مطالعات روان شناسی ورزشی

هدف مطالعه حاضر بررسی نقش امید در تعامل با جنسیت در خودکارآمدی دانشجویان ورزشکار دانشگاه محقق اردبیلی است. جامعه آماری شامل تمام دانشجویان ورزشکار دختر و پسر مشغول به تحصیل در نیمسال اول سال تحصیلی90- 1389 در دانشگاه محقق اردبیلی می­باشد. نمونه­های آماری شامل 120 پسر و 120 دختر با میانگین سنی 35/2 ± 7/23 سال بود که با استفاده از فرمول کوکران و با روش نمونه­گیری تصادفی انتخاب شدند. . داده­های پژوهش به صورت میدانی و با استفاده از آزمون امید بزرگسالان اسنایدر و همکاران و پرسش­نامه خودکارآمدی مارک شیرر و جیمز مادوکس جمع­آوری شد. داده­ها با استفاده از روش تحلیل واریانس دو عاملی بررسی و نتایج پژوهش نشان داد: دانشجویان ورزشکار پسر نسبت به دانشجویان ورزشکار دختر، خودکارآمدی بیشتری دارند. بین خودکارآمدی دانشجویان ورزشکار دارای سطوح مختلف امید، تفاوت وجود دارد و امید، در تعامل با جنسیت بر خودکارآمدی تأثیر دارد.

بیوریتم عبارت است از چرخه هایی که به صورت منظم در عوامل شناختی، هماهنگی، استقامت، دمای بدن، احساسات و عوامل اصلی سه گانه بدن اثر گذار است. هدف این پژوهش، تعیین ارتباط بیوریتم با عملکرد ورزشی ورزشکاران رشته-های انفرادی استان همدان از نظر چرخه های شناختی و حسی مطرح شده در نظریه بیوریتم بود. این پژوهش از نوع همبستگی است و جامعه آماری آن را کلیه ورزشکاران رشته های انفرادی شرکت کننده در مسابقات استانی همدان در سال 1391-1390 تشکیل می دادند. تعداد 216 نفر با میانگین سنی 22/5 ±47/20 به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای اندازه گیری از نرم افزار بیوریتم و پرسش نامه عملکرد ورزشکاران چاربونیو استفاده شد. در تجزیه و تحلیل اطلاعات، علاوه بر شاخص های آمار توصیفی، از آزمون های استنباطی از جمله ضریب همبستگی پیرسون، کای اسکوئر، تی مستقل و آنالیز واریانس یک راهه نیز استفاده شد. یافته ها نشان داد بین انرژی شناختی با عملکرد ورزشکاران ارتباط معناداری وجود دارد. نتایج آزمون کای-اسکوئر نیز اختلاف معناداری بین نتیجه مسابقات و موقعیت چرخه های حسی و شناختی نشان داد همچنین بین نتیجه مسابقات و انرژی حسی ارتباط معناداری وجود نداشت. نتایج آزمون آنالیز واریانس یک طرفه ارتباط معناداری را بین حالت های مختلف چرخه شناختی و حسی با عملکرد ورزشکاران نشان داد. به طور کلی، موقعیت های مختلف چرخه های شناختی و حسی می تواند عملکرد ورزشکاران را تحت تأثیر قرار دهد. بنابراین، توجه به موقعیت های مختلف چرخه های شناختی و حسی بیوریتم می تواند در طراحی بهتر تمرینات و انتخاب ورزشکاران برای شرکت در مسابقات حساس به مربیان کمک نماید.

پرفشاری خون، بیماری شایع و بدون علامتی است که در صورت عدم درمان به عوارض مرگ بار منتهی می شود. به-علت طولانی بودن دوره درمان این بیماری، اغلب بیماران پس از مدتی، مصرف دارو را ترک کرده و ترجیح می دهند از روش های غیردارویی برای درمان خود استفاده کنند. هدف این پژوهش بررسی تأثیر پیاده روی، آرام سازی و روش ترکیبی بر تغییرات فشار خون بیماران مبتلا به پرفشاری خون بوده است. در این پژوهش، 30 مرد مبتلا به بیماری پرفشاری خون با دامنه سنی 45 تا 65 سال، به طور تصادفی به سه گروه 10 نفره تقسیم شدند. گروه اول روزانه 30 دقیقه به پیاده روی، گروه دوم روزانه 30 دقیقه به آرام سازی و گروه سوم به طور ترکیبی روزانه 15 دقیقه به آرام سازی و 15 دقیقه به پیاده روی پرداختند. طول دوره اجرای برنامه تمرینی دو هفته بود.. فشار خون پیش و پس از اجرای متغیر مستقل به وسیله فشارسنج جیوه ای استاندارد سنجیده شد. نتایج با استفاده از آزمون تی وابسته و تحلیل واریانس یک طرفه آزمایش شدند. بر پایه نتایج، پیاده روی باعث کاهش معنادار فشار خون سیستولیک شد اما بر فشار دیاستولیک تاثیر معناداری نداشت. آرام سازی بر کاهش فشار خون سیستولیک و دیاستولیک تاثیرمعناداری داشت. روش ترکیبی تأثیری بر فشار خون سیستولیک نداشت اما باعث کاهش معنادار فشار خون دیاستولیک شد. تفاوت معناداری میان سه برنامه تمرینی در تأثیرگذاری بر فشار خون سیستولیک و دیاستولیک آزمودنی ها مشاهده نشد. نتایج نشان داد که 30 دقیقه تمرین آرام سازی و یا پیاده روی می-تواند در کاهش فشار خون بیماران مبتلا به پرفشاری خون سودمند باشد. یافته های این پژوهش بر نقش مؤثر تکنیک آرام سازی در کاهش فشار خون سیستولیک و دیاستولیک تأکید کرده و استفاده از این روش را به عنوان یک روش درمانی مکمل و بدون عوارض برای بیماران مبتلا به پرفشاری خون توصیه می کند.

هدف از اجرای پژوهش حاضر رابطه بین استحکام روانی و راهبردهای روان شناختی در دانشجویان ورزشکار پسر شرکت کننده در مسابقات ورزشی منطقه دو کشور بود. روش پژوهش استفاده شده از نوع توصیفی ـ همبستگی بود. برای این منظور تعداد 100 نفر از دانشجویان ورزشکار (میانگین سنی، 5/22 و انحراف استاندارد، 7/3) رشته های مختلف ورزشی به صورت داوطلبانه انتخاب شدند. . شرکت کنندگان پرسش نامه استحکام روانی کلاف و همکاران را به منظور اندازه گیری استحکام روانی و آزمون راهبردهای عملکرد توماس و همکاران را برای اندازه گیری راهبردهای روان-شناختی تکمیل کردند. برای تحلیل داده های جمع آوری شده از روش های همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه استفاده شد. یافته های پژوهش حاکی از وجود رابطه مثبت معنادار بین استحکام روانی و خرده مقیاس های فعال سازی، آرام-سازی، خودگفتاری و خودکاری در بعد تمرین و همچنین بین استحکام روانی و خرده مقیاس های فعال سازی، آرام سازی، تصویرسازی و کنترل توجهی در بعد رقابت بود. در ضمن نتایج رگرسیون چندگانه نشان دهنده پیش بینی معنادار راهبردهای روان شناختی در هر دو بعد تمرین و رقابت توسط خرده مقیاس های استحکام روانی بود که از بین متغیرهای پیش بین، خرده مقیاس تعهد در هر دو بعد بیشترین تأثیر و قدرت پیش بینی را دارا بود. این موضوع نشان می دهد که احتمالاً ورزشکاران متعهد به انجام کار و فعالیت خود، بیشتر تمایل به استفاده از مهارت های روانی برای کسب موفقیت در فعالیت مربوطه داشتند.

مطالعه حاضر ارتباط میان سبک های رهبری مربیان با هویت ورزشی دانش آموزان را در مقطع متوسطه شهر ارومیه در تیم های منتخب دانش آموزی نشان می دهد. 75 دانش-آموز مقطع متوسطه دو ابزار این پژوهش شامل: مقیاس رهبری در ورزش چلادورای و صالح، و مقیاس هویت ورزشی چزلاک را کامل کردند. مقیاس رهبری در ورزش با 40 آیتم، پنج بعد از سبک های رهبری (آموزش و تمرین، رفتار دموکراتیک، رفتار آمرانه، حمایت اجتماعی و بازخورد مثبت) را می سنجد. مقیاس هویت ورزشی نیز با 22 آیتم پنج بعد هویت ورزشی (هویت اجتماعی، انحصار گرایی، هویت خود، تاثیرپذیری مثبت و تاثیرپذیری منفی) را ارزیابی می کند. ثبات درونی پرسش نامه ها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به دست آمد و اطلاعات با استفاده از آزمون های کولموگروف اسمیرنوف یک نمونه ای و ضریب همبستگی پیرسون تحلیل شد. نتایج نشان داد که مربیان تیم های دانش آموزی از سبک رهبری آموزش و تمرین نسبت به سبک دموکراتیک بیشتر استفاده می کردند. نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون نیز نشان داد که میان سبک های رهبری آموزش و تمرین، دموکراتیک، حمایت اجتماعی و بازخورد مثبت با ابعاد هویت ورزشی ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد؛ درحالی که بین سبک آمرانه و ابعاد هویت ورزشی ارتباط معناداری وجود نداشت. نتایج این پژوهش و مطالعات پیشین، اثرات مثبت سبک ها و رفتار های رهبری مربیان بر هویت ورزشی ورزشکاران و نقش بارز مربی در توسعه هویت ورزشی بازیکنان و در نتیجه افزایش عملکرد آن ها را نشان می دهد.

پژوهش حاضر به بررسی تأثیر فعالیت بدنی هوازی بر کاهش خلق منفی (اضطراب و افسردگی) بیماران مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر می پردازد. بدین منظور 146 زن بیمار مراجعه کننده به کلینیک گوارشی بیمارستان پیامبران تهران، که تشخیص قطعی سندرم روده تحریک پذیر دریافت کرده بودند، به صورت نمونه های در دسترس انتخاب و با پرسشنامه 28 سؤالی سلامت عمومی گلدبرگ غربال شدند و 30 نفر که نمره معادل یا بیش از 23 کسب کرده بودند، به صورت تصادفی ساده در دو گروه کنترل و گروه آزمایشی قرار داده شدند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و آزمون تی مستقل و وابسته صورت گرفت. پیش از اعمال متغیر مستقل تفاوت معناداری بین گروه ها مشاهده نشد، اما پس از اعمال متغیر مستقل (فعالیت بدنی ایروبیک) به مدت نه هفته (هفته ای سه جلسه)، میزان علائم جسمانی، اضطراب، و افسردگی آزمودنی های گروه تجربی به طور معناداری کاهش یافت. در نتیجه، فعالیت بدنی هوازی نقش مؤثری در کاهش اضطراب و افسردگی بیماران مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر دارد.

این مطالعه نظریه بازگشتی را به کار برد تا به تعیین اولویت-های ورزشی و تمرینی در ورزش های استقامتی و انفجاری بپردازد. در این راستا مقیاس تسلط هدف محور بین 166 ورزشکار رشته های استقامتی (ورزش های دوچرخه سواری، قایق رانی، شنا و دوهای استقامتی) و انفجاری (ژیمناستیک و بسکتبال) توزیع شد. پس از بررسی نرمال بودن داده ها با استفاده از آزمون کولموگروف اسمیرنوف، داده ها با آزمون آماری تی مستقل تحلیل شد. یافته ها حاکی از تفاوت معنادار بین ورزش های استقامتی و انفجاری در متغیرهای انگیختگی گریز و جدیت بود. همچنین نتایج نشان داد، انتخاب افراد برای مشارکت واقعی در ورزش های انفجاری با سبک زندگی فعالیت محوری مرتبط است درحالی که انتخاب افراد برای مشارکت واقعی در ورزش های استقامتی با سبک زندگی هدف محوری مرتبط است. این یافته ها به طور کامل اصول موجود در نظریه بازگشتی را تأییدکرد.

هدف پژوهش حاضر مقایسه ویژگی های شخصیتی خودپایی و هیجان خواهی ورزشکاران نخبه و غیرنخبه می باشد. نمونه آماری این پژوهش را 127 نفر از زنان ورزشکار استان سمنان با دامنه سنی 30-16 سال (62 نفر ورزشکار نخبه عضو تیم های ملی و لیگ برتر و 65 نفر ورزشکار غیرنخبه عضو تیم های حاضر در لیگ دسته 2 کشور) تشکیل می دادند که به صورت داوطلبانه در تکمیل پرسش نامه همکاری کردند. پژوهش حاضر از نوع پژوهش های پس رویدادی با طرح علی ـ مقایسه ای و همچنین روش توصیفی از نوع همبستگی است. ابزار گردآوری این پژوهش شامل فرم جمع آوری اطلاعات فردی و پرسش نامه های خودپایی اشنایدر و هیجان خواهی آرنت بود. برای تلخیص اطلاعات حاصل از پرسش نامه ها از آمار توصیفی و برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار استنباطی نظیر تحلیل واریانس یک راهه، آزمون تعقیبی توکی، آزمون تی مستقل و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج نشان داد؛ بین متغیر خودپایی و هیجان خواهی ورزشکاران (نخبه و غیرنخبه) تفاوت مثبت معناداری وجود دارد. اگرچه بین خودپایی و هیجان خواهی ورزشکاران نخبه تفاوت معنا داری به دست نیامد ولی در مقابل، بین خودپایی و هیجان خواهی ورزشکاران غیرنخبه همبستگی معناداری مشاهده شد. بین متغیر خودپایی ورزشکاران نخبه و غیرنخبه نیز تفاوت معنادار بود. بدین معنا که خودپایی ورزشکاران نخبه بیشتر از ورزشکاران غیرنخبه به دست آمد و در انتها بین متغیر هیجان خواهی ورزشکاران نخبه و غیرنخبه ارتباط معناداری گزارش شد و میزان هیجان خواهی ورزشکاران نخبه فراتر از ورزشکاران غیرنخبه بود.

هدف از انجام این پژوهش، تعیین اثر اضطراب در موقعیت قابل پیش بینی و غیرقابل پیش بینی بر کنترل تعادل افراد ورزشکار و غیر ورزشکار بود. تعداد 48 نفر (24 ورزشکار و 24 غیرورزشکار، با میانگین سنی±27/22 سال، به صورت داوطلبانه در دسترس روی دستگاه صفحه نیرو ایستادند. به-منظور ایجاد اضطراب، صوتی با شدت 80 دسی بل به صورت قابل پیش بینی و غیرقابل پیش بینی، با ترتیب متوازن، از طریق گوشی به هردو گوش افراد پخش شد. سطح اضطراب به وسیله دستگاه قابل حمل سنجش هدایت الکتریکی پوست ثبت شد. تعادل، ناحیه نوسان و واریانس توزیع موقعیت نقاط مرکز فشار در راستای محورهای مختصات افقی و عمودی اندازه گیری و با استفاده از آزمون تحلیل واریانس دوطرفه تحلیل شد. یافته های پژوهش افزایش معناداری را در ناحیه نوسان بر اثر هر دو نوع اضطراب قابل پیش بینی و غیرقابل پیش بینی در گروه غیرورزشکاران نشان داد اما در گروه ورزشکاران افزایش معنادار نبود. بر پایه یافته های پژوهش، اضطراب بر میزان نوسانات بدن اثرگذار است و این اثر بر غیر ورزشکاران بیشتر است.

کمال گرایی به عنوان یکی از ویژگی های شخصیتی است که به منزله تمایل پایدار فرد به وضع معیارهای کامل و دست نیافتنی و تلاش برای تحقق آن ها می باشد. هدف از پژوهش حاضر تعیین روایی و پایایی پرسش نامه کمال گرایی ورزشی-2 دان و همکاران بود. بدین منظور و برای تأیید روایی سازه پرسش نامه، 420 ورزشکار زن و مرد با سطوح مختلف مهارتی (مبتدی، غیرنخبه و نخبه) در 10 رشته ورزشی تیمی و انفرادی، به صورت نمونه گیری تصادفی انتخاب و پرسش نامه ها را تکمیل کردند. روش اجرا بدین شکل بود که ابتدا با استفاده از روش باز ترجمه، سه متخصص روان شناسی ورزش و سه متخصص آموزش زبان انگلیسی پرسش نامه را به فارسی ترجمه کردند. برای تعیین روایی سازه پرسش نامه از تحلیل عاملی تأییدی مبتنی بر مدل معادلات ساختاری، همسانی درونی پرسش نامه از ضریب آلفای کرونباخ و پایایی زمانی سؤالات از ضریب همبستگی درون طبقه ای به روش آزمون مجدد با دو هفته فاصله، استفاده شد. نتایج، حاکی از عدم پرازش مطلوب مدل اولیه مقیاس کمال گرایی ورزشی2 و در نتیجه عدم تأیید روایی سازه مدل اندازه گیری اولیه (42 سؤالی) بود اما پس از حذف 3 سؤال، مدل دوم اندازه گیری با 39 سؤال، از شاخص های برازندگی (06/0RMSEA=، 91/0= CFI، 90/0TLI=)، همسانی درونی و پایایی زمانی قابل قبولی برخوردار شد که بیانگر روایی و پایایی مطلوب نسخه فارسی تعدیل شده مقیاس کمال گرایی ورزشی-2 می باشد. در نتیجه از نسخه فارسی تعدیل شده مقیاس کمال گرایی ورزشی2 می توان به عنوان ابزاری برای مطالعه و ارزیابی ویژگی های صفات شخصیتی ورزشکاران ایرانی بهره گرفت.