ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳٬۵۶۱ تا ۳٬۵۸۰ مورد از کل ۷٬۶۵۵ مورد.
۳۵۶۱.

سیر شکل گیری میدان نقش جهان اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: شکل گیری میدان نقش جهان دوره صفویه اصفهان شاه عباس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۰۹ تعداد دانلود : ۱۰۷۰
با وجود پژوهش های متعدد درباره روند و تاریخچه شکل گیری میدان نقش جهان، همچنان پرسش های متعددی در این زمینه وجود دارد که جواب دقیقی به آن ها داده نشده است. این پرسش ها به موضوعاتی از قبیل پیشینه میدان ، تاریخ دقیق ساخت و اتمام اجزای میدان، ترتیب شکل گیری اجزای میدان و... مربوط است. در این مقاله تلاش شده پاسخ های دقیقی در حد منابع و اسناد تاریخی موجود به این پرسش ها داده شود. روش پژوهش، تحلیلی تاریخی مبتنی بر متون تاریخی شامل کتب تاریخی دوره صفویه و نیز سفرنامه های آن زمان و برداشت های میدانی از قبیل مطالعه متن کتیبه های تاریخی ابنیه موجود در مجموعه و دیگر شواهد موجود است. هدف از این بررسی ها تدقیق و تکمیل پیشینه تاریخی یکی از مجموعه های تاریخی مهم معماری و شهرسازی ایران است. درباره دستاوردهای مقاله می توان به این موارد اشاره کرد: 1. پاسخ به ابهامات و پرسش های مرتبط با موضوع پژوهش و ارائه تصویری روشن از فرایند تاریخی شکل گیری میدان نقش جهان و اجزای آن، 2. گردآوری مهم ترین اسناد تصویری و متون تاریخی مرتبط با موضوع تحقیق، 3. تدوین چند سند تصویری از پیشینه و فرایند شکل گیری میدان در دوره صفوی که برای اولین بار در خصوص تاریخچه سیر تحول و شکل گیری میدان نقش جهان ارائه می شود و بیانگر پیشینه و نحوه توسعه میدان نقش جهان در دوره صفوی است.
۳۵۶۲.

سنجش انعطاف پذیری نظام فضایی با استفاده از تکنیک چیدمان فضا (مطالعه موردی: خانه های شهر قزوین)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نظام فضایی خانه نمودهای انعطاف پذیری شاخص های چیدمان فضا خانه های قزوین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹۴ تعداد دانلود : ۶۰۵
هر نظام فضایی با برخورداری از قابلیت تغییرات درونی، می تواند پاسخگوی تعداد بیشتری از نیازهای کاربران آن در زمان های گوناگون باشد و بدین ترتیب کارکرد مطلوب تری نسبت به نظام های فضایی تک عملکردی داشته باشد. دستیابی به قابلیت تغییرات در نظام های فضایی از زیرشاخه های مبحث انعطاف پذیری فضا است. هدف اصلی انجام این پژوهش، سنجش انعطاف پذیری نظام فضایی خانه ها در سه الگوی سنتی، سنتی-معاصر و معاصر در شهر قزوین است که این کار با استفاده از ابزار چیدمان فضا صورت پذیرفت. برای رسیدن به این هدف، با استفاده از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی، از یک سو نمودهای گوناگون انعطاف پذیری نظام فضایی خانه و از سوی دیگر ویژگی های چیدمان فضا از میان کتاب ها و مقالات معتبر شناسایی شد. در ادامه، امکان وجود رابطه ای میان نمودهای گوناگون انعطاف پذیری و برخی مفاهیم معماری مرتبط با چیدمان فضا مشخص شد. این ارتباط که به وسیله استدلال منطقی تحلیل شد، بیان می کند که انعطاف پذیری نظام فضایی خانه، می تواند به وسیله برخی ویژگی های چیدمان فضا ارزیابی شود. در ادامه جهت پیاده کردن این نتیجه بر روی نمونه های موردی حقیقی، خانه ها در سه الگوی سنتی، سنتی-معاصر و معاصر در شهر قزوین انتخاب شدند. سپس با استفاده از ابزار سنجش چیدمان فضا (نرم افزار دپث مپ)، داده هایی حاصل آمد که با استفاده از نمودارهای توجیهی منتج از آنها، انعطاف پذیری نظام فضایی خانه های یادشده ارزیابی شد. نتایج تحقیق نشان دادند که تأثیر نظام فضایی در ایجاد انعطاف پذیری خانه های سنتی، بسیار بیشتر از خانه های سنتی-معاصر و معاصر است. همچنین عموم خانه های معاصر با هر مساحتی، از انعطاف پذیری یکسانی در نظام فضایی خود بهره مند هستند، حال آنکه در خانه های دوره سنتی و سنتی-معاصر با تغییر مساحت، برخی انعطاف پذیری بیشتر و برخی انعطاف پذیری کمتری دارند. به علاوه در میان نمودهای انعطاف پذیری خانه، در حالی که هر سه دوره زمانی، قابلیت تغییرپذیری دارند، اما تنوع پذیری و تطبیق پذیری آنها در برخی دوره ها بیشتر و در برخی کمتر است.
۳۵۶۳.

