قربان فتحی اقدم

زمینه: با توجه به این که نوجوانی یکی از حساس ترین مراحل رشد آدمی ست باید به حل مشکلات تربیتی و روانشناختی این گروه توجه ویژه ای نمود. یکی از بهترین راه کارها در این راستا، استفاده از مداخلات روانشناختی است. هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی گروه درمانی مبتنی بر سایکودراما و تحلیل رفتار متقابل بر تعارض با والدین نوجوانان پسر انجام شد. روش: روش پژوهش، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را دانش آموزان پسر پایه سوم دوره اول دبیرستان های عادی دولتی شهر خرم دره در سال تحصیلی 99-1398 تشکیل دادند. 30 نفر با استفاده از نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و به صورت تصادفی در سه گروه قرار گرفتند. گروه های آزمایشی، درمان مختص گروه خود را در 8 جلسه 5/1 ساعته دریافت کردند. ابزار پژوهش پرسشنامه تعارض نوجوان با والدین پرینز بود. تجزیه و تحلیل یافته ها از طریق آزمون تحلیل واریانس آمیخته با اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی صورت گرفت. یافته ها: میانگین و انحراف معیار تعارض با مادر و تعارض با پدر گروه سایکودراما در پیش آزمون به ترتیب (37/2±10/28 و 82/1±70/28)، گروه تحلیل رفتار متقابل (55/2±50/28 و 98/1±20/28)، و گروه کنترل (17/2±60/27 و 77/1±60/27) بود. سایکودراما (13/2±10/24 و 90/2±80/24) و تحلیل رفتار متقابل (90/2±00/24 و 33/1±30/25) در مقایسه با گروه کنترل (04/2±80/27 و 91/1±90/27)، تعارض با مادر (001/0 >p) و تعارض با پدر را در پس آزمون کاهش دادند (001/0 >p). در مرحله پیگیری، اثر سایکودراما (11/2±40/24 و 91/1±10/26) و تحلیل رفتار متقابل (75/2±40/24 و 13/1±20/25) بر تعارض با مادر و تعارض با پدر (31/2±40/28 و 91/1±90/27) ماندگار بود (001/0 >p؛ 001/0 >p). تأثیر سایکودراما و تحلیل رفتار متقابل بر تعارض با مادر و تعارض با پدر در مراحل پس آزمون و پیگیری یکسان بود (05/0 <p). نتیجه گیری: سایکودراما با بهره گیری از هنر ارتباط و بازسازی موقعیت و تخلیه هیجانات، و تحلیل رفتار متقابل با ارائه تصویری از ساختار روانشناختی و کمک به چگونگی رفتار مؤثر در کاهش تعارض با والدین مؤثر بوده اند

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه سبک های دلبستگی و هویت با پذیرش اجتماعی در دانش اموزان نوجوان انجام شد. جهت انجام پزوهش 122 نفر از نوجوانان شهر خرمدره بصورت نمونه گیری تصادفی خوشه ای تک مرحله ای انتخاب شدند. افراد نمونه به پرسشنامه های پرسشنامه دلبستگی (RAAS)، پرسشنامه هویت شخصی، پرسشنامه پذیرش اجتماعی پاسخ دادند. داده ها بوسیله آزمون ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد بین پذیرش اجتماعی و سبک دلبستگی ایمن رابطه مثبت و با سبک های اضطرابی و اجتنابی دانش آموزان رابطه منفی وجود دارد (01/0P<). بین هویت و پذیرش اجتماعی دانش آموزان رابطه مثبت وجود دارد (01/0P<). نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد سبک دلبستگی اضطرابی به همراه هویت می توانند 51٪ واریانس پذیرش اجتماعی را تبیین کنند؛ بنابراین می توان نتیجه گرفت از جمله متغیرهای مرتبط و پیش بینی کننده پذیرش اجتماعی سبک های دلبستگی و هویت می باشد.

هدف : با توجه به افزایش جمعیت سالمندان ، مسائل سلامت و کیفیت زندگی این گروه سنی وخیم تر از هر سنی دیگر است. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش مدل 4 عاملی ذهن آگاهی و خود دلسوزی بر رضایت از زندگی و تاب آوری زنان سالمند بود. روش پژوهش: روش پژوهش، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون و گروه کنترل و پیگیری بود. جامعه آماری شامل 473 از زنان سالمندی بود که در سال 1399 در آسایشگاه های سالمندان گیلان ساکن بودند. نمونه ای با حجم 45 نفر به شیوه هدفمند و با توجه به معیار های ورود و خروج انتخاب شد و به طور تصادفی در سه گروه 15 نفری به ترتیب گروه آزمایشی ذهن آگاهی، گروه آزمایشی خود دلسوزی و گروه کنترل دسته بندی شدند. برای گروه آزمایشی اول 8 جلسه 2 ساعتی آموزش ذهن اگاهی بر اساس بسته کابات-زین و برای گروه آزمایشی دوم 8 جلسه 2 ساعتی آموزش خود دلسوزی بر اساس بسته گیلبرت، اجرا گردید(هر هفته یک جلسه) و در گروه کنترل مداخله ای انجام نشد. شرکت کنندگان در مرحله پیش آزمون و پس آزمون و پیگیری با استفاده از پرسشنامه های رضایت از زندگی دینر و همکاران، و تاب آوری کونور و دیوید سون، مورد بررسی قرار گرفتند. برای تحلیل نتایج از روش تحلیل کوواریانس استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد مدل 4 عاملی ذهن آگاهی و خود دلسوزی باعث بهبود رضایت از زندگی و تاب آوری زنان سالمند گردید (05/0 > p )، و این تاثیر در مرحله پیگیری ماندگار بود(05/0 > p ). نتیجه گیری: بنا براین می توان از این مداخله به عنوان بخشی از مداخلات درمانی به طور موثر در مراکز سالمندان استفاده نمود.

پژوهش حاضر باهدف مقایسه اثربخشی معنادرمانی گروهی و فراشناخت درمانی گروهی بر تاب آوری دانشجویان دختر انجام گردید. روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی بود. جامعه آماری دانشجویان علوم تربیتی دانشگاه آزاد بودند. تعداد 60 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند و در سه گروه معنادرمانی، فراشناخت درمانی و کنترل قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه تاب آوری ورزشی سبحان و لجاز (2012) بود. جهت تجزیه و تحلیل داده های از آزمون انکوا و آنوا استفاده گردید. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که معنادرمانی گروهی بر میزان تاب آوری نمونه های پژوهش، تأثیر معناداری دارد. همچنین مشخص شد که فراشناخت درمانی گروهی بر میزان تاب آوری نمونه های پژوهش، تأثیر معناداری دارد. همچنین مشخص شد که معنادرمانی گروهی نقش بارزتری در بهبود تاب آوری نمونه های پژوهش در مقایسه با فراشناخت درمانی گروهی دارد. بنابراین پیشنهاد می گردد تا متولیان ورزش ضمن استفاده از روانشناسان ورزشی در محیط های ورزشی خود، به شکل گیری اهداف در میان ورزشکاران اقدام نمایند.

زمینه: بسیاری از دختران نوجوان در سن بلوغ، با مسائلی نظیر افسردگی، احساس تنهایی و تصویربدنی روبرو می شوند که گاهی به شکل اختلالات روانی و حاد، مانع رشد طبیعی عاطفی و روحی می گردد. اما مسئله اصلی این است، آیا فعالیت های هوازی بر افسردگی، احساس تنهایی و تصویر بدنی دانش آموزان نوجوان دختر تأثیر دارد؟ هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی اثر فعالیت های هوازی بر افسردگی، احساس تنهایی و تصویر بدنی دانش آموزان نوجوان دختر بود. روش: پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری، شامل دانش آموزان دختر سال هشتم دوره اول متوسطه منطقه 8 تهران بود. 70 دانش آموز با روش نمونه گیری خوشه ای به عنوان نمونه انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (35 نفر) جایگزین شدند. ابزار پژوهش عبارتند از، پروتکل اجرایی جلسات فعالیت هوازی (پور وقار و بهرام، 2014)، پرسشنامه افسردگی (بک، 1963)، پرسشنامه فرم کوتاه مقیاس احساس تنهایی اجتماعی- عاطفی بزرگسالان دی توماسو و اسپینر (1993) و پرسشنامه نگرانی از تصویر بدنی (هالینگ و همکاران، 2007). یافته ها: فعالیت های هوازی بر بهبودی افسردگی و احساس تنهایی تأثیر داشت، اما بر تصویربدنی تاثیری نداشت (0/001 P< ). نتیجه گیری: فعالیت هوازی باعث بهبود افسردگی و احساس تنهایی دانش آموزان نوجوان دختر شد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثر بخشی آموزش خود متمایز سازی و واقعیت درمانی بر صمیمیت، سازگاری و ابراز وجود زنان متاهل انجام شد. روش: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با استفاده از طرح پیش آزمون - پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری کلیه زنان متاهل دارای مدت ازدواج زیر 5 سال و سن بین 20 تا 40 سال شهر تبریز بودند. نمونه آماری 45 زن متاهل، که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به روش تصادفی در دوگروه آزمایش، یک گروه برای آموزش واقعیت درمانی و یک گروه برای آموزش خود متمایز سازی (هر گروه 15 نفر) و یک گروه گواه (15 نفر) جایگزین شدند. برای جمع آوری داده ها در مرحله پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری از پرسشنامه صمیمیت زناشویی (باگاروزی، 2001)، پرسشنامه سازگاری (اسپانیر، 1976) و پرسشنامه ابراز وجود (گمبریل و ریچی،1975) استفاده شد. داده های بدست آمده با روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد، آموزش خود متمایزسازی و واقعیت درمانی بر صمیمیت، سازگاری و ابراز وجود زنان متاهل موثر است. همچنین بر اساس نتایج، بین اثر بخشی آموزش خود متمایزسازی و واقعیت درمانی بر صمیمیت، سازگاری و ابراز وجود زنان متاهل تفاوت معناداری وجود ندارد. بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج تحقیق می توان بیان کرد برای افرادی که از صمیمیت، سازگاری و ابراز وجود کمی برخوردار هستند می توانند از خود متمایزسازی و واقعیت درمانی به عنوان روش درمانی استفاده کنند.

