فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳٬۲۴۱ تا ۳٬۲۶۰ مورد از کل ۳۴٬۷۸۴ مورد.
منبع:
جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲۳
876 - 893
حوزههای تخصصی:
ژئوتوریسم پدیده نوپایی است که در قالب دو فاکتور زمین شناسی و جغرافیا بیان می گردد که دارای اشکال و انواع گوناگونی است که با توجه به شرایط محیطی متفاوت هستند. مخاطرات محیطی به دو گروه عمده مخاطرات اجتماعی و مخاطرات تکنولوژیک تقسیم می شوند. مخاطرات اجتماعی، مستقیما از زندگی روزانه انسان ها نشات می گیرند و مخاطرات فناورانه نیز، مخاطراتی هستند که از فعالیت های انسانی در کره زمین و بهره گیری نامناسب از تکنولوژی ریشه می گیرد. هدف از این پژوهش واکاوی و تجزیه و تحلیل میزان تاثیرگذاری مخاطرات محیطی در توسعه ژئوتوریسم استان اردبیل در شهرستان هیر می باشد. در پژوهش حاضر از روش میدانی و توصیفی و تحلیلی اسفاده گردیده است و به کمک دو جامعه آماری مرتبط با گردشگری یعنی گردشگرهای داخلی وارد شده به شهرستان هیر و مسئولین فعال منطقه در صنعت ژئوتوریسم به بررسی مخاطرات محیطی تاثیرگذار در توسعه ژئوتوریسم پرداخته شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که احتمال وقوع خطر بهداشتی و محیطی از نظر مسافران با مجموع امتیاز 52/3 بیش ترین امتیاز را در بین تهدیدهای توسعه ژئوتوریسم منطقه هیر به خود اختصاص داده است که این فاکتور منجر به عدم جذب توریسم و درنهایت توسعه ژئوتوریسم در منطقه شده است. هم چنین احتمال وقوع خطر ساختاری و عملکردی از نظر مسئولین با مجموع امتیاز 24/3 دارای بیش ترین تاثیرگذاری بر توسعه توریسم منطقه مورد مطالعه دارد. بنابراین بر اساس نتایج حاصله می توان نتیجه گرفت باید زیرساخت های بهداشتی و محیطی و هم چنین ساختاری و عملکردی توسعه یابد تا با توسعه رفاهی، اقتصادی، بهداشتی، زیرساختی و حقوقی در سال های آتی منجر به پیشرفت روزافزون صنعت ژئوتوریسم در سطح شهرستان هیر گردد. براساس نتایج پیشنهاد می گردد در مطالعات آتی تاثیرات عوامل طبیعی نیز در توسعه ژئوتوریسم شهرستان هیر مورد بررسی قرار گیرد.
نقش سرمایه فرهنگی در حمایت از توسعه سفرهای دریایی (مطالعه موردی: شهر ساحلی نوشهر)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
زمینه و هدف: دریا و سواحل آن به علت داشتن جاذبه های زیبا و جذاب از دیرباز مورد توجه عموم مردم بوده و همواره در کشورهای مختلف به عنوان مقصد سفر برای گذران اوقات فراغت با انگیزه تفریح و استراحت انتخاب می شود. در دهه های اخیر نیز سفرهای دریایی به عنوان یکی از شاخه های پر طرفدار گردشگری در سطوح بین المللی مطرح شده و در حال حاضر، سفر دریایی به عنوان یکی از بخش های کلیدی در رشد صنعت گردشگری شناخته می شود. هدف اصلی این پژوهش، بررسی نقش سرمایه فرهنگی در حمایت از توسعه سفرهای دریایی در نوشهر می باشد. روش شناسی: این تحقیق در زمره تحقیقات پیمایشی می باشد که اطلاعات آن با استفاده از ابزار پرسش نامه جمع آوری شده است. جامعه آماری این تحقیق را کلیه افراد ساکن در شهر نوشهر در استان مازندران تشکیل داده اند که از طریق فرمول کوکران حجم نمونه (n) برابر با 382 نفر برابر شد و برای کاهش خطا به400 نفر افزایش یافت. ضریب آلفا کرونباخ در این مطالعه در بعد عینیت یافته برابر با (74/0)، بعد تجسم یافته برابر با (71/0) و بعد نهادینه شده برابر با (80/0) برآورد شده و مورد تأیید واقع شده است. یافته ها: یافته ها نشان می دهد که میانگین نگرش افراد ساکن نسبت به توسعه سفر دریایی (از نمره 5)، در بعد اقتصادی 13/3، در بعد اجتماعی-فرهنگی 28/3 و در بعد زیست محیطی برابر با 75/3 بوده است. علاوه بر این، نتایج این تحقیق نشان می دهد که نگرش افراد نسبت به توسعه سفر دریایی در حد متوسط رو به بالا می باشد. همچنین، میانگین ابعاد سرمایه فرهنگی نسبت به حمایت از توسعه سفر دریایی (از نمره 5)، در بعد عینیت یافته 91/2، تجسم یافته 11/3 و نهایتأ در بعد نهادینه شده 86/2 بوده است. نتیجه گیری و پیشنهادات: نتایج تحقیق حاکی از آن است که که سرمایه فرهنگی افراد در حمایت از توسعه سفر دریایی در بعد تجسم یافته در حد متوسط رو به بالا می باشد. نتایج آزمون فرضیات نشان می دهد که بین سرمایه فرهنگی با توسعه و بین حمایت مردم با میزان توسعه مسافرت های دریایی همبستگی و رابطه معناداری وجود دارد. همچنین با افزایش تحصبلات و سن افراد میزان حمایتشان از توسعه افزایش می یابد؛ اما از لحاظ آماری بین سن با میزان حمایت مردم رابطه معناداری وجود ندارد. نوآوری و اصالت: با توجه به حمایت مردم محلی از طرح های توسعه ای در زمینه سفر دریایی، سیاست گذران و برنامه ریزان می توانند با برخورداری از این حمایت اجتماعی، زمینه های مناسب برای سرمایه گذاری جهت توسعه مسافرت دریاییی را در این منطقه فراهم سازند.