خلق فضاهایی جدید در بازار و پایداری فرهنگی و محیطی

کلیدواژه‌ها: بازار محیط فرهنگ پایداری فرهنگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۰ تعداد دانلود : ۳۶۸
تحقیقات متعددی درباره بازار، محیط، فرهنگ و پایداری فرهنگی در ایران و سراسر دنیا ارائه شده است که هرکدام از زاویهای خاص موضوع را ارزیابی نموده و به نتایج متفاوتی نیز دست یافتهاند. این تحقیق به تأثیر خلق یک کاربری مانند یک راسته بازار اتفاق محور، بر پارامترهای فرهنگی به عنوان هدف اول؛ تأثیر خلق فضاهایی جدید و رویدادهایی تازه در بازار بر پایداری فرهنگی و محیطی به عنوان هدف دوم؛ و شناخت مفهوم فرهنگ به عنوان هدف سوم پرداخته است. این تحقیق توصیفی-تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانهای و مطالعات میدانی میباشد. مطالعات میدانی از طریق پرسشنامه و در زمینه فرضیه تحقیق است. جامعه آماری تحقیق شهروندان شهر شیراز هستند که روزانه در بازارهای مختلف این شهر حضور مییابند. در این راستا عوامل زمینهای و جمعیت شناختی نظیر سن، جنسیت، تأهل، سطح تحصیل، شغل، دلیل حضور در بازار و میزان حضور در بازار به عنوان عوامل جمعیت شناختی در توزیع پرسشنامه مدنظر بوده است. حجم نمونه تعداد 176 نفر از شهروندان بودهاند که به صورت ساده تصادفی انتخاب شدند و پاسخ به سؤالات از طریق یک طیف لیکرت پنج تایی از خیلی کم تا خیلی زیاد میباشد. آلفای کرونباخ تحقیق عدد 90/0 میباشد که سطح پایایی و روایی بالایی را گزارش میکند. همچنین از طریق مصاحبه با شهروندان نظرات کامل تری از آن ها به دست آمده است. پرسشنامه با کمک نرم افزار spss بررسی شده و نتایج به صورت توصیفی و تحلیلی شده است. یافتههای پژوهش حاکی از آن بود که: فرضیههای تحقیق مورد تائید میباشد و بر این اساس با خلق یک کاربری مانند یک راسته بازار اتفاق محور، میتوان پارامترهای فرهنگی مانند اتفاقات جمعی را افزایش داد. همچنین با خلق فضاهایی جدید و رویدادهایی تازه که مطابق با فرهنگ مردم یک شهر باشند، میتوان به اثربخشی هر چه بیشتر در زمینه پایداری فرهنگی و محیطی کمک کرد.
۳۵۶۴.

طراحی فراگیر مسکن و دسترسی پذیری ایمن (مطالعه موردی : محله ی اوین شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: طراحی فراگیر مسکن دسترسی پذیری ایمن ناتوانی تکنیک دلفی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۲ تعداد دانلود : ۱۸۰
هنگامی که در امر دسترسی ایمن، تمهیدات لازم برای همه شمولی در محیط زندگی در نظر گرفته نشده باشد، افراد سالم تنها افرادی هستند که در برخورد با معماری، دچار معلولیت نمیشوند. تامین ایمنی در دسترسی ها، یکی از اصول طراحی فراگیر میباشد که به واسطه ی آن، استقلال فردی اشخاص با هر سطح از توانایی فراهم میشود. فرض این پژوهش بر آن بوده است که اگر اصول طراحی فراگیر در محیط های شهری و مسکونی بکار برده شود، با تامین دسترسی پذیری ایمن، حضور افراد دارای محدودیت جسمی – حرکتی در عرصه های زندگی شخصی و اجتماعی تقویت میشود. در این پژوهش، از روش ترکیبی کمی – کیفی با کمک شیوه ی تحلیل محتوا، استفاده شد. در ابتدا با استفاده از منابع اسنادی و با نگرش ویژه به اصل دسترسی پذیری ایمن، اصول کلی طراحی فراگیر مسکن در دو مقیاس خانه و محله استخراج شد. برای بررسی وضعیت ایمنی در دسترسی ها و میزان به کارگیری طراحی فراگیر در محیط مسکونی، مشاهده ی میدانی در محله ی اوین انجام شد. در این تحقیق، با کمک تکنیک دلفی، با شیوه ی نمونه گیری تصادفی، تعداد 30 پرسشنامه در بین متخصصان حوزه معماری مسکن توزیع شد. با توجه به یافته های حاصل از مشاهده ی میدانی و نتایج حاصل از پرسشنامه، میتوان نتیجه گرفت دسترسی پذیری ایمن، از نیازهای اساسی یک محله ی فراگیر است که با تامین نیازهای اساسی شبکه ی دسترسی پیاده، یعنی تحقق همه شمولی، به کمک ایمنی و راحتی و توجه به اصول و استانداردهای مربوطه، شکل میگیرد و در این میان، پیوستگی مسیر پیاده و عدم مواجهه با مانع، مهمترین عاملی است که میتواند باعث تحقق محیط مسکونی فراگیر ایمن شود
۳۵۶۵.

کاوش الگوی مفهومی سنجش انسجام فرم و ساختار کالبدی شهر و تبیین اصول آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: انسجام فرم ساختار کالبدی شهر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶۵ تعداد دانلود : ۷۷۹
بیان مسئله: انسجام به عنوان کیفیتی ضروری در حیات کالبدی، اجتماعی و اقتصادی شهرها، در دوره مدرن کمتر مورد توجه شهرسازان بوده است. تا آن جا که پراکندگی و زوال بافت کالبدی شهرها و به ویژه کلان شهرهای کنونی را می توان نتیجه عدم توجه به این کیفیت در برنامه ریزی و طراحی شهرهای معاصر دانست. یکی ازدلایل مهم این کم توجهی وجود رویکردهای مختلف در مطالعه فرم، ساختار و نبود یک رویکرد یکپارچه و معیارها و اصولی است که بتوان براساس آن میزان انسجام فرم و ساختار را ارزیابی کرد. هدف و سؤال اصلی تحقیق: بنابراین این تحقیق به دنبال استخراج معیارها و اصول سنجش انسجام فرم کالبدی و تدوین چارچوب ارزیابی آن است. در این راستا تحقیق حاضر به دنبال پاسخ به این سؤال است که اصول مشترک میان رویکردها و نظریه های مختلف در ارتباط با انسجام فرم کالبدی چیست و این رویکردها، رابطه منسجم میان عناصر سازنده فرم را چگونه تعریف می کنند؟ روش تحقیق: در این راستا این تحقیق از روش تحلیل محتوای کیفی جهت بیرون کشیدن مفاهیم مستتر از داده های متنی پراکنده (از رویکردها و نظریه ای که به انسجام فرم و ساختار اشاره داشته اند)، استفاده کرده است و در نهایت با دستیابی به سطوح انتزاعی تری از متون، به یک مدل یا چارچوب نظری که نظم های نهفته و الگوهای تکرارشونده در متون را نشان می دهد، رسیده است. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد سه عنصر اصلی فرم، شامل خیابان، کاربری و ساختمان در ایجاد انسجام نقش مؤثری دارند و خیابان مهم ترین عنصر در اتصال و پیوند دو عنصر دیگر است. همچنین اختلاط و تنوع در کاربری و ابعاد و اندازه در ساختمان معیارهای مهمی در سنجش انسجام فرم شناخته می شوند. از طرفی اتصال و پیوند به عنوان مهم ترین معیار برای ایجاد انسجام، بایستی براساس دو اصل اساسی مقیاس و سلسله مراتب، شکل گیرد تا باعث شود عناصر فرم در بخش های ساختاری مختلف (کانون، محور اصلی و پهنه) به طور منسجم به یکدیگر اتصال و پیوند یابند.
۳۵۶۶.

تجربه معنای مکان فضای شهری: کاربرد تحلیل محتوای کیفی در کشف معنای «باغ فردوس»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: معنای مکان تجربه مکان تحلیل محتوا باغ فردوس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹۴ تعداد دانلود : ۱۷۷۱
یکسان شدن و بی هویتی فضاهای شهری معاصر، پدیده بی مکانی را به معضل اصلی فضای شهری تبدیل کرده است که این مسئله می تواند حاصل اصلی بی توجهی به مقوله معنا در فضاهای شهری باشد. به دلیل ساخت وسازهای پرسرعت، با تغییر در فضاهای شهری معاصر ایران، خلق معنا که از عوامل سرزندگی فضاهای شهری است، دچار چالش شده است. لذا شناخت عوامل درک معنا در اولویت امر طراحی قرار می گیرد. این پژوهش با رویکرد کیفی، در پی کشف «معنای مکان» در فضاهای شهری سرزنده است. مورد پژوهی این مطالعه «باغ فردوس» است که به عنوان فضای شهری سرزنده، تجربه درک معنای محیط را برای مخاطبان فراهم آورده است. در این راستا تجربه معنای «باغ فردوس» با اتکا بر روش «تحلیل محتوا» و تفسیر و تحلیل مصاحبه های عمیق شرکت کنندگان از تجربه شخصی شان در مواجه با مکان تاریخی استخراج شده است. بیست نفر از مراجعه کنندگان که به طور مرتب از این فضا بهره جسته اند، به طور تصادفی انتخاب شده اند و جمع آوری داده ها به روش مصاحبه تا اشباع نظری ادامه یافته است. در ادامه داده های جمع آوری شده به روش تحلیل محتوای کیفی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. بر اساس نتایج این پژوهش، چهار بعد اصلی در تجربه و ادراک معنای فضاهای شهری تاریخی تأثیرگذارند: «طبیعی بودن»، «تعاملات اجتماعی فرهنگی»، «اصالت معماری» و «تاریخ مندی». این عوامل در ایجاد و تجربه معنای صریح و ضمنی مکان باغ فردوس در ذهن مخاطبان فضا، تأثیرگذار بوده است. ارتقای این چهار عامل و تعمیم آن به سایر مکان های تاریخی با توجه به ویژگی های کالبدی، فعالیت ها و تصورات موجود، می تواند در طراحی و برنامه ریزی شهری مورد توجه قرار گیرد تا بتواند به خلق مکان های شهری موفق از یک سو و از سوی دیگر، ارائه راهکار برای حفظ و برجسته نمایی معانی موجود در فضاهای شهری تاریخی و باززنده سازی این مکان ها در عصر مکان سازی کمک نماید.
۳۵۶۷.

واکاوی نسبت سازماندهی فضایی شهر ری و راه های آن از آغاز اسلام تا پیش از حمله مغول(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شهر ری راه های ری ساختار فضایی شهر سیر تحول شهر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۸ تعداد دانلود : ۹۲۹
شهر ری در سده های متقدم تا میانی دوره اسلامی، از شهرهای مهم و پررونق جهانِ اسلام بوده است. عوامل متعددی بر این رونق و اهمیت اثرگذار بوده اند. بررسی مؤلفه های اثرگذار بر رونق راه های ری و واکاوی برهم کنش راه های ری و اقتصاد و سازمان دهی فضایی شهر ری، هدف اصلی این پژوهش است. به همین منظور، نخست علل اهمیت راه های ری طی سده های متقدم اسلامی تا زمان حمله مغولان با استفاده از متون تاریخی شناسایی شده اند. سپس سیر تحول شهر ری از منظر معماری و شهرسازی آن، با استفاده از مطالعه تطبیقی متون متعدد تاریخی و نیز مطالعات تاریخی و باستان شناختی پژوهشگران معاصر، بازشناسی شد تا بر این مبنا، چگونگی ارتباط و اثرگذاری متقابل راه ها و سازمان دهی فضایی شهر در بازه زمانی مزبور، استخراج و عوامل اثرگذار بر آن تفسیر شوند. بر مبنای یافته های این پژوهش، امنیت و پرآبی نسبی و خوش مسیری راه های ری و همچنین مرکزیت و اهمیت شهر ری از منظر تجاری و مذهبی، موجب حضور مستمر بازرگانان و مسافران و کاروان ها در ری بوده است. زیبایی و نظم و پاکیزگی ری، وجود کاروانسراها و گرمابه ها و بازارهای متعدد و باکیفیت بر افزایش رفاه مسافران و تاجران می افزود و رونق مضاعف برای راه های آن به ارمغان می آورد. همچنین شماری از کالاهای تولیدشده در ری به سهولت در بازارهای سرزمین های دیگر به فروش می رفتند و شهرتی بسیار داشتند. این عوامل موجب افزایش ثروت شهر و ثبات بازار آن به علت تعدد مبادله ها، امنیت و رفاه مسافران و تاجران شده بود. تمرکز تأسیسات امنیتی و تأسیسات رفاهی و اقتصادی شهر ری نیز در گوشه شمال غربی شهر بوده که کارکرد تجاری پراهمیت تری داشته است و شاخه های متعددی از راه های مختلف در عبور از شهر از آن نقطه عبور می کردند. در نهایت، چگونگی ارتباط ساختار طبیعی شهر، سازمان دهی فضاها و راه هایش در چرخه ای که تضعیف و تقویت یکی موجبات تضعیف و تقویت دیگر را فراهم می آورد، دیده می شود.
۳۵۶۸.

