درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: این پژوهش به منظور بررسی دیدگاه مدیران و کتابداران کتابخانه های عمومی استان کرمان نسبت به دورکاری و شناسایی مزایا و موانع آن طراحی و انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نظر شیوه گردآوری اطلاعات از نوع پیمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه کتابداران شاغل در کتابخانه های عمومی استان کرمان می باشد . در این مطالعه از یک پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. برای سنجش روایی از نظر متخصصان رشته کتابداری و اطلاع رسانی و برای بررسی پایایی از آزمون آلفای کرونباخ استفاده گردید، بر این اساس میزان آلفای کرونباخ عدد 70 / 0 به دست آمد. یافته ها: میزان آشنایی مدیران و کتابداران کتابخانه های عمومی استان کرمان با دورکاری در حد بالایی می باشد. بین میزان آشنایی مدیران و کتابداران با دورکاری بر حسب مدرک تحصیلی و جنسیت تفاوت معنی داری مشاهده نشد. بخش های مناسب کتابخانه جهت انجام دورکاری از دیدگاه مدیران و کتابداران به ترتیب بخش مجموعه سازی، بخش فهرست نویسی، بخش امانت و بخش اطلاع رسانی و امکانات مورد نیاز جهت انجام دورکاری به ترتیب کامپیوتر، مودم، موبایل، فکس، تلفن و در نهایت پرینتر می باشند. کتابخانه های مورد بررسی توانسته بودند در حد متوسط زمینه دورکاری را فراهم نمایند. آزمودنی ها، کاهش زمان و هزینه رفت وآمد را مهم ترین عامل در پذیرش دورکاری و کاهش استرس کاری به واسطه نظارت را به عنوان عاملی کم اهمیت در پذیرش دورکاری تلقی کردند. به زعم مشارکت کنندگان، آموزش مزایا و معایب دورکاری به مدیران و تصمیم گیران می تواند مهم ترین عامل برای گسترش دورکاری باشد. به طور کلی می توان گفت که مدیران وکتابداران دیدگاه موافقی نسبت به استفاده از دورکاری در بخش های مختلف کتابخانه های مورد بررسی دارند. اصالت/ارزش: تاکنون به ندرت پژوهشی در زمینه به کارگیری دورکاری در خدمات کتابخانه های عمومی انجام شده است. در این پژوهش سعی شده است تمامی جوانب موضوع از جمله شناسایی مزایا، موانع و راه های گسترش آن مورد بحث و بررسی قرارگیرد.

مقدمه: یکی از عوامل مهم در بقاء، دوام و پیشرفت یک سازمان، کیفیت و توانمندی نیروی انسانی آن است. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر مؤلفه های توانمندسازی کتابداران بر عملکرد کتابخانه های عمومی کشور انجام شده است. روش : این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر شیوة گردآوری داده ها، پیمایشی از نوع همبستگی است. برای گردآوری داده ها از ابزار پرسشنامه استفاده شد. جهت سنجش روایی پرسشنامه ها، از متخصصان موضوعی و به منظور بررسی پایایی، از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. جامعه آماری مورد مطالعه شامل تمام کتابداران کتابخانه های عمومی سراسر کشور به تعداد 5900 نفر است. برای تعیین حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان (درجه اطمینان 95 درصد و حاشیه خطای 5 درصد) و روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب ، 365 نفر به عنوان حجم کل نمونه تعیین شد. تجزیه و تحلیل داده ها نیز با استفاده از نرم افزار اس. پی اس. اس در قالب آمار توصیفی و استنباطی انجام شد. یافته ها: نتایج آزمون ناپارامتریک اسپیرمن نشان داد بین «آموزش مهارت های تخصصی»، «وضعیت پرداخت پاداش بر مبنای عملکرد»، «وضعیت تفویض اختیار به کتابداران»، «دسترسی به اطلاعات سازمانی» و عملکرد کتابخانه های عمومی کشور رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد. نتایج حاصل از آزمون رگرسیون چندگانه نیز حاکی از آن بود که 58/0 از تغییرات در عملکرد کتابخانه های عمومی کشور به خاطر تأثیر مؤلفه های توانمندسازی کتابداران بوده و سایر تغییرات به عوامل دیگر مربوط می-شود. همچنین نتیجه آزمون رگرسیون نشان داد که «آموزش مهارت های تخصصی» با مقدار 31/0 بیشترین تأثیر و «پرداخت پاداش بر مبنای عملکرد» با مقدار 14/0 کمترین تأثیر را بر عملکرد کتابخانه های عمومی کشور دارد. بحث و نتیجه گیری: این پژوهش با استفاده از الگوهای توانمندسازی و با رویکردی تحلیلی وضعیت توانمندسازی کتابداران کتابخانه های عمومی کشور را بررسی کرده و می تواند به سیاست گذاران و مدیران در بهبود عملکرد کتابخانه های عمومی کشور کمک کند.

هدف : پژوهش حاضر به منظور بررسی میزان رضایتمندی کاربران از خدمات اطلاعاتی (حضوری و غیرحضوری) بخش نسخ خطی کتابخانه های ملی، مجلس، آستان قدس رضوی و کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران صورت گرفته است. روش : پژوهش از نوع کاربردی است و با استفاده از روش پیمایشی توصیفی انجام شده است. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه محقق ساخته با معیارهای کلی رضایت از فناوری های اطلاعاتی، رضایت از نظام های بازیابی اطلاعات استفاده شده است. یافته ها : یافته های پژوهش نشان داد از نظر «تسهیلات دسترسی به مجموعه کتابخانه از راه دور» کتابخانه مجلس شورای اسلامی با میانگین 9/62 در رتبه اول؛ از نظر «میزان رضایت از وب سایت کتابخانه» کتابخانه آستان قدس رضوی با میانگین 0/3 ؛ از نظر «میزان رضایتمندی از نظر امکانات جستجو و دریافت اطلاعات» کتابخانه آستان قدس رضوی با میانگین 1/3؛ از نظر «میزان رضایتمندی از فناوری سخت افزاری» کتابخانه مجلس با میانگین 3/3؛ از نظر «میزان رضایتمندی کاربران از منابع مرجع موجود در بخش نسخ خطی» کتابخانه آستان قدس رضوی با میانگین 2/3 و از نظر «رضایت از خدمات ارائه شده از سوی کتابداران» کتابخانه آستان قدس رضوی با میانگین ۸/۲ در رتبه اول قرار دارد. همچنین یافته ها نشان داد که از نظر «میزان رضایت از بازیابی سنتی و الکترونیکی» بین کتابخانه های مورد بررسی اختلاف معناداری وجود ندارد و کاربران به صورت نسبی از این موارد رضایت دارند. در رضایت از شبکه های ارتباطی، بین کتابخانه های مورد بررسی اختلاف معناداری وجود دارد. کتابخانه مجلس شورای اسلامی با میانگین 9/69 و انحراف معیار 6/32، بیشترین میزان رضایتمندی و کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران با میانگین 9/21 و انحراف معیار 1/29، کمترین میزان رضایتمندی را به خود اختصاص داده اند.

هدف: هدف پژوهش حاضر، تبیین رو ش شناسی و روابط موجود بین مفاهیم برای طراحی و ایجاد هستی نگاری کودکان و نوجوانان به عنوان یکی از فناوری های پایه ای تحقق وب معنایی است. روش پژوهش: پژوهش حاضر جز پژوهش های کاربردی است، چرا که به ایجاد هستی نگاری کودکان و نوجوانان که یکی از ابزارهای ضروری در طراحی نظام های اطلاعاتی در زمینه کودکان و نوجوانان است می پردازد. همچنین از جهت هدف و شیوه گردآوری اطلاعات این پژوهش از نوع پژوهش های توصیفی و پیمایشی به حساب می آید. طراحی مفهومی هستی نگاری با استفاده از روش مث آنتولوژی بر اساس مفاهیم و روابط موجود در اصطلاحنامه اصکا (اصطلاحنامه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان) صورت گرفت. روایی صوری و محتوایی ساختار مفهومی این هستی نگاری توسط متخصصان حوزه کودکان و نوجوانان کتابخانه ملی و فن دلفی مورد تأیید قرار گرفت. ابزار مورد استفاده جهت ساخت هستی نگاری نرم افزار پروتژه ویرایش 5.5.0 است. یافته ها: نتایج نشان می دهد که هستی نگاری کودکان و نوجوانان می تواند در 12 کلاس اصلی(آموزش و پرورش، ادبیات، ارتباطات، تاریخ، علوم اجتماعی، علم اطلاعات و رایانه، دین، روان شناسی، زبان شناسی، علوم و فناوری، فلسفه، هنر و سرگرمی) تشکیل شده و در آن 4 نوع ویژگی تفسیری (1- تعریف، 2- مترادف، 3- معادل است با، 4- یادداشت) به کار رفته است. این هستی نگاری شامل 42 نوع ویژگی شیء (1- ابزاری است برای، 2- اجرا می شود توسط، 3- اجرا می کند، 4- ارزیابی می کند، 5- استفاده می شود در، 6- استفاده می کند از، 7- انواعی دارد، 8- بخشی است از، 9- بر اساس، 10- بررسی می شود در، 11- برگرفته است از، 12- برگزار می شود در، 13- پایه گذار، 14- تاثیر منفی دارد، 15- حامی، 16- حوزه مرتبطی است از ، 17- دارای مهارت، 18- روشی است برای، 19- زمانی است برای، 20- سنجه ای است از، 21- شامل، 22- علائم دارد، 23- فراهم کننده، 24- قابل دسترس از طریق، 25- قانونی است از، 26- مانع می شود از، 27- متاثر است از، 28- متضاد، 29- محل اجرا، 30- محل ساخت، 31- مرحله ای است از، 32- مطالعه می کند، 33- مفهومی است از، 34- مفید است برای، 35- موثر است بر، 36- ناشی است از، 37- نشانه ای است از، 38- نظریه ای است در، 39- نوعی است از، 40- هست یک، 41- همکار با، 42- ویژگی دارد)، که از این ویژگی ها، 1 ویژگی متقارن و 4 ویژگی گذرا (متعدی) و 6 مورد از این روابط دارای رابطه معکوس است و همچنین دارای 16 نوع ویژگی داده (1- استفاده می کند از، 2- اختصار، 3- ایجاد شده توسط، 4- به کار می رود برای، 5- تاریخ ایجاد، 6- تاریخ برگزاری، 7- تاریخ تاسیس، 8- تاریخ تولد، 9- تاریخ وفات، 10- دارای انواع، 11- درمان می شود، 12- شامل خدمات، 13- علائم، 14- علل، 15- قابل دسترس از منبع، 16- نام دیگر) می باشد و 214 نمونه در آن قید شده است. نتیجه گیری: با توجه به تمرکز استانداردهای جدید حوزه سازماندهی دانش به رویکردهای هستی شناسانه، لزوم درک و شناخت هستی نگاری ها، روابط و چگونگی فعالیت آن ها بسیار حائز اهمیت است. در این خصوص، هستی نگاری کودکان و نوجوانان می تواند یکی از ابزارهای مفید و کارآمد برای این منظور و بازنمونی برای دانش در این حوزه باشد. این ابزار ضروری می تواند در طراحی نظام های اطلاعاتی در زمینه کودکان و نوجوانان مورد استفاده قرار گیرد و همچنین، مبنایی برای گسترش و توسعه اصطلاحات و مفاهیم آتی این حوزه باشد.

مقدمه: مقوله قدرت (حکومت، ثروت و دین) می تواند هم بسترساز پژوهش حقیقی و هم ویرانگر و منحرف کننده دانش باشد. با تأمل در نظریه استثمار زیست جهانِ یورگن هابرماس می توان نقش و تأثیر قدرت های تمامیت خواه را بر روند جریان آزاد اطلاعات و امکان تغییر زیست جهان دانش و شکل گیری رابطه سلطه پذیر و سلطه گر را دریافت. هدف این پژوهش، تحلیل زیست جهان دانش و تأثیر استثمار زیست جهان دانش بر مدیریت کلان دانش بود. روش شناسی: رویکرد این پژوهش کیفی و روش آن نظریه زمینه ای بوده است. شرکت کنندگان در پژوهش 20 نفر از اعضای هیأت علمی و متخصصان علوم اجتماعی و علم اطلاعات و دانش شناسی بودند که مورد مصاحبه عمیق قرار گرفتند و تجزیه وتحلیل اطلاعات بر اساس سه روش کدگذاری مورد استفاده در نظریه زمینه ای، شامل کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی با استفاده از نرم افزار تحلیل های داده های کیفی MAXQDA10  انجام گردید. یافته ها: قدرت های تمامیت خواه با حذف، دستکاری و مانع تراشی در جریان آزاد اطلاعات و با تحریف، تخریب و دستکاری اطلاعات و همچنین با وابسته کردنِ نهادهای اطلاع رسانی در پی اثرگذاری بر تولید دانش و روند پژوهش هستند تا با اسطوره سازی و اقناع گری شهروندان، موجب آن شوند که پدیده استثمار زیست جهان دانش به واقعیت تبدیل شود. نتیجه :با اطلاع رسانی هدایت شده توسط قدرت های تمامیت خواه، مراکز اطلاع رسانی از ماهیت وجودی شان دور می گردند؛ به تبع مخدوش شدن اطلاعات، نشر اطلاعات آلوده و اطلاع رسانی هدایت شده، شاهد استثمار زیست جهان دانش و در نهایت شکل گیری مدیریت دانش سوگیرانه و پدیده توهمِ دانایی در جامعه خواهیم بود.  در این پژوهش انواع مدیریت دانش کلان مانند مدیریت دانش ارزشی؛ مدیریت دانش تخریبی؛ مدیریت دانش انحصاری؛ مدیریت تحمیل دانش آلوده و مدیریت دانش پنهانی مطرح شده است.

مقدمه: استخراج هستان نگار از پایگاه داده یکی از روش های متداول ساخت هستان نگار است. استفاده از روش های ارائه شده فعلی برای این کار بر روی پایگاه داده های بزرگ مانند پایگاه داده سامانه برنامه ریزی منابع سازمان (ERP) چالش هایی به همراه دارد. این پژوهش به دنبال ارائه راهکاری عملی برای غلبه بر این چالش ها است. روش شناسی: این پژوهش با استفاده از روش پژوهش علم طراحی انجام شده و برای ارزیابی صحت و کارایی این روش، الگوریتم ها و فرآیند آن پیاده سازی و بر روی پایگاه داده یک نمونه ERP فعال در حوزه آموزش عالی آزمون شده است. یافته ها: با استفاده از این روش، یک هستان نگار برای آموزش عالی از پایگاه داده یک ERP آموزش عالی ساخته شد. مقایسه این هستان نگار با سایر هستان نگارهای موجود آموزش عالی، نشان دهنده دقت و کارایی بالای این روش است. نتیجه گیری: در نتیجه این پژوهش، روشی مبتنی بر مهندسی معکوس با جزئیات دقیق و کامل ارائه شده است. ابزارهای نرم افزاری این روش به صورت کد منبع باز، پیاده سازی شده و قابل ارتقاء و به کارگیری توسط سایر پژوهشگران می باشد. در روش پیشنهادی به هر دو مرحله آماده سازی و غنی سازی در فرآیند ساخت هستان نگار توجه شده و الگوریتم های تبدیل پایگاه داده به هستان نگار بر اساس نیازمندی های پایگاه داده های بزرگ بهینه سازی شده اند. همچنین معماری کامل و دارای جزئیات کافی از نقاط قوت این روش نسبت به سایر روش های موجود است.

هدف: هدف این پژوهش ارزیابی بلوغ مدیریت دانش با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی تحت مجموعه فازی نوع دو است. روش پژوهش: پژوهش از نوع توصیفی-پیمایشی است. ابعاد بلوغ مدیریت دانش توسط هفت نفر از خبرگان رتبه بندی شد. گروه خبرگان شامل اعضای هیئت علمی بخش مدیریت دانشگاه ها می شود که دارای تألیفات کتاب و مقاله در حوزه مدیریت دانش هستند. برای شفاف سازی فرایند ارزیابی، یک شرکت فعال حوزه فناوری اطلاعات به عنوان نمونه مطالعاتی انتخاب گردید و از مدل مرکز بهره وری و کیفیت آمریکا (APQC) استفاده شد. سطوح بلوغ مدیریت دانش مرکز بهره وری و بلوغ آمریکا نقشه راهی برای حرکت از وضعیت نابالغ و فعالیت های ناسازگار مدیریت دانش به سمت بلوغ و فعالیت های ساختارمند هم راستا با راهبردهای کسب و کار ترسیم می کند. جامعه آماری شامل 273 نفر از مدیران و کارکنان یک شرکت فعال در حوزه فناوری اطلاعات بود. یافته ها: بر اساس نتایج حاصل از فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی، فرایند مدیریت دانش (24/0)، فناوری (23/0)، ارزیابی (20/0)، فرهنگ (18/0) و رهبری (15/0) از مهمترین ابعاد بلوغ مدیریت دانش هستند. همچنین یافته ها نشان داد نمونه مطالعاتی در سطح سوم بلوغ مدیریت دانش (استانداردسازی)  قرار دارد. نتیجه گیری: به کارگیری تحلیل سلسله مراتبی تحت مجموعه فازی نوع دو در ارزیابی بلوغ مدیریت دانش و اهمیت بالای ابعاد فناوری و فرایندها در بلوغ مدیریت دانش از بخش های مهم یافته های پژوهش هستند. تمرکز اصلی در سطح سوم بلوغ شرکت مورد مطالعه، مدیریت راهبرد، فرایندها و رویکردهای مدیریت دانش که در سطح دوم تعریف شده، می باشد.

هدف پژوهش: این پژوهش درصدد است ضمن معرفی نسخ قرآنی مذهّب عصر قاجار کتابخانه مرکزی تبریز، آرایه های قرآنی آثار مورد نظر را شناسایی و ساختارشناسانه بررسی نموده و نسخه های قرآنیِ مذهّب را به لحاظ ساختارشناسی از منظر ترکیب بندی صفحات و فرم نقوش تفحص و ارزیابی کند. روش/ رویکرد پژوهشی: تحقیق حاضر به روش پیمایشی با رویکرد توصیفی _ تحلیلی انجام شده است و اطلاعات با استفاده از منابع کتابخانه ای و به شیوه میدانی گردآوری و تدوین گردید. از بین 20 نسخه قرآنی مذهّب قاجاری موجود در کتابخانه مرکزی تبریز و با صلاحدید متخصصان این حوزه و کارشناس کارآمد بخش نسخه شناسی کتابخانه مذکور، جامعه آماری پژوهش را 10اثر قرآنی مذهّب سند دار تشکیل می دهد که با توجه به نیاز موضوع پژوهش حاضر، برگزیده شده است. اطلاعات تحقیق در قالب جدول ها و نمودارها از طریق نرم افزار SPSS و EXCEL طبقه بندی و محاسبه شده اند. اصالت/ ارزش پژوهش: مطالعهنسخه های مذهّب قرآنی محفوظ در آرشیو کتابخانه مرکزی تبریز و عناصر تزئینی وابسته به قرآن ها، سبب ژرف عمیق و ارتقای کیفیت آثار هنری و تذهیب های قرآنی می شود. این مقاله در نظر دارد جنبه های هنری نسخه های قرآن های مذهّب را با تأکید بر عصر قاجار مطالعه کند و تفحصی را انجام دهد. لیکن، آثار مطالعاتی تاکنون معرفی نشده و پژوهشی بر روی آنها انجام نشده است. یافته ها: یافته های تحقیق نشان داد 9/39% از سرلوح قرآن ها بدون تاج همراه با کتیبه سرسوره بوده و 91/60% تاج دار و دارای کتیبه های فوقانی و تحتانی است. 47/67% از صفحات متن دارای تزئینات نشان دار هستند. در بخش عناصر تزئینی و نقوش 1/44% نقوش ختایی، 9/8%نقوش اسلیمی، 2/14% نقوش انتزاعی، 3/3% گره چینی، 1/18%دارای جدول کشی و عناصر شرفه دارای میانگین 4/11% درصدهای فروانی نسبی در بین توزیع نقوش هستند. نتایج تحقیق: نتایج پژوهش حاکی آن است، عناصر تزئینی همچون نقوش ختایی، اسلیمی، تاج، نیم تاج، کتیبه، انواع جدول کشی، نقوش ترصیع، نقوش انتزاعی و ... در قرآن های منتخب از دوره قاجار کتابخانه مذکور مشاهده شده است. استفاده از گل های گرد، شاه عباسی، اناری، اسلیمی های توخالی و به صورت قاب بندی ساده، ترکیب بندی حلزونی، تنوع رنگی در گل ها و جدول ها، بیش ترین استفاده از رنگ طلا جزءِ ویژگی های شاخص تذهیب های قرآنی عصر قاجار کتابخانه ذکرشده است.

هدف: هدف این پژوهش شناسایی عوامل مؤثر بر پیاده سازی مدیریت دانش با استفاده از مطالعه پژوهش های پیشین است. روش شناسی: جهت شناسایی عوامل مؤثر بر پیاده سازی مدیریت دانش با استفاده از روش فراترکیب تعداد 335 مقاله چاپ شده در پایگاه های علمی همچون ساینس دایرکت، علم نت، مگ ایران و پایگاه مرکز علمی جهاد دانشگاهی در بین سال های 2010 تا 2018 در حوزه مدیریت دانش مورد بررسی قرار گرفته است. از روش وزن دهی شانون بر مبنای تحلیل محتوا برای تعیین اوزان کدها استفاده شد. یافته ها: خروجی روش فراترکیب سه مقوله (سازمانی، فردی و محیطی)، هشت مفهوم (فرایندهای مدیریت دانش، ساختار سازمانی، فناوری، مدیریتی، فردی، اعتماد، رقابتی و فرهنگی - اجتماعی) و 52 کد در پیاده سازی مدیریت دانش شناسایی گردید. نتایج: مطابق پژوهش های پیشین به ترتیب توجه به عوامل فرهنگی سازمان، رهبری، هم راستایی راهبردی، حمایت مدیران ارشد، فناوری اطلاعات و انگیزه افراد در حوزه پیاده سازی مدیریت دانش دارای بیشترین اهمیت است.

هدف: پژوهش حاضر با رویکردی علم سنجی به مطالعه و ارزیابی تولیدات علمی بین المللی دانشگاه علامه طباطبائی از ابتدای شکل گیری این دانشگاه تا آپریل سال 2012 پرداخته است. روش: این پژوهش کاربردی با روش توصیفی انجام شده و جامعه آماری آن عبارت است از کل تولیدات علمی دانشگاه علامه طباطبائی که  به زبان انگلیسی در پایگاه چکیده ای و استنادی اسکوپوس نمایه شده اند. برای تحلیل داده ها از نرم افزارهای اکسل و نودکس در ترسیم گراف شبکه ارتباطات علمی پژوهشگران استفاده شده است. یافته ها:  نتایج حاکی از آن بودند  که کل تولیدات علمی نمایه شده دانشگاه علامه طباطبائی شامل 279 رکورد در قالبهای مقاله پژوهشی، مقاله مروری، مقاله همایش، و مقالات زیر چاپ بودند. نتیجه گیری: اگرچه نتایج نشان دادند که تعداد تولیدات علمی نمایه شده دانشگاه علامه طباطبائی در سطح بین الملل و همچنین میزان استناد به آنها، بخصوص تولیدات علمی سالهای اخیر در مقایسه با سایر دانشگاهها زیاد نبوده اند، لیکن در مجموع رشد تصاعدی را نشان می دهند و البته این رشد،  حاصل تلاش پژوهشگران برخی از گروههای علمی دانشگاه بوده است. 

هدف هدف تحقیق حاضر، معرفی رویکرد پیچیدگی اقتصادی جهت سنجش میزان موفقیت تجاری سازی تولیدات علمی و فناورانه است. روش: از آنجاکه رویکرد پیچیدگی اقتصادی مبتنی بر آن است که محصولات تولیدشده کشورها می توانند معرفِ میزان علم، فناوری و مهارت مورد نیاز برای تولید آنها باشند، سعی در محاسبه میزان انباشت دانش و مهارت نهفته در اقتصاد دارد. لذا، در این پژوهش ابتدا تولیدات علمی و فناورانه کشورهای منتخب بررسی شد و در ادامه، برای سنجش سهم تولیدات علمی و فناورانه کشورهای منتخب در اقتصاد، به معرفی شاخص پیچیدگی اقتصادی و نحوه محاسبه آن پرداختیم. یافته ها: یافته های تحقیق نشان می دهد درک رویکرد پیچیدگی اقتصادی و اس تفاده از آن می تواند به ما در سنجش دانش و مه ارت و رون د آن در اقتصاد کشورها کم ک ش ایانی کند. همچنین، یافته ها نشان می دهد هر چند رشدِ تولیدات علمی کشورهای منتخبِ در حالِ توسعه از کشورهای توسعه یافته بیشتر بوده است، در ثبت اختراع و تجاری سازی این علوم، کشورهای توسعه یافته منتخب بیشترین موفقیت را داشته اند. این سنجش با استفاده از شاخص پیچیدگی اقتصادی، به خوبی قابل مشاهده است. نتایج: انتشار مقاله های علمی فقط با هدف نمایش تعداد آنها و بدون درنظرگرفتن کیفیت، محتوا و کاربرد آنها در دنیای واقعی، تأثیر چندانی در تولید محصولات دانش بنیان، پیشرفت علمی و توسعه اقتصادی نخواهد داشت لذا به کارگیری شاخص پیچیدگی اقتصادی می تواند به عنوان روشی ارزشمند برای سنجش میزان موفقیت دانش نظری و فنی در عرصه کاربردی و عملی، مورد توجه سیاست گذارن و مسئولان قرار گیرد.

هدف:واکاوی دلایل انتخاب تصاویر بازیابی شده از موتور کاوش گوگل از دیدگاه کاربران و بررسی تأثیر متغیرهای جمعیت شناختی بر قضاوت ربط تصاویر بازیابی شده. روش شناسی:این پیمایش با 30 نفر آزمودنی (دانشجوی دوره های تحصیلات تکمیلی از رشته های مختلف دانشکده فنی- مهندسی دانشگاه فردوسی مشهد) انجام شد. داده ها از طریق پرسشنامه ای که علل انتخاب تصاویر توسط کاربران را در فرایند قضاوت عینی بررسی می کرد گردآوری شد. معیارهای قضاوت عینی برپایه تحلیل متون تخصصی استخراج شد و روایی آن از سوی چند تن از متخصصان تأیید شد. یافته ها:رابطه معناداری بین ویژگی های فردی (تجربه و مهارت، مقطع تحصیلی، سن، و جنسیت) و دیدگاه کاربران از نظر اهمیت نسبی معیارهای عینی ربط وجود نداشت. در مرحله قضاوت عینی از میان دلایل نه گانه آزمودنی ها برای انتخاب تصویر، ""برداشت کلی کاربر در مورد احتمال سودمند بودن تصویر"" با 100% توافق، مهم ترین دلیل و از میان علل یازده گانه انتخاب نکردن تصویر، ""عدم اطمینان کاربر نسبت به آن و منوط کردن انتخاب به تصویر بعدی"" با 33/33% توافق، بیشترین آراء را به خود اختصاص داد. نتیجه گیری:افراد عمدتاً برمبنای برداشت کلی، تجربه ذهنی، و دانش خود تصاویر را انتخاب می کنند قضاوت ربط تصویر توسط کاربران به میزان آشنایی آنها با اجزا و عناصر وب مربوط نمی شود.

هدف: پژوهش حاضر، درصدد بررسی و مقایسه سیاست های رقمی سازی اسناد موجود در آرشیوهای ملی کشورهای مختلف انگلیسی زبان در صورت وجود و دسترسی(استرالیا، مالزی، آمریکا، کانادا، سوییس و انگلستان) و سایر راهنماهای موجود در این زمینه و شناسایی معیارها و مؤلفه های مشترک مهم در کلیه آرشیوها به منظور ارائه سیاهه پیشنهادی برای رقمی سازی اسناد در مراکز آرشیوی ایران است. روش پژوهش: برای بررسی مفاهیم از روش کتابخانه ای و مطالعه منابع و متون استفاده شد. در ادامه، با مطالعه راهنماها و اصول رقمی سازی اسناد آرشیوی و وبگاه آرشیوهای ملی کشورهای مورد مطالعه و مکاتبه با مسئولان مربوط و تحلیل محتوای هر یک از سیاست های رقمی سازی اسناد آرشیوی وگردآوری و شناسایی معیارها و مؤلفه های مشترک مهم در تمامی آرشیوهای مورد مطالعه، سیاهه پیشنهادی برای رقمی سازی اسناد در مراکز آرشیوی ایران تدوین شد. یافته های پژوهش: یافته های پژوهش نشان داد برخی معیارها در بیش از 70% راهنماها و آرشیوهای مورد مطالعه ذکر شده اند و به عنوان معیارهای اصلیِ مشترک برای تدوین سیاهه رقمی سازی اسناد در مراکز آرشیوی ضروری به شمار می روند. این معیارها عبارتند از: مدیریت پروژه، انتخاب اسناد، آمادگی برای رقمی سازی، محل رقمی سازی و نظایر آن.  نتیجه گیری: معیارهای به دست آمده از بررسی سیاست های رقمی سازی اسناد موجود در آرشیوهای ملّی کشورهای مورد مطالعه و راهنماهای موجود، به صورت سیاهه های متشکل از 14معیار و 44 مؤلفه برای ارائه سیاهه پیشنهادی رقمی سازی اسناد در مراکز آرشیوی ایران تعیین گردید.

پژوهش حاضر به منظور بررسی سبک مدیریت حاکم بر کتابخانه های دانشگاه تهران از دیدگاه مدیران و کارکنان و تبیین رابطه بین سبک رهبری مدیران با خلاقیت آنان انجام گرفت. برای ارزیابی مولفه های مذکور از پژوهش پیمایشی استفاده شد. جامعه آماری شامل تمامی کارکنان و مدیران کتابخانه های وابسته به دانشگاه تهران در شهر تهران بودکه 110 نفر کارمند و 18 نفر مدیر از 23 کتابخانه را شامل می شد. اطلاعات لازم با استفاده از پرسشنامه جمع آوری گردید. برای تعیین سبک رهبری مدیران از پرسشنامه سبک رهبری لیکرت و از پرسشنامه خلاقیت سازمانی رندسیپ جهت تعیین میزان خلاقیت مدیران استفاده گردید. با استفاده از پرسشنامه سبک رهبری لیکرت هشت شاخص سازمانی مورد بررسی قرار گرفتند که نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها،ا حاکی از وجود تفاوت معنی دار بین دیدگاه مدیران و کارکنان درباره سبک رهبری حاکم بر کتابخانه های دانشگاه تهران بود. مدیران سبک رهبری خود را با توجه به سبک های چهارگانه لیکرت، سبک سه و بسیار نزدیک به سبک چهار( مشارکتی) اعلام نمودند در حالیکه کارکنان سبک رهبری مدیرانشان را سبک سه لیکرت یعنی مشورتی و متمایل به سبک دو(آمرانه- خیرخواهانه) ارزیابی کردند. انجام آزمون کروسکال- والیس تفاوت معنی دار میان سبک های رهبری مدیران در کتابخانه های مختلف را تایید نمود. همچنین میزان ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که میان سبک رهبری مدیران و میزان خلاقیت آنان رابطه معنی داری وجود ندارد.

این پژوهش با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر شایستگی های فناوری اطلاعات و ارتباطات اعضای هیئت علمی «دانشگاه آزاد اسامیشهر تهران » و در راستای ارتقای وضع موجود انجام شده است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، از نظر نوع داد هها کیفی و از نظر شیوهپژوهش تحلیل محتواست. مشارکت کنندگان در این پژوهش بر اساس قاعده و اصل اشباع نظری شامل 16 نفر از خبرگان موضوعی اعم از اساتید،مدیران و متخصصان ICT بودند که با روش نمونه گیری هدفمند و نظری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داد هها مصاحبه نیم هساختمند است. داده هابا استفاده از نرم افزار MAXQDA ، اعتبار داده ها با استفاده از روش تأییدپذیری توسط مشارکت کنندگان صورت پذیرفت. بر اساس یافته های پژوهش، عوامل مؤثر بر توسعه شایستگی های فناوری اطلاعات و ارتباطات اعضای هیئت علمی در چهار طبقه شامل چهار عامل محیطی و فنی، عامل فرهنگی، عامل قانونی، عامل تکنولوژیکی و 9 بُعد و 37 شاخص شناسایی و طبقه بندی شد.

مقدمه: رفتار اطلاعاتی اصطلاحی است که برای توصیف بسیاری از روش های تعامل انسان با اطلاعات استفاده می شود. اجتناب از اطلاعات نیز یکی از وجوه رفتار اطلاعاتی و روش های تعامل انسان با اطلاعات است. اجتناب از اطلاعات مجموعه ای از رفتارها و اقدامات گزینشی به منظور متوقف کردن، محدود کردن، تأخیر جستجو، مواجهه، پردازش، و استفاده از اطلاعات است. هدف اصلی این پژوهش بررسی اجتناب از اطلاعات دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی همدان در مطالعه مقاله های علمی است. روش شناسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی پیمایشی است. جامعه پژوهش دانشجویان پزشکی در سال تحصیلی 98-99 دانشگاه علوم پزشکی همدان بودند. روش نمونه گیری تصادفی بود. دانشجویان پرسشنامه های الکترونیکی اجتناب اطلاعات و نیاز به شناخت را تکمیل کردند. از آزمون های تحلیل واریانس یک طرفه، رگرسیون خطی ساده، رگرسیون چند متغیره برای تحلیل آماری استفاده شد. یافته ها: میانگین اجتناب از اطلاعات دانشجویان 21/2 و میانگین نیاز به شناخت آنها 55/3 بود. یافته ها حاکی از تفاوت معنادار میزان اجتناب از اطلاعات دانشجویان برحسب پایه تحصیلی آنان بود. بین اجتناب از اطلاعات و نیاز به شناخت رابطه معنادار مشاهده شد. متغیر پایه تحصیلی در رابطه بین اجتناب از اطلاعات و نیاز به شناخت نقش کاهشی داشت. نتیجه : میزان نیاز به شناخت دانشجویان با اجتناب از اطلاعات آنان رابطه عکس دارد، همچنین با افزایش پایه تحصیلی آن ها نیاز به شناخت آنها افزوده می شود. می توان برای دانشجویان پایه های پایین تر این روند را تسریع نمود. پیشنهاد می شود که برای آن ها دوره های آموزش سواد اطلاعاتی، تور کتابخانه، و معرفی پایگاه های اطلاعاتی تخصصی برگزار شود.

مقدمه: پژوهش حاضر، با هدف تبیین خدمات کتابخانه ای به نابینایان و کم بینایان، و ارائه راهکارهای پیشنهادی به کتابخانه های عمومی ایران انجام شد.روش شناسی: این پژوهش از لحاظ ماهیت و هدف، یک پژوهش کاربردی بوده، و با استفاده از روش پیمایشی تحلیلی انجام شد. جامعه پژوهش را کتابداران و مدیران 46 کتابخانه عمومی زیر نظر نهاد کتابخانه های عمومی کشور که دارای بخش نابینایان و کم بینایان و خدمات ویژه آنها بودند، تشکیل می دادند. ابزار گردآوری داده ها، دو پرسشنامه طراحی شده توسط پژوهشگر، یکی ویژه کتابداران بخش یاد شده، و دیگری ویژه مدیران این کتابخانه ها بود که بر مبنای استاندارد خدمات کتابخانه های عمومی برای نابینایان و کم بینایان تدوین شده توسط نهاد کتابخانه های عمومی کشور در سال 1395 بود. برای تجزیه وتحلیل دادها از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد.یافته ها: نتایج آزمون فرض برابری میانگین نشان داد، با توجه به اینکه سطح معنی داری کمتر از 05/0 و کرانه های اختلاف میانگین برای متغیرهای «خدمات ویژه نابینایان و کم بینایان، وضعیت تأمین منابع اطلاعاتی و وضعیت نیروی انسانی شاغل در کتابخانه های عمومی ایران» مثبت است، این متغیرها بیشتر از حد متوسط از استاندارد تبعیت می کنند. همچنین برای متغیرهای «ساختمان، تجهیزات، سخت افزار و نرم افزارهای بخش نابینایان و کم بینایان در کتابخانه های عمومی ایران» سطح معنی داری کمتر از 05/0 است و کرانه های منفی اختلاف میانگین نشان داد این متغیرها، کمتر از حد متوسط تابع استاندارد هستند.نتیجه: بر مبنای یافته های پژوهش، ضرورت همخوانی بیشتری با استاندارد مبنای پژوهش، به ویژه در بخش ساختمان و تجهیزات وجود دارد. به نظر می رسد، افزون بر تدوین استاندارد، ضمانت اجرایی پیاده سازی استاندارد از سوی نهاد کتابخانه های عمومی کشور ضروری بوده، و در بهبود خدمات به نابینایان و کم بینایان کمک شایانی خواهد نمود.

این اصطلاح معمولاً در جایی به کار می رود که عاملی با آنکه دسترسی به منبع دارد اما به دلایلی ترجیح می دهد از کمترین امکانات استفاده کند. این عمل گاه ممدوح و گاه مذموم است. حوزۀ اطلاع رسانی اگر اسمش بامسمّا باشد معنایش این است که درست اطلاع رسانی کند و البته خودش قبلاً باید اطلاع داشته باشد؛ زیرا کسی که خبر ندارد یا خبرِ درست ندارد چگونه می تواند خبررسانی کند. این امر برای کسانی که خود داعیۀ اطلاع رسانی دارند و به ویژه استاد حوزۀ اطلاع رسانی اند اهمیتش مضاعف می شود. توجه به استناد و مستندسازی یکی از مهم ترین درس های حوزۀ علم اطلاعات و دانش شناسی است که در آن تأکید می شود، کسی چیزی بدون استناد نگوید. علاوه بر این، تاریخ شفاهی یکی از درس های رشتۀ آرشیو (یادمانه ها) است و متخصصان این حوزه باید با افرادی که درگیر مسائل بوده اند و دارای اطلاعاتی هستند مصاحبه کنند تا آن ها نظراتشان را بگویند و چیزی از قلم نیفتد. توجه به استناد و مستندسازی یکی از مهم ترین درس های حوزۀ علم اطلاعات و دانش شناسی است که در آن تأکید می شود، کسی چیزی بدون استناد نگوید. علاوه بر این، تاریخ شفاهی یکی از درس های رشتۀ آرشیو (یادمانه ها) است و متخصصان این حوزه باید با افرادی که درگیر مسائل بوده اند و دارای اطلاعاتی هستند مصاحبه کنند تا آن ها نظراتشان را بگویند و چیزی از قلم نیفتد. در نیمه های مهرماه امسال (1398)، رایانامه ای از یکی از فارغ التحصیلان دکترای جوان این رشته برایم آمد مبنی بر اینکه مقاله ای در دائرﺓ المعارف کتابداری و اطلاع رسانی دربارۀ آموزش این رشته منتشر شده که در آن ضمن نام بردن از بسیاری از افراد، بخشی را هم به تأسیس دانشکدۀ علم اطلاعات و دانش شناسی اختصاص داده است. نام برده با تأکید بر بخش اخیر و با توجه به شناختی که از من نسبت به موضوع دارد پیشنهاد کرده بود دربارۀ آن اظهارنظر کنم. در ابتدا باید از این اقدام ارزشمند جوانان اهل ِتحقیق سپاسگزاری کنم که وقتی مطلبی می خوانند چنانچه مطلب نادرستی یا سوگیری یا نقصی می بینند از کنار آن سرسری نمی گذرند و سعی می کنند در اصلاح آن بکوشند، زیرا غفلت از آن موجب تحریف تاریخ یا ایجاد ابهام یا خلأ در تاریخچۀ هر موضوعی خواهد بود. من نه از آن نظر که بخواهم دربارۀ فعالیت خود بزرگ نمایی کنم؛ ولی اگر واقعیت با آنچه نوشته می شود زاویه داشته باشد لازم است حتماً آن را بازگو کرد هر چند برای بعضی ها خوشایند نباشد. من در دروان زندگی کاری ام از سال 1352 به بعد با توجه به انتخاب رشتۀ کتابداری و اطلاع رسانی و نظر به علاقه به این رشته، برای ارتقای آن از هیچ اقدامی فروگذاری نکرده ام، اما دریغ از توجه، یا ابراز علاقه یا انتقاد صحیح و حتی غلطِ دست اندرکاران و مدعیان این رشته. در مقابل، آنچه من دیده ام سکوت و از کنار مسائل گذشتن توسط دیگران بوده است. نمونۀ آن، دوران حدود بیست ساله مسئولیت هایم در مدیر کلی آموزش وپرورش استان همدان، نمایندگی مجلس شورای اسلامی، سازمان اسناد ملی، ریاست کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، و دانشکدۀ کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه تهران است که طی آن هرگز ندیدم شخصی یا شخصیتی از حوزۀ کتابداری و اطلاع رسانی با من در بارۀ ارتقای حوزه تماس بگیرد و مطلبی را بیان کند؛ هرچند در این دوران سعی کرده ام خود با استنباط شخصی هرچه در توان داشته ام انجام دهم. اثرگذارترین کارهایی که انجام شده است ایجاد پژوهشکدۀ اسناد در سازمان اسناد ملی ایران، تصویب قانون کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران، تصویب قانون کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس و ایجاد دانشکدۀ کتابداری و اطلاع رسانی (دانشکده علوم اطلاعات و دانش شناسی) است. به علاوه، باآنکه در اغلب مجالس یا سازمان های مهم این حوزه به ویژه پس از انقلاب شرکت داشته ام، اما دریغ از تهیۀ تاریخ شفاهی ازطرفِ سازمان های مسئول در این باره. مطلب زیر بخشی از آن چیزی است که توسط آقای دکتر حیاتی در بخش آموزش کتابداری و اطلاع رسانی در دائرﺓ المعارف کتابداری و اطلاع رسانی تهیه شده است: تأسیس دانشکده. در سال 1389 در دانشگاه تهران «دانشکدۀ علم اطلاعات و دانش شناسی» به ابتکار غلامرضا فدائی، استاد گروه علم اطلاعات و دانش شناسی و کمیتۀ برنامه ریزی رشته، با چند عضو هیئت علمی تازه کار بدون گروه آموزشی در راهروئی در طبقۀ بالای باشگاه دانشگاه تأسیس شد. او می خواست با همکاری مرکز اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران رشته های جدید شورای عالی برنامه ریزی را راه اندازد. این ایده قبلاً در دوران انقلاب فرهنگی مطرح و به دلائلی که پیش از این گفتیم، منتفی شده بود. او نیز چنان که خود به یک منتقد گفته بود خواسته ب

هدف : پژوهش حاضر با هدف ارزیابی همزمانسطحسوادسلامتبیمارانمبتلابهدیابتمراجعه کنندهبهمراکزبهداشتی درمانی شهر شیراز وتناسبخواناییمنابعآموزشیدردسترساینبیماران انجام شده است. روش شناسی : در این پژوهش توصیفی، سواد سلامت 400 بیمار دیابتی مراجعه کننده به مراکزبهداشتی درمانی شهر شیراز به شیوه نمونه گیری در دسترس و 22 منبع آموزش به بیمار در دسترس این بیماران اندازه گیری شد. داده های مربوط به سواد سلامت با استفاده از آزمون هنجاریابی شده سواد سلامت عملکردی بزرگسالان و خوانایی به وسیله شاخص فلش دیانی به دست آمد. یافته ها: یافته ها نشان داد سواد سلامت بیماران دیابتی مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر شیراز در سطح مرزی قرار دارد؛ این در حالی است که منابع آموزش به بیمار نیز از نظر میزان خوانایی دشوار بودند (میانگین خوانایی40). نتیجه پژوهش همچنین نشان دهنده نبود تناسب میان خوانایی منابع آموزشی و سواد سلامت بیماران بود.