بسترهای حاکم و پیامدهای حاصل از توسعه گردشگری بر مبنای مزیت های رقابت پذیری در ناحیه روستایی رودبار قصران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
پژوهش حاضر، از نظر هدف، کاربردی و بنیادی و دارای ماهیت تفسیری و تحلیلی و از نظر روش، در گروه پژوهش های کمی و کیفی قرار دارد. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز از روش گراندد تئوری و مدل ترکیبی (FSORA، FCOPRAS)،(EDAS)، و نرم افزار SPSS، استفاده شد. نتایج برخورداری روستاها از شاخص های گردشگری نشان داد که از بین روستا های مورد مطالعه روستای لالان و شمشک در بهترین وضعیت، و روستای حصارک در بدترین وضعیت قرار دارد. همچنین نتایج تئوری زمینه ای به منظور بررسی بستر های حاکم بر توسعه گردشگری نشان داد، بستر های (حکمروایی مطلوب گردشگری، نهادینه سازی فرهنگ گردشگری، رویکرد نامتمرکز گردشگری، تدوین برنامه راهبردی از طریق ظرفیت ها و توانمندی های رقابت پذیر گردشگری، تشکیل تیم تخصصی در زمینه توسعه گردشگری، توسعه زیرساخت های گردشگری، تبلیغات مناسب گردشگری) از سوی متخصصان پیشنهاد شد و از بین آنها، حکمروایی مطلوب گردشگری با مقدار وزن 33/72، بیشترین میزان اهمیت را به خود اختصاص داده است. همچنین نتایج تئوری زمینه ای به منظور بررسی پیامد های حاصل از توسعه گردشگری نیز نشان داد پیامدهای شناخته شده از جانب متخصصان شامل توسعه پایدار گردشگری، ارتقاء کیفیت زندگی، رونق بازاریابی، افزایش آگاهی و دانش گردشگری در روستا ها بوده است که از بین پیامد های مطرح شده، توسعه پایدار گردشگری با مقدار وزن 54/72، بیشترین میزان اهمیت را به خود اختصاص داده است. در نهایت اینکه بین بستر های حاکم و پیامد های توسعه گردشگری بر مبنای مزیت های رقابت پذیری ناحیه کوهستانی رودبار قصران ارتباط معنادار و مثبت وجود دارد.
تحلیلی بر نقش مدیریت محلی در توسعه اقتصادی نواحی دارای توان های اکوتوریسمی (مورد: دهستان برغان، شهرستان ساوجبلاغ)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
روستا و توسعه پایدار فضا دوره ۴ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۵)
136 - 157
حوزههای تخصصی:
اکوتوریسم و رویکردهای توسعه پایدار روستایی با یکدیگر پیوند تنگاتنگی دارند چرا که هم می توان از طبیعت (رابطه انسان و محیط) استفاده بهینه کرد و اقتصاد را شکوفا بخشید و هم می توان سعی در حفظ و نگهداری از منابع طبیعی داشت. لذا یکی از ابعادی که مدیران روستایی می توانند نقش بیشتری در آن داشته باشند، کمک به توسعه در بعد اقتصادی آن در نواحی دارای ظرفیت اکوتوریسمی در نقاط روستایی بر حسب وظایف و مسئولیت های آن ها در زمینه توسعه اقتصادی و گردشگری در نواحی روستایی است. دهستان برغان به عنوان یک منطقه برگرفته از پتانسیل طبیعت گردی برخوردار است و لذا در سال های گذشته به سمتی رفته است که بیشتر گردشگری در حال تخریب طبیعت روستا است تا توسعه اقتصادی دهستان؛ لذا مدیران محلی به عنوان رهبر جامعه روستایی می توانند نقش مضاعف ایفا کنند. به همین منظور این پژوهش در پی تحلیلی بر نقش عملکرد مدیران محلی (شوراهای اسلامی و دهیاری ها) در توسعه اقتصادی نواحی مبتنی بر اکوتوریسم در دهستان برغان شهرستان ساوجبلاغ است و از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ روش از نوع توصیفی- تحلیلی است. جمع آوری داده ها و اطلاعات به دو صورت اسنادی و میدانی (پرسشنامه) انجام شد. جامعه آماری روستاییان پنج روستا (اغشت، برغان، ورده، سرهه، سنج) در دهستان برغان شهرستان ساوجبلاغ استان البرز بوده است که با استفاده از فرمول کوکران و با استفاده از روش نمونه گیری احتمالی طبقه بندی شده، 318 نفر به عنوان نمونه انتخاب شد. برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و آزمون های T تک نمونه ای، همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی استفاده گردیده است. نتایج حاصل از پژوهش در روستاهای موردتحقیق نشان داد که بین مدیریت محلی (نقش تصمیمات شورای اسلامی روستا) و (نقش اقدامات عملی دهیاری) با توسعه اقتصادی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.