Characters privacy of Isfahan Traditional Housing

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: design patterns Privacy entrance Safavid Qajar traditional housing Isfahan

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۸ تعداد دانلود : ۳۷۷
Traditional Iranian houses, especially Esfahan, have very special cultural patterns, such as privacy entrance but contemporary houses in Isfahan, because of changes in the methods of designing and building houses, importance of entrance reduced to such level that now in contemporary houses entrance is just a door. Entrance correlates indoor safe space of house and outdoors. It`s importance lays in controlling entry, exit, territory and hierarchy. Since house owners were satisfied with traditional form of entrance, it is a good idea to learn from them in designing new entrances. The purpose of this research is to find a way for designing appropriate entrances for Isfahan contemporary houses.  Isfahan city is from margin of desert and the origin of traditional houses. Analysis showed that blockage of visual and phonic relation, creating a space between outdoor public space and indoor private space, creating access patterns to internal spaces and traits that separate in and out were the most significant properties of traditional entrances. All these traits are ignored in contemporary entrances. Suggestions made for design include creating public meeting space in yard and creating a separate entrance space for each house in apartments.
۳۵۶۹.

بررسی نقش الگوی حکمروایی خوب شهری در تحقق شهر تاب آور (مطالعه موردی: شهر اهواز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حکمروایی خوب شهری تاب آوری شهری شهر پایدار شهر اهواز آموس گرافیک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۲ تعداد دانلود : ۳۴۷
مسائلی همچون رشد روزافزون جمعیت شهری، شهری شدن جوامع، جهانی شدن و ضرورت پاسخگویی و شهروندمداری، مدیران و تصمیم گیران را به سوی بهره گیری از روش های مطلوب در زمینه مدیریت شهری سوق داده است؛ یکی از روش های مطرح در این زمینه حکمروایی مطلوب شهری است. رویکرد حکمروایی خوب شهری از طرف سازمان های بین المللی جهت کاهش فقر و افزایش کیفیت زندگی بویژه در شهرهای درحال توسعه ارائه شده است. همچنین بهره گیری از رویکرد حکمروایی خوب شهری، شهرهای پایدار، امن، زیست پذیر و تاب آور به ارمغان می آورد. هدف این پژوهش ارزیابی نقش حکمروایی خوب شهری بر تاب آوری شهری در اهواز می باشد. پژوهش حاضر از نوع هدف کاربردی و ازنظر گردآوری داده ها جز پژوهش های توصیفی- تحلیلی است. در این پژوهش از 36 سؤال برای متغیر حکمروایی خوب شهری (مشارکت، عدالت محوری، توافق و اجماع محوری، کارایی و اثربخشی، قانونمندی، شفافیت، مسئولیت پذیری و پاسخگویی) و تاب آوری شهری (اقتصادی، اجتماعی، نهادی – مدیریتی و زیرساختی –کالبدی) استفاده شده است. جامعه آماری شامل اساتید دانشگاهی ، مدیران و کارشناسان آشنا به موضوع پژوهش در شهر اهواز  می باشند که با استفاده از نمونه گیری هدفمند40 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردید. یافته های پژوهش نشان می دهند در شهر اهواز شاخص های مشارکت، عدالت محوری، توافق و اجماع محوری، کارایی و اثربخشی، قانونمندی، شفافیت، مسئولیت پذیری و پاسخگویی که انعکاس دهنده حکمروایی خوب شهری می باشند بر ابعاد تاب آوری شهری تأثیر بالایی (ضریب تأثیر 69/0) دارند. بنابراین بهبود شاخص های حکمروایی خوب شهری در شهر اهواز منجر به افزایش تاب آوری شهر و شهروندان می گردد.
۳۵۷۰.

ارزیابی نقش سازمان های غیردولتی در حفاظت از میراث معماری و شهری؛ مطالعه تطبیقی ایران و فرانسه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حفاظت از میراث فعالان میراث سازمان های غیردولتی ایران فرانسه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۵ تعداد دانلود : ۲۱۹
هدف از پژوهش حاضر بررس ی تطبیقی عملکرد و نقش س ازمان های غیردولتی در ایران و فرانس ه است. داده های پژوهش از طریق مصاحبه نیمه س اختاریافته گردآوری ش ده و به روش کیفی تحلیل شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که اهداف و فعالیت ها ی انجمن ها در فرانسه و ایران مشابه است، اما شرایط موجود در هر کشور نقش تعیین کننده ای در میزان موفقیت انجمن ها دارد. در فرانسه موضوع میراث یکی از اولویت ها ی کشور است. همچنین، به علت سابقه طولانی شکل گیری انجمن ها، جایگاه آنها در جامعه شناخته ش ده اس ت. اما در ایران انجمن ها هنوز برای تثبیت جایگاه خود تلاش می کنند. مقایسه دو بستر نشان می دهد که به منظور افزایش میزان موفقیت انجمن ها، حمایت های مادی و معنوی بخش عمومی ضروری اس ت. بنابراین آگاهی نهادهای عمومی از اهمیت این انجمن ها در حفاظت از میراث امری اجتناب ناپذیر است. علاوه بر این، انجمن ها ی ایران باید تلاش کنند تا از طریق اقدامات ترویجی، مسئله میراث را به دغدغه ای عمومی تبدیل کنند. 
۳۵۷۱.

