درخت حوزه‌های تخصصی

اندیشه سیاسی

ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸۰۱ تا ۸۲۰ مورد از کل ۳٬۳۱۴ مورد.
۸۰۱.

اجتهاد و بسترهای نظریه پردازی در فقه سیاسی شیعه در دوران معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اصول فقه نظریه پردازی بومی گرایی فقه سیاسی روش انتقادی ثابت و متغیر روش اجتهاد پویایی و روزآمدی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۴۰ تعداد دانلود : ۱۲۹۲
نظریه، منظومه منسجم، هدفمند و تعمیم پذیر است که قابلیت صدق و کذب دارد. «نظریه پردازی» فرایندی علمی ـ پژوهشی، روشمند و دارای نظام است که در مسیر معرفی نظریه علمی جدید در ساختاری علمی و منطقی قرار دارد. فرضیه نوشته آن است که با توجه به تجربه آغازین نظریه پردازی در فقه سیاسی شیعه در دوران معاصر و با توجه به ویژگی های روش اجتهاد مانند عقلی ـ عقلایی بودن، انتقادی بودن، تعامل گری میان ثابت و متغیر و بومی گرایی، می توان با ژرف کاوی در برخی بسترهای بایسته همچون تولیدگری فقه سیاسی، گذر از نگاه فردی و پیوند با واقعیت های اجتماعی و نیز توانمندسازی این دانش برای پویایی و روزآمدی، به آستانه نظریه پردازی در فقه سیاسی شیعه نزدیک شد.
۸۰۲.

مناسبات روحانیان با دولت در عصر صفوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: حکومت دولت مشارکت صفوی روح‍ان‍ی‍ان

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی صفوی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی صفوی فرهنگی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی اندیشه سیاسی اندیشه سیاسی در ایران تاریخ و مبانی اندیشه سیاسی در ایران اسلامی تاریخ و مبانی اندیشه سیاسی در ایران تا زمان صفویه
  4. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی تاریخی تاریخ ایران
تعداد بازدید : ۲۲۳۷ تعداد دانلود : ۱۵۰۷
واکاوی رابطة میان روحانیان، در مقام نیروی مهم اجتماعی، با دولت صفوی می تواند ما را از درک بسیطی از رابطه به سوی درک دقیق آن سوق دهد. موضوع این مقاله، مناسبات میان دولت و روحانیان است؛ بنابراین فراز و فرود روابط میان روحانیان و حکومت،شکل های مشارکت آن ها در سیاست و چگونگی تحول آن در دورة صفوی و عوامل مؤثر بر این تحول بازکاوی شده است. مناسبات میان دولت و روحانیان براساس دیدگاه نظری چارلز تیلی به جامعة سیاسی مطالعه شده است.در این پژوهش، روش کتابخانه­ای به کار رفته است. نتایج نشان می دهد رابطة روحانیان با دستگاه سلطنت به سه شکل عضویت در دستگاه سلطنت،نفوذ در سیاست و کناره گیری از دستگاه سیاسی است و از میان این سه شکل، رابطة غالب عضویت در دستگاه سیاسی است.
۸۰۳.

نقش روحانیت و روشنفکران دینی در تغییر نگرش عمومی مردم ایران به نهضت حسینی در جریان انقلاب اسلامی

کلیدواژه‌ها: انقلاب اسلامی ایران تغییر نگرش امام خمینی (ره نهضت امام حسین (ع روشنفکران دینی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۳۷ تعداد دانلود : ۱۱۵۴
با وجود اینکه نهضت حسینی ماهیتی سیاسی و حماسی داشت، در طول تاریخ، ابعاد حماسی و سیاسی آن در میان شیعیان کم رنگ یا به عبارتی دچار تحریف و انحراف شد، به گونه ای که به یک فرهنگ مصیبت زده و عزلت نشین مبدل گشت، ولی در روند انقلاب اسلامی، نگرش عمومی مردم ایران به نهضت حسینی تغییر کرد و تبدیل به یک فرهنگ حماسی و سیاسی شد. در این میان، نقش متفکران دینی به ویژه روحانیت شیعه بسیار مهم و اساسی بود. مقاله حاضر، به چگونگی فعالیت روحانیت و متفکران مذهبی در این تغییر نگرش می پردازد و با بررسی ادبیات متفکران روحانی و روشنفکران دینی انقلاب اسلامی درباره نهضت حسینی، می کوشد تا میزان تاثیر این روشنفکران دینی را در فرهنگ عاشورا و نگرش مردم نسبت به نهضت حسینی و فلسفه عزاداری نشان دهد. در نهایت نیز به آثار این تغییر نگرش در رفتار و شعارهای مردم، اشاره کوتاهی خواهد کرد.برای تبیین این تغییر نگرش، کوشیده ایم تا از نظریه هاولند نیز که از انواع نظریه های محرک پاسخ در روان شناسی اجتماعی است، استفاده کنیم.
۸۰۴.

چیستی نسبت دین و دموکراسی در اندیشه توکویل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دین آزادی فردگرایی دموکراسی تمرکز قدرت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۳۵ تعداد دانلود : ۱۱۰۴
این مقاله به کارکرد دین در تئوری دموکراسی توکویل میپردازد. توکویل در تحلیل دموکراسی در آمریکا اظهار میدارد که دین نقش مهمی در ایجاد دموکراسی و پاسداری از آن در برابر تهدیدهایی چون مادیگرایی، فردگرایی، استبداد اکثریت، تمرکز قدرت و کم رنگ شدن آزادی در مقابل برابری، ایفا می کند. او این نقش را با تأکید بر جنبه اخلاقی و سودمندی اجتماعی دین در جوامع دموکراتیک توضیح می دهد. به باور توکویل دین منبع اساسی و تکیه-گاه اصلی اخلاق خصوصی و عمومی است و اخلاق از شروط نخستین تداوم و بقای جامعه به شمار می آید.
۸۰۸.

فلسفه سیاسی ابن باجه اندلسی

۸۱۰.

ما همه مهاجر هستیم؛ ما از فرهنگ ها گذر می کنیم

مصاحبه شونده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۲۹
روشنایى از غرب مى‏آید عنوان کتاب جدید داریوش شایگان است که اخیراً به زبان فرانسوى منتشر شده است. «لیبراسیون» به همین دلیل با وى مصاحبه‏اى انجام داده است که ترجمه آن را مى‏خوانید. کتاب و گفت‏وگوى حاضر نشان از گام جدیدى در تفکر شایگان دارد. به زعم وى، ما وارد دوره تفسیر شده‏ایم، بین خطا و واقعیت دیگر نورى وجود ندارد و هر کس حقیقت را آن طور که مایل است تفسیر مى‏کند. سنت همیشه هسته نژادى دارد. سنت چه هندو و چه اسلامى باشد، سنت باقى مى‏ماند. دنیاى مدرنیسم به دیگران اجازه مى‏دهد که زندگى کنند. حتى بعضى محافل مذهبى در ایران اعتقاد دارند که باید اسلام را به عنوان یک دین خصوصى کرد؛ زیرا اسلام به عنوان یک سیستم سیاسى پاسخى براى مشغولیت‏هاى فکرى بشر قرن بیست و یکم ندارد.
۸۱۱.

نقش رویداد های سیاسی صدراسلام در شکل گیری نخستین مناظره های کلامی (مطالعه موردی سقیفه وجنگ صفین)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: خلافت امامت اندیشه سیاسی جنگ صفین س‍ق‍ی‍ف‍ه ب‍ن‍ی س‍اع‍ده مناظره های کلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۲۹ تعداد دانلود : ۱۱۴۳
فهم اندیشه ها و افکار سیاسی مسلمانان صدر اسلام از سویی در گرو مطالعه و بررسی رویدادهای سیاسی اجتماعی این دوران بوده ، از سویی دیگر، نیازمند فهم برداشت آنان از آموزه های مکنون در قرآن و سنت است. از این رو، در تعامل زمینه ها ی سیاسی اجتماعی و برداشت های آنان از متون، می توان به فهم افکار و اندیشه های سیاسی آنان نائل آمد . اما در این میان، آنچه از منظر نوشتار حاضر مهم به نظر می رسد، فهم مناظره هایی است که در فرایند ارجاع دهی تحولات و رویدادهای سیاسی اجتماعی به متون دینی جریان یافته است . این مناظره ها که از خصلت کلامی برخوردار است زمینه شکل گیری برداشت های مختلفی از متون دینی را فراهم ساخته است .مقاله حاضر، با بررسی دو رویداد بسیار مهم صدر اسلام- حادثه سقیفه و جنگ صفین- چگونگی تکوین مناظره های کلامی نخستین و در نتیجه، تاثیرگذاری آنها بر افکار و اندیشه های سیاسی مسلمانان در این دوره را توضیح می دهد .
۸۱۵.

مبانی نظری مشروطه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: مدرنیسم مشروطه مبانی نظری روشنفکر آخوند زاده. ملکم خان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۲۲
نویسنده مقاله معتقد است تغییر در مبانی معرفت شناسی و نظری، مبانی ساختاری و مبانی رفتاری، پیش شرطهای ورود به دایره تحویل گرایی و مدرنیسم هستند.بنابراین جنبش مشروطه ایران ، جنبشی برآمده از جریان و نیازهای تاریخی ایران نبود و بیشتر معلول کنش عقلانی و احساسی در برابر استبداد داخلی و سلطه خارجی بود.
۸۱۷.

تحجر یا تجدد

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۲۲
نویسنده تلاش دارد، تا چالش فرهنگ‏ها و تمدن‏ها را در دو سطح داخلی و بین‏المللی به تحلیل بکشد. وی معتقد است که، در درون جامعه ما، زمینه‏های رواج تحجر و خرافه پرستی رو به افزایش است و همین امر باعث افزایش تنش ما با دیگر دولت‏ها می‏شود.
۸۱۸.

معنا و محتوای جامعه مدنی

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۲۱
ویسنده در بستر تعریفهاى مختلف مفهوم «جامعه مدنى» به اصول چهارگانه لیبرالیسم، قانون‏گرایى، پلورالیسم و سکولاریسم به عنوان مؤلفه‏هاى جامعه مدنى اشاره مى‏کند و در نهایت به بررسى جامعه مدنى و اندیشه سیاسى اسلام مى‏پردازد.
۸۱۹.

در باب گوهر دین و گوهر مدرنیته (پاسخ به نقد دکتر سروش دباغ بر آرای استاد مصطفی ملکیان در باب نسبت دین و مدرنیته)

۸۲۰.

مدینه فاضله در اسلام و ایران

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان