درخت حوزه‌های تخصصی

جغرافیا

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
جغرافیای انسانی جغرافیای طبیعی رشته های جغرافیای عمومی فنون جغرافیایی گروه های ویژه نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۰۸۱ تا ۲٬۱۰۰ مورد از کل ۳۴٬۷۸۴ مورد.
۲۰۸۱.

سنجش آثار کیفیت خدمات سازمان جهاد کشاورزی بر رضایتمندی صاحبان مشاغل خانگی در استان گیلان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روستایی دوره ۱۵ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۵۷) 181 - 162

کلیدواژه‌ها: کیفیت خدمات رضایتمندی مشتری مدل سروکوال مدل یابی معادلات ساختاری سازمان جهاد کشاورزی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۸ تعداد دانلود : ۵۸
امروزه کیفیت خدمات به ویژه در سازمان های دولتی برای جلب رضایت ذی نفعان، تبدیل به یک موضوع با اهمیت شده است. از طرفی دیگر مشاغل خانگی ازجمله بخش های حیاتی فعالیت های اقتصادی کشورهای پیشرفته به شمار می آیند. پژوهش حاضر با هدف سنجش میزان کیفیت خدمات سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان و تأثیر آن بر رضایتمندی صاحبان مشاغل خانگی انجام شد. روش این پژوهش ازلحاظ هدف، کاربردی و ازلحاظ گردآوری داده ها، میدانی بود. جامعه آماری این پژوهش تمام افرادی هستند که در مشاغل خانگی زیرمجموعه سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان در سال 1402 به فعالیت می پردازند. حجم نمونه 220 نفر و روش نمونه گیری به صورت تصادفی ساده، ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه استاندارد بود. تحلیل توصیفی داده های پژوهش با استفاده نرم افزار SPSS26 انجام گرفت. به منظور بررسی فرضیه های پژوهش، با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری به روش کمترین مربعات جزئی، از نرم افزار SmartPLS3 استفاده گردید. نتایج این پژوهش نشان داد میانگین متغیرهای رضایتمندی مشتری و کیفیت خدمات و ابعاد آن شامل عوامل فیزیکی (محسوس)، قابلیت اعتماد، پاسخ گویی، اطمینان دهی، همدلی ازنظر پاسخ گویان از حد متوسط پایین تر است. نتایج حاکی از آن است که تمامی ابعاد کیفیت خدمات سازمان بر کیفیت خدمات تأثیرگذار است و همچنین کیفیت خدمات سازمان بر رضایتمندی مشتری تأثیر مثبت و مستقیم دارد. با توجه به تأثیر کیفیت خدمات سازمان بر رضایتمندی مشتریان، برای ارتقای سطح کیفیت خدمات سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان و همچنین بهبود رضایتمندی صاحبان مشاغل خانگی از کیفیت خدمات این سازمان پیشنهادهایی ارائه شد.
۲۰۸۲.

واکاوی تغییرات کاربری اراضی در سکونتگاه های روستایی منطقه کلان شهری تهران، مطالعه موردی: شهرستان شهریار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روستایی دوره ۱۵ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۵۹) 127 - 148

کلیدواژه‌ها: تغییر کاربری اراضی کلان شهر تهران سکونتگاه های روستایی پیرامونی شهرستان شهریار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۱ تعداد دانلود : ۶۲
یکی از فعال ترین پدیده ها روی زمین تغییر کاربری اراضی است. مقاله پیش با رهیافت پراگماتیسم و مطالعات میدانی مبتنی بر روش های مشارکتی و با نگاه تبیینی-اکتشافی به دنبال بررسی و شناخت تغییر کاربری اراضی سکونتگاه های روستایی ناحیه شهریار در طی دوره زمانی 10 ساله (1400-1390) و همچنین شناخت عوامل درونی و بیرونی مؤثر بر ایجاد چنین تغییری است. در راستای هدف مدنظر، پردازش تصاویر ماهواره ای نشان می دهد در سال 1390، اراضی انسان ساخت 65/9502 هکتار (23 درصد) از کل مساحت شهرستان را به خود اختصاص داده است. در سال های 1395 و 1400 نیز به ترتیب 14/10358 هکتار (26 درصد) و 90/11093 هکتار (27 درصد) از اراضی متعلق به کاربری انسان ساخت است. مساحت اراضی زراعی از 88/5531 هکتار (13 درصد) در سال 1390 به 91/4347 هکتار (10 درصد) در سال 1395 کاهش یافته است. البته این روند نزولی تا سال 1400 نیز ادامه دارد. علاوه بر همه این ها کاربری اراضی سایر در بازه زمانی 1400-1390، کاهش داشته است. نتایج حاصل از تحقیقات میدانی نشان داد که ضعف تعاملات سازمانی، مجاورت فضایی با کلان شهر، بحران در مدیریت منابع آب، رشد سوداگری زمین و بهره وری پایین بخش کشاورزی به عنوان عوامل درونی و توسعه مدیریت فضایی چندمرکزی، رانت قدرت در نظام سیاست گذاری و برنامه ریزی، اقتصاد نفت محور، توسعه اقتصاد صنعتی، خزش کلان شهری، پس زدگی جمعیتی کلان شهر تهران و پایین بودن ظرفیت نهادی به عنوان عوامل بیرونی بر تغییر کاربری اراضی منطقه مؤثر هستند. در این خصوص پیشنهادهایی برای جلوگیری یا کند کردن روند حاضر ارائه شده است
۲۰۸۳.

مطالعه عوامل موثر بر تعامل مرزنشینان با فرماندهی مرزبانی شهرستان مریوان با تاکید بر قاچاق کالا

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۷ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۲۶ 40 - 56