قیاس کاربست برنامه ریزی وکالتی با تأکید بر برنامه توسعه اجتماع در تجارب فکری و عملی ایالات متحده آمریکا، بریتانیا و ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی وکالتی یاری در برنامه ریزی توسعه اجتماع توانمندسازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۸ تعداد دانلود : ۳۱۱
با ورود نهضت های اصلاح طلبانه ش هری در حیطه برنامه ریزی و با تنظیم ارزش های اجتماعی، برنامه ریزی واجد نقش ی فعال در جامعه گش ته و دیدگاهی که برنامه ریزی را به مثابه فرایند اجتماعی می داند، رش د کرده اس ت. در این تکامل، معرفی رهیافت برنامه ریزی وکالتی، نقطه عطفی است که با رشد این نهضت آغاز شد. هدف مقاله قیاس تجارب فکری و عملی برنامه ریزی وکالتی در بریتانیا، آمریکا و ایران با اتخاذ روش پژوهش قیاس ی است که این مهم با مقایسه برنامه های تهیه شده در چارچوب برنامه های  در ایران 1380 در دو کشور بریتانیا و آمریکا و از دهه 1960 توسعه اجتماع این کشورها انجام می پذیرد. رهیافت هایی که از دهه  در قالب سیاست های گوناگون مطرح و در برخی موارد عملیاتی شد. این قیاس مؤید آن است که تفکر پایه در برنامه ریزی وکالتی در هر کش وری، مبتنی بر بس تر نهادی، خاستگاه مشکلات عرصه ش هری و نقش عاملان درگیر در فرایند برنامه ریزی ازجمله برنامه ریزان شکل خاصی به سیاست های تجویزشده بخشیده است. 
۳۵۷۲.

تاثیر هندسه سوپرماتیست بر الگوهای معماری زاها حدید

کلیدواژه‌ها: مالویچ سوپرماتیسم زاها حدید معماری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۲۱ تعداد دانلود : ۱۰۰۵
والاگرایی، ساختارگری ناب یا سوپرماتیسم جنبش هنری است که در سال 1913 توسط کازیمیر مالویچ در روسیه پایه گذاری شد. اوتابلو مربع سیاه را نقاشی کرد که بعد ها به یک اثر هنری شگفت انگیز و تکان دهنده تبدیل شد و آغازی بود برای یک فرهنگ تصویری و سبک جدید به نام سوپرماتیسم. عناصر اصلی در این شیوه که منشعب از کوبیسم است عبارت اند ازچهارگوش، سه گوش، دایره وصلیب. همچنین رنگ های به کار رفته در این سبک رنک هایی یک دست با استفاده از سیاه و سفید هستند. حدید یکی از معماران مشهور عصر حاضر بود که برای درک فرم های معماری وفضایی جدید و خلاقانه کمک کرد. زاها حدید اندیشه اروپایی نداشت ودر مصاحبه ای میگوید: «من هرگز آثار و کتاب های دریدا را نخوانده ام، اگر چه به سخنرانی های او گوش کرده ام». این مقاله به بررسی رابطه میان آثار زاها حدید معمار بغدادی الاصل و هنرمندان سبک سوپر ماتیست روسیه میپردازد. فرم های طراحی دست آزاد این معمارقرابت بسیاری به آثار آوانگارد دوران اولیه انقلاب روسیه دارد. آثاری که نود سال پیش در اوج احساسات انقلابی روسیه طراحی شد ولی به وسیله سیستم دولتی، غیرانقلابی تلقی گشت و به مدت پنجاه سال هیچکس در جهان این آثار را ندید. همچنین مطالعه تطبیقی بر روی آثار حدید با هدف شناسایی ویژگی های هر الگو انجام شد. این امر نشان میدهد که حدید اغلب در قالب پنج الگو در رابطه با مفاهیم شکل پروژه ها و ویژگی غالب پیکربندی بیرونی پروژه ها کار میکند. آثار معماری حدید که به صورت زمان بندی شده مرتب شده اند عبارت اند از: الگوهای سوپرماتیسم ، توپوگرافی، سیال، ارگانیک و شکل های پارامتریک .
۳۵۷۳.

همزیستی درون و برون معماری در اَرسن نقش جهان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: همزیستی معماری درون و بیرون میدان نقش جهان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۸ تعداد دانلود : ۶۶۴
بیان مسئله: معماری را می توان تنظیم رابطه درون و بیرون متأثر از ماهیت دو وجه آن دانست و معماری سنتی نیز به عنوان گنجینه دانش و تجربه پیشینیان می تواند از زوایای نوینی مورد کنکاش قرار گیرد. فرض بر این است که در معماری مکتب اصفهانی به عنوان دوره ای مؤثر از معماری ایران، همزیستی درون و بیرون دگرگون شده است. هدف : تحلیل فضایی و کالبدی بناهای شاخص میدان نقش جهان از منظر جایگاه، عوامل و چگونگی همزیستی درون و بیرون و نقش هر کدام در تکوین هویت شهری و معماری مجموعه، هدف اصلی این مقاله است. روش تحقیق : این پژوهش با یافته اندوزی کتابخانه ای و میدانی، به روش توصیفی-تحلیلی انجام گرفته و هدفی توسعه ای در راستای تقویت تفکر و طراحی معماری دارد. نتیجه گیری : نتایج تحقیق بیانگر رجحان نسبی فضاها و سیمای شهری بر نمود ویژه هر بنایی بوده؛ با این حال تعادلی بین درون و بیرون با اهمیت نسبی درون در هر بنا برقرار است. ارجحیت یافتن مقوله شهرسازی و رشد و توسعه شهر و توجه به مجموعه های شهری در مقابل تک بناهای مبتنی بر خلاقیت های فردی معمار در دوره صفوی، نوعی از توجه ویژه به "بیرون" قلمداد می شود که می تواند ناشی از نمایش قدرت حکومتی و رقابت در جهان اسلام باشد. در میدان نقش جهان تلفیق بازار با ابنیه عمومی به صورتی نوین و الحاق ایوان ستون دار در ابعاد وسیع و به صورت مطبق به بناها، از ابداعات معماری سبک اصفهانی است که ناشی از تغییر نگرش در رابطه درون و بیرون معماری است. همچنین اهمیت یافتن نقش آستانه از حیث معنایی و کارکردی در این دوره را می توان تأکیدی بر نمایش مرز و قلمرو و رعایت سلسله مراتب در معماری تلقی کرد؛ مهم ترین عنصر ناحیه تعاملی و منطقه گذار و جایی که دنیای درون و بیرون را در هم می آمیزد.
۳۵۷۴.

