انگیزه سفر

صنعت گردشگری در سال های اخیر رشد و توسعه یافته است و طبق پیش بینیهای جهانی این روند رو به رشد همچنان ادامه دار خواهد بود. اما از جانب دیگر این صنعت نسبت به ناآرامی، بیثباتی و نا امنی بسیار شکننده و حساس است. به همین علت برنامه ریزان فرهنگی تمام تلاش خود را برای حفظ امنیت گردشگران به کار میبندند. بر همین اساس تمایل به سفر ارتباط کاملی با امنیت سفر و مقصد دارد. برای آزمون این فرض، تحقیق حاضر با هدف بررسی رابطه بین احساس امنیت و تمایل به سفر صورت پذیرفت. در این مسیر جمعی از دانشجویان دانشگاه تهران به صورت تصادفی انتخاب گردیدند و بررسی شدند. نتایج تحقیق حاکی از آن بوده است که رابطه مثبت و معنیداری میان متغیرهای جنس، احساس امنیت و انگیزه سفر با متغیر وابسته برقرار بوده است. از جانب دیگر متغیرهای سن، احساس نگرانی و تحصیلات رابطه معناداری با متغیر تمایل به سفر نداشته اند. نتایج تحلیل رگرسیون چندمتغیره نیز نشان داد که دو متغیر انگیزه سفر و احساس امنیت در مجموع 19 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین کرده اند.

امروزه گردشگری به عنوان یکی از صنایع پر درآمد در سطح ملی و بین المللی مطرح است. یکی از عوامل مهم در رشد و توسعه این صنعت برنامه ریزی بهینه برای ارائه خدمات مناسب است. بخش بندی بازار یکی از پیش شرط های موفقیت برنامه ریزی گردشگری است. شناسایی و تجزیه و تحلیل انگیزه های سفر با هدف ارائه خدمات درخور و مناسب به گردشگران از مهمترین روش های بخش بندی بازار در این صنعت است. از این رو هدف پژوهش حاضر شناسایی و تجزیه و تحلیل انگیزه های گردشگران خارجی برای سفر به شهر اصفهان است. جامعه آماری پژوهش شامل گردشگران خارجی سفر کرده به شهر اصفهان است که در ماه های فروردین و اردیبهشت سال 1390 به این شهر سفر کرده اند. از این جامعه نمونه ای به حجم 200 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شد. ابزار گردآوری داده ها به روش پرسشنامه محقق ساخته است که مشمل بر 23 سوال برای سنجش متغیرهای پژوهش است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های تحلیل عاملی اکتشافی، آزمون نیکویی برازش و تحلیل واریانس یک طرفه استفاده شده است. نتایج پژوهش شش انگیزه سفر برای گردشگران خارجی سفر کرده به شهر اصفهان را شناسایی کرده است که عبارتند از انگیزه فرهنگی، انگیزه ناشی از اجبار، انگیزه خرید، انگیزه ماجراجویی، انگیزه بهداشتی و انگیزه استراحت. همچنین نتایج پژوهش در مورد رابطه بین متغیرهای جمعیت شناختی و انگیزه های سفر نشان می دهد زنان دارای انگیزه فرهنگی قوی تری نسبت به مردان هستند. از نظر انگیزه سلامتی و ماجراجویی نیز مردان نسبت به زنان از انگیزه قوی تری برخوردار هستند.

گستردگی و توسعه ی فضاهای تجاری، اقامتی و تفریحی موجب تغییر چهره ی شهر مشهد به عنوان دومین کلانشهر ایران طی دهه ی گذشته شده است، هدف اصلی این پژوهش بررسی تاثیر توسعه ی اماکن گردشگری بر رضایت مندی گردشگران مذهبی است. جامعه ی مورد مطالعه گردشگران مذهبی هستند که در نوروز 1395 به مشهد سفر نموده اند. نتایج رگرسیون چند متغیره نشان داد که بین توسعه ی اماکن گردشگری و رضایت مندی گردشگر مذهبی رابطه مثبت و معنا داری وجود دارد و از بین متغیرهای مستقل و موثر در مدل، متغیر توسعه ی مراکز تفریحی بیشترین تاثیر را بر رضایت گردشگران مذهبی به عنوان متغیر وابسته دارد و پس از آن متغیر های توسعه ی مراکز اقامتی و توسعه ی مراکز خرید بر رضایت گردشگران مذهبی موثر هستند. ضمنا نتایج آزمون همبستگی پیرسون نشان داد که بین انگیزه ی سفر و ویژگی های جمعیت شناختی گردشگر با رضایت مندی گردشگران مذهبی رابطه ای وجود ندارد.

