درخت حوزه‌های تخصصی

امروزه شواهد و تحقیقات در کشور ما نشان می دهد که با وجود افزایش سطح تحصیلات خانم ها و تمایل آن ها به کار در سازمان های دولتی، پیشرفت آن ها در مشاغل مدیریتی محسوس نبوده است. تحقیقات مختلفی نشان داده اند که سرمایه انسانی و سرمایه اجتماعی از عوامل تأثیر گذار در موفقیت و ارتقاء شغلی محسوب می شوند. در این پژوهش تأثیر سرمایه انسانی و سرمایه اجتماعی زنان بر کسب پست های سازمانی بررسی شده است. داده های میدانی از طریق پرسشنامه ای استاندارد از نمونه ای از زنان کارمند در بانک سپه خراسان رضوی به تعداد 115 نفر جمع آوری شد. نتایج تحلیل واریانس چند متغیره نشان داد که سرمایه انسانی در کلیه سطوح سازمانی می تواند خانم ها را در کسب پست های سازمانی کمک کند و سرمایه اجتماعی بر کلیه سطوح سازمانی تأثیر یکسانی دارد و خانم ها، پست های بالاتر را به دلیل داشتن سرمایه انسانی بیش تر به دست آورده اند.

تغییرات اجتماعی، فرهنگی و سیاسی مختلفی که در جهان رخ داده است مانند تغییرات جمعیت شناختی، جنبش های فمنیستی، رشد مصرف گرایی و حرکت به سمت مدرنیته، بدن را به یک موضوع مهم در مطالعات اجتماعی تبدیل کرده است این پژوهش به دنبال دستیابی به انگیزه ها و تجربه های دختران، قبل و بعد از مبادرت به مدیریت بدنشان است. مراد از مدیریت بدن در این پژوهش جراحی های زیبایی (بینی)، رژیم های لاغری و آرایش های غیرمتعارف است. در این پژوهش نظریات مبادله، نظریه ی گیدنز، نظریات فمینیستی و نظریه ی وبلن در ایده سازی و حساسیت نظری به محقق کمک کرده اند. یافته های این تحقیق که به روش کیفی (مردم نگاری) و با تکنیک مصاحبه ی 18 ساله ی شهرستان رضوانشهر انجام شده است، حاکی - عمیق با 21 نفر از دختران 29 است که در شرایطی کنونی جامعه و با توجه به اینکه زیبایی به یکی از اصلی ترین معیارها و ملاک های قضاوت در مورد دختران چه در عرصه های اجتماعی و چه در فرصت های ازدواج بدل شده است و دختران تحقق بسیاری از خواسته های خود را تنها در گرو زیباتر شدن و نزدیک شدن به الگوهای تبلیغ شده در رسانه ها و کسب اعتماد به نفس می دانند، آنها اتخاذ چنین تصمیمی از سوی خود را آگاهانه ترین و مناسب ترین انتخاب می دانند. آنان قبل از اقدام به مدیریت بدن از خود ناراضی بوده و با طرد از سوی گروه های مختلف مواجه می شده اند. دختران بیان کرده اند که بعد از مدیریت بدنشان اعتماد به نفسشان به دلیل زیبایی که کسب کرده اند افزایش یافته و در زمینه های اجتماعی موفق تر بوده اند و به همین خاطر احساس رضایت و آرامش می کنند.

این مقاله مبتنی بر پژوهشی توصیفی و از نوع پیمایشی است. هدف از این پژوهش بررسی وضعیت عملکرد مربیان تربیتی زن در دبیرستان های شهرستان داراب از جنبه علمی، مذهبی، الگو بودن، تعامل با دانش آموزان، اوقات فراغت و نگرش نسبت به آنان از نظر مدیران، معلمان و مربیان تربیتی بود. جامعه آماری در این پژوهش تمامی اولیاء دبیرستان های زن شهرستان داراب بودند که با استفاده از نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. حجم نمونه مورد بررسی در این پژوهش120 نفر بودند که با استفاده از جدول مورگان محاسبه شد. از این تعداد 101 نفر در این مطالعه شرکت نمودند. داده های این پژوهش متناسب با شاخص های فوق با استفاده از یک پرسشنامه 24 سئوالی گردآوری شدند. برای تأمین اعتبار محتوایی پرسشنامه از منابع علمی موجود و نظر متخصصین موضوعی استفاده شد. پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرنباخ برابر 0.86 برآورد گردید داده های حاصل از این مطالعه با استفاده از شاخص های آماری میانگین، انحراف استاندارد، چولگی و آزمون های تی، تحلیل واریانس، ضریب همبستگی و تحلیل رگرسیون چندگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان داد که؛ مربیان تربیتی ذیل شاخص های عمل به وظایف، وضعیت علمی، رضایتمندی، دادن اطلاعات مذهبی و نگرش، به ترتیب با 0.245، 0.182، 0.175، 0.093 و 0.013 میزان چولگی، ارزیابی پایینی را به خود اختصاص داده اند. این نتایج در سطح (P<0.000) معنادار می باشند. هم چنین از جنبه علمی بودن، مدیران ارزیابی مثبت تری از عملکرد مربیان در این زمینه نسبت به خود مربیان داشته اند (P<0.025).

