میر نجف موسوی

مطالعه نابرابری آموزشی و حذف یا کاهش آن موضوعی است که پژوهشگران و دولت ها به آن توجه دارند؛ از این رو در پژوهش حاضر، به بررسی نابرابری و رتبه بندی دانشگاه های شهر تهران پرداخته شد. در این پژوهش دانشگاه ها در دو دسته شاخص های اسنادی و غیراسنادی، و تلفیق شاخص ها ارزیابی شدند. جامعه آماری شامل دانشجویان دانشگاه های شهر تهران بود. برای نمونه گیری نیز از روش طبقه ای با انتساب مناسب استفاده شد. همچنین ۳۸۳ نفر برای نمونه انتخاب شدند و پرسشنامه میان آن ها توزیع شد. نوع پژوهش توصیفی-تحلیلی است که جمع آوری اطلاعات آن به صورت میدانی و کتابخانه ای صورت گرفت. هدف پژوهش نیز کاربردی است. برای سنجش مؤلفه ها از پرسشنامه استفاده شد و اعتبارسنجی روایی شاخص ها با نظر استادان و متخصصان مربوط صورت گرفت. پایایی اجزای پژوهش به روش آلفای کرونباخ بررسی شد که آلفای آن 951/0 بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss، و برای رتبه بندی دانشگاه ها از نظر شاخص های پژوهش، از مدل تاپسیس استفاده شد. براساس یافته ها، دانشگاه تهران در اغلب شاخص ها رتبه اول را دارد. دانشگاه های تهران از نظر برخورداری از شاخص های مختلف با هم متفاوت هستند. دانشگاه های جامع، دانشگاه تهران، تربیت مدرس و شهید بهشتی، با مقادیر تاپسیس 963/0، 519/0 و 235/0 به ترتیب در جایگاه های اول تا سوم قرار دارند. دانشگاه های فنی مهندسی، صنعتی شریف، امیرکبیر، علم و صنعت و خواجه نصیرالدین طوسی با مقادیر تاپسیس 525/0، 438/0، 387/0 و 232/0 به ترتیب رتبه های اول تا چهارم را دارند.

 محیط زیست مبنا و بستر تمامی فعالیت های جامعه روستایی است که در سال های اخیر ارتقای کیفیت آن مورد توجه ویژه برنامه ریزان قرار گرفته است. در راستای بهبود کیفیت محیط زیست در سکونتگاه های روستایی، شناسایی مشکلات و چالش های زیست محیطی به وجود آمده و همچنین ارزیابی عملکرد نهادهای متولی در مدیریت این چالش ها، مسأله قابل ملاحظه ای است که باید مد نظر محققان و اندیشمندان برنامه ریزی و توسعه روستایی قرار گیرد. در این راستا، هدف از پژوهش کمی و کاربردی حاضر، که با ترکیبی از روش های توصیفی تحلیلی و علی به انجام رسیده است، شناسایی مهم ترین چالش های زیست محیطی و ارزیابی میزان رضایتمندی روستاییان از عملکرد نهادهای متولی در مدیریت چالش ها و همچنین بررسی اثرات نهادهای متولی بر چالش های زیست محیطی در سکونتگاه های روستایی بوده که به صورت موردی در میان سرپرستان خانوار روستایی بخش مرکزی شهرستان روانسر (4633=N)، که 119 نقطه روستایی را شامل می شود، انجام گرفته است. با توجه به تعداد زیاد سرپرستان خانوار روستایی، عدم دسترسی به کلیه سرپرستان خانوار، محدودیت های مالی و زمانی، محققان قادر به مصاحبه و تکمیل پرسشنامه در میان کلیه سرپرستان خانوار روستایی نبوده و با استفاده از فرمول کوکران 355 نفر از سرپرستان خانوار، به عنوان نمونه آماری برآورد گردید. جهت جمع آوری داده های مورد نیاز، ابزار اصلی پژوهش پرسشنامه محقق ساخته ای بود که روایی و پایایی آن با رعایت اصول علمی پژوهش های میدانی تأیید شده است. یافته های تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد مهم ترین چالش های زیست محیطی شناسایی شده (تخریب مراتع و جنگل ها (19 درصد)، فشار بر منابع آب و خاک (88/16 درصد)، تهدید حیات وحش (91/14 درصد)، زباله و پسماند (17/11 درصد) و آلودگی هوا (1/11 درصد)، توانسته اند حدود 73 درصد واریانس متغیر وابسته پژوهش را تبیین نمایند. بر اساس یافته های حاصل از جدول توزیع فراوانی (حدود 3/78 درصد روستاییان میزان رضایتمندی بسیار ضعیف و ضعیف) و آزمون t تک نمونه ای (با میانگین 213/2)) می توان اذعان کرد که روستاییان از عملکرد نهادهای متولی در مدیریت چالش های زیست محیطی، ارزیابی ضعیفی داشته اند. نتایج بررسی اثرات نهادهای متولی بر چالش های زیست محیطی در سکونتگاه های روستایی بخش مرکزی شهرستان روانسر نشان داد اثر این نهادها بر چالش های زیست محیطی شناسایی شده (به استثنای آلودگی هوا) منفی و معنادار بوده است. در این میان بیشترین اثر منفی نهادهای متولی بر دو چالش فشار بر منابع آب و خاک و تخریب مراتع و جنگل ها، به ترتیب با اثرات کل 544/0- و 428/0، بوده است.

یکی از مهمترین عناصر نابرابری در آموزش و پرورش کشور، معلم و کیفیت تربیت او در پردیسهای دانشگاه فرهنگیان خواهد بود. اگر پردیسهای   دانشگاه فرهنگیان در موقعیت نابرابر باشند محصول دانشگاه که همان معلمان می باشند به شیوه نابرابر و کیفیت نابرابر تربیت خواهند شد. رسالت دانشگاه فرهنگیان تربیت نیروی متعهد و متخصص برای آموزش و پرورش است. اگر پردیس های دانشگاه فرهنگیان در موقعیت های نابرابر باشند، محصول دانشگاه که همان معلمان می باشند به شیوه نابرابر و کیفیت نابرابر تربیت خواهند شد. پژوهش حاضر به روش توصیفی تحلیلی با هدف ارزیابی وضعیت نابرابری پردیس های دانشگاه فرهنگیان کل کشور (64پردیس برادران و خواهران) از نظر برخورداری از شاخص های درونداد آموزشی انجام گرفته است. از مدل های تاپسیس، آنتروپی و ضریب پراکندگی برای رتبه بندی و از روش تحلیل رگرسیون و با بهره گیری از نرم افزار SPSS برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شده است. نتایج نشان داد، از 64 پردیس دانشگاه فرهنگیان مورد بررسی، پردیس های شهید چمران تهران، علامه امینی آذربایجان شرقی، شهید بهشتی خراسان رضوی و رسول اکرم (ص) خوزستان در دسته پردیس های برخوردار، چهار پردیس به عنوان پردیس های نیمه برخوردار و 56 پردیس نیز به عنوان پردیس های محروم به لحاظ شاخص های درونداد آموزشی قرار گرفته اند. ضریب پراکندگی نشان داد، بیشترین میزان نابرابری در شاخص های آموزشی (با ضریب 88/0) و کمترین میزان نابرابری در شاخص های فرهنگی (باضریب52/0) می باشد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که شاخص های اعتبارات و امکانات، آموزشی، پژوهشی و فرهنگی در مجموع 2/95 درصد واریانس متغیر وابسته (شاخص تلفیقی نابرابری) را تبیین می نمایند.

شهرهای خلاق به عنوان مراکز نوآوری، خلاقیت و تبدیل ایده به ثروت شناخته می شوند. از آنجا که ایده و نوآوری، عناصر اصلی رقابتی در عصر جهانی شدن هستند، داشتن شهر خلاق، آرمان هر جامعه ای به شمار می آید. هدف پژوهش حاضر، شناسایی و تحلیل عوامل کلیدی مؤثر در برنامه ریزی شهر خلاق با تأکید بر شهر ارومیه است. نوع پژوهش کاربردی است و به روش های جدید علم آینده پژوهی، تحلیلی و اکتشافی انجام شده است. جامعه آماری آن سی نفر از استادان، متخصصان و کارشناسان حوزه برنامه ریزی شهری هستند. گردآوری داده ها برای بررسی مؤلفه های شهر خلاق، به دو صورت اسنادی (داده های ثانویه) و پیمایشی (داده های اولیه) صورت می گیرد. این مؤلفه ها و معیارها عبارت اند از: مقیاس، صنایع خلاق، طبقه خلاق، زیرساخت های خلاقیت، کارایی و اثربخشی، سرزندگی، فناوری ارتباطی، تنوع اجتماعی، سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی که برای این منظور، 16 زیرمعیار و 106 متغیر با بررسی دقیق منابع خارجی و داخلی انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه و مصاحبه است. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از روش های پنل خبرگان، تحلیل اثرات متقاطع و نرم افزار میک مک به صورت ترکیبی استفاده شد. نتایج پژوهش و نحوه توزیع و پراکنش متغیرها در صفحه پراکندگی، نشان دهنده ناپایداری سیستم است. با توجه به نتایج نرم افزار میک مک، پانزده عامل به عنوان عوامل کلیدی انتخاب شدند که بیشترین تأثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم را داشتند. از میان این عوامل، شش عامل به طبقه خلاق و سه عامل به زیرساخت های خلاقیت مربوطند که بیشترین تأثیر را بر قرارگرفتن ارومیه در مسیر تحقق شهر خلاق دارند.

