مدیریت سازمان های دولتی

هدف این پژوهش شناسایی تأثیر هوش معنوی بر سکون زدگی در مسیر پیشرفت شغلی سرمایه انسانی با نقش تعدیلگری جوسازمانی در دانشگاه پیام نور استان آذربایجان شرقی است. در این پژوهش برای هوش معنوی از مدل کینگ (2008)، سکون زدگی شغلی باردویک (1986) و جوسازمانی پرسشنامه هالپین و کرافت (1963) استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش را کارکنان و استادان دانشگاه های پیام نور استان آذربایجان شرقی تشکیل می دهند که به تعداد 240 نفر به عنوان نمونه آماری جهت تکمیل پرسشنامه برای تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه، به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تی تک نمونه ای و مستقل، تحلیل واریانس، روش مدل سازی معادلات ساختاری و رگرسیون چندگانه سلسله مراتبی در نرم افزارهای SPSS و Smart-PLS استفاده شد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها، نشان داد که جوسازمانی رابطه بین هوش معنوی و سکون زدگی در مسیر پیشرفت شغلی را تعدیل می نماید و ضریب آن منفی است، درنتیجه تعامل بین جوسازمانی و هوش معنوی منجر به کاهش سکون زدگی در مسیر پیشرفت شغلی می گردد.

امروزه، دست یابی به ایمنی و اعتبارپذیری بالا از اهداف شرکت های هواپیمایی به شمار می رود، این مهم تحت عنوان سازمان های قابل اتکا تحقق می یابد. در همین راستا، این پژوهش به منظور ارائه الگوی تحقق سازمان های قابل اتکا در شرایط بحران در صنعت هواپیمایی کشور، جهت پاسخگویی به تغییرات و بهبود کیفیت خدمات انجام شد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی بوده، و از نظر نحوه گردآوری داده ها توصیفی پیمایشی است. تحقیق حاضر ابتدا با جستجوی در ادبیات و پیشینه تحقیق، مؤلفه های الگوی سازمان های قابل اتکا استخراج شد، سپس این مخلفه ها با روش دلفی احصا شدند و به این ترتیب الگوی اولیه تحقیق توسعه پیدا کرد. سپس جهت برازش الگوی پیشنهادی، از طریق پیمایش میدانی در قالب وسیع، بررسی شد. جامعه آماری در بخش دلفی خبرگان شامل رؤسا، مدیران و کارشناسان شرکت هواپیمایی  بوده اند، که به روش ترکیبی از روش قضاوتی و گلوله برفی انتخاب شدند. در بخش دوم تعداد 200 نفر که بر اساس حجم موردنیاز برای مدل یابی معادلات ساختاری و روش نمونه گیری طبقه بندی تعیین شد، به پرسشنامه پاسخ دادند. سپس داده ها از طریق نرم افزارSpss  و Lisrel بر اساس تحلیل عاملی تأییدی مورد سنجش قرار گرفت و مدل نهایی ارائه گردید. یافته ها نشان داد شاخص های برازش مدل، نشان از تأیید و برازش مدل پژوهش دارد. درنهایت بر اساس مدل نهایی، الگوی سازمان قابل اتکا دارای 8 مؤلفه اصلی 62 مؤلفه فرعی است، مؤلفه های اصلی مدل عبارت اند از عدم تمایل به ساده کردن تفاسیر، دل مشغولی، حساسیت به عملیات اعتمادسازی،  انعطاف پذیری، تخصص گرایی، ایمنی و تاب آوری در مقابل شکست است. یافته ها نشان داد شرکت های هواپیمایی می توانند با انتخاب با انتخاب محورهای انعطاف پذیری، تخصص گرایی، رابطه بین دل مشغولی، اعتمادسازی، عدم تمایل به ساده کردن تفاسیر، حساسیت به عملیات، تحمل شکست و ایمنی در مقابل حوادث غیرمترقبه، را بهبود بخشد.