هدف از انجام این پژوهش پیش بینی کیفیت زندگی بر اساس ذهن مقاوم و تعهد سازمانی آتش نشان ها می باشد. افراد شرکت کننده در این کار مطالعاتی عبارت بودند از نیروهای آتش نشانی که در سال 1379 در ایستگاه های مختلف آتش نشانی شهر تهران کار نموده که از میان این افراد 150 نفر با استفاده از شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب گردیدند. این کار پژوهشی با استفاده از توزیع پرسشنامه در میان آتش نشان ها به مرحله اجرا درآمد. داده های این پژوهش از طریق سه پرسشنامه که درزمینه کیفیت زندگی ( SF-36 ), تعهد سازمانی آلن & مایر (1990) و ذهن مقاوم ( MTQ-48 ) (2002)تهیه شده اند , جمع آوری گردیدند. به منظور تحلیل داده ها , ما از آزمون های همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره استفاده نمودیم. نتایج حاصله از این تحقیق نشان می دهد که رابطه ای مثبت و معنا دار میان ذهن مقاوم و کیفیت زندگی وجود دارد . علاوه براین , تحلیل های ما نشان می دهد که کیفیت زندگی می تواند از طریق ذهن مقاوم و تعهد سازمانی قابل پیش بینی باشند علاوه براین 17% از کیفیت واریانس در کیفیت مربوط به متغیر زندگی را می توان از طریق متغیرهای مستقل تعیین و تعریف نمود.

امروزه استرس به موضوع همگانی تبدیل شده است. وقتی استرس ها به فرد فشار می آورند و اگر فرد نتواند با آنها مقابله کند، بی تعادلی طولانی مدت و فشارهای زیاد ممکن است، نتایج منفی به بارآورد که یکی از این نتایج منفی فرسودگی می باشد. سطح عملکرد بهینه در درون یک خانواده می تواند از طریق تغییرات در شرایط خانواده، تعامل بین استخدام والدین یا شرایط اقتصادی و زندگی خانوادگی، همچنین استرسورهای بیرونی دیگر که ممکن است محیط خانواده را متأثر سازد، تحت تأثیر قرار گیرد. هدف پژوهش حاضر تعیین رابطه راهبردهای مقابله با استرس و فرسودگی شغلی بر عملکرد خانواده از نگاه همسران در کارمندان بانک بود. نمونه مورد مطالعه شامل 86 نفر از کارمندان بانک ملی بود که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای گرداوری داده ها از پرسشنامه راهبردهای مقابله با استرس [m1] [p2] (لازاروس و فولکمن،1985 )، پرسشنامه فرسودگی شغلی (مازلاک، 1981) و پرسشنامه عملکرد خانواده (مسلش و جکسون، 1981) استفاده شد. داده ها با روش آماری همبستگی و تحلیل رگرسیون گام به گام تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که بین فرسودگی شغلی با عملکرد خانواده همبستگی مثبت و معنادار وجود دارد. فرسودگی شغلی توانست 39 درصد واریانس عملکرد خانواده را تبیین کند. در نتیجه فرسودگی شغلی نقش مهمی در عملکرد خانواده دارد. ولی بین راهبردهای مقابله با استرس و عملکرد خانواده رابطه معنادار به دست نیامد. به این ترتیب می توان نتیجه گیری کرد با افزایش و کاهش متغیر فرسودگی شغلی احتمال عملکرد ناسالم و عملکرد سالم خانواده در کارمندان بانک بیشتر می شود.[m3] [p4]

هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش مهارت های ارتباطی بر تعارضات زناشویی و سخت رویی در زنان متأهل دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات می باشد آزمودنی های این پژوهش 32 نفر از دانشجویان زن متاهل دانشگاه هستند که با نمونه گیری در دسترس (داوطلبانه) گزیده شده اند و شرط ورود آزمودنی ها این بود که حداقل دو سال از ازدواج شان گذشته باشد. ابزارهای تحقیق عبارتست از: پرسش نامه تعارض ها زناشویی و آزمون بررسی دیدگاه های شخصی (سخت رویی) که با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ پایائی آنها به ترتیب 86/0 و 82/0 به دست آمد. طرح پژوهشی، طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل می باشد. ابتدا برای هر دو گروه پیش آزمون اجرا گردید، سپس مداخله آزمایشی (آموزش مهارت های ارتباطی) به گروه آزمایشی ارائه گردید و پس از اتمام برنامه آموزشی پس آزمون برای هر دو گروه اجرا شد. نتایج تحلیل فرضیه ها با استفاده از روش آماری تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش مهارت های ارتباطی باعث کاهش تعارضات زناشویی شده و در خرده مقیاس های همکاری، همسو شدن در کارهای مالی، رابطه خانوادگی با خویشاوندان همسر و دوستان و واکنش های هیجانی تفاوت معناداری دیده شد () و آموزش مهارت های ارتباطی در سخت رویی زنان تاثیری نداشت و تفاوت معنی داری دیده نشد.

پژوهش حاضر بهمنظور بررسی تاثیر ارتباط به همسالان در کلاس درس و میزان ترغیب والدین برای ارتباط با همسالان در احساس تنهایی دانش آموزان ناشنوای شهر کرج انجام شده است. نمونه مورد مطالعه شامل 100 دانش آموز دختر و پسر عادی و ناشنوا بود که به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدن و با استفاده از پرسشنامه ترغیب والدینی به ارتباط با همتایان ، مقیاس احساس تنها کودکان ناشنوا و مقیاس درجه بندی گروه سنجی مورد آزمون قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش همبستگی پیرسون، تحلیل واریانس یک راهه و آزمون t مستقل استفاده شد. نتایج نشان داد؛ بین احساس تنهایی دختران و پسران ناشنوا تفاوت وجود ندارد؛ بین احساس تنهایی با ترغیب والدینی همبستگی منفی وجود دارد و بین میزان احساس تنهایی دانش آموزان ناشنوا بر اساس سه سطح پذیرش تفاوت وجود دارد.

در پژوهش حاضر به رابطه بین کارایی خانواده و دینداری و سلامت روان در دانشجویان و مقایسه آن بین گروه های دختر و پسر پرداخته شد. با توجه به مساله پژوهش، فرضیه های تحقیق به این صورت مطرح گردید: بین کارایی خانواده و دینداری و سلامت روان دانشجویان رابطه معناداری وجود دارد. همچنین بین این رابطه در گروه های دختر و پسر تفاوت معناداری وجود دارد. برای آزمون فرضیه های مذکور به کمک روش تحقیق همبستگی و با استفاده از پرسش نامه های کارایی خانواده (FAD) و دینداری و سلامت روان اطلاعات لازم جمع آوری شد. آزمودنی های این پژوهش 120 نفر بودند شامل 60 دختر و 60 پسر دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی که به صورت روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب گردیدند. پس از جمع آوری داده ها و اطلاعات مورد نیاز با استفاده از روش های آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها نشان داد بین کارایی خانواده و دینداری و سلامت دانشجویان رابطه معناداری وجود دارد. اما بین این رابطه در دانشجویان دختر و پسر تفاوت معناداری وجود نداشت.