مطالعات روان شناسی ورزشی

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش نقش هویت و تعهد حرفه ای بر رفاه ذهنی ورزشکاران حرفه ای انجام شد. روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی همبستگی می باشد. نوع پژوهش حاضر کاربردی می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل 280 نفر از ورزشکاران حرفه ای کشور در برخی رشته های منتخب در رده بزرگسالان بودند که بر اساس جدول مورگان تعداد 160 ورزشکاران بر اساس انتخاب تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه پژوهش مشخص گردیدند. ابزار گردآوری اطلاعات در پژوهش حاضر شامل پرسشنامه ای بود که بر اساس مدل مفهومی ژئو و ها (2018) طراحی گردید. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که هویت حرفه ای بر رفاه ذهنی ورزشکاران حرفه ای تأثیر معناداری دارد. هویت حرفه ای بر تعهد حرفه ای ورزشکاران حرفه ای تأثیر معناداری دارد. همچنین تعهد حرفه ای بر رفاه ذهنی ورزشکاران حرفه ای تأثیر معناداری دارد. با توجه به نتایج پژوهش حاضر پیشنهاد می گردد تا با کاهش برخی مشکلات ورزشی ورزشکاران از جمله تعهدات مالی باشگاه ها به آنان، ضمن بهبود تعهد حرفه ای، به ارتقاء رفاه ذهنی آنان اقدام نمود.

هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل مؤثر بر کنترل رفتارهای پرخاشگرانه ورزشکاران نسبت به داوران در فوتبال حرفه ای ایران با تاکید بر رفتارهای اخلاقی بود. پژوهش حاضر از نوع، پژوهش های توصیفی-همبستگی می باشد که به صورت میدانی انجام گردید. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه بازیکنان لیگ برتر حرفه ای ایران بودند. تعداد 165 نفر به عنوان نمونه پژوهش مشخص گردیدند که از بین آن ها تعداد 131 پرسشنامه جمع آوری و مورد تحلیل قرار گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات در پژوهش حاضر شامل پرسشنامه بود. پژوهش حاضر نشان داد که 5 عامل انضباطی، داوری، باشگاهی، فردی و محیطی نقش معناداری بر کنترل رفتارهای پرخاشگرانه ورزشکاران نسبت به داوران در فوتبال حرفه ای ایران دارند که در این بین عوامل داوری مهم ترین نقش را دارا می باشد. از این رو بهبود وضعیت عملکردی داوران و ایجاد بستر جهت بهبود عملکرد آنان نقش مهمی در کاهش رفتارهای پرخاشگرانه ورزشکاران دارد. بنابراین می بایستی از تکنولوژی جدید جهت ارتقا عملکرد داوران در فوتبال حرفه ای ایران استفاده نمود.

پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل توسعه روان شناسی رنگ در شرکت های تولیدی ورزشی طراحی و اجرا گردید. پژوهش حاضر از جمله پژوهش های کیفی بود. جامعه آماری تحقیق کلیه متخصصان حوزه روان شناسی رنگ را تشکیل داد. بر حسب انتخاب گلوله برفی تعداد 13 نفر به عنوان نمونه پژوهش مشخص شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. جهت تحلیل داده های پژوهش از کدگذاری به صورت باز، محوری و انتخابی استفاده گردید. نتایج مشخص نمود که تعیین کارگروه های تخصصی در حوزه روان شناسی رنگ در ورزش، طراحی و تعیین استانداردهای عملکردی روان شناسی رنگ در حوزه ورزش، برگزاری دوره های آموزشی در خصوص روان شناسی رنگ در ورزش، جذب متخصصان روان شناسی رنگ در حوزه ورزش، ایجاد دانش فنی در خصوص علائق رنگی گروه های مختلف جامعه در شرکت های تولیدی ورزشی جامعه و به روزرسانی دانش روان شناسی رنگ در شرکت های تولیدی ورزشی از جمله راهبردهای شناسایی شده بود.