امروزه عامل انسانی محوری ترین عامل توسعه کشورها محسوب می شود، از شناسایی نقش دولت به عنوان بزرگ ترین کارآفرین و هدایت کننده برنامه های توسعه، ورود دولت ها به استقرار نظام مستعدپروری آغاز شده است هدف از انجام این پژوهش، طراحی مدل مدیریت استعداد برمبنای الگوی سه شاخکی در شهرداری تهران است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش پژوهش توصیفی پیمایشی است جامعه آماری پژوهش حاضر، کلیه مدیران ارشد شهرداری تهران که در فرآیند استعدادپروری این سازمان دخیل می باشند به تعداد 317 نفر است به منظور رعایت ویژگی های مذکور و حجم اندک جامعه آماری در پژوهش حاضر از روش سرشماری استفاده شده است جهت گردآوری اطلاعات و داده های موردنیاز به منظور بررسی فرضیات تحقیق از پرسشنامه استاندارد استفاده شده است. به منظور تأیید روایی، از نظر خبرگان در این زمینه بهره گرفته شده و به منظور تأیید پایایی پرسشنامه از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد که عوامل درون سازمانی از عوامل برون سازمانی بزرگ تر نشان داده شد و همچنین از میان عوامل درون سازمانی، عوامل محتوایی (نهادی) نسبت به عوامل کارکردهای مدیریت منابع انسانی از شدت بیشتری برخوردار بود. نتایج پژوهش نشان داد که زنان در مقایسه با مردان، مسائل فرهنگی – اجتماعی را بزرگ تر تلقی می نمایند. همچنین در هیچ یک از عوامل درون و برون سازمانی تفاوت معنی داری میان پاسخگویان بر اساس سطح پست، نوع رشته تحصیلی، واحدهای سازمانی، سابقه کار و گروه های سنی مشاهده نگردید.

برون سپاری با هدف بهره وری و از طریق واگذاری وظایف به خارج از سازمان انجام می شود. عوامل مختلفی ازجمله دیدگاه مدیران بر اجرای موفقیت آمیز برون سپاری اثرگذار است. آگاهی از ذهنیت مدیران پیرامون این موضوع به تسهیل فرایند کمک می کند. هدفاصلی این پژوهش، تعیین دیدگاه مدیران در مورد برون سپاری فعالیت های سازمانی در سازمان های دولتی شهر اهواز با بررسی ذهنیت های مشارکت کنندگان بود. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از جهت شیوه گردآوری داده ها آمیخته با استفاده از روش کیو است. مشارکت کنندگان این پژوهش شامل 11 نفر از مدیران سازمان های دولتی اهواز بودند که با موضوع پژوهش ارتباط مستقیم داشتند. فضای گفتمان پژوهش حاضر از منابع گوناگونی جمع آوری گردید. پس از ارزیابی و جمع بندی فضای گفتمان توسط خبرگان، 32 عبارت به عنوان عبارات کیو، انتخاب شد. پس از جمع آوری اطلاعات حاصل از مرتب سازی کیو، این اطلاعات با روش تحلیل عاملی کیو تحلیل گردید. نتایج نشان داد که می توان 4 الگوی ذهنی متمایز را در میان مدیران سازمان های دولتی در مورد برون سپاری فعالیت های سازمانی شناسایی کرد که حدود 72درصد از واریانس کل را تبیین کردند. این 4 الگوی ذهنی به ترتیب با عناوین «امنفعت گرایی»، «چابکی سازمانی»، «رقابت مندی» و «توان افزایی» نام گذاری گردید.

ازجمله عوامل کلیدی موفقیت و بقای یک سازمان برای حفظ تداوم کار به شیوه ای قدرتمند هماهنگ بودن انگیزه اعضای گروه، است. ترکیب مناسب انگیزه ها، سبب الهام بخشی و اشتیاق به اثربخشی بیشتر در اعضای گروه خواهد شد. هدف مطالعه حاضر طراحی مدل هارمونی انگیزه ها (اصول، استراتژی ها و پسایندها) است. رهیافت پژوهش به صورت کیفی و استراتژی پژوهش مبتنی بر نظریه پردازی داده بنیاد با رویکرد گلیزری است. جامعه مورد مطالعه این پژوهش شامل کارکنان اداره امور مالیاتی شهرستان ایلام بود. ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه بود که پس از مصاحبه با 19 نفر از آنان به مرحله اشباع (اعتبار) رسیده است. در این پژوهش از روش نمونه گیری غیراحتمالی نظری و هدفمند استفاده شده است. داده ها با استفاده از روش کدگذاری تحلیل گردیدند که مشخص شد شش عامل (هم زمانی انگیزه، تنوع مهارت، برابری اثرگذاری ها درنتیجه، اعتماد درون اعضا، حمایت مدیریت، بازی سازی)، در هماهنگ کردن انگیزه گروه دخالت دارند مدل از طریق روش معادلات ساختاری و اعتبار پژوهش توسط کمیته تخصصی مورد تأیید قرار گرفتند. ضمن اینکه با توجه به سطح انگیزش گروه، مشخص گردید که استراتژی های «مدیریت هارمونی انگیزه ها» بر دو محور «انگیزه گروه» و «انگیزه فرد» بر چهار اصل تثبیت، تعلیق، ترفیع و تجدید استوار است.

پژوهش حاضر به دنبال شناسایی و بررسی پیامدهای به کارگیری سبک عملکرد ویترینی در سازمان های دولتی استان مازندران است. این پژوهش از نوع پژوهش ترکیبی (کیفی و کمی) است. در بخش کیفی از نظریه داده بنیاد استفاده شده است. برای جمع آوری داده ها مصاحبه های عمیقی با استفاده از نمونه گیری نظری با تکنیک گلوله برفی با مدیران و کارکنان سازمان های دولتی استان مازندران صورت گرفت. پس از گذشت مدت زمانی، پژوهشگر جهت دست یابی به داده های غنی تر به صورت نامحسوس به مشاهده رفتارهای افرادی که دارای عملکرد ویترینی بودند پرداخت. همچنین از نظریه های پشتیبان کننده سبک عملکرد ویترینی کمک گرفته شده است. این فرآیند تا زمانی ادامه پیدا کرد که پاسخ ها به مرحله اشباع رسید (با تعداد 14 مصاحبه و تعداد 6 مشاهده و تعداد 7 نظریه پشتیبان). در بخش کمی پژوهش برای انجام تحلیل های آماری برای آزمون داده های به دست آمده، از مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. از تجزیه تحلیل و کدگذاری داده ها (کیفی) و بهره گیری از روش معادلات ساختاری (کمی)، دو مقوله و شش زیر مقوله به عنوان پیامدهای به کارگیری سبک عملکرد ویترینی شناسایی شدند. دو مقوله عمده عبارت اند از: پیامدهای سازمانی و پیامدهای فردی و زیر مقوله ها از قبیل کاهش بهره وری و کارایی، افزایش فساد اداری و کاهش خلاقیت و نوآوری، کاهش رضایت شغلی، کاهش انگیزه شغلی و کاهش روحیه کارکنان بود.

شفافیت در سازمان های دولتی بیانگر آشکار بودن مبانی تصمیم گیری و سازوکارهای حاکم بر عملکرد نظام اداری دولت است و به عنوان مؤثرترین ابزار مبارزه با فساد اداری برای استقرار دولتی کارآمد و اثربخش و ایجاد جامعه ای پایدار به کار می رود. ازاین رو، پژوهش حاضر با هدفارائه الگوی عوامل مؤثر بر شفاف سازی عملکرد سازمان های دولتی انجام شده است. ابتدا در این پژوهش عواملمؤثر بر شفاف سازی عملکرد سازمان های دولتی به کمک مطالعات کتابخانه ای احصا شده و سپسبا استفادهاز نظرات خبرگان دانشگاهی دارای تحصیلات مرتبط در کشور و بهره گیری ازتکنیکدلفی این عوامل بررسی و پس از تعدیل و تأیید آن ها پرسشنامه نهایی جهت جمع آوری داده های کمی تدوین و در اختیار مدیران بخش های مختلف سازمان های دولتی در ایران به شیوه نمونه گیری در دسترس قرار گرفت. درنهایت تحلیل مسیر و ارائه الگو از طریق مدل سازی معادلات ساختاری انجام گرفته و برای رتبه بندی عوامل از آزمون فریدمن استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که الگوی عوامل مؤثر بر شفاف سازی عملکرد سازمان های دولتی مشتمل بر شش متغیر: نقش و کارکرد مردم، فناوری اطلاعات و ارتباطات، مسائل قانونی، مسائل محیطی، مسائل مدیریتی و مسائل ساختاری و فرآیندی است. این متغیرها در سطح جهانی مطرح است ولی تحلیل و رتبه بندی آن ها از دیدگاه مدیران دولتی در ایران نشان داد که بیشترین ضریب مسیر مربوط به متغیر فناوری اطلاعات و ارتباطات است و دو متغیر عوامل ساختاری و فرآیندی و فناوری اطلاعات و ارتباطات دارای بیشترین رتبه در شفاف سازی عملکرد سازمان های دولتی در ایران هستند.

یکی از چالش های عمده پیشروی سازمان ها، گستردگی عوامل مؤثر در طراحی چشم اندازی مطلوب است. کاوش در روندهای محیطی برای درک روند آینده نیازمند رویکردی فراتر از روش های معمول پیش بینی و برنامه ریزی است . آینده نگاری این امکان را فراهم می نماید تا از بینش های حاصل، روایت ها و تصاویر باورپذیر از چشم انداز در حال ظهور داشته باشیم. هدف این پژوهش ارائه تصویری از آینده سازمان گمرک در قالب سناریوهای محتمل و سازگار است. در این پژوهش آمیخته به منظور دست یابی به اهداف، گردآوری داده از طریق مطالعه کلان روندها با روش پویش محیطی و بر مبنای تجزیه و تحلیل PESTEL صورت گرفت. اولویت بندی متغیرهای اولیه، برای یافتن مؤثرترین عوامل بر سازمان گمرک با نظرخواهی تلفنی و رایانامه ای از خبرگان صورت گرفت که منجر به طراحی پرسشنامه ای با 30 عامل گردید. ضمن تعیین میزان اثرگذاری و اثرپذیری ماتریس در یک پنل خبرگان، تجزیه و تحلیل داده ها در نرم افزار میک مک منجر به شناسایی چهار پیشران اصلی گردید. پیشران ها در پرسشنامه تحلیل اثرات متقابل با 9 حالت در طیفی از شرایط مطلوب تا نامطلوب و برحسب درجه اهمیت و احتمال وقوع، توسط خبرگان نظرسنجی شده و با نرم افزار سناریو ویزارد تجزیه وتحلیل گردید. یافته ها نشان می دهد دو سناریوی وضعیت موجود و تغییر انطباقی، محتمل ترین سناریوهای آینده گمرک خواهند بود. آشنایی با روایت هر سناریو و مقایسه مطلوبیت آن ها، می تواند مبنایی برای طراحی اقدامات آینده باشد تا گمرک ایران بتواند در جهت صیانت از جامعه، سلامت ورود کالا و تأمین رضایت ذی نفعان، یک سازمان انعطاف پذیر، شفاف و پاسخگو باشد.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اعتبارسنجی معیار های منابع انسانی سرآمد در بین کارکنان حوزه ستادی قوه قضاییه صورت گرفت. ماهیت پژوهش از نوع پژوهش های ترکیبی - اکتشافی بوده و گردآوری داده های پژوهش در بعد کیفی بر اساس روش نمونه گیری هدفمند و از طریق انجام مصاحبه های نیمه ساختاریافته با مدیران ارشد و متخصصان حوزه منابع انسانی قوه قضاییه و اعضای هیئت علمی متخصص درزمینه منابع انسانی (13 نفر) صورت پذیرفت. در بعد کمی نیز براساس روش نمونه گیری خوشه ای متناسب با حجم، نمونه ای به حجم 410 نفر از بین کلیه مدیران، کارشناسان و کارکنان رسمی و پیمانی حوزه ستادی قوه قضاییه انتخاب و از طریق اجرای میدانی پرسشنامه محقق ساخته داده های پژوهش گردآوری شد. پایایی نتایج مربوط به داده ها در بعد کیفی از طریق مرور همتایان و قابلیت اعتماد یافته ها نیز بر اساس رویکرد مرور و بازبینی یافته ها از سوی مصاحبه شوندگان مورد بررسی و تأیید شد. روایی محتوایی پرسشنامه به تأیید متخصصان رسید و پایایی پرسشنامه مذکور نیز از طریق روش آلفای کرونباخ 987/0 به دست آمد. معیار های منابع انسانی سرآمد در بین کارکنان حوزه ستادی قوه قضاییه در قالب معیار های سرآمدی فنی (دانش شغلی، توانمندی های حرفه ای)، سرآمدی عاطفی (ویژگی های شخصیتی، نگرش های فردی و سازمانی) و سرآمدی مهارتی (توانایی های ادراکی، توانایی های ارتباطی، توانایی های اداری) تعیین گردید. اعتبار سازه مدل معیار های منابع انسانی سرآمد نیز از طریق تحلیل عاملی تأییدی مورد تأیید قرار گرفت.