هدف از این پژوهش بررسی تأثیرگذاری اصول پدافند غیرعامل در ساماندهی مؤلفه های بحران ساز حمل ونقل جاده ای است. نوع پژوهش کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی است. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از مدل سازی معادلات ساختاری و تحلیل مسیر و برای تدوین راهبردهای آمایشی مدیریت بحران در این مسیرها از برنامه ریزی راهبردی استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد عدم توجه به اصل مکان یابی در دسترسی به خدمات و امکانات رفاهی بین جاده ای و عدم توجه به اصل پراکندگی مطلوب در ایجاد پارکینگ های کنار جاده ها اغلب عامل اصلی افزایش تصادفات جاده ای در طول محورهای مورد بررسی بوده اند. بررسی مؤلفه های مدیریت بحران نشان می دهد در مسیرهای موردمطالعه ضعف ها و قوت ها با ضرایب (۸٫۵۳) و (۷٫۴۱) بیشترین میزان را به خود اختصاص داده اند که در این زمینه راهبرد غلبه کردن با رویکردهای آمایشی مانند تجهیز و نصب علائم ایمنی، روشنایی و تجهیزات، شناسایی، اولویت بندی، کاهش نقاط و مقاطع پرحادثه و ایجاد پارکینگ های کنار جاده ای با رعایت فاصله استاندارد به ویژه در مسیرهای پرشیب می تواند به آمایش حمل ونقل جاده ای و کاهش ضعف ها و تهدیدات کمک کند.

آینده پژوهی در برنامه ریزی آمایش سرزمین ب ر ی افتن عوامل کلیدی، پیشران ها و فقدان قطعیت های توسعه مناطق در فضای برنامه ریزی تأکید دارد تا برنامه ریز آمایشی با دراختیار داشتن آن ها به عنوان اهرم کنترل، به نگاشت و مدیریت آینده مطلوب بپردازد. هدف پژوهش حاضر، شناسایی شاخص های تأثیرگذار بر تحقق پذیری آمایش استان خراسان رضوی، شناخت متغیرهای کلیدی آمایش استان و درنهایت تدوین سناریوهای مؤثر بر تحقق پذیری آمایش استان بوده است. فرایند حاکم بر این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و نوع روش پژوهش توصیفی تحلیلی است. ماهیت داده ها کیفی بوده و روش گردآوری داده ها و اطلاعات به صورت کتابخانه ای، اسنادی و پیمایشی است. تجزیه وتحلیل داده ها مبتنی بر تکنیک های آینده پژوهی ازجمله پویش محیطی، تحلیل ساختاری و تحلیل تأثیر متقابل است. نتایج تحقیق نشان می دهد از بین سناریوهای تدوین شده، 22 سناریوی با سازگاری قوی، 2740 سناریوی با سازگاری ضعیف و 1837 سناریوی ناسازگار، پیش روی آینده آمایش استان وجود دارد. از 22 سناریوی محتمل، 8 سناریو وضعیت مطلوب، دو سناریو وضعیت بینابین و 12 سناریو وضعیت نامطلوب دارند. از بین سناریوهای مطلوب، سناریوی شماره یک بهترین سناریوی پیش روی آمایش استان است که تمام وضعیت های احتمالی آن کاملاً مطلوب است.

بکارگیری روش هاى علمی به منظور بررسی و سطح-بندی مناطق از حیث توسعه یافتگى در جنبه هاى فرهنگی، منجر به شناخت میزان نابرابری ها گردیده است و معیاری برای تلاش در حوزه کاهش و رفع نابرابری هاى موجود میان آنها محسوب می شود. به همین دلیل در این پژوهش سعی شده به بررسی تفاوت ها و نابرابری ها بین شهرستان های استان آذربایجان شرقی از نظر وضعیت و سطوح برخورداری از شاخص های فرهنگی پرداخته شود، تا در قالب برنامه ریزی توسعه ی ناحیه ای و از طریق تعیین درجه ی توسعه نیافتگی، تصویر روشن و شفافی از امکانات و خدمات فرهنگی در این استان ارائه گردد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی - تحلیلی و کمی بوده، جامعه آماری شامل کلیه شهرستان های استان آذربایجان شرقی می باشد. آمار واطلاعات لازم از آمارنامه های سازمان برنامه و بودجه استانداری آذربایجان شرقی تهیه و با استفاده از داده های 10 شاخص فرهنگی سال 1394، انجام گرفته است. جهت بدست آوردن ضریب اهمیت شاخص ها از روش آنتروپی شانون و برای تجزیه و تحلیل، از مدل-های تصمیم گیری چند معیاره TOPSIS و SAW استفاده شده است. شاخص های بکار رفته در این پژوهش عبارتند از؛ X1 تعداد اعضای کانون پرورش فکری کودکان، X2 تعداد سینما، X3 تعداد کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، X4 تعداد کتابخانه های عمومی، X5 تعداد چاپخانه، X6 سالن نمایش، X7 تعداد تماشاگران، X8 تعداد صندلی سینما ها، X9 تعداد سالن نمایش سینما، X10 تعداد اعضای کتابخانه های عمومی. نتایج حاصل بیانگر عدم تعادل در توزیع شاخص های فرهنگی در سطح استان می باشد. لذا انتظار می رود با توجه خاص مسئولین فرهنگی استان، سیاستگزاری های مؤثرتر، هماهنگی بیشتر بین ارگان های فرهنگی و اقدامات مناسب جهت بهبود وضعیت فرهنگی استان آذربایجان شرقی تحقق پیدا کند.