بازآفرینی پایدار و خلاق شهری با تاکید بر فعالیت های اقتصادی سازگار
حوزههای تخصصی:
زمینه و هدف: بازآفرینی شهری پایدار و خلاق با تأکید بر فعالیت های اقتصادی سازگار به عنوان مقاله ای سعی در پاسخگویی به سؤالات بازآفرینی دارد. با توجه به روند سریع شهرنشینی و اثرات آن بر بافت های تاریخی و فرسوده، توجه و مراقبت بیشتری در این بافت ها احساس می شود.مواد و روش ها: در این تحقیق سعی شده است با جمع آوری نمونه های موردی به بررسی پروژه های بازآفرینی شهری پایدار و خلاق در کشورهای توسعه یافته و همچنین کشورهای تاریخی پرداخته شود و از مجموعه اطلاعات این پروژه های بازآفرینی برای ایجاد مدلی مناسب برای این موضوع استفاده شده است. . برای این منظور از جدول مقایسه ای توصیفی برای تکمیل اطلاعات و ایجاد راهکارهای خلاقانه استفاده شده است.یافته ها و نتیجه گیری: بافت های تاریخی دارای بالاترین ظرفیت های فرهنگی و اقتصادی هستند که برای بهره برداری از آن ها در راستای توسعه منطقه و همچنین جلوگیری از زوال آن، باید از راهکارهای قابل اعتماد و پاسخگو استفاده کرد. تحقیق زیر نیز در جستجوی بررسی این راهکارها و امکان سنجی بازآفرینی خلاقانه مبتنی بر اقتصاد بومی در پروژه های شهرهای مختلف جهان به منظور پرکردن خلأ توسعه بافت های تاریخی به ویژه از منظر اقتصادی است. . نتایج این تحقیق حاکی از آن است که بهترین و جامع ترین روش برای بازآفرینی و طراحی بهتر و بهینه این بافت تاریخی، اقتصاد خلاق و راهکارهای آن است که شامل برندسازی، افزایش ارتباط بین گردشگری و صنایع، ایجاد ارزش های اقتصادی، سرمایه گذاری، ایجاد یا تغییر کاربری است، بنابراین استفاده از رویکرد مطلوب و توسعه خلاق اقتصادی در بازآفرینی بافت تاریخی، پویایی و توسعه اقتصادی و فرهنگی آن را در پی خواهد داشت
ارزیابی کاربری اراضی شهری با تاکید بر پدافند غیرعامل با بهره گیری از مدل SOAR (مطالعه موردی: شهر اردبیل)
منبع:
جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۱
332 - 347
حوزههای تخصصی:
در طول تاریخ سرزمین ها همواره در معرض مخاطرات طبیعی (زلزله و...) و مخاطرات انسانی (جنگ) قرارگرفته و باعث خسارات جانی و مالی بسیار زیادی شده است. لذا اهمیت پدافند غیرعامل، قبل و بعد از بحران در راستای کنترل و کاهش خسارات وارده غیرقابل انکار می باشد. در این راستا هدف پژوهش حاضر ارزیابی کاربری اراضی شهری با تأکید بر پدافند غیرعامل می باشد که به صورت موردی در شهراردبیل انجام شده است.تحقیق حاظر از لحاظ ماهیت توصیفی- تحلیلی و از لحاظ هدف کاربردی است و جامعه آماری آن را، خبرگان شهر اردبیل تشکیل می دهند که به روش گلوله برفی، 10 نفر از کاشناسان آشنا به شهراردبیل و موضوع چدافند غیرعامل، به عنوان نمونه آماری منتخب تحقیق، انتخاب و مورد پرسشگری قرار گرفتند. همچنین از مدل مدیریت استراتژیک SOARجهت تحلیل داده های به دست آمده استفاده شده است. یافته های حاصل از پیاده سازی ماتریس سوآر بیانگر این امر است که تعداد 4 نقطه قوت و تعداد 8 فرصت برای پدافند غیر عامل شناسایی شده است. همچنین در این خصوص تعداد 9 نتیجه و 3 آرمان هم راستا (مکان یابی مناسب کاربری ها؛ شهراردبیل، مجهز به پناهگاه جهت استفاده در هنگام بحران؛ شهراردبیل، شهر ایمن) نیز تدوین شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است علی رغم وجود خلاء برنامه ریزی جامع در زمینه پدافند غیرعامل در شهراردبیل می توان با بهره گیری از مدل مثبت اندیشی SOAR و با برنامه ریزی راهبردی به بهبود عملکرد سیستم و کاهش آسیب پذیری این شهر امیداوار شد.
سنجش میزان تأثیر ایدئولوژی نو سلفی بر افراطی گری در قاره آفریقا(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
ژئوپلیتیک سال نوزدهم بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۶۹)
176 - 206
حوزههای تخصصی:
قاره آفریقا با توجه به ویژگی های منحصر به فرد خود دارای شرایطی مناسب در راستای گسترش ایدئولوژی نوسلفی وهابی و جریان های افراطی است؛ به گونه ای که تهدیدات ناشی از گسترش آن منجر به بسط و توسعه شبکه های اسلام گرای رادیکال در این قاره شده است. در همین راستا، این نوشتار زمینه وسیع تری از جریان های مختلف عملکرد اسلامی در آفریقا و عوامل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی که در منطقه شکل گرفته اند را مورد شناسایی قرار داده و به تجزیه و تحلیل عوامل موثر در شکل گیری آن ها پرداخته است. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی تاثیر ایدئولوژی نوسلفی وهابی بر جریان های افراطی در قاره آفریقا می باشد که می تواند برای برنامه ریزی و مدیریت جریان های نوسلفی به عنوان الگویی مدنظر قرار گیرد. این تحقیق با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از روش میدانی و بهره گیری از تکنیک دیمتل درصدد بررسی تأثیر ایدئولوژی نوسلفی وهابی بر جریان های افراطی در قاره آفریقا است. یافته های تحقیق نشان داد متغیرهایی مانند ایدئولوژی حذف، مداخلات سازمان ملل و نهادهای بین المللی، فقر فرهنگی و ایدئولوژی مسلمانان آفریقایی، ناکارآمدی دولت، جنبش ضدآپارتاید برای مبارزه تبعیض نژادی در منطقه نشان دهنده تعامل بالا و ارتباط سیستمی قوی با سایر متغیرها هستند. عواملی مانند عدم فعالیت منسجم جریان بیداری اسلامی، دیدگاه منفی نسل جدید آفریقایی از استعمار غرب، ضعف ساختاری آن با سایر مناطق جهان، فقدان درآمد کافی به عنوان معلول نمایش داده شده است.