هدف پژوهش حاضر بررسی اثر نوستالژی تاریخی و فردی برروی انگیزه سفر و اثر آن بر قصد سفر است روش پژوهش حاضر توصیفی پیمایشی است. این پژوهش حس نوستالژی تاریخی و فردی که در طی سفر برای گردشگران ایجاد می شود و منجر به رضایت آنها و انگیزه سفر می گردد را بررسی می کند. بعد از مرور ادبیات پژوهش یک مدل مفهومی طراحی شد و با استفاده از مدل معادلات ساختاری مورد آزمون قرار گرفت. پرسشنامه پژوهش براساس مدل پژوهش طراحی گردید و روایی آن مورد تایید خبرگان قرار گرفت. جامعه آماری گردشگران شهر تهران بودند که به دلیل نامعین بودن جامعه ابتدا یک مطالعه مقدماتی با توزیع پرسشنامه بین 20 نفر از گردشگران انجام شد و با برآورد واریانس نمونه اولیه در سطح اطمینان 95 درصد، حجم نمونه محاسبه گردید(100 نفر) .110 پرسشنامه توزیع شد که از این تعداد 100 نفر پاسخ دادند. داده ها با استفاده از نرم افزار پی ال اس مورد تحلیل قرار گرفت نتایج نشان می دهد که نوستالژی فردی تاثیر به سزایی بر انگیزه ها سفر به تهران ندارد بلکه نوستالژی تاریخی این انگیزه را متاثر می کند همچنین نتایج نشان داد که انگیزه سفر تاثیر به سزایی در قصد سفر به تهران دارد. این پژوهش با آشکار کردن اهمیت نوستالژی تاریخی مدیران گردشگری را به استفاده از سازه ها و آثار تاریخی برای ترغیب گردشگران برمی انگیزاند. این امر به حفظ آثار تاریخی در شهر تهران نیز کمک می کند.

شناسایی بخش ها ی بازار گردشگری به توسعه ی بهتر بسته های سفر و راهبردها ی کارآمدتر کمک می کند. با شناسا یی ارزشهای مورد انتظار ناشی از الگوهای رفتاری و مقایسه آن با علایق رفتاری سفر افراد سالمند درکنار ویژگی های فردی می توان بازار گردشگران سالمند را بخش بندی و پیش بینی کرد. این مطالعه از نظر هدف کاربردی و به لحاظ شیوه گردآوری اطلاعات، توصیفی- پیمایشی است. برای شناسایی ارزشهای مورد انتظار از رویکرد کیفی و روش دلفی و برای پیش بینی گروه ها ی بازار از رویکرد کمی با استفاده  از شبکه های عصبی بهره می برد.این پژوهش بین 380 نفر ازگردشگران سالمندان اصفهانی و تهرانی به روش نمونه گیری غیر تصادفی و در دسترس انجام شده است. نتایج نشان می دهد ارزشها ناشی از ویژگی های فردی و شخصیتی، انگیزه های سفر، تجربه سفر، سبک سفر و لذت سفر است. بازارگردشگران سالمند بر اساس ارزش های مورد انتظار، با تکنیک شبکه عصبی در سه گروه محافظه کار، مرفه و جوان شناسایی و پیش بینی شدند.

همگام با تغییرات شگرف تکنولوژی و ارتباطات در قرن حاضر، گردشگری نیز شاهد پیشرفت های زیادی بوده است. از طرف دیگر، دنیای پرمشغله امروز فرصت کمی را برای تفریح و لذت افراد باقی گذاشته است و مصرف کنندگان خدمات گردشگری مایل اند به راحتی و سرعت هرچه بیش تر به اطلاعات مورد نیاز خود برای سفر دست پیدا کنند. به همین منظور تحقیق حاضر که از نوع تحقیقات کاربردی است و از دسته پژوهش های توصیفی- پیمایشی از نوع همبستگی به شمار می رود، با هدف بررسی تاثیر برند گردشگری در شبکه های اجتماعی جهت ایجاد انگیزه سفر به شهر تهران با در نظر گرفتن نقش میانجی نگرش نسبت به مقصد انجام گرفته است. پرسشنامه ای شامل 28 گویه به روش تصادفی ساده در شبکه های اجتماعی توزیع و 313  نمونه جمع آوری شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل عاملی و مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج این آزمون ها نشان داد که برند گردشگری و نگرش نسبت به مقصد تاثیر مثبت و معناداری بر ایجاد انگیزه سفر دارد؛ همچنین نگرش نسبت به مقصد در رابطه برند گردشگری و ایجاد انگیزه سفر نقش میانجی را ایفا می کند.