تحقیق حاضر با هدف آشکارسازی تغییرات پوشش/کاربری اراضی منطقه پلدختر در طی دوره زمانی 31 ساله انجام شده است. برای انجام تحقیق از تصاویر سال 1986، 200 و 2017 سنجنده TM، ETM+و TM ماهواره لندست استفاده شده و پس از انجام تصحیحات مورد نیاز در مرحله پیش پردازش، با طبقه بندی شیءگرا تصاویر در محیط نرم افزارهای (TerrSet)، (Envi) نقشه آشکارسازی تغییرات تهیه شده و نتایج نهایی ارائه شده است. تجزیه و تحلیل تغییرات نشان داد که مساحت نیمی از جنگل های انبوه کاهش یافتند و جای خود را به جنگل های تنک شده و مراتع دادند و همچنین اراضی کشاورزی (زراعت دیم، زراعت آبی و باغات) که هر کدام به ترتیب 4.7 درصد افزایش یافتند؛ همچنین مناطق مسکونی نیز نسبت به دوره های پیشین دستخوش تغییر شده است، این تغییرات می توانند علاوه بر اثرات منفی بر محیط زیست و منابع طبیعی، سبب افزایش بلایای طبیعی شود و همچنین با توجه به روند رو به رشد جمعیت و شهرنشینی نتایج حاصل از این پژوهش، اطلاعات ضروری را جهت اخذ تصمیمات اساسی در تدوین سیاست های مدیریتی برای برنامه ریزان و مدیران منطقه ای جهت پایداری و ارزیابی منابع طبیعی را فراهم می نماید.

رشد پراکنده شهرها علاوه بر تأثیرات منفی زیست محیطی و اقتصادی دارای هزینه های اجتماعی زیاد هستند، این هزینه ها با جابجایی و فاصله گرفتن محله های شهری از مرکز شهر و شکل گیری حومه های شهری روزبه روز بیشتر می شود. هدف اول این مطالعه تحلیل و تأثیر پراکنده رویی شهری بر سرمایه اجتماعی محلات شهر مراغه می باشد. هدف دوم مقایسه نتایج رگرسیون چند متغیره با رگرسیون وزنی جغرافیایی می باشد. مطالعه حاضر متشکل از سه مرحله شامل: بررسی پراکنده رویی شهری، بررسی سرمایه اجتماعی محلات و درنهایت سنجش میزان تأثیرگذاری شاخص های پراکنده رویی بر میزان سرمایه اجتماعی محلات شهر می باشد. تعداد شاخص های پراکنده رویی شهری 6 مورد و تعداد شاخص های سرمایه اجتماعی در 5 عامل اصلی و 39 زیر شاخص بوده است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی بوده که از روش های پیمایشی و اسنادی نیز استفاده شده است. جمع آوری اطلاعات شاخص های پراکنده رویی از طریق مطالعه طرح جامع، تفضیلی شهر که از طریق نرم افزار ArcGIS استخراج شده است. جمع آوری اطلاعات سرمایه اجتماعی از طریق پرسشنامه به تعداد 383 انجام شده است. برای تحلیل داده ها از رگرسیون چند متغیره و رگرسیون وزنی جغرافیایی استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که نتایج رگرسیون چند متغیره در مقایسه با رگرسیون وزنی جغرافیایی با توجه به ماهیت داده های فضایی از اعتبار کمتری برخوردار است.  

تفکیک نهادی به معنای اختصاص دادن دانش آموزان به مدرسه های متوسطه مختلف و یکی از عامل های بالقوه تعیین کننده کیفیت و برابری در آموزش است. پژوهش حاضر با هدف مطالعه تأثیر تفکیک نهادی بر سطح برابری سیستم آموزشی ایران با رتبه بندی و بررسی نابرابری بین مدرسه های متوسطه نظری انجام شده است. با بهره گیری از روش طبقه ای نسبی، 1003 دانش آموز و 307 معلم به صورت تصادفی انتخاب شدند؛ ولی انتخاب مدیران به صورت سرشماری بود. ابزار گرد آوری داده ها، پرسش نامه هایی بود که در پژوهش های بین المللی برای بررسی نابرابری میان کشورها و درون کشورها استفاده شده بود. داده ها با روش تاپسیس تجزیه و تحلیل شدند و نتیجه های روش ضریب پراکندگی برای اندازه گیری نابرابری، نشان داد بین انواع مدرسه ازنظر شاخص های مربوط به والدین، منبع های آموزشی، جو مدرسه و برون داد نهایی، نابرابری بالایی وجود دارد و نتیجه های رتبه بندی با روش تاپسیس نشان داد ازنظر شاخص های مربوط به والدین و برون داد نهایی، مدرسه های استعدادهای درخشان رتبه اول را دارند.

اﻟﮕﻮی اﺳﻼﻣﯽ- اﯾﺮاﻧﯽ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ با رویکرد ﻣﻨﻄﻘﻪای، ﭼﺎرﭼﻮﺑﯽ ﺑﺮای ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﺴﯿﺮ ﺣﺮﮐﺖ اﻗﺘﺼﺎد ﻣﻨﺎﻃﻖ ﮐﺸﻮر، ﻫﻢراﺳﺘﺎ ﺑﺎ ﺟﻬﺖﮔﯿﺮی اﺳﻼﻣﯽ- ﻣﻠﯽ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ اﺳﺖ. ﻣﺒﻨﺎی اﯾ ﻦ اﻟﮕﻮ، ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻋﺪاﻟﺖ اﻗﺘﺼﺎدی ﻣﻨﻄﻘﻪای و ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﮐﻠﯽ آن، ﺗﺤﻘﻖ ﻋﺪاﻟﺖ ﺗﻮزﯾﻌﯽ و ﺗﺨﺼﯿﺼﯽ در ﺳﻄﻮح ﻣﻨﻄﻘﻪای و ﺑﯿﻦﻣﻨﻄﻘﻪای اﺳﺖ. هدف پژوهش حاضر تدوین سناریوهای مؤثر بر پیشرفت اسلامی ایرانی با رویکرد برنامه ریزی منطقه ای (آذربایجان غربی) است. نوع تحقیق کاربردی- توسعه ای و روش بررسی آن با توجه به روش های جدید آینده پژوهی، پیمایش نظرات متخصصان (در چند مرحله) در قالب پرسشنامه (به صورت ماتریس اثرات متقابل) است. برای تجزیه و تحلیل نتایج تحقیق از نرم افزارهای میک مک و سناریو ویزارد استفاده شده است. عوامل کلیدی مؤثر بر پیشرفت اسلامی- ایرانی با استفاده از نرم افزار میک مک [1] مشخص شد و برای هرکدام از عوامل کلیدی چند عدم قطعیت در نظر گرفته شد و در نهایت سناریوهای مهم تأثیرگذار در پیشرفت آینده استان با استفاده از نرم افزار سناریو ویزارد[2] تدوین شد. با توجه به نتایج نرم افزار میک مک 8 عامل کلیدی تأثیرگذار شناسایی شدند. نتایج مستخرج از سناریو ویزارد 8 سناریو با سازگاری قوی، 124 سناریو با سازگاری ضعیف و 121 سناریوی ناسازگار بود. از بین سناریوهای محتمل سناریوی شماره 8 بهترین وضعیت ها را برای آینده پیشرفت اسلامی- ایرانی استان در بر دارد. سناریوهای شماره 7، 6، 5 سناریوهایی هستند که بیشتر روند موجود را برای آینده استان در نظر گرفته اند و در نهایت سناریوهای شماره 4، 2، 1، 3 سناریوهایی هستند که شامل وضعیت های نسبتاً بحرانی و بحرانی هستند. [1] . MICMAC [2] . Scenario wizard

