علی سادات موسوی

در این پژوهش با استفاده از رویکرد فردمحور و جمع محور، ساختار شبکه های هم نویسندگی پژوهشگران تحلیل و در ادامه، به بررسی رابطه بین سنجه های مرکزیت و عملکرد استنادی پژوهشگران پرداخته شده است . نوع پژوهش حاضر کتاب سنجی است و به منظور دیداری سازی شبکه های هم نویسندگی از فن تحلیل شبکه استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش را نویسندگان 24308 مدرک نمایه شده در «وب آوساینس» تشکیل می دهد. برای گردآوری داده های مربوط به عملکرد استنادی یک پژوهشگر از مقاله هایی که وی در یک دوره زمانی 3 ساله منتشر کرده استفاده شده و داده استنادی (بدون احتساب خوداستنادی) برای یک مقاله 3 سال پس از انتشار آن مقاله گردآوری گردید. نتایج نشان داد که میانگین تعداد هم نویسندگان هر مقاله 8/2 نویسنده به ازای هر مقاله و درصد مقاله های هم نویسی شده نسبت به مقاله های تک نویسی شده 4/89 درصد است. همچنین، شبکه هم نویسندگی مذکور «جهان کوچک» و «بدون مقیاس» است. نتایج همچنین نشان داد که با افزایش در مقدار مرکزیت رتبه و مرکزیت بینابینی پژوهشگران، تعداد استنادات دریافتی آن ها نیز افزایش یافته، اما بین مرکزیت نزدیکی و تعداد استنادات دریافتی پژوهشگران رابطه ای معنا دار یافت نشد . در این بازه متغیر مرکزیت بینابینی با ضریب استاندارد بتا 289/0 توان پیش بینی معنا داری برای میزان عملکرد استنادی پژوهشگران داشته است (000/0 p> ). بنابراین، می توان گفت عملکرد استنادی پژوهشگران تحت تأثیر سنجه های مرکزیت بینابینی بوده و این سنجه نقش تعیین کننده ای در عملکرد استنادی پژوهشگران حوزه علوم و فناوری هسته ای در این بازه زمانی دارد. اشغال یک موقعیت مرکزی در یک شبکه هم نویسندگی، گرچه به پژوهشگر از لحاظ موقعیت نزدیکی اهمیت راهبردی می دهد، اما لزوماً موجب بهبود عملکرد وی نمی شود. اظهار نظر قطعی درباره رابطه مرکزیت بینابینی و عملکرد استنادی طلب می کند که پژوهش های بیشتری برای بررسی این رابطه به عمل آید که آیا برای بررسی رابطه مرکزیت بینابینی و عملکرد استنادی نیاز به پل بندی بین کل مؤلفه های موجود در شبکه وجود دارد یا نه.

هدف این پژوهش با هدف سنجش رابطه هوش معنوی با سلامت روانی در بین کتابداران شاغل در کتابخانه های دانشگاهی انجام شده است. روش پژوهش حاضر یک تحقیق توصیفی – پیمایشی بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه 210 نفر از کتابداران شاغل در کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تهران بودند. داده های مورد نیاز پژوهش از طریق پاسخ کتابداران به سؤال های پرسشنامه های هوش معنوی و سلامت عمومی به دست آمده است. طبق یافته های این پژوهش بین هوش معنوی و سلامت روان رابطه معناداری به لحاظ آماری وجود داشت. ضریب تعیین بین دو متغیر برابر (51/0=) بود که نشان داد 51 درصد از تغییرات سلامت روان را می توان به کمک هوش معنوی پیش بینی نمود و همچنین تفاوت آماری چندانی بین میزان هوش معنوی زنان و مردان شاغل در کتابخانه های مورد بررسی یافت نشد. این تفاوت در وضعیت تأهل نیز دیده نشد. در مورد سلامت روان مقایسه میانگین نمره های سلامت روان کتابداران با توجه به جنسیت آن ها نشان  داد که در سطح توصیفی نمره سلامت روان کتابداران مرد (66)، بیشتر از میانگینسلامت روان کتابداران زن (65) بوده است اما این تفاوت چندان نبوده است که بتوان به لحاظ آماری آن را تأیید کرد.  در دنیای امروزی انسان برای ادامه زندگی انسانی خود به عاملی جهت حفظ معنویات خود نیازمند است که هوش معنوی خوانده می شود. مطرح شدن هوش معنوی تحت تأثیر موج معنوی گرایی به عنوان یک سازه می تواند ظرفیت های جدید را در روان شناسی دین فراهم آورد که این موضوع در حفظ کرامات انسانی در تقابل با مادی گرایی امروزی امری حیاتی محسوب می شود.

هدف: این پژوهش به منظور بررسی دیدگاه مدیران و کتابداران کتابخانه های عمومی استان کرمان نسبت به دورکاری و شناسایی مزایا و موانع آن طراحی و انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نظر شیوه گردآوری اطلاعات از نوع پیمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه کتابداران شاغل در کتابخانه های عمومی استان کرمان می باشد . در این مطالعه از یک پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. برای سنجش روایی از نظر متخصصان رشته کتابداری و اطلاع رسانی و برای بررسی پایایی از آزمون آلفای کرونباخ استفاده گردید، بر این اساس میزان آلفای کرونباخ عدد 70 / 0 به دست آمد. یافته ها: میزان آشنایی مدیران و کتابداران کتابخانه های عمومی استان کرمان با دورکاری در حد بالایی می باشد. بین میزان آشنایی مدیران و کتابداران با دورکاری بر حسب مدرک تحصیلی و جنسیت تفاوت معنی داری مشاهده نشد. بخش های مناسب کتابخانه جهت انجام دورکاری از دیدگاه مدیران و کتابداران به ترتیب بخش مجموعه سازی، بخش فهرست نویسی، بخش امانت و بخش اطلاع رسانی و امکانات مورد نیاز جهت انجام دورکاری به ترتیب کامپیوتر، مودم، موبایل، فکس، تلفن و در نهایت پرینتر می باشند. کتابخانه های مورد بررسی توانسته بودند در حد متوسط زمینه دورکاری را فراهم نمایند. آزمودنی ها، کاهش زمان و هزینه رفت وآمد را مهم ترین عامل در پذیرش دورکاری و کاهش استرس کاری به واسطه نظارت را به عنوان عاملی کم اهمیت در پذیرش دورکاری تلقی کردند. به زعم مشارکت کنندگان، آموزش مزایا و معایب دورکاری به مدیران و تصمیم گیران می تواند مهم ترین عامل برای گسترش دورکاری باشد. به طور کلی می توان گفت که مدیران وکتابداران دیدگاه موافقی نسبت به استفاده از دورکاری در بخش های مختلف کتابخانه های مورد بررسی دارند. اصالت/ارزش: تاکنون به ندرت پژوهشی در زمینه به کارگیری دورکاری در خدمات کتابخانه های عمومی انجام شده است. در این پژوهش سعی شده است تمامی جوانب موضوع از جمله شناسایی مزایا، موانع و راه های گسترش آن مورد بحث و بررسی قرارگیرد.

هدف: بررسی و تبیین نقش مدیریت دانش در برنامه ریزی راهبردی از دیدگاه مدیران و کتابداران کتابخانه های دانشگاهی است. روش پژوهش: با استفاده از ابزار پرسشنامه، نظر 38 مدیر (رؤسا و معاونان) و 151 کتابدار شاغل در کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تهران، به تفکیک، درباره نقش مدیریت دانش در برنامه ریزی راهبردی پیمایش شده است. یافته ها: بیش از نیمی از افراد بر تعریف سه مرحله ای کوینتاس و همکاران (1997) از مدیریت دانش اتفاق نظر دارند؛ مدیران و کتابداران بر کاربردی بودن مدیریت دانش در برنامه ریزی کتابخانه توافق دارند و بهترین راه برای بهبود آینده نگری در کتابخانه را به کارگیری مدیریت دانش در برنامه ریزی دانسته اند؛ آنان مدیریت دانش را به ترتیب در ابعاد سیاست گذاری و تصمیم گیری، برنامه ریزی خدمات اطلاعاتی، تولید مدل و تفکر در حیطة برنامه ریزی راهبردی سازمان خود کاربردی معرفی کرده اند. یافته های حاصل از این پژوهش نشان داد که 14.57 درصد از مدیران و کتابداران،مدیریت دانش را در نظارت همه جانبة بر برنامه ریزی راهبردی دخیل می دانستند. همچنین67.57 درصد از ایشانمدیریتدانشرا در همة زمینه های تعریف شده دربرنامه ریزیراهبردی کتابخانةخود کاربردی تعریف نمودند. یافته های این پژوهش مدیریت دانش را به ترتیب در سیاست گذاری و تصمیم گیری (51.18 درصد)، برنامه ریزی خدمات اطلاعاتی (81.14 درصد)، تولید مدل (76.4 درصد)، تفکر(23.4 درصد) در حیطة برنامه ریزی راهبردی دانشگاه خود کاربردی معرفی کردند. نتیجه گیری: در این پژوهش با بهره گیری از نظرات جامعة مورد پژوهش تعاریف متعدد مدیریت دانش و برنامه ریزی راهبردی در کتابخانه های دانشگاهی مورد تبیین قرارگرفت.تفاوت استنباط نتایج حاصله از بررسی موضوعات اساسیِ پیرامون مدیریت دانش در برنامه ریزی راهبردی حاکی از آن است که مدیران و کتابداران کتابخانه های دانشگاهیافراد مختلف در جامعة مورد پژوهش، معانی ضمنی متنوعی را از مفهوم مدیریت دانش در برنامه ریزی راهبردی کتابخانه ها دریافت می کنند، اگرچه این تفاوت ها از نظر آماری معنی دار نبوده است اما این آشفتگی قابل درک است، زیرا اصطلاحات و حوزه های جدید معمولاً تردید هایی منطقی ایجاد می کنند. به هرحال، این تفاوت ها از نظر آماری نیز معنادار نبوده است.

هدف: هدف پژوهش حاضر تحلیل ساختار هم بندی شبکه های اجتماعی هم نویسندگی کشورها در حوزه علوم و تکنولوژی هسته ای می باشد. روش شناسی: پژوهش حاضر از نوع کتاب سنجی است و به منظور دیداری سازی شبکه های هم نویسندگی از روش تحلیل شبکه ای استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه پژوهشگرانی است که از آن ها حداقل یک مقاله در حوزه علوم و تکنولوژی هسته ای در نمایه استنادی گسترش یافته علوم در سه بازه زمانی سه ساله نمایه شده است. یافته ها: بررسی شاخص های کلان شبکه هم نویسندگی کشورها در حوزه علوم و فناوری هسته ای در هر سه بازه زمانی نشان دهنده آن است که این ساختار با دارا بودن ویژگی های میانگین طول مسیر کم، قطر شبکه کم (مساوی یا کمتر از 6) و ضریب خوشه بندی نسبتاً زیاد، نوعی شبکه «جهان کوچک» محسوب می شود. تحلیل شاخص های خرد نشان می دهد که جایگاه کشورهای عضو باشگاه هسته ای در این شبکه، جایگاهی برجسته و میزان قدرت و نفوذ آن ها در شبکه نسبت به دیگر کشورها بسیار بالاتر است. همچنین پراکندگی بالایی میان نمره های مرکزیت کشورها حاکم است.

هدف : ترجمان دانش به معنای کاربردی کردن آن چیزی است که می دانیم. به عبارت بهتر، فرایندی است که دانش را از شکل ذهنی آن به عرصه عمل منتقل می کند. تعاملات و گفتگو های مستمر بین گروه های خلق کننده دانش و کاربران در همه مراحل پژوهش، بخش مهمّی از ترجمان دانش را شکل می دهد. این پژوهش با هدف بررسی نظرهای پژوهشگران شاخص علوم انسانی کشور در مورد ترجمان دانش در علوم انسانی ایران، به انجام رسیده است. روش شناسی : این پژوهش از نوع پژوهشهای کیفی نظریّه زمینه ای[5] و ابزار مورد استفاده در آن مصاحبه ساختار یافته است. جامعه پژوهش را اعضای هیئت علمی گروه های علوم انسانی سراسر کشور تشکیل می دهند و مصاحبه شوندگان در آن، 19 نفر از صاحب نظران شاخص گروه های علوم انسانی دانشگاه های سراسر کشور از رشته های مختلف علوم انسانی می باشند که دارای بیشترین تعداد پژوهش در حیطه خود هستند. برای تأمین روایی و پایایی این پژوهش، از روش ارزیابی لینکولن و گوبا [6] استفاده شد. اصالت : این پژوهش اولین تلاش صورت گرفته در مورد نگرش صاحب نظران علوم انسانی به ترجمان دانش است. یافته ها : پس از کد بندی، طبقه بندی، تجزیه و تحلیل اطّلاعات، یافته های این پژوهش نشان داد صاحب نظران علوم انسانی، ترجمان دانش در این علوم را در پنج حیطه قابل تبیین می دانند که عبارتند از: تولید دانش، انتقال دانش، اشتراک دانش، محیط پژوهش و کاربرد دانش.  

هدف: دانستن اینکه اعضای هیأت علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان چه وقت در تألیفات، گزارش های پژوهشی و تدریس روش تحقیق به آثار دیگران استناد می کنند. روش/ رویکرد پژوهش: دیدگاه همه اعضای هیأت علمی دانشگاه با استفاده از سیاهه وارسی برگرفته از مقاله گارفیلد (1996) بررسی شده است. یافته ها: ارائه منابع برای مطالعه بیشتر، اثبات ادعاها، اعتباربخشی به داده ها و قسمتی از واقعیت اثبات های فیزیکی و غیره، روش شناسی، اثبات روایی ابزارهای مورد مطالعه، و غیره از مهم ترین دلایل استناد ارزیابی شده اند.

جستجو برای پرسشهای اطلاعاتی مقایسه می کند. برای انجام این پژوهش، پنج موتور جستجوی گوگل، یاهو، بینگ، اسک و آ او ال بر پایه رتبه بندی موتورهای کاوش در سایت الکسا در انتخاب شدند. 100 پرسش به زبان فارسی همراه با عبارت دقیق پرسش، توصیف کوتاهی از نیاز اطلاعاتی و آدرس اینترنتی صفحه مورد نظر از یکایک دانشجویان گردآوری و سپس توسط پژوهشگر در قسمت جستجوی هر یک از موتورهای جستجوی مذکور وارد و موقعیت نتایج صحیح ثبت شد. اگر صفحه خانگی در میان ده نتیجه اول یافت نمی شد، جستجو متوقف می شد. برای محاسبه عملکرد بازیابی جهت پرسشهای راهبری، از سنجه های بازیابی متعددی نظیر سنجه موفقیت N و رتبه معکوس میانگین استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهند سه موتور جستجوی گوگل، آ او ال و اسک تقریباً با 96، 91 و 87% موفقیت در بازیابی، عملکرد نسبتاً خوبی در بازیابی پاسخ پرسشهای راهبری به زبان فارسی دارند، اما دو موتور جستجوی یاهو و بینگ تقریباً با 35 و 47% عدم موفقیت، عملکرد ضعیفی در بازیابی پاسخ پرسشهای راهبری به زبان فارسی دارند. اکثر نتایج به دست آمده توسط گوگل و اسک و آ او ال در رتبه اول صفحه نتایج قرار دارند. علاوه بر آن، همه موتور های جستجوی مورد نظر در این پژوهش از نتیجه اول به نتیجه پنجم پیشرفت دارند. به عبارت دیگر، آنها تقریباً در بیش از 90% موارد قادرند صفحات درخواستی خود را بدون مرور کردن نتایج ارائه شده در پایین فهرست نتایج ارائه شده به کاربر در اولین صفحه نتایج نشان دهند.