دین اسلام، محافط و حامی توالد و تناسل است. این جمله، بسیار روشن بوده و در آیات و روایات مختلف، بیانشده و استدلال عقلی هم پشتوانه محکمی برای این امر است. در طول تاریخ، گاه والدینی بودهاند که با اهداف و انگیزههای مختلف، فرزندان خود را سقط کرده یا میکنند. نهضت فیمینسم، پس از انقلاب صنعتی غرب، بر اساس مبانی اومانیستی، لیبرالیستی و سکولاریستی، یافتههای بشری را منبع و معیار قانونگذاری میداند. بر اساس نگرش اومانیستی، چون هوس انسان، محور و ملاک همه امور زندگیست، بسیاری از محدودیتهای شرعی و حقوقی، به بهانه تزاحم با انسانیت انسانها، مجاز شمرده میشود. برای مثال، مبارزه با بسیاری از احکام دینی یا مقررات اجتماعی توالد و تناسل، مانع لذات است. قوانینی مانند حق خودداری از تمکین جنسی زنان در مقابل همسر، مشروعیت هرگونه ابتذال اخلاقی و اجتماعی، همجنسبازی بر اساس جدایی روابط جنسی از تولید مثل و حق تسلط بر بدن در روابط جنسی و سقط جنین، از این نوع هستند. در این  تحقیق، تفکر فیمینستها در رابطه با سقط جنین بررسی میشود.

در سال های اخیر، گرایش زنان ایرانی به وضع حمل از طریق سزارین به اندازه ای عمومیت یافته که این پدیده از سطح یک رفتار شخصی فراتر رفته و توجه پژوهشگران حوزه ی علوم اجتماعی را به خود جلب کرده است. در این نوشتار، برخی زمینه های مرتبط با شکل گیری گرایش زنان باردار به انجام دادن سزارین غیردرمانی و تجربه ی زیسته ی آنها در این خصوص تحلیل شده است. بدین منظور در چارچوب پارادایم تفسیری و با بهره گیری از روش کیفی با 15 نفر از زنانی که در زمان تحقیق در بیمارستان لاله شهر تهران تحت عمل سزارین قرار گرفته بودند، مصاحبه شد. نتایج، بیانگر آن است که ترس از درد و عوارض زایمان طبیعی که در طول دوران بارداری توسط اطرافیان و پزشک معالج برساخته می شود، موجب می شود زنان باردار بدون ضرورت درمانی یا پزشکی خاصی سزارین غیردرمانی را انتخاب کنند. نکته ی مهم این است که پزشک معالج هیچ یک از مشارکت کنندگان در تحقیق نسبت به آموزش هایی که زنان باردار را از نظر جسمانی و روانی برای زمان طبیعی آماده سازد یا نسبت به آن مطلع سازد، راهنمایی نکرده اند. در مجموع به نظر می رسد، افزایش آگاهی درباره ی سودمندی و عوارض منفی هر دو نوع زایمان، بهبود کیفیت زایمان طبیعی، آشنایی با روش های جدید زایمان طبیعی مانند زایمان در آب و تحت پوشش بیمه های درمانی قرار گرفتن، توسعه ی فرهنگی طب سنتی و طب مکمل، ایجاد قواعدی برای نظارت بر سزاری نهای غیر درمانی و در نهایت توانمندشدن شناختی، شخصیتی و جسمانی زنان می تواند گرایش به سزارین را تعدیل کند.