رسانه اجتماعی جزء لاینفک سازمان ها محسوب شده و یکی از مهم ترین ابعاد در راستای کمک به فعالیت های روابط عمومی بوده و منجر به توسعه فعالیت های سازمانی می گردد. اما نحوه استفاده صحیح از این رسانه ها حائز اهمیت بوده، در این راستا پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی روابط عمومی متروی شهر تهران با تأکید بر رسانه های اجتماعی صورت گرفت. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی پیمایشی است، همچنین با رویکرد پژوهش آمیخته متوالی صورت گرفته است. جامعه آماری تحقیق را خبرگان دانشگاهی صاحب نظر در حوزه روابط عمومی و رسانه و متخصصان فعال در شرکت متروی تهران تشکیل می دهند. در این پژوهش از روش نمونه گیری قضاوتی استفاده شده و ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه و پرسشنامه است. ابتدا در بخش کیفی جهت شناسایی مؤلفه های مدل، مصاحبه هایی تا رسیدن به اشباع نظری صورت گرفت و به وسیله نرم افزار مکس کیو دی. ای کدگذاری و تجزیه و تحلیل شد، سپس اهمیت و میزان تأثیر مؤلفه های استخراج شده از بخش کیفی، از طریق روش دیتمیل فازی، تعیین شدند. نتایج نشان داد که برای رسانه اجتماعی مؤلفه های اصلی ارتباطات رسانه ای و سهولت کاربری رسانه اجتماعی به عنوان عوامل اثرگذار الگوی مربوطه و اطلاع رسانی رسانه های اجتماعی به عنوان عامل اثرپذیر شناسایی شده اند و برای روابط عمومی متروی شهر تهران مؤلفه توسعه ارتباطات در روابط عمومی به عنوان عامل اثرپذیر و توسعه روابط عمومی به عنوان عامل اثرگذار شناسایی گردید و هریک از این مؤلفه ها دارای شاخص های اثرگذار و اثرپذیری است که در نتیجه گیری ارائه شده است.