مطالعات روان شناسی ورزشی

مطالعات روان شناسی ورزشی

مطالعات روان شناسی ورزشی پاییز 1402 شماره 45 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

رابطۀ عملکرد مهارت های هماهنگی حرکتی با توانایی همدلی شناختی و عاطفی کودکان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: هماهنگی حرکتی رشد اجتماعی همدلی کودکان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵ تعداد دانلود : ۳۰
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین عملکرد کودکان در مهارت های هماهنگی حرکتی با توانایی آن ها در همدلی شناختی و عاطفی صورت گرفت. شرکت کنندگان را 45 نفر از دانش آموزان 7 تا 9 ساله مدارس ابتدایی شهر تهران تشکیل دادند. مهارت های هماهنگی حرکتی با استفاده از مجموعه آزمون ارزیابی حرکت کودکان، ویرایش دوم و در سه حیطه چالاکی دست ها، هدف گیری و دریافت و نیز مهارت های تعادلی اندازه گیری شدند. همچنین از مقیاس همدلی گریفیت برای ارزیابی توانایی همدلی آزمودنی ها استفاده شد. نتایج رگرسیون تک متغیره و چندگانه نشان داد که چالاکی دست ها و تعادل به ترتیب با همدلی عاطفی و شناختی رابطه مستقیم و معنادار دارند و به ترتیب 7 و 11 درصد از واریانس آن ها را تبیین می نمایند. به علاوه، بدون کنترل متغیرهای دیگر، بین مهارت چالاکی دست ها و نمره کل همدلی رابطه مستقیم و معناداری مشاهده شد. ارزیابی و توجه به مهارت های هماهنگی حرکتی به ویژه مهارت های حرکتی ظریف در سنین کودکی برای پیشگیری از بروز اختلال در رشد مهارت های اجتماعی نظیر همدلی ضروری به نظر می رسند.
۲.

تأثیر چهار هفته تمرین با و بدون محدودیت جریان خون بر ویژگی های روانشناختی و اضطراب بدمینتون بازان ماهر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: محدودیت جریان خون ویژگی های روانشناختی اضطراب بدمینتون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳ تعداد دانلود : ۲۵
این پژوهش به مقایسه تأثیر چهار هفته تمرینات تخصصی بدمینتون به همراه انسداد جریان خون بر ویژگی های روانشناختی و اضطراب در بدمینتون بازان ماهر می پردازد. در این پژوهش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون و پس آزمون، بدمینتون بازان نخبه پسر و دختر استان آذربایجان شرقی انتخاب و به صورت کاملاً تصادفی در دو گروه تمرین با محدودیت جریان خون و تمرین بدون محدویت جریان خون قرار گرفته و برنامه تمرینی سه جلسه در هفته (چهار هفته، هر جلسه 60 دقیقه) را انجام دادند. در پیش آزمون پرسشنامه های آمادگی روانی و اضطراب اجتماعی واتسون و فرند مورد برسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که اجرای تمرینات بدمینتون با و بدون محدودیت کالریایی باعث ایجاد تفاوت در نمره کل آمادگی روانی آزمودنی ها شد اما در میزان اضطراب هیچ تفاوتی مشاهده نشد. شیوه تمرینی انسداد جریان خون می تواند مسیر نوینی در تمرینات ورزشی بوجود آورده و باعث ایجاد تغییرات در سطح آمادگی روانی ورزشکاران حرفه ای می شود.
۳.

اثرات روان شناختی جانشینی مربیان در تیم های ورزشی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جانشینی تغییر اثرات روانشناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵ تعداد دانلود : ۲۶
هدف پژوهش بررسی اثرات روان شناختی جانشینی مربیان در تیم های ورزشی بود. روش پژوهش از نوع کیفی بود که با توجه به روش گراندد تئوری و رهیافت ظاهرشونده گلیسر انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل خبرگان آگاه به موضوع پژوهش بودند که بر حسب انتخاب هدفمند تعداد 15 نفر از این افراد به عنوان نمونه پژوهش مشخص شدند. نمونه گیری تا رسیدن به اشباع نظری انجام یافت. ابزار گردآوری پژوهش حاضر، مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. این پژوهش در سه بخش کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام گردید. جهت تحلیل داده های پژوهش حاضر از نرم افزار مکس کیو.دی.ای استفاده شد. یافته ها نشان داد تعداد 30 کد اولیه در فرایند کدگذاری استخراج و در بخش کدگذاری باز به صورت مناسب مقوله بندی شدند. همچنین نتایج پژوهش بیانگر این بود که اثرات روان شناختی جانشینی مربیان در تیم های ورزشی در دو دسته منفی و مثبت مشخص شدند. بنابراین پیشنهاد می گردد تیم های ورزشی در روند جانشینی مربیان، از نظرات ورزشکاران تا حدی استفاده نمایند تا بتوانند آثار منفی ایجاد شده در طی جانشینی را کنترل نمایند.
۴.