پژوهش حاضر با هدف ارائه نقش خودکارآمدی عمومی و مقاومت روان شناختی بر مدیریت روان شناختی در بسکتبالیست های لیگ برتر طراحی و اجرا گردید. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمامی بازیکنان 11 تیم لیگ برتری در لیگ زنان در رشته بسکتبال در سال 98 بودند. ابزار گردآوری اطلاعات در پژوهش حاضر پرسشنامه خودکارآمدی شرر و همکاران (1982)، پرسشنامه محقق ساخته مقاومت روان شناختی و پرسشنامه محقق ساخته مدیریت روان شناختی بود. به منظور تحلیل داده های پژوهش حاضر از روش معادلات ساختاری استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که خودکارآمدی عمومی بر مدیریت روان شناختی بسکتبالیست های لیگ برتر تأثیر معناداری در جهت مثبت و مقاومت روان شناختی بر مدیریت روان شناختی بسکتبالیست های لیگ برتر تأثیر معناداری منفی داشتند. براساس نتایج حاصل از پژوهش حاضر پیشنهاد می شود تا باشگاه های بسکتبال لیگ برتر بانوان به ایجاد آموزش هایی در جهت ارتقا خودکارآمدی ورزشکاران خود اقدام نمایند. همچنین این باشگاه ها به ارزیابی ورزشکاران خود در خصوص استانداردهای روان شناختی بپردازند تا به غربال گری افراد با مشکلات روان شناختی منجر شود.

هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی سطوح متفاوت فعالیت ورزشی بر فراحافظه و راهبردهای کنترل افکار در دانشجویان ورزشکار بود. ورزشکاران (56 نفر خبره، 53 نفر ماهر و 69 نفر مبتدی) به صورت نمونه گیری غیرتصادفی انتخاب شدند. آزمودنی ها پرسش نامه های جمعیت شناختی، کنترل تفکر و فراحافظه را تکمیل کردند. یافته ها نشان داد، ورزشکاران خبره در متغیرهای فراحافظه و مؤلفه های خرسندی از حافظه، ادراک توانایی حافظه روزمره، استفاده از راهبردها و کمک های حافظه روزمره دارای میانگین نمرات بیشتری در مقایسه با ورزشکاران ماهر و مبتدی بودند و ورزشکاران ماهر در متغیرهای فراحافظه و مؤلفه های خرسندی از حافظه، ادراک توانایی حافظه روزمره، استفاده از راهبردها و کمک های حافظه روزمره بهتر از ورزشکاران مبتدی بودند. همچنین نتایج نشان داد، تفاوت بین میانگین متغیر کنترل افکار و مؤلفه های حواس پرتی، خودتنبیهی، ارزیابی مجدد، کنترل اجتماعی و نگرانی در سه گروه دانشجویان ورزشکار خبره، ماهر و مبتدی، از نظر آماری معنادار بود. ورزشکاران خبره در متغیر کنترل افکار و مؤلفه های ارزیابی مجدد و کنترل اجتماعی، در مقایسه با دانشجویان ورزشکار مبتدی میانگین نمرات بیشتری داشتند و دانشجویان ورزشکار مبتدی در مؤلفه های حواس پرتی، خودتنبیهی و نگرانی دارای میانگین نمرات بیشتری در مقایسه با دانشجویان ورزشکار خبره و ماهر بودند. داشتن فعالیت ورزشی در سطوح ملی و بین المللی به افزایش فراحافظه و کنترل افکار در جوانان ورزشکار منجر می شود.