شناخت جریان روشنفکری در گام نخست، مبتنی بر آشنایی با مفهوم واژه روشنفکر و طیفی است که در عرف اجتماعی امروز به این نام خوانده می شود. به همین مناسبت این نوشتار ابتدا مفهوم شناسی واژه روشن فکر، سپس خاستگاه جریان روشن فکری در غرب و ایران و انگیزه روشن فکران در رویکرد به مسائل زنان، بررسی شده است. بخش اصلی نوشتار، نگاهی بر مبانی فکری روشن فکران دارد که در بازنگری و تفسیر متون دینی از آنها استمداد شده و البته در افق نزدیک تری به مسائل زنان قرار داشته اند. این مبانی در سه بخش «روش شناختی»، «دین شناختی» و «فلسفی» به ارائه دیدگاه های روشنفکران پرداخته است و از آن جهت که نگرش روشن فکران غیردینی نسبت به اجتهاد و دین شناسی چندان حائز اهمیت نمی باشد، در بحث مبانی روش شناختی و دین شناختی تنها به ذکر مبانی «روشن فکران دینی» اکتفا گردیده است. «سخن آخر» به تحلیل و جمع بندی کوتاهی از این مجموعه می پردازد.

عقد نکاح جزء اسبابی است که برای زوجین ایجاد حق می نماید، این حق اعم از حق مالی و حق غیر مالی است. حقوق مالی زوجین را به سه دوره می توان تقسیم کرد: در حین زوحیت، پس از طلاق، بعد از فوت. حقوق مالی مختص به زوجه که ناشی از حق نکاح می باشد، شامل مهر و نفقه و اجرت المثل و نحله می باشد. هدف این پژوهش بررسی حقوق مالی زوجه در فقه امامیه و حقوق موضوعه ایران در حین زوحیت می باشد. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی، تحلیلی می باشد. نتایج در این پژوهش نشان داد که مهر یکی از ارکان نکاح است و مقدار مالی است که زوج به زوجه می پردازد. سبب وجوب مهر عقد است و به محض عقد نکاح مهر به ملکیت زن در می آید و با وقوع نزدیکی تمام آن استقرار می یابد. تعبیری که قرآن از مهریه کرده، «صداق» است(قرآن کریم، نساء، 4) و صداق، بی شک، همراه با بار حقوقی، پایه ای کاملاً اخلاقی دارد؛ زیرا تأیید کننده ی راستی و نشان وفاداری شوهر به زن است؛ در واقع، صداق، عنصر سوم و در عین حال اختیاری و غیر اجباری در نکاح است که مرد آن را به عنوان هدیه به زن می دهد؛ هرچند که گاه، کلان بودن میزان این هدیه، بار معنوی آن را تقریباً از میان می برد و به آن صورتی کاملاً مادی می بخشد. نفقه زن عبارتست از عموم مایحتاج معیشتی زن که زوج مکلف است این نیازمندیها را متناسب با شان و منزلت اجتماعی و خانوادگی زن بپردازد. نفقه ضمن اینکه یک حکم تکلیفی است حکم وضعی نیز می باشد، نفقه مختص به عقد دائم می باشد.

هدف اصلی این پژوهش، بررسی رابطه بین باورها و انتظارهای جنسیتی معلمان زن با یادگیری کلامی، ریاضی و اجتماعی دانش آموزان شهر اصفهان در سال تحصیلی 90- 89 است. روش پژوهش، توصیفی ـ هم­بستگی و جامعه آماری 184 نفر از معلمان زن شهر اصفهان اند که با روش تصادفی انتخاب شده ­اند. برای گردآوری داده­ ها، از دو ابزار استفاده شده است. ابزار اول، معدل دانش ­آموزان در سه یادگیری کلامی و ریاضی و اجتماعی و ابزار دوم، پرسش­نامه محقق ساخته بوده است. ضریب پایایی پرسش­نامه باور جنسیتی 88/0 و پایایی پرسش­نامه انتظار جنسیتی 96/0 به دست آمده است. نتیجه­ ها نشان می­ دهد بین باورهای جنسیتی معلمان و یادگیری کلامی و ریاضی دانش­ آموزان، رابطه معنادار وجود ندارد، اما بین باور جنسیتی معلمان با یادگیری اجتماعی، رابطه معنادار وجود دارد. میان انتظارهای جنسیتی و یادگیری کلامی و اجتماعی رابطه معنادار وجود ندارد، اما بین انتظارهای جنسیتی معلمان و یادگیری ریاضی رابطه معنادار وجود دارد که با افزایش انتظار جنسیتی معلمان یادگیری ریاضی دانش­ آموزان افزایش می­یابد.

مقوله زن و شهر، از حوزه های جدید مطالعات شهری است. سرزندگی فضای عمومی و ارتقای کیفیت محیط، در گرو حضور افراد و تعامل های اجتماعی فارغ از سن، جنسیت، نژاد، قومیت، گروه بندی اجتماعی و توانایی های فردی است. در شهرسازی انسان گرا، بر نیازهای گروه های خاص مانند زنان، کودکان، سالمندان، جانبازان و معلولان، و دسترسی آسان و استفاده آنان از فضاها تأکید می شود. یکی از پیش شرط های مناسب سازی فضای شهری، فراهم کردن امن ترین فضا برای حضور و فعالیت زنان، بدون تفاوت های جنسیتی غیرضروری است. تصویر ذهنی زنان از فضاهای شهری، حول دو مفهوم کلیدی احساس امنیت و ترس از فضا شکل می گیرد و این امر بر گرایش زنان به فعالیت تأثیرگذار است. تجربه ترس بر حضور زنان در حوزه عمومی اثر می گذارد. درواقع، در یک فضای جنسیتی شده، احساس امنیت و امنیت زنان کاهش می یابد و رابطه ای معکوس میان فضا و امنیت به وجود می آید. در این پژوهش، با استفاده از چارچوب نظری منتخب با تأکید بر مکتب کپنهاک، به ویژه دیدگاه بوزان و به روش پیمایشی، حجم نمونه ای شامل 205 زن شاغل مطالعه شدند. مطابق نتایج، بعد ذهنی بالاتر از بعد عینی است، اما بیش از 50 درصد از جامعه مورد مطالعه، تجاربی از ناامنی عینی را اعلام داشته اند. با توجه به یافته های تحقیق، مهم ترین عامل تأثیرگذار بر احساس امنیت را جنسیت تشکیل می دهد. به عبارت دیگر، صرف زن بودن، بیش از سن، تحصیلات و نوع فعالیت و پایگاه برای زنان ناامنی ایجاد می کند. شاید به همین دلیل است که براساس یافته های این مطالعه، نگرش زنان به فعالیت در پاساژ، پس از ورود منفی تر شده است. مهم ترین مشوقان زنان برای ورود به پاساژ، نه خانواده ها بلکه خود آنان و دوستانشان بوده اند. با توجه به این تغییرات و روند افزایش حضور و کار زنان در فضاهای شهری مانند فروشگاه ها، مراکز تجاری... لازم است نظام بیمه و حقوق صنفی این دسته از زنان که میانگین حقوق دریافتی آنان (در مطالعه حاضر) حدود 300 هزار تومان در ماه برای حدود ده ساعت کار در روز است، بررسی شود. الزام سازندگان ساختمان به درنظرگرفتن اتاق کودک و شیردهی و استراحت در همه پاساژها، تعبیه سرویس های بهداشتی مخصوص بانوان، صدور کارت مباشرت، پوشش حداقل دستمزد و... برخی از مواردی است که باید به آن توجه کافی صورت گیرد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر نقش میانجی تعارضات والدین با نوجوانان در رابطه با تعارضات بین والدینی و گرایش به رفتارهای پرخطر در نوجوانان انجام شد. روش پژوهش حاضر، توصیفی و از نوع مدل یابی معادلات ساختاری است و جامعه آماری در این پژوهش، دانش آموزان شهرستان قدس استان تهران است که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای،610 نفر از آن ها انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه تعارض والد-نوجوان، مقیاس تعارضات بین والدینی و پرسشنامه خطرپذیری نوجوانان ایرانی بود. نتایج تحلیل مدل یابی معادلات ساختاری نشان داد که مدل نظری پژوهش که متغیر شدت تعارضات والد-نوجوان به عنوان متغیرهای میانجی در رابطه با تعارضات بین والدینی و گرایش به رفتارهای پرخطر وارد مدل شده بود، دارای شاخص های برازش مناسبی با داده ها بود (08/2=df/S–Bχ2، 042/0=RMSEA، 99/0=CFI، 92/0=GFI). همچنین در این مدل تمامی مسیرهای مستقیم، غیرمستقیم و کلی برای پیش بینی گرایش به رفتارهای پرخطر معنی دار به دست آمد؛ بنابراین تعارضات بین-والدینی با در نظر گرفتن عوامل میانجی در پیش بینی خطرپذیری نوجوانان نقش دارد. همچنین می توان بیان کرد که مدل بافتی-شناختی قابلیت تبیین گرایش به رفتارهای پرخطر را دارد. کلیدواژه ها: تعارضات بین والدینی، شدت تعارض والد-نوجوان، گرایش به رفتارهای پرخطر، نوجوانان

این پژوهش در راستای بیان علت تفاوت تفاسیر فقها و اندیشمندان مسلمان دربارة حقوق سیاسی اجتماعی زنان از متون ثابت دینی است. طبق هرمنوتیک فلسفی گادامر، تفاوت تفاسیر در تفاوت پیش فهم ها، پیش فرض ها و انتظارات مفسران ریشه دارد. برای بررسی این مسئله، نگارنده ضمن بیان مفروضات رویکردهای مختلف فکری، تفاسیر آن ها دربارة حقوق سیاسی اجتماعی زنان را بیان کرده است. بدین ترتیب مشخص شده است میزان و نوع حقوقی که رویکرد های گوناگون برای زنان قائل اند با نوع نگرششان به زن و ... ارتباطی تنگاتنگ دارد. در واقع، سنت گرایان (با انتظار حداکثری از متون دینی در راستای قانون گذاری در مسائل فردی و اجتماعی) دربارة فعالیت های سیاسی زنان حکم به عدم جواز داده اند و در مقابل اصلاح گرایان (که معتقدند قوانین کلی و برخی از جزئیات در متون دینی ذکر شده و تشخیص حکم برخی جزئیات بر عهدة عقل گذاشته شده است)، نظر مساعدی دربارة فعالیت های سیاسی و حتی مسئلة حکومت ارائه کرده اند و جنسیت را شرط نمی دانند.

با توجه به این که تعهد زنان به زندگی زناشویی تأثیر به سزایی در تداوم خانواده دارد، پژوهش حاضر به مقایسة سبک های هویتی در دو گروه از زنان متعهد و غیرمتعهد پرداخته است. بدین منظور ده نفر از زنان غیرمتعهد بازداشت شده در ندامت گاه فردیس و ده نفر از زنان متعهد مراجعه کننده به مرکز مشاورة آوین به صورت هدف مند انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از مصاحبة نیمه ساختاریافته و در تحلیل داده ها از تحلیل محتوای مطالب یادداشت شده استفاده شد. بر اساس یافته های پژوهش دربارة شاخص های تعیین کنندة سبک هویت، یعنی نگرش های مذهبی، سیاسی، شغلی و نیز توصیف خود، روش تصمیم گیری، هدف و برنامه و نگاه به آینده، احساس در تصمیم گیری های مهم، انتخاب دوستان و نگاه به جنسیت، میان دو گروه زنان متعهد و غیرمتعهد تفاوت هایی مشاهده شد. با توجه به خصوصیات مذکور و فراوانی آن ها نتیجه گرفته می شود که سبک هویت غالب در زنان غیرمتعهد در این پژوهش، سبک اجتنابی/ سردرگم و در زنان متعهد، سبک هویتی اطلاعاتی است.

مقاله حاضر با هدف بررسی عوامل مرتبط با گرایش زنان دانشجو به اشتغال در خارج از خانه (در میان دانشجویان کارشناسی ارشد زن غیرشاغل دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز در سال تحصیلی ) ا نجام گرفته است. متغیرهای مستقل در این مقاله شامل (انگیزه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، خانوادگی و کلیشه های جنسیتی) است. متغیر وابسته نیز (گرایش زنان دانشجو به اشتغال در خارج از خانه) می باشد . جامعه آماری شامل (دانشجویان کارشناسی ارشد زن غیرشاغل دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز در سال تحصیلی 1389- 1388) است که تعداد کل آنها 1887نفر می باشد. از این تعداد، طبق فرمول کوکران و برحسب واریانس به دست آمده از پیش آزمون پرسشنامه، حجم نمونه آماری به تعداد 216نفر محاسبه و انتخاب شد. نمونه گیری به شیوه خوشه ای و به تفکیک دانشکده انجام گرفت . در آزمون روابط متغیرها، از تحلیل آماری رگرسیون چندگانه به روش گام به گام و آزمون های r پیرسون، توسط نرم افزار SPSS استفاده شده و نتایج به دست آمده به شرح زیر می باشد. گرایش زنان دانشجو به اشتغال در خارج از خانه با انگیزه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، خانوادگی و کلیشه های جنسیتی آنان رابطه مستقیم و معنی داری دارد .