بررسی رابطۀ بین تاب آوری و بهزیستی روان شناختی ورزشکاران رشته های انفرادی با نقش میانجی استرس ادراک شده(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بهزیستی روان شناختی تاب آوری استرس ادراک شده ورزشکاران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸ تعداد دانلود : ۲۰
هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین تاب آوری و بهزیستی روان شناختی ورزشکاران رشته های انفرادی با نقش میانجی استرس ادراک شده بود. جامعه آماری این پژوهش را ورزشکاران زن رشته های ورزشی تکواندو و کاراته در سطح قهرمانی و سطح تیم های ملی و عنوان داران کشوری در مقاطع جوانان و نوجوانان تشکیل می دادند. تعداد نمونه 594 نفر و روش نمونه گیری به صورت تصادفی طبقه ای بود. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه بهزیستی روان شناختی ریف (2002) پرسشنامه استرس ادراک شده کوهن (1983) و پرسشنامه تاب آوری کانر- دیویدسون (2003) بود. برای تحلیل داده ها از مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار PLS استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان داد رابطه مثبت معناداری بین تاب آوری و استرس ادراک شده با بهزیستی روان شناختی و همچنین بین استرس ادراک شده و تاب آوری وجود داشت(مقدار T-Value بیشتر از 96/1 می باشد). با توجه به این یافته ها، لازم است مربیان و ورزشکاران به نقش تاب آوری در ابعاد گوناگون شخصیت ورزشکاران در ارتقای سلامت روانشناختی و عملکرد ورزشی توجه بیشتری داشته باشند.
۵.

علل تنفر و تمرین زدگی دانش آموزان از ورزش(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: استعداد ورزشی تجربیات فردی تنفر از ورزش دانش آموز عناصر جسمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳ تعداد دانلود : ۳۳
پژوهش حاضر با هدف شناسایی علل تنفر و تمرین زدگی دانش آموزان از ورزش انجام شد. هدف پژوهش کاربردی و روش پژوهش کیفی بود. بدین منظور با 21 نفر از صاحب نظران به صورت قضاوتی هدف مند و با استفاده از مصاحبه های عمیق و نیمه ساختارمند اشباع نظری حاصل شد. 12 نفر از این افراد (14/57 درصد)، 31 تا 40 سال سن داشتند که بیش ترین فراوانی در بین نمونه های پژوهش می باشد. داده ها با استفاده از رویکرد اکتشافی از طریق فرآیند شناسه گذاری و تحلیل آن با استفاده از نرم افزار کیفی مکس کیودی ای انجام شد. در پژوهش حاضر تعداد 107 شاخص در قالب 11 مفهوم (عناصر جسمانی، روانی، تربیتی-ادراکی، تجربیات فردی، اطلاعاتی-دانشی، فرا فردی، ضعف حرفه ای معلمان، امنیتی- ایمنی، اعتقادات، حمایتی و اقتصادی- علمی) و 4 مقوله (عوامل سطح درون فردی، برون فردی، محیطی- فیزیکی و ساختاری- سازمانی) شناسایی شد. پژوهش حاضر بر توجه به عوامل سطح درون فردی، برون فردی، محیطی- فیزیکی و ساختاری- سازمانی در جلوگیری از تنفر و تمرین زدگی دانش آموزان از ورزش تأکید دارد. در این زمینه توجه به عواملی نظیر اجرای رشته های ورزشی مورد علاقه دانش آموزان در مدارس، جذاب نمودن رشته های ورزشی موجود در مدارس، افزایش ساعت تربیت بدنی در مدارس، تهیه برنامه هایی در رادیو و تلویزیون به منظور آشنایی دانش آموزان با فواید ورزش، کاهش حق اجاره ی سالن ها، شناسایی استعداد ورزشی دانش آموزان توسط اولیا و مربیان، استفاده از معلمان با تجربه و کارآزموده و برگزاری جلسات مشاوره ای برای مربیان ورزش و والدین به منظور جلوگیری از تنفر و تمرین زدگی دانش آموزان از ورزش پیشنهاد می شود.
۶.

ویژگی های روان سنجی نسخۀ فارسی پرسش نامۀ مهارت های زندگی مربیگری در ورزش(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مربیان تحلیل عاملی تأییدی ویژگی های روان سنجی توسعه مقیاس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳ تعداد دانلود : ۲۵
مهارت های زندگی را می توان مجموعه ای از توانایی ها که زمینه سازگاری و رفتار مثبت و مفید را فراهم می آورند دانست. لذا با توجه به اهمیت پرداختن به موضوع مهمی چون مهارت های زندگی در ورزش پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی های روان سنجی نسخه فارسی پرسش نامه مهارت های زندگی مربیگری در ورزش به منظور استانداردسازی این ابزار در داخل کشور انجام شد. پژوهش حاضر از جمله پژوهش های کاربردی و توسعه ابزار محسوب می شود که به لحاظ نحوه گردآوری اطلاعات، میدانی و از نظر کنترل متغیرها، غیرآزمایشی بود. بدین منظور 370 نفر از مربیان ورزشی شهر تهران به صورت تصادفی ساده (دردسترس) انتخاب شده و به تکمیل پرسش نامه پرداختند. بعد از تکنیک ترجمه- باز ترجمه و تأیید روایی صوری پرسش نامه توسط سه متخصص، بررسی اولیه پرسش نامه جهت رفع اشکالات جزئی انجام شد. جهت تعیین روایی سازه عاملی پرسش نامه از تحلیل عاملی تأییدی مبتنی بر مدل معادلات ساختاری، همسانی درونی پرسش نامه، از ضریب آلفای کرونباخ و ثبات آن از ضریب همبستگی با استفاده از آزمون- باز آزمون استفاده شد. نتایج نشان داد که پرسش نامه مهارت های زندگی مربیگری در ورزش مورد تأیید قرار گرفت. همچنین پرسش نامه از شاخص های برازندگی مطلق، همسانی درونی و ثبات قابل قبولی برخوردار شد که بیانگر روایی و پایایی مطلوبی بود. نتایج نشان داد که معرف های انتخاب شده برای سنجش مؤلفه های مربیگری مهارت های زندگی در ورزش از روایی لازم برخوردار هستند و به خوبی می توانند مهارت های زندگی مربیگری در ورزش را بسنجند
۷.

اثرات مداخلۀ مبتنی بر ذهن آگاهی-پذیرش و تعهد بر مؤلفه های روان شناختی و عملکرد ورزشی در ورزشکاران مرد رشتۀ بدنسازی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ذهن آگاهی پذیرش اضطراب رقابتی تنظیم هیجان عملکرد ورزشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷ تعداد دانلود : ۲۲
یکی از رایج ترین و کاربردی ترین مداخلات روان شناختی در زمینه مدیریت حالات هیجانی، مداخلات مبتنی بر ذهن آگاهی و پذیرش است. هدف مطالعه حاضر بررسی اثرات مداخله مبتنی بر ذهن آگاهی-پذیرش و تعهد بر نشخوارفکری خشم، اضطراب رقابتی، کژتنظیمی هیجان و عملکرد ورزشی در ورزشکاران مرد رشته بدنسازی بود. پژوهش حاضر از نوع مطالعات نیمه تجربی بود که در قالب طرح تک موردی با خط پایه چندگانه اجرا شد. جامعه آماری شامل تمام ورزشکارانی بود که به باشگاه های ورزشی بدن سازی در شهرستان سلسله از توابع استان لرستان در سال 2021 مراجعه کرده بودند. از بین این افراد تعداد 10 نفر که حائز ملاک های ورود به پژوهش بودند با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. شرکت کنندگان به صورت انفرادی در یک برنامه 8 جلسه ای مبتنی بر ذهن آگاهی-پذیرش و تعهد شرکت کردند. داده ها با استفاده از تحلیل نیمرخ نمودارهای دیداری، شاخص تغییر پایا (RCI)، شاخص داده های ناهمپوش (PND,PAND,PEM)، شاخص میزان بهبودی، و اندازه اثر D کوهن تفسیر شدند. نتایج نشان داد که مداخله مبتنی بر ذهن آگاهی-پذیرش و تعهد منجر به کاهش نشخوارفکری خشم، اضطراب رقابتی، کژتنظیمی هیجان و نیز افزایش عملکرد ورزشی در ورزشکاران شده است. یافته های حاصل از پژوهش حاضر بیانگر این که مداخلات مبتنی بر ذهن آگاهی و پذیرش می تواند در بهبود کارکردهای شناختی-هیجانی و عملکرد ورزشی ورزشکاران مؤثر واقع شده و به کارگیری آن در کنار تمرینات جسمانی می تواند موجب بهبود عملکرد ورزشی آنها شود.
۸.