این پژوهش با هدف بررسی تاثیر روانشناختی ورزش های همگانی با اثر تعدیل کنندگی دلبستگی مکانی و سبک های شناختی انجام شد. بدین منظور تعداد 223 نفر ورزشکار در مراکز ورزش های همگانی شهر تبریز به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و پرسشنامه های سلامت عمومی گلدبرگ، دلبستگی مکانی کایل و همکاران و آزمون گروهی شکل های نهفته ویتکین و همکاران را تکمیل کردند. از آنجایی که آزمون کولموگروف-اسمیرنوف (p> 0.05) فرض نرمال بودن داده ها را تایید نکرد، داده ها با روش های آماری همبستگی اسپیرمن، کروسکال والیس و رگرسیون با آلفای 0.05 بررسی شد. نتایج آزمون همبستگی نشان داد بین دلبستگی مکانی و سلامت روان با در نظر گرفتن خرده مقیاس ها همبستگی بالایی وجود دارد؛ تحلیل رگرسیون تک متغیره نیز نشان داد، دلبستگی مکانی 95. واحد متغیر سلامت روان را پیش بینی می کند که به معنی پیش بینی 95 درصد از تغییرات این متغیر است؛ به این معنی که با افزایش یک انحراف استاندارد در نمره دلبستگی مکانی، نمره سلامت روان 97. انحراف استاندارد کاهش خواهد یافت. از سوی دیگر بین سبک شناختی و سلامت روان آزمودنی ها با در نظر گرفتن خرده مقیاس ها همبستگی معناداری به دست نیامد. نتایج آزمون کروسکال والیس نیز نشان داد که بین 3 گروه مختلف سبک شناختی در نمرات متغیر سلامت روان با در نظر گرفتن خرده-مقیاس ها در سطح آزمون ۰٫۰۵ تفاوت معنا داری وجود ندارد. در نهایت با در نظر داشتن تمامی یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت، دلبستگی مکانی به عنوان یک متغیر تعدیل کننده نمره های سلامت روان افراد را تحت تاثیر قرار می دهد.

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش نوع رشته ورزشی در خودشفقت ورزی و مکانیسم های دفاعی ورزشکاران بود. پژوهش حاضر علی _ مقایسه ای بود. در این پژوهش 210 دانشجوی ورزشکار (100 نفر گروهی و 110 نفر انفرادی) با دامنه سنی 20 الی 30 سال انتخاب شدند و پرسشنامه خودشفقت ورزی و مکانیسم های دفاعی را تکمیل کردند. داده ها از طریق آزمون آماری تحلیل واریانس یک طرفه تحلیل شد. نتایج نشان داد در میان عوامل تشکیل دهنده خودشفقت ورزی، ورزشکاران گروهی و انفرادی تنها در خرده مقیاس اشتراکات انسانی تفاوت معنی داری باهم داشتند به طوری که ورزشکاران گروهی احساس اشتراکات انسانی کمتری داشتند. در اتخاذ مکانسیم های دفاعی نیز بین ورزشکاران گروهی و انفرادی تفاوت معنی داری وجود نداشت و ورزشکاران از سبک های دفاعی به صورت تلفیقی استفاده کرده اند. براساس یافته های این پژوهش می توان گفت عدم وجود جو حمایت گر اعضا از یک دیگر در ورزش های گروهی می تواند مزیت و برتری زمینه اجتماعی این نوع از رشته های ورزشی را در مقایسه با ورزش های انفرادی در فرآیند مقابله و سازگاری را خنثی کند. به نظر می رسد شرکت در رقابت های ورزشی می تواند موجب بهبود خلق و خوی ورزشکاران شود و به دنبال آن سطح خودشفقت ورزی آن ها بالا برود و با توجه به استفاده تلفیقی ورزشکاران از سبک های دفاعی به روشی سازگارانه، روانشناسان ورزشی با مداخلات خودشفقت ورزانه می توانند بستری برای ایجاد سبک های مقابله ای نوین، بهبود ذهن آگاهی و ریکاوری سریع روانی بعد از شکست را برای ورزشکاران آسیب پذیر فراهم کنند.

مطالعه حاضر با هدف تعیین اثر باز ی های واقعیت مجازی با و بدون تحریک آنودال جریان مستقیم فراجمجمه ای یکطرفه بر عملکرد شناختی دختران نوجوان کم تحرک اجرا گردید. بدین منظور، 36 دختر نوجوان براساس معیارهای ورود، به صورت هدفمند انتخاب شدند. سپس به تعداد مساوی در سه گروه کنترل، واقعیت مجازی+ تحریک آنودال و واقعیت مجازی + تحریک شم قرار گرفتند. مداخله به مدت 12 جلسه (3 جلسه در هفته) اجرا گردید. ابتدا تحریک شم یا آنودال به مدت 20 دقیقه با شدت 2 میلی آمپر بر روی DLPFC و M1 بصورت همزمان اعمال گردید. سپس تمرینات واقعیت مجازی به مدت 1 ساعت اجرا شد. گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد. برای ارزیابی عملکرد شناختی از آزمون های ان-بک ، نرم افزار زمان واکنش و پرسشنامه انعطاف پذیری شناختی استفاد شد. از آزمون آماری تحلیل واریانس مرکب در سطح معنا داری 05/0 و نرم افزار SPSS23 استفاده گردید. نتایج نشان داد عملکرد شناختی در گروه تحریک آنودال نسبت به دو گروه دیگر در مرحله پس آزمون و پیگردی برتری داشت (0.5>p). درواقع واقعیت مجازی همراه با تحریک آنودال به صورت دو موضعی اثرات بیشتر و ماندگارتری بر عملکرد شناختی دختران نوجوان کم تحرک دارد.