امروزه بخش بندی بازار گردشکری یکی از پیش شرط های موفقیت مقاصد گردشگری است. در این راستا، بخش بندی گردشگران براساس متغیرهای روان شناختی از مهمترین و پرکاربردترین شیوه های بخش بندی بازار گردشگری است. از این رو هدف پژوهش حاضر بخش بندی بازار گردشگری شهر تهران با استفاده از شناسایی انگیزه های سفر و ویژگی های سبک زندگی گردشگران خارجی بازدید کننده از بازار بزرگ این شهر است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی بوده و از نظر روش جمع آوری داده ها نیز توصیفی_پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل گردشگران خارجی است که در ماه های اسفند 1396 تا اردیبهشت 1397 به بازار بزرگ و قدیمی شهر تهران سفر کرده اند. از این جامعه، نمونه ای به حجم 394 نفر به روش نمونه گیری تصادفی در دسترس انتخاب شد. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته شامل 67 سئوال بوده است. سنجش روایی و پایایی پرسشنامه به ترتیب از روایی محتوا و آلفای کرونباخ استفاده شده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش های تحلیل عاملی اکتشافی، تحلیل خوشه ای و آزمون کای اسکوئر در محیط نرم افزار SPSS انجام شده است. یافته های پژوهش حاضر نشان داد، گردشگران خارجی بازدید کننده از بازار بزرگ شهر تهران را می توان در چهار گروه بخش بندی کرد که شامل گردشگران ایده آل پسند، گردشگران اصول گرای رفتاری، گردشگران میانه رو و گردشگران خاص گراست. همچنین نتایج پژوهش نشان می دهد، بین متغیرهای جمعیت شناختی و خوشه های چهارگانه ارتباط مثبت و معنی داری برقرار است.

این پژوهش با استفاده از تکنیک تحلیل تشخیصی درصدد  شناسایی الگوهای تمایز بخش انتخاب محل اقامت گردشگران در شهر مشهد است. روش پژوهش پیمایشی و ابزار مورد استفاده برای جمع آوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بوده است. جامعه آماری تحقیق، گردشگران و زائران بومی شهر مشهد در فصل زمستان سال 1396 است. یافته های تحقیق نشان داد که انتخاب محل اقامت گردشگران مشهدی به شیوه غیرنهادی (68 درصد) و بر اساس تصمیم جمعی (88 درصد) صورت می گیرد. بررسی عوامل تمایزگذار در انتخاب محل اقامت نیز نشان داد که اگرچه پایگاه اجتماعی گردشگران در انتخاب محل اقامت نقش دارد، اما تنها عامل تعیین کننده نیست؛ بلکه ارزش های اقامتی گردشگران و نظام ترجیحات آنان در سفر و انگیزه سفر نیز در انتخاب محل اقامت گردشگران در شهر مشهد تاثیرگذار است.

فیلم با ایجاد احساس نوستالژی در بیننده می تواند در انتخاب مقصد گردشگری تأثیرگذار باشد. در پژوهش حاضر، با بررسی موردی فیلم »در دنیای تو ساعت چند است؟»، تأثیر نوستالژی فیلم بر بازاریابی گردشگری بررسی شده است. داده های موردنیاز با استفاده از پرسشنامه آنلاین جمع آوری شده و فرضیه های پژوهش با روش مدلسازی معادلات ساختاری کمترین مربعات جزئی آزمون شدند. یافته های پژوهش حاکی از آن است که پاسخ دهندگانی که نسبت به لوکیشن فیلم برداری، موسیقی، داستان و بازیگران فیلم احساس نوستالژی دارند، از انگیزه قوی برای سفر و بازدید از مقصد برخوردار هستند. نوستالژی فیلم علاوه بر انگیزه سفر، بر ایجاد و حفظ جاذبه گردشگری، گردشگری موسیقی و دنبال کردن بازیگران تأثیر مثبتی دارد، که این متغیرها، به غیر از متغیر گردشگری موسیقی، بر انگیزه سفر دارای تأثیر مثبت هستند. متصدیان صنعت گردشگری می توانند از یافته های پژوهش حاضر در تدوین و اجرای راهبردهای استفاده از ظرفیت نوستالژی فیلم در بازاریابی گردشگری استفاده نمایند.

مفهوم سازی تجربه گردشگری و بررسی ابعاد تجربه و قصدهای رفتاری حاصل از آن، نه فقط از منظر علمی، بلکه برای کسب و کار ها و سازمان های گردشگری اهمیت بسزایی دارد. پژوهش حاضر، با هدف بررسی تجربه خاطره انگیز گردشگران داخلی و بین المللی از مقصد گردشگری شهر شیراز و با استفاده از رویکرد نظریه زمینه ای انجام شده است. به همین منظور، با ده گردشگر داخلی و یازده گردشگر خارجی مصاحبه های نیمه ساختاریافته انجام شد و داده ها گردآوری و تجزیه وتحلیل شدند. گفتنی است نمونه گیری به صورت نظری، هدفمند و گلوله برفی بوده است. در این راستا، تجربه گردشگری آن ها در سه مرحله قبل از سفر، طی سفر و بعد از سفر بررسی شد. تجربه های خاطره انگیز گردشگران در مقصد شیراز را می توان به چهار دسته طبقه بندی کرد: ۱) محیط؛ ۲) فرهنگ؛ ۳) روابط میان فردی؛ ۴) عوامل فردی و روانی. نتایج حاکی از آن است که افرادی که به مقصد دل بسته شده اند دوباره از این مقصد بازدید خواهند کرد و انگیزه ای برای بازدید دوباره دارند. همچنین گردشگر ها، با توجه به تجربه خود، ازطریق بازاریابی دهان به دهان و تولید محتوا در فضای مجازی بازدید از مقصد را توصیه می کنند. شیوع ویروس کرونا عامل مداخله گر در تجربه خاطره انگیز گردشگران از مقصد شناسایی شده است. مفهوم سازی ابعاد تجربه های خاطره انگیز گردشگران می تواند در سیاست گذاری و توسعه و مدیریت کسب و کارها و محصولات گردشگری به شدت تأثیر گذار باشد.

با گسترش جهانی صنعت گردشگری، تعداد فزاینده ای از مناطق در کشورهای درحال توسعه اهمیت گردشگری را به منزله عاملی مهم در توسعه اقتصاد منطقه ای درک کرده اند. بخش بندی بازار گردشگری یکی از اقداماتی است که می تواند به بازاریابان و برنامه ریزان مقاصد گردشگری در زمینه شناسایی تأمین نیازها و خواسته های گردشگران کمک کند. در تحقیق حاضر به بخش بندی بازار گردشگری بر اساس انگیزه های سفر در شهرهای اردبیل، سرعین و مشکین شهر پرداخته شده است. جامعه آماری پژوهش شامل گردشگران داخلی مراجعه کننده به شهرهای اردبیل، سرعین و مشکین شهر طی اردیبهشت تا تیرماه سال 97 می باشند و نمونه آماری آن 384 نفر و روش نمونه گیری در دسترس می باشد. پرسشنامه موردنظر بامطالعه مبانی نظری و با استفاده از 5 پرسشنامه استاندارد تنظیم شده است. روش های تحلیل آماری مورداستفاده نیز عبارت اند از: تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی و تحلیل خوشه ای به روش سلسله مراتبی. تحلیل عاملی عوامل انگیزشی روی نمونه موردنظر منجر به شناسایی 10 عامل مهم شد. همچنین تحلیل خوشه ای به روش سلسله مراتبی K میانگین پنج خوشه اصلی شامل کسب دانش و آگاهی، لذت و هیجان، تمایلات شخصی و خودشکوفایی، خانواده و دوستان شناسایی شدند. و نهایتاً نتایج پژوهش در مورد رابطه بین ویژگی های جمعیت شناختی، روان شناختی، رفتاری و انگیزه های سفر نشان می دهد که آگاهی در زنان و خودشکوفایی و خانواده در مردان، آگاهی در افراد متأهل و خانواده در افراد مجرد، کسب دانش و هیجان در افراد با وضعیت مالی بالا، و دانش و آگاهی در افراد با میانگین سنی بالا و خانواده در افراد 18 تا 35 ساله مهم ترین انگیزه هستند.