اهداف:هدف اصلی این مطالعه تحلیل و تأثیر پراکنده رویی شهری بر زیست پذیری محلات شهر مراغه می باشد، آن از سه هدف فرعی تشکیل شده است: بررسی پراکنده رویی شهری، بررسی زیست پذیری محلات و در نهایت سنجش میزان تأثیر گذاری شاخص های پراکنده رویی بر میزان زیست پذیری محلات شهر می باشد. تعداد شاخص های پراکنده رویی شهری  6 مورد و تعداد شاخص های زیست پذیری15 شاخص بوده است. روش:روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده که از روش های پیمایشی نیز استفاده شده است.جمع آوری اطلاعات شاخص های پراکنده رویی از طریق مطالعه طرح جامع وتفضیلی شهر که از طریق نرم افزار GIS استخراج شده است. گردآوری اطلاعات زیست پذیری محلات شهر از طریق پرسشنامه به تعداد 383 انجام شده است. برای تحلیل داده ها از رگرسیون چند متغیره و رگرسیون وزنی جغرافیایی استفاده شده است. یافته: داده های فضایی باید از طریق مدل ها و روش های فضایی موردتجزیه و تحلیل قرار گیرند.نتایج رگرسیون چند متغیره نشان داد که تعدادی از شاخص ها در محلات شهر ضریب مثبت و تعدادی ضریب منفی دارند. ولی اینکه در کدام محلات ضریب مثبت و منفی بوده است، مشخص نبود، برای این منظور از رگرسیون وزنی جغرافیایی استفاده شد، در نهایت نتایج آن به صورت فضایی در سطح محلات نشان داده شد. نتایج :نتایج تحقیق نشان می دهد که شاخص دسترسی در رگرسیون چند متغیره و وزنی جغرافیایی بیشترین ضریب مثبت را در پیش بینی زیست پذیری محلات داشته است. همچنین نتایج رگرسیون چند متغیره با رگرسیون وزنی جغرافیایی تفاوت داشتند.

کشورهای مختلف برای توسعه گردشگری و جذب هرچه بیشتر گردشگران بین المللی تلاش و رقابت می کنند و برای به دست آوردن درآمد ارزی و سایر منافع این صنعت، دست به برنامه ریزی می زنند. در برنامه ریزی و مدیریت توسعه گردشگری، استفاده از روش های نوین آینده پژوهی به خصوص سناریونویسی به دلیل تدوین راهبردهای انعطاف پذیر برای حل مسائل سرزمینی، امروزه بسیار راه گشا است. در این راستا موضوع تحقیق تدوین سناریوهای عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری استان آذربایجان غربی با استفاده از سناریو ویزارد است. نوع تحقیق حاضر، کاربردی و روش بررسی آن با استفاده از روش های جدید آینده پژوهی، هنجاری است. در این تحقیق براساس ماهیت آن، اطلاعات لازم به دو شیوه گردآوری می شود: روش کتابخانه ای و پرسشنامه ای. با توجه به اینکه از نرم افزار میک مک و سناریو ویزارد برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده می شود، نوع پرسشنامه به صورت ماتریس آثار متقابل و به پیمایش نظرات کارشناسان و متخصصان است. نتایج نرم افزار میک مک شناسایی 14 عامل کلیدی است که با توجه به شباهت بعضی عوامل به 12 عامل ادغام شد. تعداد 37 وضعیت احتمالی مختلف برای عوامل کلیدی درنظر گرفته شد. سناریوهای خروجی سناریو ویزارد عبارت اند از: 4 سناریو با سازگاری بالا، 1600 سناریو با سازگاری ضعیف و 672 سناریوی ناسازگار. نتایج نشان می دهد 4 سناریو سازگاری بیشتری در توسعه گردشگری آینده استان دارند. از بین این 4 سناریو، سناریوی اول شرایط مطلوب و ایده آل (سناریوی پیش برنده)، سناریوی شماره 2 یک سناریوی نسبتاً مطلوب و حالت بینابینی دارد و سناریوی شماره سه و چهار وضعیت بحرانی و نامطلوب برای آینده وضعیت گردشگری استان را دربردارد.

حکمروایی خوب شهری را می توان شیوه و فرایند اداره امور شهری با مشارکت و تعامل سازنده سه بخش دولتی، خصوصی و جامعه مدنی به منظور نیل به شهر سالم، باکیفیت و قابلیت زندگی بالا و توسعه پایدار شهری تعریف کرد. با توجه به مؤلفه های مورد بررسی و ماهیت کاربردی پژوهش، روش این پژوهش توصیفی-تحلیلی است. داده ها و اطلاعات مورد نیاز پژوهش به دو شیوه کتابخانه ای و میدانی گردآوری شده است. هدف پژوهش، سنجش نواحی شهر ایلام به لحاظ شاخص های حکمروایی خوب شهری است. محدوده جغرافیایی پژوهش، شهر ایلام است که در سرشماری سال 1390 جمعیت آن برابر 172213 نفر بوده است. جامعه آماری تحقیق 42613 خانوار ساکن شهر ایلام و حجم نمونه 397 نفر سرپرست خانوار است که با استفاده از فرمول کوکران و به روش تصادفی ساده انتخاب شده اند. برای پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است که مقدار 86/0 به دست آمده است. در این تحقیق، از هفت شاخص مشارکت، پاسخگویی، مسئولیت پذیری، قانون محوری، عدالت، شفافیت و کارایی استفاده شده است. برای تحلیل داده ها از نرم افزار spss و از آزمون T تک نمونه ای استفاده شده است. ارزشگذاری متغیرها با بهره مندی از طیف لیکرت صورت گرفته است. براساس نتایج پژوهش، سطح تمام شاخص های حکمرانی خوب در شهر ایلام، پایین تر از سطح متوسط طیف لیکرت است؛ بنابراین، نواحی شهر ایلام به لحاظ این مؤلفه ها در وضعیتی نامطلوب قرار دارند.

هر ساله برنامه توسعه سازمان ملل متحد یک گزارش توسعه انسانی منتشر می کند که در آن اندازه این شاخص برای هر کشور محاسبه و براساس آن رتبه بندی می شوند. ایران نیز همواره از جمله کشورهایی بوده که به لحاظ توسعه ی انسانی دچار وضعیت مناسبی نبوده است. در همین راستا، هدف اصلی این مطالعه مقایسه تطبیقی شاخص های توسعه انسانی ایران با کشورهای شبه قاره هند در دوره زمانی 2015-1980می باشد. نوع تحقیق کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی می باشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات نیز از روش ویکور استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد که کشور ایران در مقایسه با کشورهای شبه قاره هند در اکثر دوره ها در جایگاه نخست و دارای وضعیت متعادل می باشد، فقط در یک دوره(1985) با ضریب ویکور(347/0) در وضعیت نامتعادل و رتبه چهارم در بین کشورها قرار گرفته است. در بین این کشورها، هند و پاکستان از نظر شاخص های توسعه انسانی تا حدودی دارای وضعیت متعادل و نیمه متعادل بوده و کشور بوتان در بیشتر دوره ها دارای وضعیت نامتعادل می باشد.

در حال حاضر رویکردی که به عنوان اثربخش ترین، کم هزینه ترین و پایدارترین شیوه اعمال مدیریت شهری معرفی می شود « حکمروایی خوب شهری » می باشد . حکمروایی خوب شهری را می توان شیوه و فرایند اداره امور شهری با مشارکت و تعامل سازنده سه بخش دولتی، خصوصی و جامعه مدنی به منظور نیل به شهر سالم، باکیفیت و قابلیت زندگی بالا و توسعه پایدار شهری تعریف کرد. با توجه به مؤلفه های مورد بررسی و ماهیت کاربردی پژوهش، روش این پژوهش توصیفی - تحلیلی می باشد.داده ها و اطلاعات مورد نیاز پژوهش به دو شیوه کتابخانه ای و میدانی گردآوری شده است. هدف پژوهش سنجش نواحی چهارده گانه شهر ایلام به لحاظ شاخص های حکمروایی خوب شهری می باشد . محدوده جغرافیایی پژوهش، شهر ایلام است که در سرشماری سال 1390 برابر 172213 نفر بوده است . جامعه آماری تحقیق 42613 خانوار ساکن شهر ایلام و حجم نمونه 397 نفر سرپرست خانوار با استفاده از فرمول کوکران و به روش تصادفی ساده انتخاب شده اند . برای پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ، استفاده شده است، که مقدار محاسبه شده 0.76 به دست آمده است. در این تحقیق سه شاخص پاسخگویی، مسئولیت پذیری و قانون مداری مورد استفاده قرار گرفته است . برای تحلیل داده ها از نرم افزار spss و از تکنیک T تک نمونه ای استفاده شده است . ارزش گذاری متغیرها با بهره مندی از طیف لیکرت صورت گرفته است. نتایج حاصله از پژوهش بر پایه تکنیک t-test حاکی از آن است که سطح تمام شاخص های حکمرانی خوب در شهر ایلام ، پایین تر از سطح متوسط طیف لیکرت است لذا می توان گفت که نواحی چهارده گانه شهر ایلام از لحاظ این مولفه ها در سطح نامطلوبی قرار دارند و فرضیه پژوهش کاملا تایید شده است.

هدف از این تحقیق ارزیابی و رتبه بندی دانشگاه های شهر تهران در شاخص های دروندادی، فرایندی و بروندادی و بررسی میزان نابرابری بین آن ها جهت نیل به توسعه پایدار است. جامعه مورد مطالعه دانشجویان دانشگاه های دولتی شهر تهران است که تعداد ۳۶۳ نفر و به روش طبقه ای نسبتی به عنوان نمونه انتخاب شدند. تحقیق حاضر از نظر نحوه انجام توصیفی- تحلیلی و پیمایشی و از نظر هدف کاربردی است .که از نظر نحوه جمع آوری اطلاعات اسنادی و پرسشنامه ای است که پایایی پرسشنامه ۰٫۹۵۱ است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار تاپسیس، لیزرل و SPSS ، استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که در شاخص های دروندادی دانشگاه های تهران و صنعتی شریف و در شاخص های فرایندی دانشگاه های تهران و امیرکبیر و در بروندادی دانشگاه های تهران و امیرکبیر به ترتیب در دانشگاه های جامع و فنی مهندسی رتبه اول را دارند و همچنین نتایج رتبه بندی نشان می دهد که بین دانشگاه های شهر تهران از نظر برخورداری از این شاخص ها تفاوت وجود دارد.

الگوی نظام حکومتی در ایران متمرکز است. از آنجا که در حکومت های متمرکز و تک ساخت، امنیت مرکزیت سیاسی (پایتخت) با امنیت کل نظام سیاسی (امنیت ملی) ارتباط مستقیمی دارد، جابه جایی پایتخت در ایران از دو منظر اهمیت ویژه ای پیدا می کند: اول سامان دهی شهر تهران و تعادل بخشی به نظام شهری و منطقه ای کشور و دوم حفظ امنیت سیاسی کشور. جابه جایی پایتختِ افزون بر 220ساله ایران از تهران به نقطه ای دیگر ازجمله مباحثی است که همواره طی سال های اخیر بدان پرداخته شده است. اما به علل مختلف تاکنون اقدامی عملی در این خصوص صورت نگرفته است. از این رو هدف از نگارش این مقاله که با روش توصیفی – تحلیلی و پیمایشی نگاشته شده است، شناسایی موانع و چالش های اصلی فراروی جابه جایی پایتخت و ارائه راهبردهایی در جهت رفع این موانع است. در این راستا هفت مؤلفه اقتصادی، سیاسی، امنیتی، اجرایی، اجتماعی – فرهنگی، قانونی و طبیعی – اکولوژیکی در قالب 55 گویه انتخاب و توسط نخبگان دانشگاهی وزن دهی شد. پس از تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از مدل معادلات ساختاری، نتایج حاکی از آن است که عامل قانونی با ده گویه بیشترین تأثیرات مستقیم (89/0) و غیرمستقیم و موانع طبیعی – اکولوژیکی با میزان اثر 33/0 کمترین اثر را بر جابه جایی پایتخت گذاشته است. همچنین نتایج مدل تحلیل شبکه برای اولویت سنجی موانع نشان می دهد نظر کارشناسان، اولویت را به موانع اجرایی داده است که با وزن نهایی 218/0 و نرخ ناسازگاری 222/0 رتبه نخست را در اولویت بندی موانع کسب کرده است.

بهبود وضعیت بهداشت و سلامت شهروندان یکی از نشانه های ارتقا و توسعة انسانی در هر جامعه ای می باشد و به عنوان مسئله ای ضروری و مهم مدّ نظر برنامه ریزان است. پژوهش حاضر که از نوع توصیفی- تحلیلی است، با هدف بررسی و تحلیل فضایی شهرستان های استان ایلام از لحاظ برخورداری از شاخص های بهداشتی - درمانی صورت گرفته و داده های مورد نیاز آن از سالنامه آماری 1391 استان ایلام به دست آمده است. در راستای انجام این تحقیق، شاخص های بهداشتی - درمانی با بهره گیری از تکنیک تحلیل عاملی و با استفاده از 20 شاخص که به 4 عامل برتر کاهش یافتند، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان می دهد که محرومیتی کلی در سطح استان از نظر برخورداری از شاخص های بهداشتی - درمانی وجود دارد و توزیع امکانات موجود نیز چندان متناسب با توان و نیاز جمعیتی شهرستان ها صورت نگرفته است. با توجه به نتایج حاصل از تحلیل عاملی، اکثر شهرستان های استان (مهران، دره شهر، دهلران و شیروان - چرداول) از لحاظ شاخص های مورد مطالعه، محروم یا نیمه برخوردار هستند و ایوان، ایلام و آبدانان از لحاظ بهره مندی از شاخص های بهداشتی – درمانی، در ردیف برخوردارترین و مهران و دره شهر در ردیف محروم ترین شهرستان ها قرار دارند

هدف از این تحقیق ارزیابی و رتبه بندی دانشگاه های شهر تهران با تاکید بر جایگاه این دانشگاه ها در نظام های مطرح رتبه بندی می باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی تحلیلی، واز نظر روش جمع آوری اطلاعات میدانی و کتابخانه ای است که جهت جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شده و آلفای کرونباخ آن 0.951 می باشد. جامعه آماری دانشجویان دانشگاه های شهر تهران می باشد که تعداد 383 نفر از آنها به روش طبقه ای نسبتی به عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارSPSS و جهت رتبه بندی دانشگاه ها از نرم افزارTOPSIS استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که بین دانشگاه های شهر تهران از نظر برخورداری از شاخص های غیر شناختی تفاوت وجود دارد. و هر کدام از روش های رتبه بندی شاخص های متفاوتی را به کار می برند. همچنین نتایج این تحقیق نشان می دهد که در شاخص های تلفیقی دانشگاه های تهران، صنعتی شریف و تربیت مدرس از نظر برخورداری از شاخص های اندازه گیری شده به ترتیب در رتبه های اول تا سوم قرار دارند.