گونه شناسی فرمی سابات در اقلیم گرم و خشک ایران

کلیدواژه‌ها: گونه شناسی فرم سابات اقلیم گرم و خشک ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳۰ تعداد دانلود : ۱۹۵۱
ساباط ها(سابات) از ویژگی های معماری زیست بوم های گرمسیر و کویری هستند که در استان هایی مانند یزد، کرمان، اصفهان و خوزستان، خراسان جنوبی و.... یافت می شوند و بخشی از معماری سنتی کمتر شناخته شده ایرانی هستند که نیاز به مطالعه آن ها، جهت آشکار شدن قسمتی از دانش معماری فراموش شده ایرانی، می توانند موثر باشند. همچنین یکی از کارکردهای سابات پدید آوردن سایه و جایگاهی خنک برای رهگذران است. این سازه به دلیل نیمه پوشیده بودن در تابستان به پدید آمدن کوران هوا می انجامد که هوای درون سابات را از بیرون آن خنک تر می کند. همین نیمه پوشیده بودن در زمستان به گرم تر شدن هوای درون سابات از بیرون آن می انجامد. لذا هدف از پزوهش حاضر گونه شناسی فرمی سابات ها می باشد زیرا این گونه شناسی ابزاری موثر در شناخت جامع تر این عنصر معماری ایرانی می باشد. بدین منظور در این پژوهش از روش توصیفی _ تحلیلی و به صورت نمونه ی موردی اس تفاده شده است. در این م یان تحلیل های به عمل آمده در باب گونه شناسی فرمی ساباط ها به عنوان یکی از عناصر قدیمی در معماری مناطق گرم و خشک ایران و پژوهش های انجام شده چنین می توان نتیجه گرفت که، ساختار شکلی و فرمی گوناگون سابات ها در اقلیم های مختلف، دارای تنوع متفاوتی می باشند.
۳۵۷۵.

بررسی آسیب پذیری شهرها با رویکرد پدافند غیرعامل در منطقه 6 شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آسیب پذیری موشکباران پدافند غیرعامل روش فازی نرم افزار Matlab و GIS

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۰ تعداد دانلود : ۱۳۵
منطقه شش شهر تهران با مساحتی حدود 3,2 درصد و 2,81 درصد جمعیت شهر و بیش از 30 درصد ساختمان های دولتی و خصوصی را درخود جای داده و به لحاظ موقعیت جغرافیایی در حوزه مرکزی شهر تهران یکی از مهمترین مناطق بشمار می آید. تحقیق حاضر در زمره تحقیقات کاربردی و درصدد استخراج آسیب پذیری منطقه شش شهر تهران در برابر تهدیدات انسان ساخت (موشک باران) و ارایه راهکارهای کاهش آسیب پذیری میباشد. در این مسیر از روش های اسنادی (کتابخانه ای)، پرسش نامه (کمی)، جهت گردآوری اطلاعات استفاده گردید. روش تحقیق پایان نامه حاضر توصیفی تحلیلی و روش تجزیه و تحلیل اطلاعات، منطق فازی و از ابزار GIS و Matlab برای پردازش اطلاعات استفاده شده است. دراین پژوهش با استفاده از شاخصهایی چون دسترسی به مراکز درمانی، درجه محصوریت، عرض خیابان، ارتفاع ساختمانها و...آسیب پذیری منطقه مدلسازی شده است. نتایج نشان می دهد، قسمت هایی از منطقه که دارای تراکم های ساختمانی و جمعیتی بالا و درجه محصوریت بیشتری هستند دارای آسیب پذیری بالایی می باشند. همچنین با حرکت از سمت شمال به جنوب و مرکز منطقه، به میزان آسیب پذیری افزوده می شود.
۳۵۷۶.

ارایه راهکارهای طراحی پلکان در خانه ها با استفاده از معماری هوشمند در جهت بهینه سازی فضا