تاثیر بازی های ملی بر انسجام تیمی و نقش میانجی گری آن بر شاخص های ناکارآمدی ورزشکاران رشته های برخوردی و غیربرخوردی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آشفتگی استرس خستگی شاخص های ناکارآمدی ورزشکاران رشته های برخوردی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰ تعداد دانلود : ۳۳
اهداف: هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر سابقه و تجربه بازی های ملی بر انسجام تیمی و تعدیل ویژگی های رفتاری ناکارآمد ورزشکاران رشته های برخوردی و غیربرخوردی بود. مواد و روش ها: تعداد 75 ورزشکار رشته برخوردی و 114ورزشکار رشته غیر برخوردی در این پژوهش حضور داشتند. همچنین از دو پرسشنامه خلق و خوی برونل و محیط گروهی کارن که میزان انسجام گروهی را در دو بعد انسجام تکلیف و انسجام اجتماعی ارزیابی می کردند استفاده گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها پس از کلموگروف اسمیرنوف(05/0p≥) و اطمینان از توزیع طبیعی دادها، آزمون تی تک نمونه، آزمون تحلیل واریانس یک طرفه و ضریب همبستگی پیرسون در سطح05/0 P≤ استفاده گردید.یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که تفاوت معناداری در خرده مقیاس های تنش، توان بازی و سردرگمی بین ورزشکاران رشته های برخوردی و غیر برخوردی وجود دارد. همچنین سابقه و تجربه حضور در تیم های ملی از مهمترین فاکتورهای تأثیر گذار بر انسجام تیمی بودند. نتیجه گیری: نتایج پژوهش پیشنهاد می کند ضمن شناسایی رفتارهای کارآمد و ناکارآمد ورزشکاران، آموزش استفاده از استراتژی های کنترل خلقیات منفی توسط روانشناسان ورزشی در برنامه های تمرینی گنجانده شود.
۹.

طراحی و تدوین الگوی مدیریت اینرسی مبتنی بر عوامل روانشناختی در وزارت ورزش و جوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تغییر سازمانی روان‏شناختی مدیریت اینرسی وزارت ورزش و جوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷ تعداد دانلود : ۲۷
هدف پژوهش: این پژوهش با هدف تدوین الگوی مدیریت اینرسی در وزارت ورزش و جوانان با تأکید بر عوامل روانشناختی انجام شد.مواد و روش ها: روش این پژوهش بصورت آمیخته کیفی و کمی بود. جامعه آماری در بخش کیفی 15 نفر از مدیران و خبرگان منابع انسانی در وزارت ورزش و جوانان و در بخش کمی شامل تمام مدیران و کارکنان وزارت ورزش و جوانان، برابر با 901 نفر بود که براساس جدول کرجسی و مورگان، تعداد 269 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شد. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته شامل 33 شاخص مدیریت اینرسی بود. داده ها از طریق معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزارهای SPSS22 و PLS3 تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که 33 شاخص در قالب 5 مؤلفه بر مدیریت اینرسی وزارت ورزش و جوانان اثرگذار است و مدل پژوهش از برازش کامل برخوردار بود. همچنین همچنین براساس نتایج، اینرسی تجربه، اینرسی عملی، اینرسی بینشی، روانشناختی و اینرسی یادگیری، مهم ترین مؤلفه های اثرگذار بر مدیریت اینرسی بود.نتیجه گیری: می توان گفت که با بهره گیری از روانشناسان متخصص در افزایش انگیزه کارکنان، محرک های انگیزشی برای ایجاد تغییر و خودباوری مدیران برای ایجاد تغییر به مدیریت اینرسی وزارت ورزش و جوانان کمک کرد.
۱۰.

روابط ساختاری کیفیت زندگی کاری، اشتیاق به ورزش و بهزیستی روان شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اشتیاق به ورزش بهزیستی روان شناختی کیفیت زندگی کاری کارکنان ورزش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵ تعداد دانلود : ۲۷
مقدمه: هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی روابط ساختاری کیفیت زندگی، اشتیاق به ورزش و بهزیستی روانشناختی در کارکنان وزارت ورزش و جوانان بود. روش: روش پژوهش حاضر توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش کلیه کارکنان رسمی و پیمانی وزارت ورزش و جوانان در سال 1402 بودند که تعداد 173 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های بهزیستی روان شناختی ریف (1989)، اشتیاق به ورزش مارش و همکاران (2013) و کیفیت زندگی کاری والتون (1973) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها نیز با کمک نرم افزارهای آماری SPSS و AMOS و ضریب همبستگی پیرسون و آزمون معادلات ساختاری انجام شد.یافته ها: نتایج برازش مدل نشان می دهد که مدل کیفیت زندگی کاری با بهزیستی روان شناختی با نقش میانجی اشتیاق به ورزش برازش مناسبی دارد (05/0>P). همچنین، اثرات مستقیم بهزیستی روان شناختی (47/0 = β ، 01/0p< )، و اشتیاق به ورزش (31/0 = β ، 01/0p<)، بر کیفیت زندگی کاری معنادار است.نتیجه گیری: براساس نتایج می توان انتظار داشت با افزایش بهزیستی روان شناختی و اشتیاق سازگار به ورزش کیفیت زندگی کاری در کارکنان ورزش ارتقا پیدا کند بر این اساس توجه به این متغیرها در بهره وری سازمانی ضروری است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۴۶