراسیون ها و سازمان های ورزشی ایران بود. این پژوهش دارای رویکردی کیفی بود و از روش نظریه داده بنیاد به عنوان روش تحقیق استفاده شد. روش گردآوری داد ه ها، مطالعه اسناد بالادستی و مصاحبه های عمیق و باز با 17 نفر از نخبگان آگاه از موضوع مورد بحث بود. روایی این پژوهش توسط مصاحبه شوندگان و سپس اساتید متخصص مورد بررسی و تأیید قرار گرفت. پایایی نیز با استفاده از روش توافق درون موضوعی 89% به دست آمد. برای تحلیل داده ها از روش مقایسه مداوم در طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد عوامل عدم رضایت، طفره روی سازمانی، تغییر و اصلاح ساختار، رهبری تحول آفرین، مکانیزم های آموزش و یادگیری، مکانیزم های نظارت و کنترل، ماهیت گروه، شغل و سازمان، ماهیت جمعیت شناختی کارکنان، عوامل بیرونی و جو سازمانی، فرهنگ سازمانی و افزایش عملکرد و بهره وری به عنوان مؤلفه های مؤثّر در طفره روی سازمانی در فدراسیون ها و سازمان های ورزشی ایران شناسایی و استخراج گردید. بر اساس این نتایج به مدیران سازمان های ورزشی پیشنهاد می شود به این مؤلفه ها توجّه ویژه ای نمایند.

هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر مشاهده، تصویرسازی و اجرای حرکت بر شاخص های روان فیزیولوژیک و توانایی تصویرسازی بود. شرکت کنندگان به چهار گروه 10 نفره (تصویرسازی جنبشی حرکت، تصویرسازی بینایی حرکت، مشاهده حرکت و اجرای حرکت) تقسیم شدند. در پیش آزمون، شرکت کنندگان، بندهای پرسش نامه تصویرسازی حرکتی اصلاح شده را تصویرسازی کردند. حین تصویرسازی، شاخص های روان فیزیولوژیک آنها ثبت شد. شرکت کنندگان سهولت تصویرسازی را بر اساس همین پرسش نامه رتبه بندی کردند و به مدت سه روز بر اساس گروه تمرینی خود به تمرین پرداختند. پس آزمون همانند پروتکل پیش آزمون اجرا شد. آزمون تحلیل کوواریانس یک متغیره نشان داد تفاوت معناداری بین نمرات متغیرهای دمای سطحی پوست، ضربان قلب و ریتم تنفس وجود دارد. از سوی دیگر اختلاف معناداری در توانایی تصویرسازی چهار گروه در پس آزمون وجود نداشت. بنابراین به نظر می رسد هر چهار روش به یک میزان در توانایی تصویرسازی اثرگذار هستند.

پژوهش حاضر باهدف مقایسه اثربخشی معنادرمانی گروهی و فراشناخت درمانی گروهی بر تاب آوری دانشجویان دختر انجام گردید. روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی بود. جامعه آماری دانشجویان علوم تربیتی دانشگاه آزاد بودند. تعداد 60 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند و در سه گروه معنادرمانی، فراشناخت درمانی و کنترل قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه تاب آوری ورزشی سبحان و لجاز (2012) بود. جهت تجزیه و تحلیل داده های از آزمون انکوا و آنوا استفاده گردید. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که معنادرمانی گروهی بر میزان تاب آوری نمونه های پژوهش، تأثیر معناداری دارد. همچنین مشخص شد که فراشناخت درمانی گروهی بر میزان تاب آوری نمونه های پژوهش، تأثیر معناداری دارد. همچنین مشخص شد که معنادرمانی گروهی نقش بارزتری در بهبود تاب آوری نمونه های پژوهش در مقایسه با فراشناخت درمانی گروهی دارد. بنابراین پیشنهاد می گردد تا متولیان ورزش ضمن استفاده از روانشناسان ورزشی در محیط های ورزشی خود، به شکل گیری اهداف در میان ورزشکاران اقدام نمایند.