ارزیابی مخاطرات نهشته های بادی دشت سیستان و تأثیر آن بر مخازن حیاتی چاه نیمه زابل
منبع:
جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۲۲
610 - 627
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف از انجام این تحقیق ارزیابی مخاطرات رسوبات بادی دشت سیستان و تأثیر آن بر مخازن حیاتی چاه نیمه در دو کانون بحرانی نیاتک و جزینک با وسعتی در حدود 131660 هکتار در جنوب شرقی زابل واقع در شمال استان سیستان و بلوچستان است. این عرصه قطاعی در جهت جنوب شرق به شمال غرب را شامل می شود که ازنظر ژئومورفولوژی دارای 2 واحد دشت سر و پلایا است. از اهداف مهم این پژوهش ارائه راهکارهای مناسب برای به حداقل رساندن آسیب های ناشی از مخاطرات نهشته های بادی و خسارات ثانویه آن، در بخش های تأسیسات، کشاورزی، جاده ها و خسارات وارده به منطقه به ویژه برمخازن آبی چاه نیمه است.روش شناسی پژوهش: روش انجام این پژوهش، بررسی های میدانی، عکس های هوایی، تصاویر ماهواره ای با دوره های زمانی مختلف، بررسی مورفولوژی عمومی و بادهای منطقه (120روزه) و مکان یابی به لحاظ مطالعه ژئومورفولوژی منطقه انجام شد. در این پژوهش از نقشه های توپوگرافی، نقشه های زمین شناسی، نرم افزارهای رایانه ای ازجمله ENVI و GIS استفاده شد. نمونه برداری از رسوبات (رسوب شناسی و ترسیم نمودارهای مربوطه) و مطالعات آزمایشگاهی XRF (فلوئورسانس اشعه ایکس)، تحلیل مقایسه ای و روش تجزیه وتحلیل داده ها صورت خواهد پذیرفت. یافته ها: بر اساس نتایج تحقیق، عامل اصلی مخاطرات، بادهای فرساینده منطقه بوده که جهت شمال تا شمال غربی با زاویه 330 تا 360 درجه (باد120روزه سیستان) دارند و مهم ترین رخساره های برداشت، اراضی رهاشده، اراضی ماسه زار و عرصه های شور و پف کرده بستر دریاچه هامون و دشت های شمالی (کشور افغانستان) هستند. تفسیر نقشه های توپوگرافی و تصاویر ماهواره ای در سال های مختلف نشان داد که سرعت و جهت حرکت تپه های ماسه ای منطقه متناسب با باد غالب 120روزه و در جهت شمال غربی-جنوب شرقی هستند. علاوه برآن، ارتفاع تپه های ماسه ای و حجم ماسه ها فاکتور مهمی در سرعت حرکت و میزان پیشروی تپه های ماسه ای در سطح دشت سیستان و ورود به مخازن چاه نیمه هستند.
تحلیلی بر عدالت اجتماعی با تأکید بر توسعه شهرهای میانی موردمطالعه استان آذربایجان شرقی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
کاهش نابرابری فضایی و حذف دوگانگی اقتصادی و اجتماعی به عنوان یکی از اهداف اصلی توسعه، مورد توجه بسیاری از نظریه پردازان توسعه قرار گرفته است. نابرابری منطقه ای و فضایی در حال تشدید است که خود مانعی بر سر راه توسعه ملی است. بنابراین، توسعه متوازن و هماهنگی پیش نیاز بسیار مهمی برای دستیابی به ثبات و توسعه همه جانبه کشور تلقی می شود. هدف اصلی این مقاله، تحلیلی بر عدالت اجتماعی با تأکید بر توسعه شهرهای میانی می باشد. پژوهش حاضر نوعی پژوهش آمیخته است که با استفاده از آمار (پرسشنامه های نیمه ساختاریافته) و آمار (پرسشنامه لیکرت) در مرحله اول، عوامل اجتماعی در حوزه مورد مطالعه از دیدگاه کاربران محلی به دست آمد. استفاده از آنها مصاحبه های غیررسمی برای دستیابی به این هدف، مصاحبه با 50 نفر از کارشناسان دانشگاهی انجام شد. نتایج پژوهش نشان می دهد افزایش جمعیت و رشد شهرنشینی دو پدیده ای هستند که به طور متقابل بر یکدیگر اثرگذار هستند و ترکیب و توزیع جمعیت را نیز تحت تأثیر قرار داده اند. بررسی مطالعات جمعیتی استان در سطح شهری و روستایی، نشان دهنده برتری قابل توجه جمعیت پذیری و رشد جمعیت در مناطق شهری در مقابل مناطق روستایی استان است. نسبت جمعیت شهرنشین استان از 5/۵۵ درصد در سال ۱۳۶۵ به 84/۶۱ درصد در سال ۱۳۷۵ ارتقا یافته است. در سال ۱۳۸۵ این رقم به 67/66 درصد رسیده و در سال ۱۳۹۰ این رقم به 25/69 درصد افزایش یافته است. در سال ۱۳۹۵ نسبت جمعیت ساکن در نواحی شهری به میزان 86/71 درصد افزایش یافته است.