شفقت به خود به عنوان منبع توانمند تنظیم و کنترل رفتار های هیجانی ورزشکاران کاربرد گسترده ای دارد. لذا هدف از پژوهش حاضر تأثیرآموزش مجازی برنامه خود شفقت بر سرسختی ذهنی ورزشکاران بسکتبالیست بود. پژوهش حاضر نیمه تجربی با طرح پیش آزمون-پس آزمون بود. شرکت کنندگان شامل 24 بسکتبالیست شهر زنجان بوده که به صورت در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در دو گرو 12 نفری آزمایش (میانگین سنی: 27/1± 83/20) و کنترل (میانگین سنی: 24/1± 58/21 ) قرار گرفتند. گروه آزمایش به مددت 6 هفته، تحت آموزش برنامه شفقت به خود با تمرینات متنوع ویدیویی، صوتی و نوشتاری قرار گرفتند و گروه کنترل، مداخله ای نداشت. داده ها از طریق نرم افزار SPSS 24 و تحلیل کواریانس تک متغیره در سطح معناداری 01/0 تحلیل شد. نتایج نشان داد که با کنترل نمره ی پیش آزمون، بین نمرات سرسختی ذهنی دو گروه آزمایش و کنترل تفاوت معنادار وجود دارد. بدین معنا که آموزش برنامه شفقت برخود سبب افزایش سرسختی ذهنی ورزشکاران بسکتبالیست می شود.

یکی از شناسه های مهم عملکرد ورزشی که در طول مسابقه می توان بررسی کرد، وضعیت روانی ورزشکاران می باشد. افکار منفی که تحت تأثیر تجربیات منفی ورزشکاران در گذشته ایجاد می شود، می تواند باعث تضعیف عملکرد ورزشکار از سطح مطلوب شود. مقابله با چنین افکاری که به عنوان نشخوار فکری توصیف می شوند، با شناسایی و غلبه بر آن ها امکان پذیر است. هدف پژوهش حاضر، تعیین روایی و پایایی نسخه فارسی مقیاس نشخوار فکری رقابت ورزشی در جامعه ورزشکاران بود. تعداد 384 ورزشکار در حیطه های متفاوت ورزشی و با سطوح مختلف مهارتی انتخاب شدند. این مقیاس یک نسخه اقتباس شده از مقیاس نشخوار فکری می باشد که برای اهداف خاص ورزشی تغییر داده شده است، برای اندازه گیری مشکلات افکار نشخوارکننده مربوط به رقابت در ورزشکاران طراحی شده است و شامل هشت گویه می باشد که ویژگی های کلیدی نشخوار فکری را در زمینه رقابتی نشان می دهد (کرولر و همکاران، 2021). برای تحلیل روایی مقیاس از روایی صوری و تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. برای تحلیل پایایی نیز از ICC و آلفای کرونباخ، و پایایی ترکیبی استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی تأییدی و ضرایب آلفای کرونباخ نشان داد که این مقیاس، از ساختار یک عاملی و هشت گویه ای مقیاس اصلی حمایت کرده و روایی عاملی و پایایی آن را تأیید کرده است؛ بنابراین، نسخه فارسی مقیاس نشخوار فکری رقابت ورزشی دارای روایی و پایایی قابل پذیرشی در ورزشکاران ایرانی با سطوح مختلف مهارتی است و مربیان، ورزشکاران و پژوهشگران می توانند از این مقیاس استفاده کنند.