کلیدواژه‌ها: تعامل مرزنشینان مرزبانی قاچاق کالا پیشگیری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۹ تعداد دانلود : ۷۵
تعامل و همکاری متقابل میان مرزبانی و مرزنشینان می تواند زمینه ساز کاهش تنش های فی مابین و حرکت در مسیر ایجاد امنیت پایدار در مرز باشد. یکی از مصادیق این امنیت پایدار، استفاده از ظرفیت خود مرزنشینان در کاهش میل به قاچاق کالا در میان آنها و پیشگیری و مقابله موثر با قاچاق در شهرستان مرزی مریوان می باشد. فرماندهی هنگ مرزی مریوان با تامین امنیت 115 کیلومتر از مرز استان کردستان با اقلیم کردستان عراق، نقش مهمی در ایجاد همگرایی در میان مرزنشینان و تعامل سازنده ی آنها در مسیر پیشگیری و مقابله با قاچاق کالا ایفا می کند. تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت داده ها و شیوه اجرا، از نوع پژوهش های کیفی است. جامعه آماریِ پژوهش حاضر، کارشناسان حوزه های مختلف اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، انتظامی و مرزبانی شهرستان مریوان است و حجم نمونه ها 20 نفر است. یافته های پژوهشی در بُعد درون سازمانی شامل؛ ارتقا مهارت های ارتباطی کارکنان، تقویت اشراف اطلاعاتی، اطلاع رسانی دقیق و به موقع، آگاه سازی، آموزش و توجیه کارکنان، پویایی هدف مند در جلسات شورای تامین، حضور فعال در فضای مجازی، انعطاف در اِعمال قوانین و مقررات مرزی؛ و در بُعد برون سازمانی؛ استفاده از ظرفیت بسیج محلی، شناسایی و تعامل با نخبگان بومی و محلی، نهادینه سازیِ فرهنگ نه به قاچاق در مرز، مشارکت فعال در طرح های مردم یاری، پاسخگویی به مطالبات مرزنشینان، تسهیل در امر تجارت مرزنشینان، تعامل با دیگر سازمان های ذیربط، حضور در مراسم های بومی-محلی، آگاهسازی مرزنشینان از قوانین و مقررات، تقلیل عنصر بدبینی در روابط متقابل می شود. نتایج نشان می دهد تعامل و ارتقا روابط با مرزنشینان می تواند ضمن ارتقا اشراف اطلاعاتی بر مناطق مرزی، بستری برای پیشگیری موثر و نرم از میل مرزنشینان به قاچاق کالا باشد.
۲۰۸۴.

شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر گردشگری شهر خرم آباد با رویکرد آینده پژوهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی شهری سال ۱۵ بهار ۱۴۰۳ شماره ۵۶ 1 - 12

کلیدواژه‌ها: گردشگری شهری آینده پژوهی خرم آباد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۴ تعداد دانلود : ۶۴
امروزه گردشگری به عنوان یک صنعت، به مثابه پدیده پویای جهانی و اجتماعی است که شناخت و تحلیل علمی آن می تواند چهارچوب مطمئنی برای برنامه ریزی صنعت گردشگری در حال و آینده فراهم آورد. هدف پژوهش حاضر شناسایی پیشران های کلیدی مؤثر بر گردشگری شهر خرم آباد و بررسی چگونگی تأثیرگذاری این پیشران ها بر یکدیگر می باشد. این پژوهش از لحاظ راهبرد هدف گذاری کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی و بر اساس روش های آینده پژوهی، اکتشافی می باشد. داده های نظری با روش اسنادی و داده های تجربی با روش پیمایشی بر اساس روش دلفی تهیه شده است. جامعه آماری پژوهش 30 نفر از خبرگان و متخصصان صاحب نظر در حوزه گردشگری شهر خرم آباد به صورت نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از روش های دلفی، تحلیل اثرات متقاطع و از نرم افزار MicMacاستفاده شده است. نتایج حاصل شده بیانگر آن است که آنچه از شیوه پراکندگی متغیرها مؤثر بر وضعیت آینده گردشگری شهر خرم آباد می توان فهمید، وضعیت ناپایداری سیستم است. 4عامل اصلی به عنوان عوامل کلیدی بر آینده گردشگری شهر خرم آباد شدت تأثیرگذاری بیشتر را دارند که عبارت اند از: دسترسی آسان، آب وهوا مناسب، موقعیت مناسب و استراتژیک در منطقه، وجود آثار تاریخی-یادمانی. در نتیجه تحلیل های ماتریس و ارزیابی پلان تأثیرگذاری و تأثیرپذیری عوامل کلیدی با روش های مستقیم و غیرمستقیم، تعداد 12 عامل کلیدی که شامل: طرح جامع گردشگری، مدیریت یکپارچه، سرمایه گذاری بخش خصوصی،توسعه مراکز تفریحی و گردشگری، دسترسی آسان، موقعیت مناسب و استراتژیک در منطقه، آب وهوای مناسب، سیاست کلان دولت، تعداد جذابیت های گردشگری، افزایش مراکز اقامتگاهی، وجود آثار مهم تاریخی یادمانی و وجود امنیت، شناسایی شدند.
۲۰۸۵.

پهنه بندی میزان آسیب پذیری شهر ایلام در برابر مخاطره سیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی دوره ۱۹ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۶۹) 79 - 96

کلیدواژه‌ها: پهنه بندی شهر ایلام آسیب پذیری مخاطره سیل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶ تعداد دانلود : ۵۸
مقدمه: سیلاب ها از جمله مخاطراتی هستند که همیشه احتمال رخ دادن آن ها به عنوان یک مخاطره طبیعی برای انسان ها وجود داشته است. همچنین با توجه به بالا رفتن وقوع سیلاب مخصوصاً در سطح شهرها و به وجود آمدن خطرات جانی، مالی و محیط زیستی ناشی از افزایش آن، پهنه بندی مناطق سیل خیز از اهمیت بالایی برخوردار است. پهنه بندی سیل یکی از بهترین روش ها برای برنامه ریزی و شناسایی مناطق تحت تأثیر سیل می باشد. هدف پژوهش: هدف اصلی پژوهش حاضر، ضمن شناسایی متغیرهای مؤثر در پهنه بندی خطر سیل؛ پهنه بندی میزان آسیب پذیری شهر ایلام در برابر مخاطره سیل است. روش شناسی پژوهش: رویکرد پژوهش حاضر توصیفی – تحلیلی بوده است. در این پژوهش در ابتدا متغیرهای اثرگذار بر پهنه بندی آسیب پذیری سیل بر اساس مطالعات مختلف شناسایی، سپس با استفاده از روش AHP و نظرات مربوط به 73 کارشناس و متخصص وزن مربوط به هر کدام از متغیرها در محیط Export Choice مشخص شده و در نهایت با استفاده از روش FAHP و در محیط GIS نقشه مربوط به پهنه بندی وضعیت آسیب پذیری شهر ایلام در برابر مخاطره سیل ترسیم شده است. قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش، شهر ایلام مرکز استان ایلام می باشد؛ که از نظر موقعیت جغرافیایی در غرب و جنوب غربی کشور استقرار یافته است. یافته ها: در پهنه بندی میزان آسیب پذیری شهر ایلام در برابر سیل از 11 متغیر مورد بررسی 3 متغیر فاصله از آبراهه با وزن 244/0؛ فاصله از رودخانه با وزن 126/0 و جهت شیب با وزن 102/0 با اهمیت ترین متغیرها هستند و نقش کلیدی در پهنه بندی میزان آسیب پذیری شهر ایلام در برابر سیل ایفا می کنند. همچنین محدوده ی وسیعی از شهر ایلام (1687 هکتار) دارای پتانسیل بالای آسیب پذیری از مخاطره سیل می باشد که ناشی از شرایط توپوگرافی و زمین شناسی خاص این محدوده می باشد. نتایج: بررسی وضعیت پهنه بندی میزان آسیب پذیری مخاطره سیل در شهر ایلام بیانگر آن است که قسمت های شمال غربی، غرب و جنوب غربی و جنوب شهر ایلام در وضعیت آسیب پذیری کمتری نسبت به سایر مناطق شهر ایلام قرار دارند. همچنین بیشتر قسمت های مرکزی، شرق و شمال شرق ایلام در وضعیت آسیب پذیری بالا قرار دارند. در ادامه جهت کاهش میزان آسیب پذیری شهر ایلام در برابر سیل پیشنهاد هایی ارائه شده است.
۲۰۸۶.