هدف از پژوهش حاضر واکاوی نقش مؤلفه های سرمایه روان شناختی بر توسعه مشارکت ورزشی جانبازان و معلولین ایران بود. پژوهش به صورت آمیخته (کیفی–کمی) بود. جامعه آماری پژوهش شامل اساتید دانشگاه آشنا با ورزش معلولین، معلولین ورزشکار و مدیران و کارشناسان ورزش معلولین می شوند. این افراد، به صورت هدفمند برای مصاحبه های کیفی در موضوع پژوهش انتخاب گردید (15 نفر و تا حد اشباع نظری ادامه یافت). در بخش دوم (کمی)، پرسش نامه در بین معلولین شهر تهران توزیع گردید (384 نفر). برای جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه تاب آوری کانر- دیویدسون (2003)، پرسش نامه خوش بینی شییر و کارور (1985)، پرسش نامه خودکارآمدی شوآرتزر و جروسلم (1995) و پرسش نامه امیدواری اشنایدر (1991) استفاده شد. پرسش نامه توسعه مشارکت در ورزش همگانی شامل 24 گویه در دو مؤلفه اصلی عوامل روانی و جسمانی و عوامل اجتماعی تدوین شد. برای تحلیل داده ها از شاخص های کشیدگی و چولگی به منظور بررسی توزیع داده ها استفاده شد. برای بررسی و پاسخ به سئوالات پژوهش در ابتدا از نرم افزار Max QDA نسخه Pro و در ادامه به منظور بررسی وضعیت جمعیت شناختی، رسم و تدوین مدل اندازه گیری و مدل ساختاری به ترتیب از نرم افزارهای اس پی اس اس نسخه 24، پی ال اس نسخه0/2 استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد تاب آوری، خوش بینی، خودکارآمدی و امیدواری بر توسعه مشارکت در ورزش همگانی جانبازان و معلولان تأثیر معناداری دارد. این نتایج می تواند به منظور آماده سازی معلولان و جانبازان برای حضور پایدار در فعالیت ورزشی مثمر ثمر واقع شود.

پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی تصمیم گیری اخلاقی داوران حرفه ای فوتبال ایران طراحی و اجرا گردید. روش پژوهش حاضر از نوع کیفی بود. جامعه آماری تحقیق شامل خبرگان آگاه به موضوع پژوهش بودند. ابزار گردآوری اطلاعات در پژوهش حاضر مصاحبه بود. مطابق با نتایج پژوهش مشخص گردید شرایط علی در مدل حاضر شامل عوامل فردی، عوامل ایمنی، عوامل مقررات و ساختار و عوامل محیطی است. نتایج همچنین نشان داد عوامل زمینه ای در جهت بهبود تصمیم گیری اخلاقی داوران شامل دانش و تخصص، ارزش ها و امکانات و تجهیزات است. نتایج نشان داد عوامل مداخله گر شامل عوامل اقتصادی، عوامل سیاسی، عوامل اجتماعی و عوامل انسانی است. مطابق با نتایج پژوهش مشخص گردید راهبردها در چهار حوزه ایمنی و امنیت، توسعه امکانات و تجهیزات، سیاست گذاری و آموزش و همچنین توسعه فرهنگی است. نتایج پژوهش حاضر همچنین نشان داد پیامدهای توسعه تصمیم گیری اخلاقی در میان داوران فوتبال حرفه ای ایران شامل پیامدهای فردی و شغلی است.

مسائل روانی جزء جدایی ناپذیر در همه زمینه های رفتاری از جمله در ورزش است. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین ناامیدی با خود ناتوان سازی و گرایش به دوپینگ در ورزشکاران مرد استان فارس بود. این پژوهش از نوع توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه ورزشکاران مرد استان فارس در رشته های دومیدانی، وزنه برداری و بوکس بود که تعداد 384 نفر با صورت تصادفی به عنوان نمونه تعیین شدند. ابزار پژوهش شامل پرسش نامه های ناامیدی بک (1979)، پرسش نامه گرایش به دوپینگ پتروزی (2007) و پرسش نامه خودناتوان سازی جونز و رودوالت (1982) بود. روایی صوری پرسش نامه ها توسط اساتید و روایی همگرا و واگرای پرسش نامه ها نیز بررسی و تأیید شد. همچنین پایایی پرسش نامه ها با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی محاسبه شد و مورد تأیید قرار گرفت. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از مدل سازی معادلات ساختاری در نرم افزار اسمارت پی.ال.اس نسخه سوم استفاده شد. نتایج نشان داد بین ناامیدی با خودناتوان سازی، ناامیدی با گرایش به دوپینگ و خودناتوان سازی با گرایش به دوپینگ رابطه مثبت معنادار وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد خود ناتوان سازی به عنوان یک میانجی در رابطه بین ناامیدی با گرایش به دوپینگ معنا دار است. همچنین مدل تأثیر ناامیدی بر گرایش به دوپینگ با میانجی خودناتوان سازی از برازش مناسبی برخوردار بود. در نهایت پیشنهاد می گردد، علاوه بر موارد نظارتی در کاهش دوپینگ به مسائل روانی ورزشکاران نیز در سطوح مختلف رقابتی توجه گردد.

هدف از این پژوهش، مدل سازی عوامل مؤثر بر بروز پرخاشگری در هواداران باشگاه های فوتبال استقلال و پرسپولیس تهران است. روش پژوهش از لحاظ هدف کاربردی بود. جامعه آماری هواداران باشگاه های فوتبال استقلال و پرسپولیس بودند. نمونه آماری با توجه به جدول مورگان 387 نفر در نظر گرفته شد. ابزار پژوهش، پرسش نامه محقق ساخته بود که روایی و پایایی آن مورد تأیید قرار گرفت. برای تحلیل داده ها و طراحی مدل از نرم افزار اسمارت پی ال اس استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد عوامل زمینه ای بیشترین و عوامل مدیریتی و عملکردی کمترین اثر را بر بروز پرخاشگری داشته اند. بیشترین آمار رفتارهای خشونت آمیز در رده سنی 20-29 سال است. بنابراین "ﮐﻨﺘﺮل ﻫﯿﺠ ﺎن و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﺳﺘﺮس" باید در عناوین آموزشی وزارت آموزش و پرورش، دانشگاه ها، وزرات ورزش، فدراسیون و باشگاه ها قرار گیرد به طوری که آموزش اصول و قوانین رفتن به ورزشگاه را به نوجوانان و جوانان بیاموزیم.

هدف این پژوهش مدل یابی کیفیت رابطه مربی-ورزشکار بر اساس کمال گرایی مربیان با واسطه گری بخشش و رفتار کنترلی بود. در این پژوهش 270 مربی شرکت و مقیاس ه ای کمال گرایی، بخشش، رفتار کنترلی و کیفیت رابطه را تکمیل کردند. ارزیابی الگوی پیشنهادی از طریق مدل یابی معادلات ساختاری انجام گرفت.نتایج نشان داد کمال گرایی بر کیفیت رابطه مربی ورزشکار تأثیر منفی دارد. نتایج همچنین نشان داد بخشش بر کیفیت رابطه مربی تأثیر مثبتی دارد، اما تأثیر رفتار کنترلی بر کیفیت رابطه مربی ورزشکار منفی بود. نتایج تحلیل مسیر نشان داد بخشش و رفتار کنترلی در رابطه بین کمال گرایی و کیفیت رابطه نقش واسطه ای معناداری ایفاء می کنند و با ورود این عوامل جهت رابطه کمال گرایی با کیفیت رابطه معکوس (مثبت) می شود. بر اساس یافته های پژوهش حاضر رابطه بین کمال گرایی و کیفیت رابطه در مربیان یک رابطه خطی ساده نیست، بلکه متغیرهای بخشش و رفتار کنترلی در این رابطه نقش واسطه ای مهمی دارند.