ارائه مدل ارتقا بهره وری در یگان های نظامی مردم پایه شهری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در این تحقیق با توجه مفهوم روحیه از عوامل غیر فیزیکی، در عرصه نبرد به دو نوع روحیه مثبت و منفی ناشی از انجام کارهای مشابه و نه صرفا یکسان در یگان های نظامی می رسیم،در این مقاله مدل جدید و منعطفی برای ارتقا بهره وری عوامل غیرفیزیکی در یگان های نظامی مردم پایه ارائه شده است که در این مقاله هر رزمنده که از ادوات بهره می برد به عنوان اپراتور در نظر گرفته شده و اقدامات رزمی به عنوان وظایف شغلی تعیین می گردد لذا با استفاده ازاین مدل می توان کارها را به نحوی زمانبندی کرد که کارهای مشابه در کوچکترین دوره قابل برنامه ریزی و کارهای غیر مشابه در بزرگترین دوره قابل برنامه ریزی به هر اپراتور تخصیص داده شود ، به نحوی که کل هزینه تخصیص شامل هزینه کل انجام کار و هزینه کل روحیه منفی کمینه گردد.مسئله مورد نظردر این مقاله در یگان نظامی برای زمانبندی نیروی انسانی در یگان مردم پایه می باشد که از 3 گروهان در یک گردان با 4 نوع وظیفه مختلف می باشد . برای حل مسئله زمان بندی نیروی انسانی از یک الگوریتم فراابتکاری به نام الگوریتم شبیه سازی تبرید استفاده شد و نتیجه نشان دهنده ان بود که نیروی انسانی تخصیص داده شده با استفاده از چرخش شغلی مناسب ،با کمترین روحیه منفی زمانبندی شدند .
شناسایی و اولویت بندی عوامل تشدید کننده روند نابسامانی فضاهای شهری برای استفاده سالمندان در منطقه 8 شهر شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۳ بهار ۱۴۰۲ شماره ۴۹
121 - 134
حوزههای تخصصی:
سالمندان از جمله گروه های اجتماعی هستند که به دلیل شرایط سنی و کاهش نسبی فعالیت های کاری، عمدتاً از فضاهای شهری برای انجام فعالیت های اختیاری و اجتماعی استفاده می کنند . سالمندی و شهرنشینی، به دلیل تاثیر متقابل بر یکدیگر، یکی از محورهای مهم مطالعه و برنامه ریزی برای افزایش کیفیت زندگی سالمندان در شهر محسوب می شوند. هدف اصلی پژوهش شناخت الگوها و ویژگی های طراحی شهری سالمندمحور و شهر دوستدار سالمند بوده و هدف های اختصاصی شامل شناخت رویکردهای جامعه شناسان سالمندشناس، طراحان شهری و سایر حوزه های مرتبط با آن در مورد ایجاب و لزوم پرداختن به سالمندی، شناخت مقتضیات شهر دوستدار سالمند و امکانات موجود شهر شیراز برای پیوستن به جرگه شهرهای دوستدار سالمند در ایران است. روش پژوهش در این تحقیق از نظر نتایج و پیامد پژوهش با توجه به اینکه سعی در ارزیابی و بهبود فضای شهری برای سالمندان است از نوع بنیادی-راهبردی است؛ از نظر فرایند اجرا با توجه به اینکه داده های گردآوری شده از طریق روش های آماری استنباطی و توصیفی و استفاده از نرم افزارهای Depth map و تحلیل زمین آماری در Arc GIS انجام خواهد شد از نوع کمی است. یافته های تحقیق مشخص شد که منطقه هشت شهرشیراز از منظر اکثر ابعاد طراحی و برنامه ریزی نظیر مشارکت اجتماعی، دسترسی به حمل و نقل عمومی و فضاها و کاربری های تفریحی برای سالمندان مناسب نیست و علاوه بر مولفه های کالبدی نظیر پیاده روها، گاها مولفه های اجتماعی نیز در منطقه هشت شهرداری شهر شیراز مسیری متفاوت با مسیر شهر دوستدار سالمندان را در پیش گرفته است.
تحلیل عوامل موثربر معیشت پایدار خانوارهای روستایی (مطالعه موردی: بخش کشاورزی دهستان رستاق در شهرستان خلیل آباد)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
روستا و توسعه پایدار فضا دوره ۴ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۱۳)
84 - 100
حوزههای تخصصی:
اقتصاد روستایی به عنوان یکی از وجوه بسیار اساسی موجودیت روستا، از دیرباز با کشاورزی و فعالیت های زراعی عجین بوده است؛ به گونه ای که، بخش کشاورزی از نظر اشتغال خانوارها و درآمدزایی برای آنان بسیار اهمیت دارد. از این رو، می تواند نقش مهمی در کاهش فقر و به خصوص تقویت معیشت پایدار روستایی ایفا کند. هدف این پژوهش، بررسی و تحلیل عوامل موثربر معیشت پایدار خانوارهای روستایی در دهستان رستاق از توابع شهرستان خلیل آباد است که به لحاظ روش توصیفی – تحلیلی انجام شده است. بدین منظور ابتدا ضمن مطالعات اسنادی و میدانی، طیف گسترده ای از شاخص ها تعیین گردید. سپس، جمع آوری داده ها براساس شاخص های انتخابی و با استفاده از پرسش نامه خانوار انجام شده است. در این راستا نقش بخش کشاورزی در 337 خانوار ساکن در روستاهای دهستان رستاق مورد بررسی قرار گرفت. روایی پرسش نامه توسط متخصصین مورد بررسی قرار گرفت که ضریب اعتبار پرسشنامه نیز ، برابر با 85/0 به دست آمده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها و نیز تحلیل های آماری و فضایی از مدل های وزنی انتروپی شانون و کوپراس و نرم افزار Spss استفاده شده است. نتایج نشان داد در بین ابعاد مورد مطالعه، بعد اقتصادی(144/15) و بعد اجتماعی با میانگین(102/12) رتبه های اول و دوم را در بهبود معیشت پایدار به خود اختصاص داده اند. با استفاده از مدل کوپراس، در بین روستاهای مورد مطالعه روستای نقاب با درجه اهمیت(100) نسبت به سایر روستاها از سطح معیشت پایدار بهتری برخوردار بوده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که، با اطمینان 99 درصد می توان گفت که میزان عوامل موثر بر معیشت پایدار خانوارهای روستایی در این ابعاد (اقتصادی، اجتماعی، فیزیکی، انسانی و محیطی) در روستاهای محدوده مورد مطالعه متفاوت است.
بخش بندی بازار گردشگری بر اساس انگیزه های سفر ، مطالعه موردی: شهرهای اردبیل، سرعین و مشکین شهر(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
با گسترش جهانی صنعت گردشگری، تعداد فزاینده ای از مناطق در کشورهای درحال توسعه اهمیت گردشگری را به منزله عاملی مهم در توسعه اقتصاد منطقه ای درک کرده اند. بخش بندی بازار گردشگری یکی از اقداماتی است که می تواند به بازاریابان و برنامه ریزان مقاصد گردشگری در زمینه شناسایی تأمین نیازها و خواسته های گردشگران کمک کند. در تحقیق حاضر به بخش بندی بازار گردشگری بر اساس انگیزه های سفر در شهرهای اردبیل، سرعین و مشکین شهر پرداخته شده است. جامعه آماری پژوهش شامل گردشگران داخلی مراجعه کننده به شهرهای اردبیل، سرعین و مشکین شهر طی اردیبهشت تا تیرماه سال 97 می باشند و نمونه آماری آن 384 نفر و روش نمونه گیری در دسترس می باشد. پرسشنامه موردنظر بامطالعه مبانی نظری و با استفاده از 5 پرسشنامه استاندارد تنظیم شده است. روش های تحلیل آماری مورداستفاده نیز عبارت اند از: تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی و تحلیل خوشه ای به روش سلسله مراتبی. تحلیل عاملی عوامل انگیزشی روی نمونه موردنظر منجر به شناسایی 10 عامل مهم شد. همچنین تحلیل خوشه ای به روش سلسله مراتبی K میانگین پنج خوشه اصلی شامل کسب دانش و آگاهی، لذت و هیجان، تمایلات شخصی و خودشکوفایی، خانواده و دوستان شناسایی شدند. و نهایتاً نتایج پژوهش در مورد رابطه بین ویژگی های جمعیت شناختی، روان شناختی، رفتاری و انگیزه های سفر نشان می دهد که آگاهی در زنان و خودشکوفایی و خانواده در مردان، آگاهی در افراد متأهل و خانواده در افراد مجرد، کسب دانش و هیجان در افراد با وضعیت مالی بالا، و دانش و آگاهی در افراد با میانگین سنی بالا و خانواده در افراد 18 تا 35 ساله مهم ترین انگیزه هستند.
بررسی و ارزیابی نظریه های قدرت دریایی و ارائه مدل نظری(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
ژئوپلیتیک سال ۱۹ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۷۱)
116 - 154
حوزههای تخصصی:
در دو دهه اول قرن بیست و یکم، شاهد تغییرات و تحولات عظیمی در استراتژی دریایی کشورها، محیط ژئوپلیتیکی دریاها و نظام بین المللی هستیم. قدرت دریایی کشورها باید با این تحولات هماهنگ باشد. امروزه دیدگاه صرف نظامی از قدرت دریایی، با اهداف چندگانه و استراتژی دریایی و ملی کشورها هم خوانی ندارد. بررسی پیشینه نظریه های قدرت دریایی بیانگر آن است که این نظریه ها در قالب تشریح ماهیت قدرت دریایی، عوامل و عناصر آن و یا ارائه مدل بوده است. این تحقیق با بهره گیری از روش توصیفی - تحلیلی، نظریه های قدرت دریایی را از لحاظ ساختار و محتوا، ارزیابی و عوامل و عناصر قدرت دریایی را در قالب مدل نظری پیشنهاد کرده است. یافته های تحقیق و مدل نظری حاصل از آن، نشان می دهد که قدرت دریایی از 7 عامل یا مؤلفه: جغرافیایی و سرزمینی؛ ژئوپلیتیکی؛ انسانی و اجتماعی؛ اقتصادی و صنعتی؛ نظامی؛ سیاسی و نهادی (داخلی و بین المللی)؛ تکنولوژیک و فن آوری اطلاعات، شکل یافته است. هر یک از این عوامل به تعدادی نماگر یا عناصر تقسیم می گردد. عوامل 7 گانه قدرت دریایی با یکدیگر تعامل دارند و تفکیک آنان از یکدیگر سخت است؛ به عبارت دیگر قدرت دریایی محصول ترکیبی از اجزاء به هم پیوسته و خروجی عوامل 7 گانه است.
بررسی نقش مسکن پایدار بر امنیت اجتماعی در شهرها، مطالعه موردی شهر نوشهر(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
موضوع مطالعات امنیت در مسکن مهم ترین موارد و معیارهای سنجش کیفیت در شهرها است و امنیت به عنوان یکی شاخص های اصلی کیفیت موردتوجه صاحب نظران بوده است. پژوهش حاضر از نظر نوع تحقیق کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی و تحلیلی، روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی(مشاهده و پرسش نامه) و جامعه آماری تحقیق حاضر کلیه خانوارهای شهر نوشهر می باشد. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 384 نفر مشخص گردید. روایی متغیرهای تحقیق توسط اساتید دانشگاهی تأیید گردید. و پایایی پرسش نامه با استفاده از آلفای کرونباخ 75/0 محاسبه شده است. روش تجزیه وتحلیل اطلاعات با استفاده از آمار توصیفی(میانگین و توزیع فراوانی) و آماری استنباطی در محیط نرم افزار لیزرال صورت گرفته است. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که بین شاخص های امنیت اجتماعی بر مسکن پایدار تأثیر مثبت و معناداری دارد. همچنین نتایج نشان دهنده آن بود که از بین شاخص ها، مسکن پایدار بر روی شاخص امنیت مالی دارای بیشترین تأثیر بوده به گونه ای که 4/70 درصد از واریانس متغیر امنیت مالی توسط متغیر مسکن پایدار مورد بررسی قرار می گیرد و این امر با مسکن به عنوان بستر سوداگری و کالای تجاری به صورت تجمیعی و «نگران» کننده به دلیل افزایش تسهیلات دریافتی مسکن و مازاد عرضه کمتر در واحدهای مسکونی ارزان قیمت و متوسط، پایداری اجتماعی مسکن را برای اقشار انبوه جامعه تحت تأثیر قرار دهد، اما در صورت وقوع سناریوهای بازگشت به شرایط پیش از برجام یا تشدید تحریم ها، افزوده شدن تقاضای سفته بازی و سرمایه ای به تقاضای مصرفی، افزایش تورم انتظاری در جامعه و افزایش قیمت درخواستی توسط عرضه کنندگان می تواند باعث افزایش قیمت مسکن حتی فراتر از سطح تورم عمومی در جامعه شود.
تبیین الگوی تحقق گردشگری خلاق در شهر اصفهان(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
جغرافیا و مطالعات محیطی سال دوزادهم پاییز ۱۴۰۲ شماره ۴۷
38 - 53
حوزههای تخصصی:
الگوها شبیه سازی واقعیت اند، مقایسه ای که رویت پیچیدگی های دنیای حقیقی را تسهیل می کند. هر الگوی تبیینی با شیوه های متفاوتی به زندگی انسان می نگرد، و هر یک از این الگوها فرضیه های خاص درباره ماهیت واقعیت پدیده را عرضه می کنند. از گردشگری خلاق نیز می توان به عنوان ابزاری برای احیای گردشگری شهرها نام برد. چرا که شهرها به عنوان نظام های فرهنگی در نظر گرفته می شوند که توسط میراث های انسانی و طبیعی شکل می گیرند. هدف این پژوهش، تبیین الگوی تحقق گردشگری خلاق در شهر اصفهان می باشد. رویکرد حاکم، بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت ژرفانگر، مبتنی بر پرسشنامه و رویکرد آینده پژوهی می باشد. جهت الگوسازی، ابتدا تمامی عوامل دخیل در آینده ی گردشگری خلاق شهر اصفهان از طریق مطالعه و بررسی پیشینه ی پژوهش و سپس از طریق مصاحبه و بررسی اسناد و پرسشنامه های دلفی تهیه شده است. روش نمونه گیری گلوله ی برفی و 35 پرسشنامه میان نخبگان حیطه ی گردشگری و استادهای دانشگاهی به عنوان جامعه ی آماری پژوهش توزیع گردید. بر این اساس، ابتدا شاخص ها و 52 متغیر در 6 حوزه سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فناوری، زیست محیط و کالبدی شناسایی شده است. سپس جهت پردازش داده ها، از تحلیل اثرات متقابل ساختاری توسط نرم افزار میک مک استفاده گردیده است. عوامل کلیدی جهت ترسیم الگوی گردشگری خلاق، شناسایی و رتبه بندی شد و براین اساس جهت ترسیم الگوی مناسب جهت تحقق گردشگری خلاق شهر اصفهان تلاش گردید.
تحلیل عوامل مؤثر کالبدی و اجتماعی بر تحقق پذیری شهر دوستدار سالمند، مطالعه موردی: شهر ورامین(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های جغرافیای برنامه ریزی شهری دوره ۱۱ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴
155 - 174
حوزههای تخصصی:
در عصر حاضر یکی از مهم ترین مسائل کشورها، سالخوردگی جمعیت و پیامدهای ناشی از آن است. افزایش طول عمر همراه با کاهش نرخ موالید در ایران نیز وضعیت مشابهی را طی سال های اخیر موجب شده است و پیش بینی می شود بسیاری از شهرهای بزرگ و کوچک نظیر شهر ورامین در آینده با این وضعیت را تجربه کنند. پژوهش حاضر با هدف تحلیل مؤلفه های کالبدی و اجتماعی بر تحقق پذیری شهر دوستدار سالمند در فضای شهری ورامین انجام شده است. داده ها و اطلاعات این پژوهش از طریق مطالعه منابع کتابخانه ای و پیمایشی جمع آوری شده و از شیوه های کیفی و کمی برای تحلیل آن ها بهره گرفته شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که بالاترین رتبه در مؤلفه ها مربوط به "مشارکت اجتماعی" و پایین ترین میانگین مربوط به مؤلفه "تکریم سالمندان و احترام اجتماعی" است و به ترتیب بیشترین درصد نارضایتی سالمندان مربوط به کمبود خدمات پزشکی متعارف، مشاور خانوادگی و دسترسی به شبکه حمل ونقل ایمن برای سالمندان می باشد. همچنین یافته های پژوهش نشان می دهد که میانگین همه معیارهای موردبررسی در حد استاندارد نبوده و تا رسیدن به سطح مطلوب فاصله زیادی دارند. همچنین به منظور شناسایی عوامل مؤثر به منظور تحقق پذیری شهر دوستدار سالمند ورامین، از روش تحلیل عاملی استفاده شد. نتایج نشان داد که دو عامل "حمل ونقل و فعالیت های اجتماعی" و "زیر بنایی-کالبدی" با تبیین 12 گویه، بیشترین اهمیت را در این زمینه داشته اند. سایر عوامل به ترتیب عبارت اند از: خدمات اجتماعی – درمانی، ایمنی، سرزندگی شهری – حامی، فرهنگی، مشارکت، دسترسی، مسکن
ارائۀ مدل مفهومی کسب و کارهای تجارت الکترونیکی در گردشگری مبتنی بر رویکرد فراترکیب(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
برنامه ریزی و توسعه گردشگری دوره ۱۲ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۴۵
109 - 130
حوزههای تخصصی:
زمینه و هدف: کسب وکار تجارت الکترونیکی به عنوان استراتژی مهم شرکت های قرن بیست و یک در حوزه گردشگری می باشد که علاوه بر ایجاد روابط قوی با مشتریان فعلی، به دنبال جذب هرچه بیشتر مشتریان در محیط پویا و پیچیده امروز بازار است.هدف از این مطالعه ارائه مدل مفهومی کسب وکارهای تجارت الکترونیک در حوزه گردشگری است. شاخص های این مطالعه با استفاده از روش فراترکیب مشخص شدند.روش شناسی: از روش فراترکیب به منظور جمع آوری داده های مورد نیاز بهره گرفته شدو جامعه مورد مطالعه پایگاه های داده الکترونیکی بوده است. جامعه نمونه تحقیق در پژوهش حاضر منابع علمی از سال 2000 تا 2020 می باشند. مقدار شاخص کاپا برابر با 712/ 0 است و مقالات استخراج شده و مورد تحلیل قرار گرفته از طریق روش فراترکیب از سطح پایایی قابل ملاحظه و خوبی برخوردار هستند برای انجام روش فراترکیب از روش هفت مرحله ای سندلوسکی و باروسو استفاده شده است.یافته ها: در این مطالعه تعداد شش معیار ارتباط با مشتری، شبکه (سخت افزار)، شبکه (نرم افزار)، کارایی کسب وکار، محتوا (رفتار کارکنان) و ساختار تجاری مشخص شده اند و در این میان تعداد 29 معیار به عنوان معیار فرعی معرفی گردیدند.نتیجه گیری و پیشنهادات : به مدیران و کاربران دنیای واقعی توصیه شده است که به منظور توسعه کسب وکارهای تجارت الکترونیک در حوزه گردشگری باید به 6 مقوله اصلی ارتباط با مشتری، شبکه سخت افزار، شبکه نرم افزار ،عملکرد کسب وکار، رفتار کارمندان، الگوی تجاری و متغیر ها فرعی مرتبط با آن ها باید توجه کنند. نوآوری و اصالت: مؤلفه های جدید استخراج شده کسب وکارهای تجارت الکترونیک گردشگری در منطقه شمال کشور و مقوله بندی کدها برای تحلیل و تفسیر نهایی به روش فرا ترکیب و ارائه مدل مفهومی از نوآوری های تحقیق می باشند.
ارزیابی آسیب پذیری معیشتی کشاورزان در برابر سیل (مورد مطالعه: استان لرستان)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های روستایی دوره ۱۴ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۵۵)
406 - 421
حوزههای تخصصی:
سیل ها ازجمله مخاطرات طبیعی هستند که در مواردی منجر به پدیده هایی مخرب گشته و آثار اجتماعی، اقتصادی و سلامتی هولناکی را بر جای می گذارند. در این میان جوامع روستایی به دلیل معیشت وابسته به تغییرات اقلیمی بیشتر در معرض آسیب پذیری قرار دارند. بنابراین ارزیابی آسیب پذیری معیشتی در سطح محلی برای تهیه سیاست مناسب سازگاری و برنامه هایی برای رفع چالش های معیشتی اهمیت دارد. لذا هدف این تحقیق ارزیابی آسیب پذیری معیشتی کشاورزان نسبت به سیل در استان لرستان است. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه سرپرستان خانوارهای روستایی سیل زده در سه شهرستان خرم آباد، چگنی و پل دختر استان لرستان است که بر اساس گزارش های جهاد کشاورزی استان لرستان تعداد آن ها 6755 نفر در نظر گرفته شد. با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 308 خانوار تعیین شد. جهت انتخاب نمونه ها از نمونه گیری احتمالی با روش تصادفی نظام مند استفاده شد. در این تحقیق برای محاسبه آسیب پذیری معیشتی خانوارهای روستایی نسبت به سیل از شاخص آسیب پذیری معیشتی (LVI) استفاده شد. نتایج نشان داد که کشاورزان سیل زده روستاهای شهرستان پل دختر نسبت به شهرستان چگنی و خرم آباد آسیب پذیری معیشتی بالاتری دارند. در شهرستان پل دختر شاخص های راهبرد معیشتی، شبکه های اجتماعی، دانش- اطلاعات و سلامتی مقدار بالاتری را نسبت به دو شهرستان دیگر نشان داد؛ که این به معنی آن است که شهرستان پل دختر در این شاخص ها، آسیب پذیری بالاتری را دارد. با توجه به نتایج به دست آمده از این تحقیق، راهکارهایی جهت کاهش آسیب پذیری و تقویت سازگاری خانوارهای روستایی در برابر وقوع سیل ارائه شد.
نقش شروط و اسقاط حق طرح دعوی مراجع حل اختلاف در دعاوی سرمایه گذاری در پرتو مراجع احراز صلاحیت در راستای برنامه ریزی منطقه ای و توسعه پایدار(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۳ زمستان ۱۴۰۲ ویژنامه ۱
445 - 458
حوزههای تخصصی:
به همان میزان که امروزه قراردادهای سرمایه گذاری توسعه یافته و به پیچیدگی های آن افزوده شده است، به همان میزان نیز اختلافات در سطوح مختلف قراردادی افزایش یافته است. بنابراین بایست در ارائه راه حل مؤثر و کارآمد جهت رفع اختلافات در حوزه سرمایه گذاری، رویکردها و شیوه هایی را در نظر گرفت که به فراخور موضوع قرارداد و حوزه اختلاف از یک سو و جایگاه صلاحیتی که ایجاد کرده و نحوه رسیدگی را تبیین می کند، ابزارهایی را در نظر گرفت. این مطالعه نشان می دهد که نهادها و مراکز داوری رسیدگی به حل و فصل اختلاف سرمایه گذاری با حل پرونده های متعدد با رویه های داوری در عرصه جهانی با موضوع سرمایه گذاری توانسته است رویکرد و رویه ای متعارف را در عرصه بین الملل ایجاد کند. به عبارت دیگر شیوه های رسیدگی در مراجع مختلف در داوری بین المللی متفاوت و هر کدام به طرق خاص و ابتکار ویژه خود می باشد که در صورت عدم هماهنگی قوانین داخلی با آنها یکی از عوامل تشویق و ترغیب سرمایه گذاری را ضعیف شده است.