مدل سازی ساختاری تأثیر شاخص های حمل و نقل پایدار بر زیست پذیری شهری شهر اهواز با رویکرد آینده پژوهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و آینده پژوهی منطقه ای دوره ۲ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ 1 - 17

کلیدواژه‌ها: حمل ونقل پایدار زیست پذیری شهر اهواز مدل سازی معادلات ساختاری آینده پژوهی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲ تعداد دانلود : ۱۲
در قرن بیست و یکم با رشد سریع شهرنشینی و افزایش جمعیت شهری، تأمین و افزایش کیفیت زندگی و زیست پذیری در شهرها امری ضروری است. گسترش شهری و افزایش تراکم جمعیت در مراکز شهری چالشی را برای یافتن راه حل های حمل ونقل پایدار ایجاد می کند. حمل ونقل پایدار در چند دهه گذشته در کشورهای درحال توسعه که با افزایش سریع شهرنشینی مواجه شده اند مطرح شده است، گسترش شهرها ضرورت توجه به بحث حمل ونقل پایدار و تأثیرات آن بر زیست پذیری شهری را اجتناب ناپذیر کرده است. هدف این تحقیق مدل سازی ساختاری تأثیر شاخص های حمل ونقل پایدار بر زیست پذیری شهر اهواز با رویکرد آینده پژوهی می باشد. این پژوهش که ماهیتی کاربردی دارد با روش تحلیلی - توصیفی و با ابزار پرسشنامه محقق ساخته، تأثیر عوامل گوناگون از جمله عوامل اقتصادی، زیست محیطی، کالبدی و اجتماعی و تأثیر آن بر زیست پذیری شهر اهواز را موردبررسی قرار داده است. حجم نمونه پژوهش، با بهره گیری از نرم افزار SamplePower، 200 پرسش نامه محاسبه شده و برای استنباط های علمی مدل سازی معادلات ساختاری به کار گرفته شده است. نتیجه پژوهش حاکی از آن است که عامل زیست محیطی با بار عاملی 0.57 مؤثرترین شاخص در میان شاخص های موردمطالعه حمل ونقل پایدار می باشد و عامل اجتماعی با بار عاملی 0.34 کم ترین تأثیر را در شاخص های حمل ونقل پایدار مؤثر بر زیست پذیری در میان پاسخگویان دارد. عامل زیست محیطی به عنوان مؤثرترین شاخص، ضرورت توجه به مسائل زیست محیطی و توسعه زیرساخت های مرتبط با حمل ونقل پایدار را در آینده تأکید می کند. همچنین، کمترین تأثیر عامل اجتماعی بر زیست پذیری نشان دهنده نیاز به برنامه های فرهنگ سازی و افزایش آگاهی عمومی در این زمینه است.
۲۰۸۷.

مکان گزینی بهینه شهربازی با بهره گیری از معیارهای شهر شاد آینده (نمونه موردی: کلان شهر شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و آینده پژوهی منطقه ای دوره ۲ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ 18 - 38

کلیدواژه‌ها: شهر شاد شهربازی مکان یابی سیستم اطلاعات جغرافیایی منطق فازی شیراز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴ تعداد دانلود : ۱۳
امروزه نشاط اجتماعی یکی از مهم ترین نیازهای جوامع بشری است، زیرا شهروندان به ویژه ساکنان کلان شهرها فرصت کمتری برای فکر کردن به خود و نیازهای خود دارند و ممکن است دچار افسردگی شوند. ازآنجاکه شادی تحت تأثیر ساختارهای متعدد جامعه شهری است، می تواند بر روند توسعه و تعالی شهروندان و جامعه شهری نیز تأثیر بگذارد. این مطالعه با روش توصیفی-تحلیلی و با هدف مکان گزینی شهربازی در کلان شهر شیراز با تکیه بر معیارهای شهر شاد متناسب با نیازهای آینده انجام پذیرفت. در ابتدا با بررسی ادبیات موجود 8 معیار از معیارهای شهر شاد از جمله شیب مناسب (شیب های کمتر از 15 درجه)، قرارگیری در زمین های غیرکشاورزی و حفاظت نشده از نظر منابع طبیعی، دوری از مسیل، دوری از گسل، وجود زمین های بایر موردنیاز، دسترسی به معابر اصلی شهر، دسترسی به مترو، فاصله از پارک های موجود، جهت مکان گزینی شهربازی استخراج گردید. سپس لایه های اطلاعاتی این معیارهای در شهر شیراز با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی تهیه شد و پس از فازی سازی، لایه ها همپوشانی شدند. نتایج نشان داد که عملگر ضرب فازی (Product) به دلیل احتیاط بیشتر نسبت به سایر عملگرها، مکان های ایده آل تری به منظور احداث شهربازی ارائه می کند. عملگر ضرب فازی چهار سایت بهینه جهت احداث شهربازی معرفی کرد که پس از بررسی های تکمیلی با استفاده از تصاویر ماهواره ای، مشخص گردید دو سایت موجود در محدوده شهرک برف فروشان به سمت شهرک بزین و در مجاورت بزرگراه های حسینی الهاشمی و دکتر حسابی و دومی در اراضی موجود در ورودی شهر جدید صدرا و در مجاورت بزرگراه دکتر حسابی و شهرک گلستان از مطلوبیت بیشتری برخوردار بوده و مستعد احداث شهربازی با توجه به معیارهای شهر شاد می باشند.
۲۰۸۸.

تحلیلی بر آینده توسعه منطقه ای مکران با نگاهی به روندها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و آینده پژوهی منطقه ای دوره ۲ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ 69 - 85

کلیدواژه‌ها: توسعه توسعه منطقه ای آینده پژوهی مکران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷ تعداد دانلود : ۱۲
شهرها به عنوان مراکز انباشت ثروت، انرژی و فناوری، نقش کلیدی در فرآیند توسعه پایدار ایفا می کنند. ازآنجایی که شهرها محل تمرکز فعالیت های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی هستند، برنامه ریزی صحیح و استفاده بهینه از منابع می تواند موجب رشد پایدار و ارتقای کیفیت زندگی در سطح ملی شود. در این راستا، راهبردهای توسعه ای برای شهرها باید به گونه ای طراحی شوند که هم با نیازهای امروز و هم با چشم انداز آینده هماهنگ باشند. هدف راهبرد توسعه منطقه ای ارتقاء وضعیت اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی مناطق مختلف یک کشور است. این راهبرد به منظور کاهش تفاوت های منطقه ای، بهبود شرایط زندگی در مناطق کمتر توسعه یافته و استفاده بهینه از منابع محلی و مزیت های رقابتی مناطق مختلف طراحی می شود. هدف تحقیق تحلیلی بر آینده توسعه منطقه ای مکران است. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و به لحاظ نوع آن توصیفی - تحلیلی و بر اساس مدل های آینده پژوهی با سنتز اسنادی و پیمایشی انجام یافته است. آینده توسعه منطقه ای مکران می تواند بسته به نحوه مدیریت منابع، حکمرانی و همکاری بین بخش های مختلف، در سه سناریو قرار گیرد. سناریوهای خوش بینانه می توانند منجر به رشد و توسعه پایدار در منطقه شوند، اما در سناریوهای بینابین و بدبینانه، چالش های جدی ممکن است فرآیند توسعه را کند یا حتی متوقف کنند. برای دستیابی به آینده ای مثبت و پایدار، توجه به حکمرانی یکپارچه، سرمایه گذاری در زیرساخت ها و مدیریت مؤثر منابع طبیعی از اهمیت بالایی برخوردار است.
۲۰۸۹.

آینده پژوهی ارتقای بهره وری نیروی کار در بستر اقتصاد دانش بنیان در پهنه سرزمین ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و آینده پژوهی منطقه ای دوره ۲ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ 86 - 99

کلیدواژه‌ها: اقتصاد دانش بنیان بهره وری نیروی کار تولید ناخالص داخلی مخارج دولت تورم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲ تعداد دانلود : ۹
هدف اصلی پژوهش حاضر ارتقای بهره وری نیروی کار در پهنه سرزمین ایران در بستر مؤلفه های اقتصاد دانش بنیان است. در اقتصاد دانش بنیان، تولید، توزیع و بازدهی دانش، محرک اصلی رشد اقتصادی، ثروت و اشتغال در تمامی سطوح سازمان می باشد. دانش، موجب بهبود و ارتقای بهره وری، افزایش تولید و رشد پایدار اقتصادی می شود. در تحقیق حاضر که تأثیر چهار مؤلفه تحت عنوان مؤلفه های ترکیبی اقتصاد دانش بنیان و متغیرهای توضیحی مانند تولید ناخالص داخلی، مخارج دولت و تورم، روی ارتقای بهره وری نیروی کار در سی ویک استان ایران بررسی شده است، جهت دستیابی به نتایج تحقیق، از روش اقتصادسنجی پانل دیتا (حداقل مربعات کاملاً اصلاح شده) و نسخه ۱۲ نرم افزار EViews استفاده شده است. به منظور بررسی پویایی و ایستایی متغیرها، همبستگی و رابطه بلندمدت میان آن ها از آزمون های ریشه واحد و کائو و برای سطح معناداری، اثرات ثابت و تصادفی مدل از آزمون های اف لیمر و هاسمن استفاده شده است که با سطح اطمینان ۹۵ درصد پانل بودن و اثرات ثابت مدل تأیید شد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که مؤلفه های ترکیبی اقتصاد دانش بنیان بر بهره وری نیروی کار در استان های ایران، تأثیر مثبت و معنی دار داشته و متغیرهای تولید ناخالص داخلی و مخارج دولت نیز تأثیر مثبت و معنی دار بر بهره وری نیروی کار دارند اما میان تورم و بهره وری نیروی کار، رابطه منفی و معنی دار برقرار است. نتیجه می گیریم که ارتقای بهره وری نیروی کار در پهنه سرزمین ایران در آینده، متأثر از مؤلفه های ترکیبی اقتصاد دانش بنیان بوده است؛ بنابراین سیاست گذاران اقتصادی جهت ارتقای بهره وری در استان های ایران می بایست در آینده توسعه پارک های علمی و فناوری، توسعه مراکز رشد و کارآفرینی، مهارت نیروی انسانی، توسعه زیرساخت های فناوری و توسعه دوره های آموزشی و پژوهشی را در دستور کار خود قرار دهند.
۲۰۹۰.

بررسی اثر روش پردازش و نقاط کنترل زمینی دقیق بر کیفیت مدل رقومی ارتفاعی سطح زمین حاصل از تصاویر پهپادی در مناطق جنگلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اطلاعات جغرافیایی سپهر دوره ۳۳ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۱۳۲ 7 - 24

کلیدواژه‌ها: ابنیه فنی جاده تصاویر پهپادی جنگل مدل رقومی سطح زمین نقاط کنترل زمینی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵ تعداد دانلود : ۱۵
با توجه به ضرورت کسب اطلاعات به روز از وضعیت پستی وبلندی های ریز جنگلی و همچنین وضعیت تخریب سطح رویی جاده های جنگلی، نیاز به مطالعه دقیق و بررسی روش ها و منابع نوین سنجش ازدوری نظیر تصاویر پهپادی و الزامات پردازش های مناسب تصویر وجود دارد. این تحقیق با هدف کلی بررسی قابلیت تصاویر پهپادی در تولید مدل رقومی سطح زمین در مناطق جنگلی و ضرورت استفاده از نقاط کنترل زمینی دقیق با تعداد و پراکندگی متفاوت برای استخراج مدل دقیق رقومی سطح زمین و استخراج مشخصات فنی و هندسی جاده ها با استفاده از تصاویر پهپادی و مقایسه اثر روش پردازش کیفیت تولید DSM انجام شده است. ابتدا تصاویر پهپادی برداشت و سپس برداشت های میدانی دقیق برخی مشخصات فنی و هندسی جاده های جنگلی (جوی کناری، گابیون و آبروها)، معایب سطحی جاده ها (چاله ها) و آبراهه های فرعی صورت گرفت. بعد از آن، پردازش تصاویر با استفاده از روش های مختلف در دو سطح با کیفیت متوسط و بالا و در دو حالتِ با و بدون نقاط کنترل زمینی انجام و مدل های رقومی سطح زمین منطقه تولید شدند. ارزیابی دقت ارتفاعی مدل های رقومی به دست آمده صورت گرفت. تصاویر پهپاد در فصل خزان درختان جنگلی در بخشی از جنگل های دارابکلای ساری در سه پروژه پروازی مجزا تهیه شدند. ابزارهای مورداستفاده در پژوهش حاضرعبارتند از: یک دستگاه پهپاد Phantom3 Pro با دوربین رقومی طیف مرئی، دو دستگاه موقعیت یاب جهانی تفاضلی Trimble R3 برای برداشت نقاط کنترل زمینی و نقاط سطح رویی جاده ها و میکروتوپوگرافی سطح زمین داخل جنگل و متر دقیق برای اندازه گیری عمق و فاصله. این پژوهش با استفاده از نرم افزار Agiosoft Photoscan به منظور پردازش تصویر و از نرم افزار ArcGIS10.8.2 برای پیاده کردن قطعات نمونه بر روی تصویر انجام شد. نتایج تحقیق نشان داد که در تمامی موارد، خطای اندازه گیری های مشخصات در مدل رقومی زمین حاصل از روش پردازش با کیفیت بالا، کمتر بود. جذر میانگین مربعات خطای (RMSE) برای عرض جوی کناری با بکارگیری نقاط کنترل زمینی دقیق و با پردازش با کیفیت بالا 7.4 سانتی متر و با کیفیت متوسط 10.3 سانتی متر بوده است، درحالی که برای همین حالت بدون نقاط کنترلی با کیفیت بالا 9.3 سانتی متر و با کیفیت متوسط 11.3 سانتی متر به دست آمد. به طورکلی نتایج بررسی ها نشان داد که DSM حاصل از تصاویر پهپادی، قابلیت استخراج برخی مشخصات فنی و هندسی جاده های جنگلی و میکروتوپوگرافی اراضی جنگلی را دارد ولی نیازمند استفاده از نقاط کنترل زمینی دقیق و پردازش تصاویر با مد پردازشی کیفیت بالا نیز هست.
۲۰۹۱.

کاربرد تئوری آنتروپی و تحلیل مؤلفه اصلی جهت تعیین متغیرهای ورودی تخمین تابش خورشیدی با الگوریتم های یادگیری ماشین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای طبیعی دوره ۵۵ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۱۳۰) 73 - 87

کلیدواژه‌ها: مشخصات هندسی یادگیری ماشین زاویه میل خورشیدی تابش یزد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸ تعداد دانلود : ۱۹
تابش خورشیدی به عنوان یکی از متغیرهای مهم در مدل های بیلان انرژی و شبیه سازی رشد گیاهان اهمیت زیادی دارد. در این پژوهش عملکرد روش تحلیل مؤلفه اصلی (PCA) و تئوری آنتروپی شانون (ENT) برای تعیین ورودی مدل های یادگیری ماشین جنگل تصادفی (RF)، رگرسیون خطی (LR)، ماشین بردار پشتیبان (SVR)، نزدیک ترین همسایه (KNN)، درخت تصمیم (DT) و (XGB) XGBoost در برآورد تابش خورشیدی در ایستگاه سینوپتیک یزد در حد فاصل سال های 2006 تا 2023 موردبررسی قرار گرفت. متغیرهای میانگین دما، دمای کمینه، دمای بیشینه، ساعات آفتابی، رطوبت نسبی و تابش خورشیدی به صورت روزانه از سازمان هواشناسی دریافت و متغیرهای تابش فرازمینی، فاصله نسبی زمین تا خورشید، زاویه میل خورشیدی و حداکثر ساعات آفتابی با روابط موجود محاسبه و به عنوان ورودی روش های پیش پردازش انتخاب شدند. نتایج الگوریتم های یادگیری ماشین حاکی از دقت قابل قبول آن ها در تخمین تابش خورشیدی بود. با کاهش بعد داده های ورودی به الگوریتم های یادگیری ماشین، نتایج نشان داد که روش تحلیل مؤلفه اصلی دقت مدل را افزایش داد و در بین مدل های به کاررفته، مدل PCA-SVR با ضریب تبیین 923/0 و دقت 84/92% بهترین نتیجه را در ایستگاه یزد نشان داد. لازم به ذکر است که روش تئوری آنتروپی شانون نتوانست نتایج مدل سازی را نسبت به روش بدون پیش پردازش اولیه بهبود بخشد. این تحلیل نشان می دهد که استفاده از تکنیک های کاهش ابعاد و انتخاب مدل های مناسب می تواند منجر به دقت بیشتر و پیچیدگی محاسباتی کمتر در مسائل پیش بینی شود، هرچند در انتخاب مدل پیش پردازش داده های اولیه باید دقت کافی داشت.
۲۰۹۲.

پیامدهای امنیتی جنگ دوم قره باغ بر مناطق مرزی شمال غرب ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای سیاسی سال ۹ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۳۴ 83 - 103

کلیدواژه‌ها: پیامدهای امنیتی جنگ قره باغ مرزهای شمالغرب ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴ تعداد دانلود : ۱۱
چالش های امنیتی در مناطق مرزی منشأ درون یا برون مرزی داشته و در قالب های نظامی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی شکل می گیرد. تحولات در دو سوی مرز بویژه مناطق با عقبه های قومی-فرهنگی مشترک می تواند تبعات امنیتی-سیاسی را هر چه سریع تر گسترش دهد. با در نظر گرفتن تحولات اخیر، پژوهش حاضر به دنبال شناسایی پیامدهای جنگ دوم قره باغ بر امنیت مرزهای شمال غرب کشور جمهوری اسلامی ایران می باشد. در پژوهش حاضر از روش کیفی با رویکرد اکتشافی استفاده شده است. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختار یافته بوده که روایی آن به صورت صوری و محتوایی و پایایی آن با بهره گیری از فرآیند اجماع کدگذاران مورد تائید قرار گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل فرماندهان و کارشناسان آشنا به موضوع پژوهش است که به تعداد 28 نفر با اشباع نظری مورد مصاحبه قرار گرفته اند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تکنیک تحلیل مضمون سه سطحی (مضامین پایه، سازمان دهنده و فراگیر) انجام گرفته است.یافته های پژوهش از طریق تحلیل کیفی و بررسی کدهای مضامین پایه ای و سازمان دهنده، شامل 5 دسته مضمون فراگیر سیاسی-امنیتی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، امنیتی و انتظامی و مضامین سازمان دهنده شامل 12 مقوله: ایجاد ناامنی، اختلافات قومی-مذهبی، خرابکاری، نفوذ، فشار اقتصادی، تغییر مرز و ژئوپولیتیک ، اختلال در حمل و نقل و تجزیه طلبی  و 218 مضمون پایه ای شدند.نتایج حاصل از تحقیق فوق بیانگر این است که از طریق بررسی کدهای مضامین پایه ای، سازمان دهنده و در نهایت فراگیر می توان چنین نتیجه گرفت که پپامدهای امنیتی جنگ دوم قره باغ تمامی حوزه های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و امنیتی مرزهای شمال غرب را در بر می گیرد که می توانند امنیت ملی کشور را تحت تاثیر قرار داده و به تبع آن تمامی نقاط کشور را تحت تاثیر قرار دهد.
۲۰۹۳.

آسیب شناسی گسترش خانه های دوم در سکونتگاههای روستایی پیراشهر بیرجند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه کالبدی سال ۹ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۳۵) 91 - 108

کلیدواژه‌ها: توسعه روستایی گردشگری خانههای دوم سکونتگاههای پیراشهر بیرجند

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴ تعداد دانلود : ۱۳
همزمان با برخی تحولات جهانی و رواج گردشگری روستایی، در ایران  و به ویژه در نواحی روستایی اطراف شهرهای بزرگ از چند دهه گذشته خانه های دوم یا خانه های تعطیلات با هدف گذراندن اوقات فراغت شکل گرفته و این روند به تدریج شهرهای میانی و کم جمعیت تر را نیز در برگرفته است. البته مشکلات موجود در شهرها از جمله ترافیک، انواع آلودگی ها، وضعیت مسکن و هم چنین میل به سرمایه گذاری در املاک، منجر به تمایل شهرنشینان در سکونتگاه های روستایی شده و گسترش خانه های دوم را به دنبال داشته است. هدف پژوهش حاضر بررسی آسیب ها و پیامدهای گسترش خانه های دوم در سکونتگاه های پیراشهر بیرجند است. این پژوهش از حیث هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش توصیفی – تحلیلی است. برای سنجش آسیب های ایجاد و گسترش خانه های دوم در منطقه مورد مطالعه 303 پرسشنامه در 25 روستای پیراشهر بیرجند تکمیل شده است؛ سپس با نرم افزارهای SPSS و PLS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بر پایه یافته ها، گسترش خانه های دوم و همچنین وجود مالکان غیر بومی به مرور زمان برای محیط روستا دارای آثار و پیامدهای منفی است که خود این آثار شاخص های محیط زیستی، کالبدی، اجتماعی و اقتصادی را در روستاها تحت تأثیر قرار داده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که میزان رشد خانه های دوم در ده ساله اخیر در روستاهای مورد مطالعه روندی افزایشی داشته است. بیشترین آسیب مشاهده شده در سکونتگاه های پیراشهری بیرجند در ابعاد اقتصادی است و ابعاد اجتماعی و فرهنگی، زیست محیطی، کالبدی. به ترتیب در اولویت های بعدی قرار می گیرند.
۲۰۹۴.

بررسی نقش پیاده مداری بر توسعه پایدار شهری (مطالعه موردی: پیاده راه چهارباغ عباسی اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۴ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۵۷) 208 - 230

کلیدواژه‌ها: پیاده راه پایداری شهری پیاده مداری چهارباغ عباسی اصفهان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹ تعداد دانلود : ۱۳
با آغاز هزاره سوم ضرورت رویکرد مجدد به حرکت پیاده بعنوان سالم ترین، اقتصادی ترین و پویاترین روش جابجایی و حمل و نقل درون شهری مورد توجه جدی کارشناسان و مدیران امور شهری قرار گرفته است. جنبش پیاده مداری که هدف آن بازیابی و توسعه فضاهای پیاده در سطح شهرها و اولویت قائل شدن برای عابرین پیاده بعنوان عناصر درجه اول شهری است، به یکی از محورهای برنامه ریزی و طراحی شهری مبدل گردیده است. بر همین اساس این نوشتار نیز، کوششی در راستای دستیابی به اهمیت حرکت پیاده و پیاده راه ها در شهرهای امروزی و تاثیر این فضاها بر توسعه پایدار شهری می باشد. با توجه به ماهیت موضوع و اهداف تحقیق، رویکرد حاکم بر فضای تحقیق توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری شهروندان شهر اصفهان (محدوده پیاده راه چهارباغ عباسی) و روش نمونه گیری در این پژوهش نمونه گیری تصادفی می باشد. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 384 نفر است. در این پژوهش سعی برآن بوده که داده های مورد نیاز از طریق مراکز، سازمان های مربوطه و همچنین مشاهدات و مطالعات میدانی، پرسشنامه محقق ساخته جهت گردآوری اطلاعات از شهروندان استفاده گردد. در بخش تحلیلی پژوهش از نرم افزار SPSS و مدل AHP فازی استفاده شده است. با توجه به نتایج به دست آمده می توان چنین بیان کرد که پیاده مداری شهری در دستیابی به پایداری شهری تأثیر بسزایی دارد، به طوری که موجب تقویت و ارتقاء فعالیت های شهری، کاهش استفاده از آلاینده های زیست محیطی و کمک به حفظ محیط زیست، کاهش وابستگی به وسایل نقلیه موتوری در خیابان چهارباغ عباسی گردیده است.
۲۰۹۵.

تاثیرهمگرایی قوای سه گانه بر توسعه پایدار جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۴ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۵۷) 599 - 614

کلیدواژه‌ها: همگرایی قوای سه گانه توسعه پایدار جمهوری اسلامی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵ تعداد دانلود : ۱۳
از مباحث بسیار مهم جهان امروز بحث توسعه و پیشرفت جوامع وکشورها می باشد که این امر نیازمند همراهی، مساعدت و همفکری در ظل تشکیلات قوی، منسجم، نظم پذیرو قانون مدارمی باشد که برخی از کشورها دراین محورگام گذاشته اند و ثمرات خوبی نیز بدست آورده اند. جامعیت و یکپارچگی کشور ما، اقتضا می کند که بین قوای سه گانه ، با وجود تفکیک قوا، هماهنگی درراستای همگرایی درتحقق اهداف وتعالی و اصلاح سریع و دقیق ساختاربرقرار باشد. زیرا هدف از حکومت ودولت در جوامع، فراهم نمودن امکانات لازم جهت رفاه وآسایش مردم با توجه به دستورات و قوانین موضوعه ارائه شده است. اما در کشور ما بر اساس قانون اساسی علاوه بر موردفوق الذکر مبانی ارائه شده از طرف شارع مقدس و سیره پیامبر(ص) و ائمه معصومین (علیهم السلام) نیز مطمح نظروسرلوحه می باشد. بدین منظور، روابط قوای سه گانه و حدود استقلال آنها جهت پیشبرد اهداف روشن گردیده و همگرایی لازم برای تحقق اهداف توسعه و پیشرفت داشته باشند ، بنابراین موضوع بسیار مهم و حیاتی جلوه می کند.
۲۰۹۶.

ارزیابی نقش حکم روایی مطلوب بر ارتقاء کیفیت محیط زیست شهری (مورد مطالعه: شهرستان شیروان)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۷ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۲۷ 694 - 709

کلیدواژه‌ها: حکمروایی مطلوب محیط زیست شهری مشارکت شیروان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴ تعداد دانلود : ۱۰
الگوی حکمروایی مطلوب شهری با ایجاد ارتباط میان حکومت شهری و شهروندان، به دنبال آَن است تا بتواند مشارکت و همکاری را بین تمامی نیروهای موثر در مدیریت جامعه، یعنی دولت، بخش خصوصی، بخش عمومی و تشکل های مردمی ایجاد کند. این پژوهش با هدف بررسی نقش حکمروایی مطلوب بر ارتقاء کیفیت محیط زیست شهری شیروان از دیدگاه شهروندان و ارزیابی وضعیت محیط زیست شهری این شهر انجام گرفته است، که از نظر هدف کاربردی و به لحاظ روش توصیفی – پیمایشی است. گردآوری داده ها از روش اسنادی و پیمایش میدانی با حجم نمونه 383 نفر در شهر شیروان انجام گرفته است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از ازمون آماری تی تک نمونه ای و تحلیل عاملی اکتشافی در نرم افزار spss انجام گرفته است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که پیاده سازی حکمروایی مطلوب در سطح شهر شیروان در حد متوسط است. بنابراین نیازمند برنامه ریزی های لازم جهت درگیر کردن شهروندان شیروان برای افزایش سطح توانمندی های ساکنین شهر و پیاده سازی ابعاد حکمروایی مطلوب جهت ارتقاء کیفیت محیط زیست شهری است.
۲۰۹۷.

پهنه بندی خطر وقوع زمین لغزش در گردنه صائین (محور ارتباطی شهر اردبیل- سراب)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۷ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۲۷ 822 - 842

کلیدواژه‌ها: زمین لغزش مدل ANP GIS گردنه صائین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰ تعداد دانلود : ۱۲
زمین لغزش از مهم ترین فرآیندهای مخاطره آمیز ژئومورفولوژیکی دامنه ای نقش به سزایی در تحول دامنه ها ایفا می نماید، گردنه صائین، در محور ارتباطی اردبیل – سراب به دلیل ویژگی های خاص زمین شناسی، اقلیمی، ژئومورفولوژیکی و فعالیت های انسانی از دیرباز تحت تأثیر رانش زمین بوده است.در راستای پهنه بندی زمین لغزش گردنه صائین در محور ارتباطی نیر- سراب از 9 متغیر مهم موثر بر وقوع زمین لغزش شامل: ارتفاع، شیب، جهت شیب، سازندهای زمین شناسی، فاصله از گسل، بارش و فاصله از آبراهه ،کاربری اراضی و فاصله از راه ارتباطی استفاده شد. وزن دهی عوامل مورد بررسی با استفاده از روش ANP و در محیط نرم افزار Super Decision انجام شد. در نهایت، لایه های موضوعی مؤثر بر رویداد زمین لغزش با توجه به وزن یا ضریب آن ها (حاصل از مدل ANP) در محیط نرم افزار ArcGIS با استفاده از روش ترکیب وزنی، با یکدیگر ترکیب و نقشه نهایی پهنه بندی خطر زمین لغزش در محور ارتباطی نیر- سراب به دست آمد. با توجه به نتایج به دست آمده، فاکتورهای شیب، ارتفاع ،لیتولوژی و فاصله از گسل، به ترتیب با مقدار 209/0، 139/0، 132/0 و 124/0 بیشترین ضریب وزنی را به خود اختصاص دادند. حاصل از این مطالعه، بیانگر ریسک بالای محدوده مورد مطالعه، از لحاظ وقوع زمین لغزش می باشد. مناطق پرخطر عمدتاً در شیب 10-40 درصد، در مناطق با بارندگی 300-450 میلی متر و در فواصل نزدیک از جاده ارتباطی، رودخانه و گسل قرار دارند. همچنین، سازندهای بسیار نامقاوم، نامقاوم و نیمه مقاوم و کاربری های کشاورزی و مرتعی، شیب هایی با جهت شمال، غرب و شمال غرب، نسبت به وقوع زمین لغزش حساسیت بالاتری دارند.
۲۰۹۸.

تاثیر ارتفاع و دمای سطح زمین بر عملکرد محصولات بارشی ماهواره ای در مقیاس ماهانه در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی و آمایش فضا دوره ۲۸ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۱۲۳) 120 - 147

کلیدواژه‌ها: بارش محصولات ماهواره ای اعتبارسنجی سنجش از دور MERRA

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶ تعداد دانلود : ۸۵
استفاده از محصولات بارش ماهواره ای برای برآورد داده های بارش در مقیاس منطقه ای راهکاری جدید محسوب می شود. این محصولات خود دارای خطاهای گوناگونی هستند، به همین دلیل، ارزیابی و بررسی صحت این داده ها پیش از استفاده ضروری است. از آنجائی که بارش به شرایط اقلیمی و خصوصیات فیزیوگرافی منطقه وابسته است، بنابراین در پژوهش حاضر، ضمن اعتبار سنجی و صحت سنجی محصولات ماهواره ای بارش، به بررسی تاثیر دما و ارتفاع بر عملکرد محصولات بارشی ماهواره های MERRA، TRMM و CHIRPS در مقیاس ماهانه، در بازه زمانی 2005 تا 2019 و با استفاده از 222 ایستگاه سینوپتیک واقع در سطح کشور ایران پرداخته شده است. نتایج نشان می دهد که به ترتیب مقدار ریشه میانگین مربعات خطا برای ماهواره های TRMM، MERRA و CHIRPS برابر با 8/23 ،6/30 و 35 میلیمتر است که نشان دهنده عملکرد مطلوب ماهواره TRMM نسبت به دو ماهواره دیگر است؛ با بررسی شاخص آستانه موفقیت می توان گفت که طبق این شاخص، هر سه ماهواره عملکرد بسیار خوب و تقریبا مشابهی دارند به طوری که مقدار این شاخص به ترتیب برای ماهواره های MERRA، TRMM و CHIRPS برابر 864/0، 797/0 و 776/0 است. همچنین نتایج نشان داد که ماهواره TRMM در تمامی طبقات دمائی و ارتفاعی بهتر از دو ماهواره دیگر عمل می کند. در ارتفاعات کمتر از 500 متر و بیشتر از 1500 متر و دماهای زیر 18 درجه سانتی گراد، MERRA عملکرد خوبی نسبت به CHIRPS داشته و برآورد بهتری از بارش واقعی ارائه داده است.
۲۰۹۹.

شناسایی و پهنه بندی مناطق مستعد وقوع مخاطره زمین لغزش در شهرستان گرمی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هیدروژئومورفولوژی دوره ۱۱ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۳۹ 18 - 1

کلیدواژه‌ها: زمین لغزش پهنه بندی Aras شهرستان گرمی شمال غرب ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۰ تعداد دانلود : ۱۵۷
یکی از انواع فرآیندهای دامنه ای که هرساله موجب خسارات جانی و مالی فراوانی در بسیاری از نقاط ایران و جهان می شود، پدیده زمین لغزش است. افزایش جمعیت و گسترش سکونتگاه های انسانی در نواحی کوهستانی، مشکل بودن زمان پیش بینی وقوع زمین لغزش و متعدد بودن عوامل موثر در رخداد این پدیده، ضرورت پهنه بندی خطر زمین لغزش را آشکار می سازد. شناسایی عوامل موثر در وقوع این پدیده و پهنه بندی خطر آن، یکی از روش های اساسی و کاربردی جهت دست یابی به راهکارهای پش بینی، کنترل و پایش آن می باشد. با استفاده از مطالعات میدانی، نقشه های زمین شناسی و توپوگرافی و با مرور پژوهش ها و مطالعات صورت گرفته در این زمینه و همچنین بررسی شرایط موجود در منطقه مورد مطالعه 9 عامل طبقات ارتفاعی، شیب، جهت شیب، زمین شناسی، فاصله از گسل، فاصله از رودخانه، فاصله از راههای ارتباطی ،کاربری اراضی و بارش به عنوان عوامل موثر بر وقوع زمین لغزش بررسی شد. لذا، هدف این پژوهش بررسی و تحلیل مهم ترین عوامل دخیل در ایجاد خطر زمین لغزش در شهرستان گرمی و مشخص کردن سطوح مستعد که احتمالاً در آینده نزدیک درگیر زمین لغزش خواهند شد. در این پژوهش نسبت به پهنه بندی مناطق مستعد با الگوریتم  چند معیاره Aras درمحیط نرم افزار  Edrisiاقدام گردید و با توجه به نتایج حاصل از پهنه بندی خطر زمین لغزش؛ معیارهای کاربری اراضی، شیب، زمین شناسی به ترتیب با ضریب وزنی 187/0، 152/0، 152/0 و 142/0، مهم ترین عوامل دخیل در ایجاد خطرزمین لغزش محدوده مطالعاتی بوده و به ترتیب 99/361 و 32/450 کیلومتر مربع از محدوده دارای احتمال خطر بسیارزیاد و زیاد می باشد. در نهایت می توان گفت مهم ترین عامل اصلی دخیل در افزایش مقدار و پتانسیل زمین لغزش در شهرستان گرمی، تغییر کاربری اراضی و افزایش زمین های کشاورزی و چراگاه های دامی می باشد. 
۲۱۰۰.

تعیین نقش حکمروایی مطلوب در ارتقاء عدالت محیط زیستی شهرهای ساحلی صنعتی - مطالعه موردی: شهرهای ساحلی عسلویه و ماهشهر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اطلاعات جغرافیایی سپهر دوره ۳۳ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۱۳۱ 61 - 84

کلیدواژه‌ها: حکمروایی مطلوب عدالت محیط زیستی شهرهای ساحلی صنعتی معادلات ساختاری عسلویه و ماهشهر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹ تعداد دانلود : ۸۱
نقش کارکردی و اقتصادی- سیاسی شهرهای ساحلی سبب شده است تا گروه های مختلف باهدف دستیابی به خدمات اکوسیستمی موجود باهم رقابت کنند که این امر درنهایت موجب تهدید روزافزون پایداری سواحل به ویژه در بعد محیط زیستی شده است. از طرفی، حکمروایی مطلوب شهری به عنوان الگوی کارآمد به دنبال کاهش تضاد منافع بین بخشی و ایجاد زمینه مشارکت حداکثری گروه ها در مدیریت و راهبری شهرها است. از این رو اصلاح الگوی حکمرانی فعلی شهرهای ساحلی صنعتی به سمت حکمروایی مطلوب ضروری است. هدف این پژوهش بررسی رابطه بین حکمروایی مطلوب و عدالت محیط زیستی در شهرهای ساحلی با نقش میانجی سرمایه اجتماعی است که با رویکرد کمی و به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل خبرگان و مدیران فعال در شهرهای ساحلی صنعتی عسلویه و ماهشهر است. حجم نمونه بر اساس حداقل سطح معنی داری 0.05 برابر 250 نفر است. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از روش معادلات ساختاری و نرم افزارهای SPSS26 و SmartPLS4 استفاده شده است. بر اساس نتایج ضریب تأثیر بین حکمروایی مطلوب و عدالت محیط زیستی و همچنین ضریب تأثیر بین حکمروایی و سرمایه اجتماعی به ترتیب برابر 0.683 و 0.769 است که مقادیر آن ها معنی دار و قوی است. همچنین نتایج نشان می دهد ضریب تأثیر سرمایه اجتماعی عدالت محیط زیستی معنی دار است و ازاین رو نقش میانجیگری آن در رابطه بین حکمروایی مطلوب و عدالت محیط زیستی تائید می شود.  بر اساس نتایج می توان اذعان داشت که پیاده سازی زمینه الگوی حکمروایی مطلوب و ارتقاء سرمایه اجتماعی می تواند به بهبود عدالت محیط زیستی در شهرهای ساحلی صنعتی موردمطالعه منجر شود. ازاین رو پیشنهاد می شود شاخص های حکمروایی مطلوب نظیر مشارکت، شفافیت، اثربخشی و کارایی، بیش ازپیش در فرآیندهای برنامه ریزی و اجرا موردتوجه قرار گیرند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان