فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۷۲۱ تا ۱٬۷۴۰ مورد از کل ۱۳٬۷۷۵ مورد.
رهنمودهایی درباره انفاق
اختلال شخصیت
بررسی تطبیقی مبانی مشترک تفسیر قرآن و هرمنوتیک کلاسیک(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
فهم آیات قرآن و رسیدن به مراد خداوند مستلزم به کارگیری روش هایی است که بر مبانی استواری بنا شده باشند. شناخت بهتر این مبانی می تواند ما را در یافتن سر اقوال مفسران یاری رساند. از سوی دیگر، هرمنوتیک کلاسیک با هدف تنقیح مبانی و روش های فهم متن به وجود آمده و زمینه ساز تحولات فکری گسترده ای شده است. وجود دغدغه ها و رهیافت های مشابه، بهره گیری این دو حوزه از تجربیات مشترک یکدیگر را ضروری ساخته است. پژوهش حاضر با این هدف به بررسی اهم مبانی مشترک این دو دانش می پردازد
ادب انبیا
کلام اهل اشارت در تفسیر روض الجنان
حوزه‌های تخصصی:
قواعد تفسیر در تفسیر صافى(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه‌های تخصصی:
نویسنده در این نوشتار نخست از انگیزه نگارش تفسیر توسط فیض کاشانى، سخن گفته سپس مبانى تفسیر وى را مطرح کرده است آنگاه از منابع تفسیرى و روائى مفسر یاد نموده است در ادامه از ویژگى هاى لغوى، روائى و روش قرآن به قرآن در تفسیر صافى بحث کرده است و در پایان قواعد به کار رفته در تفسیر را بر شمرده است.
شأن نزول چند آیه از سوره احزاب
منبع:
بینات ۱۳۷۶ شماره ۱۴
حوزه‌های تخصصی:
نقش و ارزش معرفتی آیات تکوینی در شناخت به خداوند(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
قرآن کریم در موارد متعدد، آیات تکوینی را نشانه و راهی برای شناخت خداوند معرفی میفرماید. در یک تقسیم بندی، آیات تکوینی به آفاقی و انفسی تقسیم میشود. برخی متکلمان، آیات تکوینی مذکور در قرآن را دلایل اقناعی تلقیکرده اند؛ اما شمار فراوانی، آن آیات را دلایل عقلی بیان شده در کتاب های کلامی دانسته اند. عده ای نیز آیات تکوینی را منبّه بر معرفت فطری تلقی نموده اند. این نوشتار نسبت این منظر را با دیدگاه اغلب متکلمان، یعنی دلالت عقلی آیات تکوینی سنجیده است. برخی نیز میان چگونگی دلالت آیات آفاقی و انفسی تفاوت گذاشته اند. هدف دیگر این پژوهش، بررسی جایگاه سمع در دلالت آیات تکوینی است.
اندیشه و عشق; راهى به سوى بهره مندى از قرآن و دعا
منبع:
معرفت ۱۳۸۳ شماره ۸۳
حوزه‌های تخصصی:
تعلق حروف جاره و تأثیر آن در تفسیر قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
حروف جاره به لحاظ داشتن وضعیتی خاص در میان حروف، برای ایجاد معانی خود، نیازمند ارتباط با دو لفظ دیگرند. از این پدیده نحویان با عنوان «تعلق حروف جر» تعبیر کرده¬اند. با عنایت به این مناط نیاز نداشتن حروف جری که به صورت زائد، و یا احیاناً در دیگر معانی به کار می¬روند، نیز استعمال غیر حرفی برخی از این حروف، تفسیر می¬گردد. در بیشتر موارد، تعیین متعلق به آسانی صورت می¬گیرد. اما گاه استفاده از حروف جر، در کلام از حالتی غیر معمول برخوردار بوده که در این مورد قرائن عقلی و نقلی و احیاناً سیاق و جز آن، مفسر را برای تعیین متعلق کمک می¬کند. یافتن و تعیین متعلق این حروف در درک صحیح معنا تأثیر گذار است و گاه با تعیین متعلقات گوناگون، عبارت به چند وجه، قرائت می¬شود.
تجلی ایات و روایات در اشعار سعدی
منبع:
بشارت ۱۳۸۶ شماره ۶۲
تفسیر نفخ صور با تأکید بر آیه 68 سوره مبارکه زمر(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
باورداشت رستاخیز، یکی از پایه های اعتقادی در همه ادیان الهی است. قرآن کریم، بر این مهم تأکید فراوان دارد، به طوری که نزدیک به 1400 آیه درباره رستاخیز است. رستاخیز دارای نشانه هایی است که از آن به اَشْراطُ السّاعه یاد می شود. نفخ صور یکی از نشانه های آن است. نفخ صور اصطلاحی است که قرآن مجید آن را به عنوان پایان جهان فانی و آغاز جهان باقی معرفی نموده و از رویدادی بزرگ و دهشت انگیز خبر می دهد. مفسران بر اساس آیات و روایات، بیانات متفاوتی درباره نفخ صور مطرح کرده اند. این مقاله چیستی نفخ صور را به صورتی روشمند و براساس تفسیر تطبیقی بررسی نموده و ضمن ارائه آراء و استخراج و شناخت دیدگاه ها، بستری مناسب برای فهم عمیق آیات مربوطه فراهم نموده است.
امّت وسط از دیدگاه مفسران فریقین(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
قرآن کریم در آیه ۱۴۳ بقره، امت اسلام را به «امت وسط» توصیف کرده و آن را دلیل شایستگی این امت در شهادت دادن بر مردم دانسته است. در باره چیستی «وسط بودن» و مصداق «امت وسط» میان مفسران فریقین اختلاف نظر است. مفسران اهل سنت، «وسط» را به عدل، خیر و اعتدال امت اسلام در مقایسه با امت های دیگر و نیز اعتدال احکام اسلام در مقایسه با احکامِ دین یهود و نصارا تفسیر نموده و مصداق «امت وسط» در قرآن را همه مسلمانان قلمداد کرده اند، برخی نیز اهل سنت را تنها مصداق «امت وسط» می دانند. مفسران امامیه با تکیه بر قرائن و احادیث، مصداق آیه را تنها ائمه اطهار دانسته اند. مقاله حاضر، ضمن بازخوانی دیدگاه های مطرح در باره امت وسط، آنها را در بوته نقد گذاشته، در نهایت به این نتیجه رسیده است که منظور از امت وسط، تنها ائمه اهل بیت هستند که واسطه میان پیامبر و مردم اند، بر این اساس آنان در قیامت از مقام شهادت علیه مردم برخوردارند.
نتایج حرکت جوهری در اخلاق(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
اخلاق و ارزشهای اخلاقی را نمیتوان از متن زندگی بشر جدا ساخت. بهمین جهت تمام علمای اخلاق بر اهمیت آن تأکید و خطر بیتوجهی به آنرا گوشزد کرده اند. از طرف دیگر گرایش عقلی انسان به مباحث اخلاقی، پرداختن به تاثیر دست آوردهای فلسفی در نگرشهای اخلاقی را طلب میکند. حرکت جوهری بعنوان یک محصول برهانی در حکمت متعالیه که میتواند تحولی در اخلاق ایجاد کند، یکی از این مباحث است. حرکت در جوهر، پیآمدهای متعددی داشته است که بیشتر آنها در حوزه فلسفی مورد توجه قرار گرفته اند. برهانی شدن نظریه «جسمانیة الحدوث و روحانیةالبقاء بودن نفس»، از جمله نتایج این مسئله است که در مباحث اخلاقی تاثیر قابل توجهی خواهد داشت. از جمله: قابل تغییر بودن اخلاق انسان، تأیید واقعگرایی در اخلاق و گزارههای آن، تبیین مراحل استکمال نفس، اثبات فناناپذیری نفس و جاودانگی آن و توجیه کیفیت تجسم اعمال در سرای باقی. بررسی این امر علاوه بر افزایش بعد تعقلی در اخلاق، موجب تاثیرگذاری مضاعف در اصلاح رفتار فردی و اجتماعی انسانها مطابق موازین شریعت نیز میشود.
خیط ابیض و اسود و زمان تحقّق فجر صادق در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
اختلاف مسلمانان در تشخیص زمان اذان صبح به خاطر عدم فهم دقیق و مشترک از آیه 187 سوره بقره است که برای نخستین بار در سال پنجم هجری زمان فجر صادق را تبیین کرد. اینکه مفهوم نخ سفید و سیاه در این آیه چیست و تشخیص این دو نخ از یکدیگر، دقیقاً با چه لحظهای از زمان شکل گیری فجر در افق مصادف می شود، موضوع اصلی این پژوهش است. در این راستا با استفاده از تفاسیر و فنون ادبیات عرب و اشعار دوران جاهلی و همچنین با بهره گیری از احادیثی که در تفسیر و توضیح این آیه وارد شده است و نیز رصدها و مشاهدات نجومی نویسنده، تلاش می شود که معنی و مقصود این آیه تحلیل و بررسی شود و در پایان چنین نتیجه گیری می شود که زاویه ارتفاع منفی خورشید در زمان فجر صادق، 16 درجه زیر افق است.
استقلال قرآن در بیان و نقش روایات در تفسیر از منظر علامه طباطبائی(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه‌های تخصصی:
یکی از اساسی ترین مسائل علوم قرآن، بررسی میزان نقش روایات تفسیری در فرآیند فهم آیات است. بسیاری از پژوهشگران بر این باورند که علامه طباطبایی با تکیه بر روش تفسیر قرآن به قرآن، معتقد به استقلال و استغنای قرآن از روایات در تفسیر است. این سخن، علاوه بر ناهمخوانی با سلوک عملی علامه در المیزان، مورد انکار بسیاری از شاگردان برجستة ایشان قرار گرفته است.
نگارنده فارغ از همة توجیهاتی که تاکنون در مورد دیدگاه علامه ارائه شده است با ارائة مستقیم اظهارات علامه دربارة نقش و جایگاه روایات در تفسیر آیات، به این نتیجه رسیده است که کلمات علامه دراین باب در دو مقام است: نخست، درخصوص استقلال قرآن در دلالت بر معنی لفظی و ناظر به ابطال کلام اخباری هاست که به مستقل نبودن قرآن در دلالت و حجیّت نداشتن ظواهر آن معتقدند. روشن است که این معنی با استقلال قرآن از سنت، فاصلة بسیاری دارد. دوم، در باب استقلال قرآن در بیان مرادات و مصادیق است که منظورشان نفی نیاز به بیان معصوم نیست، بلکه مقصودشان این است که هرچه معصوم(ع) در تفسیر آیات می فرماید، همان چیزی است که قرآن خود آن را بیان کرده است هرچند ما پیش از بیان معصوم توان فهم آن را نداشته باشیم.