کلیدواژه‌ها: پله متحرک معماری هوشمند کاهش سرانه پله امنیت در ساختمان پله هوشمند

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۶ تعداد دانلود : ۴۲۹
در طول استفاده از پله، برای جابجایی عمودی بین طبقات ساختمان، مفهوم انعطاف پذیری دیده نشده است. حال با استفاده از انعطاف پذیری معماری هوشمند و راهکارهای این معماری در پله های منعطف و متحرک سعی در بازدهی و بازنگری در روش استفاده از پله های ثابت می باشیم. با کوچکتر شدن متراژ فضاها و هزینه بالا زمین و سطح اشغال پله ها در ساختمان، نیاز به بازنگری در نحوه ساخت می باشد. با استفاده از معماری هوشمند در پلکان ساختمان می توان سرانه فضای مورد استفاده را افزایش داد. در بسیاری از پله های متحرک فقط به باز و بسته شدن پله ها بدون انتخاب گری مستقیم پله، در انتخاب فرد استفاده کننده، پرداخته شده است. در پله های هوشمند می توان فاصله های هر کف پله را با استفاده از شرایط جسمی خدمات گیرنده تغییر داده و دسترسی را برای افراد مجاز، برای افزایش امنیت منحصر نمود. هدف از این پله ها افزایش فضای عملکردی خانه، هوشمند سازی و بالا بردن امنیت آن می باشد. راه رسیدن به این هدف، جمع آوری داده های اولیه از نظر میزان فاصله ها، روش اجرا و کشف مخاطرات پلکان، برای رسیدن به طراحی پلکان های هوشمند می باشد. از مقاصد این تحقیق رسیدن به روش جایگزین در آسانسورها با استفاده از پلکان های هوشمند برای جابجایی عمودی و کاهش سطح اشغال آسانسورها و در نتیجه افزایش زیر بنای ساختمان می باشد. که این افزایش سطح زیر بنا بدون حذف بالا برنده(آسانسور) در گذشته میسر نبوده است. نگاه این تحقیق به سالمندان، معلولین، خردسالان، زنان باردار و افرادی که نیاز به جابجایی عمودی در ساختمان دارند می باشد.
۳۵۷۷.

بررسی تهدیدات و میزان آسیب پذیری خطوط انتقال انرژی با رویکرد پدافند غیر عامل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: خطوط انتقال انرژی تهدیدات آسیب پذیری AHP پدافند غیرعامل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۳ تعداد دانلود : ۱۵۲
در دهه های اخیر تجربیات حاصل از جنگ های نوین نشانگر آن بوده که ارتش های متجاوز به منظور کاهش هزینه ها و افزایش خسارت وارده به کشور های مورد تهاجم ، بخش هایی را مورد هدف حملات خود قرار داده اند که برتی آن کشور به عنوان منابع حیاتی بوده است. خطوط لوله انتقال انرژی بدلیل اهمیت بالای آن ، به عنوان یکی از شریان های حیاتی محسوب شده و می بایست تهمیدادت پدافند غیر عامل در این خطوط صورت گیرد و تهدیدات این خطوط ارزیابی شوند. روش تحقیق پیشرو ، روش توصیفی تحلیل محتوا بوده و به منظور بهره بردن از بهترین روش ارتباطی با خبرگان ، از تکنیک دلفی استفاده شده است در این تحقیق سعی شده تا با پژوهش در این خطوط و در نظر گرفتن شاخص های تحلیل تهدید شامل شدت اثر گذاری، احتمال موفقیت و احتمال وقوع و همچنین شاخص های آسیب پذیری شامل آسیب های ثانویه ، ضعف جزء ، بازسازی ، دسترسی، شناسایی و اثرات هم افزا، ابتدا این شاخ ها با روش سلسله مراتبی AHP وزن دهی شده و سپس به اولویت بندی تهدیدات پرداخته میشود. در میان شاخص های تهدید، شدت اثرگذاری با وزن 0/383 احتمال موفقیت با وزن 0/333 و در نهایت احتمال وقوع با وزن 0/283 وزن دهی شدند. در میان شاخص های آسیب پذیری سه شاخص قابلیت دسترسی با وزن 0/184 ، اثرات هم افزا با وزن 0/170 ، با قابلیت بازسازی با وزن 0/169 سه اولویت اول میباشند در نهایت سه تهدید مبنا بر اساس کلیه شاخص ها ، تهدید تروریستی با وزن 0/254 ، خرابکاری با وزن 0/191 ، و تهدیدات اشکالات طراحی و اجرا با وزن 0/148 ، در رتبه سوم قرار گرفته شدند.
۳۵۷۸.

بررسی تاثیر سایهاندازی ساختمان های بلندمرتبه تهران بر همسایگی ها در بهره گیری از تابش خورشیدی و بار مصرفی سرمایشی و گرمایشی

کلیدواژه‌ها: سایه اندازی ساختمان بلندمرتبه همسایگی تابش خورشید بارسرمایی بارگرمایی مصرف انرژی بهینه سازی آنالیز انرژی توسعه پایدار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۶۰ تعداد دانلود : ۱۰۷۸
با ورود به عصر سوم تحول زندگی بشر موضوع محیط زیست و ارتباط تنگاتنگ آن با فرآیندهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگ و سیاسی بیش از پیش مورد توجه مجامع بین المللی قرار گرفته است. از آنجایی که رابطه ای مستقیم میان مصرف انرژی و پیشرفت های صنعتی و ساخت و ساز وجود دارد، مسئله بحران انرژی به عنوان معضل اساسی قرن حاضر شناخته شده است. این موضوع سبب افزایش رویکرد به انرژی های تجدیدپذیر شده است. طراحی پایدار که امروزه در بیشتر مجامع معماری مطرح می شود از بحث برانگیزترین موضوعات جهان کنونی است. یکی از مهمترین اهداف طراحی پایدار، حفظ طبیعت و اصلاح نگرش به آن است. تجلی توسعه پایدار در حوزه محیط ساخته شده، معماری پایدار نامیده می شود. با توجه به محدود بودن منابع سوختی، استفاده از منابع انرژی پاک به عنوان یک راهکار استراتژیک از اهمیت بسیار زیادی برخوردار می باشد. هدف از این مقاله پرداختن به رویکرد طراحی بر اساس استفاده از انرژی خورشید در ساختمان بلند و جانمایی مناسب آن هاست، به گونه ای که با توجه به نتیجه ی آنالیزهای انجام شده متوجه می شویم سایه اندازی ساختمان های بلند در یک مجموعه برج که هرکدام بر دیگری سایه می اندازند، و مجموعه هایی که سایه اندازی روی یکدیگر ندارند یا این سایه ها بسیار کماند، در مصرف انرژی آن ها چه مقدار تفاوت مشاهده می کنیم. روش تحقیق با استفاده از روش توصیفی تحلیلی می باشد. در این تحقیق به استفاده از انرژی خورشیدی به عنوان اصلی ترین منبع انرژی پاک پرداخته شده است و راهکارهایی در جهت طراحی و جانمایی برج ها در یک مجموعه با توجه به سایه اندازی آنها روی یکدیگر و مصرف انرژی آنها ارائه شده است.
۳۵۷۹.

ارزیابی نقش عوامل موثر بر احساس امنیت زنان در محیط های شهری مطالعه موردی : منطقه 11(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: احساس امنیت زنان محیط شهری تهران منطقه 11

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۴ تعداد دانلود : ۱۶۰
زنان به عنوان سرمایه های انسانی هر جامعه ای نقش موثر در پیشبرد تعالی و اهداف جامعه دارند. این مهم جز با احساس امنیت آن ها در محیط های شهری و محل زندکی شان امکان پذیر نخواهد شد. در تحقیق حاضر به بررسی تاثیر عوامل موثر بر احساس امنیت زنان در منطقه 11 شهرداری تهران از سه یعد کالبدی-فضایی ، رفتاری و اجتماعی مورد بررسی قرار گرفت. تحقیق حاضر کاربردی و روش انجام آن توصیفی-تحلیلی می باشد. جامعه آماری تحقیق زنان 14-64 ساله منطقه 11 شهرداری تهران می باشند حجم نمونه نیز یراساس فرمول کوکران برابر 388 نفر محاسبه گردید و روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی می باشد برای تجزیه و تحلیل اطلاعات و داده های جمع آوری شده در قالب پرسش نامه در نرم افزار SPSS و آزمون ها ضریب همبستگی اسپیرمن و رگرسیون به روش گام به گام استفاده شد. نتایج تحقیق نشان میدهد عوامل کالبدی-فضایی ، رفتاری و رفتاری بر احساس امنیت زنان ساکن منطقه 11 تاثیر گذارند. نتایج آزمون ضریب رگرسیونی نشان داد سه متغیر فوق قادرند بالغ بر 70،1 درصد از واریانس متغیر احساس امنیت را پیش بینی کنند . نتایج روش گام به گام نیز نشان میدهد مولفه های کالبدی-فضایی 64،72 مولفه های رفتاری و مولفه های اجتماعی نیز هرکدام به صورت جداگانه قادرند 23،30 و 40،42 درصد از واریانس متغیر احساس امنیت را پیش بینی نمایند براساس نتایج فوق پیشنهاد گردید با شناسایی و از بین بردن فضاهای بین بست و اصلاح فضاهای متروک شهری مانند پارک ها و فضاهای شهری از طریق تزریق کاربرهای فعال اجتماعی و اقتصادی جایگزین در راستای ارتقای احساس امنیت زنان در سطح منطقه اقدام گردد.
۳۵۸۰.

گونه شناسی و تحلیل معماری دستکند در نایین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: معماری دستکند بین گونه شناسی فضای معماری نایین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۴ تعداد دانلود : ۲۲۴
فضاهای زیر زمینی دستکند قدیمی ترین نوع سرپناه بشر محسوب می شوند که دارای پیشینه ای فراتر از اولین بناهای معمول ساخته شده هستند. زمین به عنوان نخستین جایگاه و مصالح ساخت سر پناه، نقش به سزایی در شکل گیری معماری داشته است. یکی از کارکردهای زمین در معماری بومی فرو رفتن در دل زمین است. در نایین به بناهایی که در دل زمین و با معماری دستکند ایجاد شده اند «بین» Bin اطلاق می گردد. در این بین ها نوعی گوناگونی کالبدی مشاهده می شود یعنی هر «بین» با توجه به کاربری و نوع استفاده ای که از آن می شود اجزاء، حجم و تناسبات خاص خود را دارد. همچنین نمونه های باارزشی از دوره های مختلف تاریخی و فضاهایی با کاربری سکونتی، آسیاب ها، مساجد، کارگاه های نساجی و ... را در بر می گیرد. بررسی ها نشان می دهد با وجود نقش، تنوع و ویژگی های خاص این آثار، تاکنون مطالعه کاملی در مورد آن ها صورت نگرفته است اما امروزه عللی که باعث پدید آمدن این نوع معماری در نایین شده است به تنهایی، خود ضامن حفظ و نگهداری همه این آثار نمی باشد بلکه شرایط معمول زندگی امروزین با مقتضیات بهره برداری معمول از این گونه آثار سازگار نیست و در نتیجه در معرض خطر نابودی و تخریب قرار گرفته اند. براساس پیمایش میدانی مشخص شد در محدوده شهرستان نایین بین های متنوعی باقی مانده و تعدادی نیز در اثر عوامل مختلفی که باعث آسیب به آثار دستکند می شوند، بکلی از بین رفته اند. بنابراین صرف بررسی و مستندنگاری آن ها ارزشمند می باشد و علاوه بر این ، مقاله حاضر می تواند الگوی مطالعات بعدی در جهت مستندنگاری بیشتر آثار معماری دستکند گردد. مقاله با استفاده از روش های توصیفی-تحلیلی، مورد پژوهی و برداشت های میدانی، می کوشد عوامل مؤثر بر این گوناگونی بین ها را شناسایی کند و یک گونه شناسی از آن ها ارائه دهد. لازم به ذکر است که نقشه برخی از این بین ها حاصل برداشت های میدانی نگارندگان است که برای اولین بار ارائه می شود. نتایج مقاله نشان داد که آثار دستکند نایین بر اساس معیارهای ویژگی های طبیعی بسترزمین و همچنین طرح ساخت و نحوه پیشروی درون بستر در دو گونه بین های زیرزمینی و بین های کنده شده بر دیواره رسی قرار می گیرند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان